M». 2944 De Groene Amsterdammer Ven 4 November 1933 15 Actualiteiten C. A. Klaasse Amerlka's goud politiek De Duitsche scrips en bet invoer-verkeer De reeds de vorige week in Boosevelt's radiorede aangekondigde politiek tot het doen verrichten van goudaankoopen door de Befico is inmiddels in een stadium van uitvoering gekomen. Zij, die zich in slaap lieten sussen door het feit, dat aanvan* kelijk alleen in Amerika werd aangekocht en wel .goud dat daar werd voortgebracht^ hebbandewerkelijke opzet met deze actie niet doorzien. Immers toen Boosevelt mededeelde, dat voorloopig de dol larkoers in de Amerikaansche economische politiek van primaire beteekenis zou blijven en dat in ver band daarmee besloten was een politiek van goud-aan- en verkoopen te voeren, kon men niet anders Verwachten dan dat die politiek een substituut was voor hetgeen in Engeland het Exchang Equalisation Fund beteekende. Dat men de methode van dat fonds, om de gewenschte koersbeweging of-stil stand van het pond te bereiken door aan- en ver koop van andere valuta's, niet wilde volgen is heel begrijpelijk; men durft de risico's van een omvang rijk deviezenbezit niet aan, ook niet van goud deviezen zoodat men de voorkeur geeft aan goud, ?waarvan men straks, bij een eventueele stabilisatie van den dollar, tenminste zelf de waarde ten aan zien van de eigen munt kan vaststellen, zoodat men ?de resultaten van de operaties zelf in handen heef t! Maar om via dien goudhandel de waarde van den dollar ten aanzien der andere valuta's te kunnen bepalen is het natuurlijk noodig, dat goudaankoopen niet worden beperkt tot dat goud dat in de «States zelf wordt geproduceerd; dat is een restrictie die niet bij dien opzet past. Dat men toch aanvan kelijk deze beperking maakte, is waarschijnlijk toe te schrijven aan het feit, dat men hinkte op twee gedachten: eenerzijds wilde men slechts den opwaartschen koersdruk op den dollar corrigeeren, die ontstond doordat de Amerikaansche goudprodu centen alleen maar over de grenzen hun product konden verkoopen, en de opbrengst natuurlijk in dollars de landsmunt omzetten, hetgeen den koers van dien munt deed stijgen, maar anderszijds wilde men verder gaan en de goudtransacties ge bruiken om de waardeverhouding van dollar en goud te manipuleeren. Ook wat de consequenties betref t heef t men dezen maatregel waarschijnlijk veel te hoog opgenomen. Van een depreciatiewedloop hoeft allerminst sprake te zijn; het Engelsche nivelleeringsfonds heeft ook h^t hoogste doel prijsgegeven, maar verder dan het laag houden van de noteering, het tegenhouden van een stijging is de invloed toch waarschijnlijk nimmer, althans tot voor kort, niet gegaan. Die zelfde opzet zou ook meer dan voldoende verkla ring vormen voor den jongsten maatregel van Boose velt. Is niet in de eerste twee weken van October de dollarkoers bij sprongen omhoog gegaan, een stijging met niet minder dan 15% ? Dat men der gelijke sprongen wil vermijden is heelemaal niet zot. Die plotselinge vaste stemming was waar schijnlijk voor een belangrijk deel te wijten aan speculatieve invloeden, waarvan een neutralisee ring door goudtransacties heelemaal niet gek is. Maar er zijn andere invloeden, die een opwaartsche koersdruk op den dollar kunnen beteekenen. On danks het feit, dat in het tweede halfjaar de han delsbalans een heel wat geringer actief saldo ver toont dan verleden jaar, mag men toch aannemen, dat door een krachtige daling van de toeristenuitgaven door de Yankees nog steeds de betalings balans van Amerika een, zij het klein, actief saldo vertoont. Dat beteekent dus, dat zoodra niet meer kapitaalsverschuivingen, uit angst voor depreciatie voortkomend, deze balans verzwaren, er een surplus-vraag naar dollars boven aanbod is. Dat be teekent dus een opwaartsche druk op den koers. Onder de vigeur van den gouden standaard wordt die stijging reeds bij het hoogste goudpunt geremd, en vloeit er goud binnen. De opzet van de nieuwe regeling kan nu zijn, ook nu ondanks het opheffen van den gouden standaard, dat surplus te nivelleeren door goudimport, waardoor de betalingsbalans in evenwicht komt en de dollarkoers dus van den genoemden opwaartschen druk ontheven wordt. In dien deze suppositie juist is, dan ontbreekt aan den juist geinaugureerden goudhandel elke sensatio neel? en dramatische beteekenis. Ds scripregeling met Duitschland behoort even eens tot de kwesties die voortdurend nog de aan dacht gespannen houden. Wij zijn nu zooveel ver der, dat er uit den Haag een off icieele mededeeling is luidens welke het protocol met Duitschland is geteekend. Maar wat er nu precies is vastgelegd en hoe de technische uitwerking van de afspraken zal zijn, daaromtrent tast men nog in het duister. Toch is men geneigd uit de mededeelingen af te leiden, dat inderdaad althans voor de scrips der voor het eind van dit jaar vervallende revenuen niet alleen volledige transfer is toegestaan, maar dat de regeling tevens involveert, dat de scriphouders daarvoor een bedrag in Hollandsche guldens zullen krijgen gelijk aan de nominale waarde in marken tegen den normalen vrijen markenkoers. Bij een vorige bespreking van dit scripvraagstuk heb ik er op gewezen, dat zelfs wanneer men 100% transfer kon bedingen,dit nog allerminst beteekende, dat nu ook de scrips tegen de volle waarde, als representeerden ze vrije marken, gerealiseerd kun- , nen worden. Immers van den aanvang af stond vast dat, wilden wij een concessie verkrijgen, wij, evenals Zwitserland, een contraprestatie moesten verrichten door extra-importen te accepteeren. In dat licht bezien zijn ook registermarken en Sperrmarken voor 100% transfereerbaar, maar dan met hetzelfde voorbehoud: voor Zusatzexportbetaling. * * * Normaliter moet men aannemen, dat, indien het tranafer van bepaalde gelden alleen onder de res trictie van Zusatzexport is' toegestaan, de waarde van die saldi niet geheel gelijk kan zijn aan vrije valuta. Immers die Zusatzexport kwam tot nu toe niet tot stand, omdat Duitschland voor die pro ducten niet concurreerend was: Men moet dus de op die wijze ingevoerde goederen duurder betalen dan door ze elders te betr'ajkken. Logisch is dan: den bezitters der valuta-met-beperkte-bestemming zooveel lager koers te bieden als noodig is om het prijsnadeel te compenseeren. Er hangt dus heel veel vanaf welke artikelen men voor dien extrainvoer kan vinden; lukt het om door contingenteering Duitschland een grooter portie te geven in den import van een artikel dat nauwelijks, niet noemenswaard, duurder is dan op de markten van waar wij het tevoren betrokken, dan kan behoudens fractioneel verschil de scriphouder de volle waarde tegen normalen markenkoers krijgen. Vrage: ziet men daartoe kans? Bekend is hieromtrent nog niets; alleen wordt gefluisterd over een transactie in rogge die de regeering op het oog zou hebben. Erg duidelijk is dit nog niet; eenerzijds vraagt men zich af waarom de regeering ten behoeve van obli gatiebezitters operaties op de graanmarkt zou moe ten verrichten, en waarom men niet de liquidatie der scrips tegen extra-import kan overlaten aan het particulier initiatief op dezelfde wijze als Duitschland tot nu toe Zusatzexport kweekte tegen betaling met register- en Sperrmarken en dat nog doet. Bij zulk een organisatie zou dan de Nederlandsche importeur, die een onder extra-invoer" vallende transactie wilde afsluiten, van onze regeeringsinstanties de Genehmigung" kunnen krijgen die hij tot aan het in werking treden van de nieuwe deviezenregeling per l October in Duitschland kreeg. En dan zou ook de koers der scrips zich kun nen aanpassen aan de reëele waarde in dat extrainvoer-verkeer. Bij de rogge transactie fluistert men immers bovendien van een prijs die hooger zou zijn dan de wereldmarktprijs. Ook dat zegt nog niets, maar wanneer men dan de mededeeling leest, dat de scrips ten volle betaald worden in dier voege dat de volle waarde in valuta getransfereerd wordt" dan krijgt men den indruk, dat met de markt daarbij als vrije markt wordt afgerekend, en dat zou dan beteekenen, dat de koopers van de rogge deze zouden moeten betalen tegen den te hoogen koopprijs, zoo dat de roggeverbruikers zouden worden gedwongen tot subsidieering van de bezitters van Duitsche obligatien. Hetgeen natuurlijk allerminst motiveerbaar ?zou zijn. Inmiddels is wellicht het heele roggegerucht uit de lucht gegrepen, in elk geval kennen wij de details nog niet. Maar voorloopig PYRAMID ZAKDOEKEN FABRIKAAT TOOTAL KLEUR EN KWALITEIT GEGARANDEERD EFFEN WIT EN SMAAKVOLLE MODERNE DESSINS VOOR DAMES EN HEBREN BET CADEAU VOOR OUD EN JONG Ged. Handelsmerk op eiken zakdoek lijkt het toch nog kwestieus of liet mogelijk zal zijn de scrips tegen gewone markenkoers af te rekenen, wanneer wij door de overeenkomst met Duitschland gedwongen zouden zijn invoer te accepteeren die, wanneer deze gewoon met vrije marken had moeten worden betaald, niet zou hebben plaats ge vonden. Tenzij men de koopers dier goederen het gelag wil laten betalen, en dus de couponbezitters op de ruggen dier consumenten het volle pond wil geven. Geen wonder, dat de details van de regeling met Duitschland met ongeduld verbeid worden. Mis schien zal echter bij het bekend worden van de regeling alle critiek dienen te verstommen. De meest voor de hand liggende oplossing lijkt, zooals gezegd, deze, dat men den extra-invoer aan het vrije verkeer overlaat, waarbij dan ook de prijs ontwikkeling der scrips vrij kan blijven. Dat sys teem heeft, boven de methode die Duitschland zal volgen voor de scrips der landen die niet een rege ling als Zwitserland hebben, veel voor; immers men kan extra-invoer geheel met scrips laten betalen, terwijl Duitschland de scrips en Sperrmarken als gedeeltelijke betaling toelaat. Wan neer voor zulk een extra-invoer een prijsnadeel van 10% te overbruggen, is dan beteekent dat ook een disagio van 10% wanneer tenvolle met scrips betaald wordt, maar Duitschland laat b.v. 50% in vrije marken betalen, zoodat het prijsverschil over de helft van de factuurprijs moet worden om geslagen, dus een disagio van 20%. Nieuwe uitgaven Sidney Warburg. De geldbronnen van het nationaalsocialisme. Vert. d. J. G. Schoup. Uitg. v. Holkema en Warendorf. Een hoogst avontuurlijk aandoend verhaal over de wijze waarop Hitler aanvankelijk door Ameri kaansche grootmachtigen financieel zou zijn ge steund. Het is echter de vraag of deze aanklacht tegen het nationaal-socialisme hout snijdt, omdat het verhaal ongeloofwaardig aandoet en al op 't eerste gezicht fouten bevat, die nooit door een Amerikaan kunnen zijn geschreven. Op blz. 35 wordt gesproken van een perscampagne in Amerika, waarbij de N. Y. Times onder de Hearst-bladen gerangschikt wordt. Op blz. 38 e.v. wordt een heele hoop financieele nonsens gedebiteerd, die wij meer gelezen hebben.... van de hand van den heer Schoup. De bestrijding van liet nationaal-socialisme vindt bij de uitgave van dit sensationeele maar oncritische boekje geen baat. Hitler. Mein Kampf. Zoo juist is hiervan het zooveel-millioenste exemplaar verspreid. Wij willen van. het goede niet te veel geven en komen de volgende week op deze besprekingen terug. Maar dit zij reeds nu opge merkt: wil men de ziekelijke ideologieën en de gevaren van het nationaal-socialisme leeren kennen, dan leene men dit boek.