Historisch Archief 1877-1940
N FILMKUNST
nwee U f a-films in Rembrandt
nski Filmgroep Visie"
r
tf
W '
Pausole'
nale oplichtster, slachtoffer en werktuig van een
soort gentleman-souteneur. Denk u in, hoe deze
oplichtster met allerlei geraffineerde trucs haar
bedrijf uitoefent, de politie op een dwaalspoor
brengt, de jongensachtige vereering van een
jeugdigen ingenieur exploiteert, op hem verliefd
raakt en tenslotte op het moment, dat voor haar
de rehabilitatie en de verlossing beteekent, toch
~inog gevat te worden. Met welk een talent, met welk
eea bekwaamheid zou zulk een verhaal geschreven
moeten zijn, om te kunnen tippen aan het peil,
dat de film hier bereikt! Want stuk voor stuk zijn
de typen, die de vertelling dragen, geteekend met
een soberheid en een volledigheid, wa,arnaar men
in de gelijksoortige lectuur tevergeefs zoekt. Wij
zijn maar al te zeer aan de perfectie gewend ge
raakt, die de film zoo schijnbaar gemakkelijk en
zoo overvloedig geeft, om ons daar altijd nog vol
doende van bewust te zijn. En toch, zie een type
als Brigitte Helm, met haar eigenaardig koel en
onsymmetrisch masker, haar rust en zekerheid in
gebaar en expressie. In vijf minuten ligt dit
karakter, voorzoover het filmverhaal dit eischt,
voor u open. Wat in'de geschrevenrnovelle blad
zijden beschrijving zou kosten (gesteld dat men het
personage deimate volledig wil aangeven) wordt .u
hier zonder omwegen duidelijk gemaakt. Waar
schijnlijk is dit wel een van de aantrekkelijkste
eigenschappen van deze ontspanningsfilm: hun
bondigheid en zakelijkheid. Zij gaan recht op het
doel af het gaat om de verrassende wendingen
der handeling, om de spanning der verwikkelingen,
pm de intelligentie der ontknoopingen. Welnu, dit
alles trekt u voorbij, vlot en zonder omhaal. De'
groote beweeglijkheid der historie, de veelvuldig
heid der conflicten, gaan logisch en harmonisch
in elkaar over: een woord, dat overgenomen wordt,
een zwenking van het apparaat,; een, vervloeien
van beeld naar beeld zijn voldoende om het ver
haal helder en geleidelijk af te wikkeïen. O, nee,
het is niet verbluffend, het grijpt n|et' hoog, maar
het is voortreffelijk en met talenl verteld. Zie,
wij constateeren de laatste jaren in de litteratuur
een stijgende sympathie en bewondering voor den
goeden verteller, laat ons een bescheiden deel dezer
waardeering bewaren voor de uitnemende ver
tellers, die de film, en in het bijzonder de Duitsche
film, onder haar medewerkers-telt. M
Het is een onverdeeld\;enoegen een filmverhaal
als Droom van geluk" te volgen. De klaarheid
van het exposé??de spanning der handeling
de dikwijls verrassende en altijd vernuftige ont
knoopingen houden u vast tot het einde. En nie
mand behoeft zich te geneeren een met zooveel
smaak en talent gemaakte amusementsfilm te
gaan zien. Wilt ge daarbij genieten van een voor
treffelijk stukje filmspel, let dan eens op Gustav
Gründgens in de rol van den internationalen oplich
ter bijzonderlijk in de groote scène waar het
tusschen hem en Brigitte Helm tot een uiteen
zetting komt: dit is film van zeer goeden huize ;
Op een ander terrein beweegt zich de film, welke
deze Week bij Rembrandt" gaat: Leise flehen
meine Lieder". De naam lijkt mij een vergissing ?
zij moest luiden Die Unvollendete". Niemand
minder dan Franz Schubert is de hoofdfiguur, en
het groote medium tusschen toeschouwer en film
is Schubert's populairste symphonie. Het is met
dergelijke films ietwat wonderlijk gesteld er
ontstaat een merkwaardige wisselwerking tusschen
het beeld en de muziek: zij ontleenen aan eikaars
invloed een onmiskenbare bekoring. Er komt een
tijd voor lederen muziekliefhebber, dat de
frischheid en de charme van een UnvoRendete"
sterven gaan. Het is de fatale werking der veelvul
dige herhaling wij zien het orkest altijd eender
opgesteld, wij weten met even noodlottige nauw
keurigheid wanneer het beroemde cello-cantilene
in het eerste deel inzet als wij rekenen op de
fameuse pizzicati in het Andante Cantabile.... en
op den duur blijft de ontroering uit. Maar hoor
deze overbekende thema's eens rondom een sim
pele en waarschijnlijk hoogst on-authentieke ver
telling, als zulk een film u geeft en gij zult tot uw
verbazjng bemerken, dat gij een heftige ontroering
weg moet slikken. .. . als in den goeden tijd toen
gij deze begenadigde muziek voor het eerst hoordet.
Wees niet te haastig met uw profanatie" wie
zal de wonderlijke associatie der ontroeringen pei
len? En wie zal niet dankbaar zijn ,wanneer zulk
een lang ontbeerde gewaarwording, door welke
middelen dan ook, weer tot ons terugkeert?
Midden in deze vertrouwde muziek, als in een
droom van herinneringen, wandelt een Franz
Schubert rond, zooals wij ons dien graag voorstel
len: de eenvoudige, bescheiden schoolmeester, die
zijn genie meedraagt met de argeloosheid van een
kind. Hans Jaray maakt de figuur van den com
ponist tot een gave, bekorende creatie, die nergens
vulgair of sentimenteel wordt. Ook niet wanneer
de film-zelf in het middendeel bij de Hoiigaarscbe
zang- en da-nspartij bedenkelijk zakt. Ook niet
wanneer de zwakke Martha Eggerth als ,.Karoline
Esterhazy" met haar twintigste-eeuwsche
sportHans Jaray als Schubert
girlf iguur de illusie der Biedermeier-romantiek ver
nietigt. Om dien fijnen, melancholieken Schubert
is de film u lief en om de uitstekende Emmy"
van Louise Ullrich. En ja om de muziek, die
lang in u na blijft klinken, wanneer gij peinzend
huiswaarts gaat....
Filmgroep Visie".
De jonge en actieve filmassociatie Visie" komt
alweer met een nieuwe reclamefilm uit ditmaal
in opdracht van het Vlaamsche dagblad Vooruit".
Het wil wat zeggen, dat dit voortreffelijke collec
tief met behulp der oude, overbekende schema's
niettemin een boeiend geheel heeft weten te
maken: intelligent van opzet, uitstekend van
uitwerking een succes voor den cameraman
Jo de Haas en niet minder voor den cineast en
scenarist Max de Haas, dien ik sterk ervan ver
denk de auteur te zijn. En tenslotte de beste re
clame, die dit serieuse, hardwerkende troepjo
voor zich zelf wenschen kan.
Uit: Droom van geluk'