De Grdene Amsterdartifher van 28 October 1933 De Onttoapeningsconferettiie No. 294* Geneefsche perspectieven en mogelijkheden H. B. van der Eist Jr. f * ' H?' r Een.'gevoelige klap. De gedelegeerden en journalisten, die na de jongste onderbreking der ontwapeningsconferentie te Genève zijn gebleven, hebben zich in de afgeloopen week onledig gehouden met het opnemen van de schade, door den bom uit Berlijn aangericht, en het begrooten van den omvang en den duur van het borstelwerk. Voorwaar geen gemakkelijke taak l 'Zij herinnerden aan deskundigen eener verzekeringsm&atech&ppij, die na een ramp op het terrein des onheus rondloopen om den inventaris van de schade op témaken, met dit verschil evenwel, dat de Volkenbond zich tegen dergelijke imponderabilia niet kan verzekeren en de schade met eigen middelen moet. trachten te herstellen. TT kunt er zeker van zijn, dat de meeste deskun digen, waartoe ook de voorzitter der conferentie, de onverbeterlijke optimist, Arthur Henderson, behoorde, tot de conclusie zijn gekomen, dat de schade heel wat ernstiger is dan het zich aanvan kelijk liet aanzien en dat mitsdien het herstelwerk aangenomen dat dit ueberhaupt mogelijk is heel wat tijd zal vorderen. Niet alleen de Volkenbond en de ontwapenings conferentie hebben een gevoeligen klap gekregen, ook het belendende perceel, het Internationaal Arbeidsbureau, heeft een voltreffer ontvangen, niettegenstaande dit instituut aan het conflict met Berlijn toch even onschuldig was als een pasgeboren^kind. Bij vorige opzeggingen van het lidmaat schap van den Volkenbond, wij denken aan Spanje (dat intusBchen al weer is teruggekeerd), Brazili en Japan, hebben de regeeringen dier landen zich steeds beleid verklaard de samenwerking met de Internationale Arbeidsorganisatie op den ouden roet voort te zetten. De Duitschers, die het inci dent, dat zich op de laatste Internationale Arbeidsconferentie tusschen de arbeidersgroep en den nationaal-socialistischen arbeidersgedelegeerde, Dr. Ley, heeft voorgedaan, nog niet vergeten zijn, en die nimmer verborgen hebben, dat ook dit interna tionale instituut, met zijn marxistischen inslag en ; zijn onafhankelijke arbeiders- en werkgeversgroe-r( pen, niet past in het nationaal socialistische systeem ,' zijn thans maar al te blij een stok in handen te hebben om ook met deze instelling eens grondig af te rekenen. Daarbij blijft het echter niet. Eén voor n volgen thans de Duitsche volkenbondsambtenaren, voor MEUBELEN PANDER FABRIKAAT VEEL NAGEBOOTST NIMMER EVENAARD IN, KWALITEIT VOOR DEZEN LAGEN PRIJS XMDCR ZONEN zoover zij zich goede Ariërs gevoelen (de enkele Joden zullen ongetwijfeld blijven) het voor beeld, dat de Duitsche onder-secretaris-generaal, Dr. Trendelenburg, heeft gegeven door op den dag van de Duitsche opzegging zijn ontslag aan- te vragen. Het sterkste staaltje Van de Gruendlichkeit" waarmee de Duitschers hierbij te werk gaan, heeft zich in de mandatencommissie voorgedaan. Aan het lidmaatschap dezer commissie is uitdrukkelijk de voorwaarde verbonden, dat de leden in geenerlei betrekking tot hun regeeringen mogen staan. Zij bestaat uit onafhankelijke, koloniale deskundigen en sedert eenige jaren heeft er ook een Duitsch lid zitting in. Dit lid nu, Dr. Huppel, heeft het even eens raadzaam geoordeeÈ. maar niet meer aan de werkzaamheden, der rnandatencommisRie deel te nemen. Met ziet, de breek kon niet vollediger en scherper geweest zijn. Diaruit volgt, dat de Duit schers vast besloten zijiïzich hun terugkeer naar Genève duur te laten betalen. ** * Hoe staan nu de zaken' der ontwapeningsconfe rentie er voor? Moet binnenkort een definitieve breuk worden verwacht qf. is er nog hoop, dat zij op de een of andere manier-tot een bescheiden resul taat komt? Direct na de Duitsche opzegging kon men duide lijk twee stroomingen ónderscheiden. Frankrijk, Polen en de kleine Entente drongen sterk op voort zetting der werkzaamheden aan, terwijl de Italia nen en Engelschen er geen heil in zagen de confe rentie nog langer te reklken. Sedert enkele dagen helt men te Londen en Birnie meer naar het Fransche standpunt over, terwijl ook de Amerikanen, die deze crisis wel is waar als een zuiver Europeesche aangelegenheid beschouwen, maar zich niette min nauwkeurig op de hoogte houden van de diplo matieke besprekingen, het bezwaar van een breuk zijn gaan inzien. Een breuk, daaraan twijfelt nie mand meer, beteekent ongelimiteerde herbewape ning van Duitschland met alle financieele, econo mische en politieke gevolgen van dien en voor die gevolgen, deinzen nu vooral de Franschen, Engel schen en Italianen terug. Men kon dus met vrij groote zekerheid voorspel len, dat er tijdens de besprekingen die deze week in het Bureau der conferentie en in de Hoofdcom missie hebben plaats gevonden een sterke strooming zou zijn, die de voortzetting der werkzaamheden -,to the bitter end" zou aanprijzen. Maar hoe denkt men zich die voortzetting dan, zult u vragen. Daar omtrent liepen de meeningen nog uiteen. De be sprekingen moesten, naar wij vermoeden, in hoofd zaak loopen over de methode, die zal worden ge volgd eenerzijds, en den. duur der onderbreking der werkzaamheden van de Hoofdcommissie die in ieder geval noodzakelijk zal zijn om de kan selarijen gelegenheid te geven den nieuwen toestand onder oogen te zien, anderzijds. De Franschen wilden aanvankelijk de conferen tie op grond van de in Simon's rede van 14 October uitgestippelde wijzigingen, van het plan-MacDonald een conventie laten uitwerken. Deze methode bood het voordeel de verantwoordelijkheid voor het echec der conferentie eventueel geheel op rekening van Duitschland te schuiven. Men zou dan op een gegeven oogenblik Duitschland het nieuwe ont werp voorleggen min of meer a prendre ou a lais ser." Weigerde Duitschland, dan waschten de overige groote mogendheden hun handen in on schuld. Nam Duitschland het aan, dan was het doel bereikt. Het leek alles zoo eenvoudig en logisch, maar allengs is men ook de nadeelen dezer me thode gaan inzien. Men begreep, dat het uitwerken van een conventie zonder Duitschland toch feitelijk hoogst irreëel was. Bovendien vroeg men zich af of bij afwezigheid van Duitschland het wel mogelijk. zou zijn tusschen Frankrijk, Italië, Engeland en de* Vereenigde Staten, om van Sovjet-Busland, Polen. en de kleine staten maar niet te spreken, een accoord. te bereiken. De aanwezigheid van Duitschland. noodzaakte tot dusver de overige groote mogend heden niet al te veel aandacht aan hun onderlinge meeningsverschillen te besteden, Zou dit nog mo gelijk zijn wanneer Duitschland voorloopig geheel. was uitgeschakeld? Bovendien zouden de Italianen. dan de door hen zoo zeer begeerde rol van bemidde laars tusschen Duitschland en de overige groote mogendheden verliezen. In Bome voelde men dus. niet veel voor een al te theoretische oplossing van de crisis. Tenslotte heeft men gevoeld, dat deze methode bedenkelijk veel geleek op een dictaat, dat de overi ge groote mogendheden zouden trachten Duitsch land op te dringen. Die methode is inderdaad ge bleken wel wat heel erg verouderd te zijn. daarge laten of de Duitschers haar zich zouden laten wel gevallen. Def voortzetting der conferentie zal dus langs een. anderen weg gezocht moeten worden. Men zal, methet oog op de Duitschers, den schijn trachten te; vermijden, dat de conferentie zachtkens in slaap wordt gewiegd in afwachting van haar einde. Daartoe bleef 'het Bureau bijeen. Zij zal het planMacDonald en de rede van Simon nog eens grondig: bestudeeren, zoo noodig een of meer subcommissies. benoemen en haar taak zal zijn aJ vast een schema. voor het ontwapeningsverdrag gereed te maken tegen den tijd, waarop de Hoofdcommissie in haai" geheel weer kan bijeenkomen. Gelijktijdig |zullerx diplomatieke besprekingen gehouden moeten wor den over de vrij talrijke punten, waarover men het tot op heden niet eens is kunnen worden. Hieraan zouden wederom de vijf groote mogendheden, die het accoord van 11 December 1932 geteekend heb ben (Frankrijk, Italië, Duitschland en de Vereenig de Staten) moeten deelnemen. Aldus zou het zeer pijnlijke alternatief, waarvoor Europa zich anders geplaatst zou zien, n.l. onge breidelde herbewapening van Duitschland of her bezetting van het Bijngebied, waarvoor op ditoogenblik alleen in Frankrijk een kleine minder heid te vinden schijnt te zijn, vermeden kunner». worden. In Volkenbondskringen geeft men de hoop nog; niet op, dat de vrees voor de konsekwenties van eert definitief echec de Franschen er op den langen duur toe zal brengen zoodanige concessies te doen* als voor een overeenstemming met Berlijn noodigzullen zijn. De Hoofdcommissie is thans verdaagd tot 4 December. Dank zij Henderson's optreden is deze datum voorloopig aangewezen. Hij meende, dat een langer uitstel een demoraliseerenden invloed op de open bare meening zou hebben. Mccht de loop der gebeurtenissen een langer uitstel noodzakelijk maken, dan kan Henderson nog altijd een voor stel tot verdaging aan het Bureau doen. Genève,rOctober 1933. Boekenveiling Boekverkoopiny, Burgersdijk & Niermans, Lei den. Catalogus van boekwerken, prenten en kaarten betreffende Nederlandsen West-Iridië. Boekenveiling, Van Stockum's Antiquariaat (J. B. J. Kerling) Prinsengracht 15, Den Haag. Een collectie boeken afkomstig van de bibliotheken van wijlen Zijne Excellentie A. van Gijn, Dr. H. D. Benjamins en H. Bierma en van anderenPublieke verkooping: 4?11 November 1933. Kijkdagen l, 2 en 3 Nov. van 10 tot 4 uur en l en 2 Nov, eveneens van 7 tot 9 uur 's avonds. CHAMPAGNE KRUG&CO REIMS IN KWALITEIT AAN DE SPITs!