aaar weet te treffen, dan behoeft de toon :*! Ringer/ verpakkingen TOEGEPASTE KUNST J. D. Votkuil Verpakkingen voor chocolade, bonbons en biscuits Waar de verpakking uit handelsoogpunt haar artikel een geslaagde introductie geeft bij het publiek, mag toch nog niet gezegd worden, dat zij in alle opzichten voldoet. Niet uitsluitend de practische eigenschappen, .ook de fijnere, aesthetische kwaliteiten spreken in een goede verpakking een woordje mee. Hiermede is geen nieuws gedebiteerd, maar de firma's, die wij thans in het vizier nemen, nopen ons nogmaals deze waarheden voluit op het papier te zetten. Verkade-Droste-Bingers, drie groote Hollandsche fabrieken, waarvan we de meeste lekkernijen wel niet dagelijks proeven, maar dan toch bijna eiken dag onder oogen krijgen, zoo dikwijls zelfs, dat haar reclames en verpak kingen invloed zullen hebben op den sehoonheidszin van ons volk! Dat mogen we niet te gering schatten. Als wij nu al het materiaal, dat wij gezien hebben in de toonkamers, in de drukkerij en in etalages van de winkels, in gedachte laten passeeren dan is onze eerste wensch: wat minder goud. Het schijnt nog altijd de meening van vele opdrachtgevers en ontwerpers te zijn, dat een groot gedeelte van het publiek zich het liefst door de bemiddeling van klatergoud tot koopen laat ver leiden. Wij kunnen niet gelooven, dat deze op vatting geheel juist is. De meeste menschen toonen «aeh dikwijls groote kinderen, die spoedig zijn over te halen mits de verleider deze kunst verstaat. Maar dan kan hij ze ook naar de hel of naar den hemel voeren. Voorbeelden liggen voor het grijpen, Zooals Oassandre's plaat voor de Etoile duNord", waarmede destijds deze ster onder de toovenaars van 't penseel, de menigte met magische kracht voortstuwde langs de ijzeren heirbanen naar het wonderbaarlijke licht. Hoe fraai en toch ook doel matig is deze plaat, ondanks haar populariteit. Een affiche is geen verpakking !" zal men argu menteeren. Toegegeven, maar zij moeten toch beide de aandacht van de menigte gaande maken en vasthouden voor hun artikel, zaak of ideaal en wij mogen vergen, dat zij dit doen op beschaafde wijze en met goeden smaak. Als de ontwerper maar niet valseh te zijn om groote troepen te lokken. Ook de historische rattenvanger pijptejzuiver en, hij had succes. Ate wij nu uit dien'grooten voorraad van ver pakkingen de paradepaarden kiezen, dan denken wij het eerst aan een tweetal trommels van Verkade, omdat vooral de zuiverheid van haar verschijning ons hierin getroffen heeft. De zestienkantige ,,Koh-I-Noor" herinnert werke lijk aan de schittering van den beroemden diamant. En toch is dit op eenvoudige wijze bereikt. Men heeft alteen gewerkt met de schoonheid, die in het materiaal voorhanden «ligt. Het ei vanColumbus! Het is echter jammer, dat zulke eieren zoo weinig gevonden worden. Zoo is het ook met de trommel Zilverrips" later vervaardigd dan de Koh-I-Noor", minder stralend, maar deftiger, met haar ingeto gen mat-zilveren glans, teweeggebracht door fijne ribbels. Er leeft poëzie in zulke trommels, zij hebben een distinctie, die volkomen thuis hoort bij de traditie van de firma. Doch, het hartje op het deksel van de Zilverrips" verhoogt het aanzien niet. Overi gens zullen zij uitstekend harmonieeren met een moderne omgeving. Zij bieden een goede huis vesting voor biscuits en maken het presenteeren tot een weldaad. Dezelfde* firma heeft beschuitblikken Jen koektrommels, in gelen toon en met een simpel bloemmotief versierd, die, gezien in hun tijd, een goeden indruk maken. Een blik voor kaascrackers met een keurig,, geel deksel en een omhulsel van blauw papier, waarop de crackers zijn weergegeven, verraadt een poging om met een beeld van den inhoud een sprekende compositie te verkrijgen, maar dit voorwerp heeft nog behoefte aan ver fijning en rust. Wij stellen doozen als Duizendschoon" en Vergeet mij niet" boven het genre als Bubens assortiment", waarin weer te kwistig met goud is omgesprongen, maar toch, ook deze bloemige ver pakking is nog niet bloemrijk genoeg van compo sitie om haar volledig te mogen roemen. De doos voor de Minta Keps" lijkt ons weer beter, al zou ook hier verfijning en speciaal voor de letters, een rustiger vormgeving, het geheel geen kwaad doen. Deze laatstgenoemde doos is, evenals ver scheidene andere verpakkingen van Verkade, bij de steendrukkerij Vernhout en Van Sluyters te Haarlem ontworpen en uitgevoerd- "uit dezelfde drukkerij komen ook tal van verpakkingen van de firma. Droste, zooals de doosjes, waarop de groote flikken zijn afgebeeld. Den hoofdvorm van het vijfhoekige doosje kwarto's, uit deze serie, kunnen wij waardeeren, evenals den toon van de dof gouden letters tegen den lichtgrijzen achtergrond. Gelukkig kan ook hier niet meer van goudmisbruik gerept worden, maar van artisticiteit en van harmonie tusschen letters en afbeelding en tusschen de letters onderling, kunnen we evenmin spreken. Een minder zwakke herinnering hebben de doozen achterge laten, die in effen tuiten gehouden zijn en waarvan een der foto's een viertal laat zien. Een vierkantige bonbondoos (met een te puzzleachtige sluiting) samengesteld uit zilveren, zwarte en roode vlakken en prijkend met een gouden knopje en een lang werpige doos met zilveren deksel, slechts versierd door een zevental roode streepjes aan weerskanten van een wat al te kolossalen, rooden knop, toonen, Verkade's trommels dat men hier getracht heeft een moderne conceptie te verkrijgen. Als het den vervaardiger, die mij onbekend bleef, een volgenden keer gelukt, nog wat beschaafder en gevoeliger de kleuren tegen elkander af te wegen en dergelijke verpakkingen uit wat voornamer materiaal samen te stellen, dan zal er zeker muziek" in dit genre zitten. Dat bewijzen ook zijn doozen in dof goud en crème met een bescheiden strik van twinkelend goud draad; een witte doos met, als eenige ver siering, een klein rechthoekig, rood getuit handvat en het charmante, achtkantige doosje in sprekend oranje en met zwarte bandjes afgezet. Ook denken we aan het dikbuikige Drostemannetje, door Cassandra ontworpen en waar mede op zulk een geestige wijze reclame gemaakt wordt voor den Drosteflik. Het tuiltje viooltjes, margrieten, chrysanten, orchideeën en oranjeappels, dat Bingers offreert, mag, als het pronkt in het handje van een flaneerend snoepstertje, zoo in 't voorbij gaan, lieftallig figureereh, op voorname, artistieke standing kan het nog geen aanspraak maken. Met eenige voldoening kunnen wij opmerken, dat zij niet van opzichtige strikken, en gouden tierelantijntjes zijn voorzien. De vrij eenvoudige, blauwe doos orlacta-chocolade met de oranjeappels, maakt, wat de kleuren betreft, een helder effect. De doozen met de chrysanten en de orchideeën hebben door een bescheiden gehouden kleurencombinatie en losse rangschikking der bloe men, een voorsprong op de vroeger vervaar digde doozen met de stijve violen en de margrieten. Onder de etiquetten van de likeurbonbons bevinden zich exemplaren, waarvan de opvatting juister is, dan die der bloemverpakkingen. De toon van het etiquet harmonieert steeds met de kleur van het zilverpapier, waarin de bonbon verpakt is, wat een aardig effect maakt. De eenvoudige letters en versieringen, zooals die van Kirsch", Mocca", Muscaat" en Malaga" zijn pittiger en herinneren aan den inhoud, die parelt op de tong. Tot slot vermelden we, dat de bloemverpakkingen en eti quetten der likeurbonbons ontworpen en uitge voerd zijn door de reeds genoemde Haarlemsche drukkerij en het is bijna overbodig te zeggen, dat de technische verzorging zich kenmerkt door toewijding en kundigheid. Doozen van Droste^