Historisch Archief 1877-1940
De-Groene Amsterdammer 'van 4' November 19ë3
9
Een aantrekkelijke prijsvraag
Otto van Tussenbroek
, Ex-tdbris-Kring
*Toen de Nederlandsche
Ex-LibrisKring -Weüdi opgericht «toad o.m. op
het program van werkzaamheden het
uitschrijven van een prijsvraag voor
het ontwerp van pen óf ander werk
stuk op het gebied der grafische kuns
ten maar tot verwezenlijking van dit
plan kon helaas niet worden overge
gaan aangezien- daartoe in den crisis
tijd de benoodigde gelden niet be
schikbaar waren.
De heer B. W. M. Ottevanger te
Bilthoven heeft echter kort geleden
de goede gedachte gehad een prijs
vraag uit' te schrijven voor een boek
werk, bestemd vóór zijn zoontje Gen
at, welp bij, de padvinders, dat kon
uitgevoerd .als penteekening,
om te worden
vermenigvuldigd.door z.g. lijn- of rasterclichéof
we} als. houtsnede. Andere technieken
zoöaW gravure, etè, litho of
linoleumsnede e.d. werden niet toegelaten.
Het ontwerp moest te drukken zijn
in n of twee kleuren (de tuit van het
pj*gé$>niet meegerekend terwijl zwagt.
' ' : ' "
, .
? De mededinging stond open. voor
alje leden van den hier voren
geHJÉemden kring.
^Ingekomen zijn n en veertig ont
werpen (tien teekeningen en de rest
iujutsneden) welke door de voor deze
prijsvraag ingestelde jury van jjvijf
lede» werden beoordeeld. ; ~ vj
-TH lang wikken en wegen, scheiden
en schiften is men tot de beslissing
gekötnen dat de eerste prijs zou wor
den toegekend aan Jan Franken Fzn.
te Den Haag; de tweede prijs aan
' Stefan Mrozewski te Amsterdam en de
derde prijs aan Johan Melse te Goes,
terwijl alsnog werd aangekocht de ui
zending ivan W. Heynen, onder motto
Natuur en Jeugd".
De groote deugd van Franken's
noutsnede is wel dat alles (ook de
letters I) zoo heel en al uit n hand"
is ! En mede dat daaruit zulk een juist
begrip blijkt van het doel waartoe de
afdruk bestemd is te worden gebe
zigd n.l. als ex-libris in jongensboeken.
De voorstelling is geheel en al op
het kampleven en de padvinderij ge
nspireerd: achter een groot boek ver
scholen met opx de vóórzijde van het
omslag de afbeelding van een padvin
der en op de achterzijde een ijzeren
ketel boven een houtvuur zit aan <len
slootkant in het gras, waarin bloemen
bloeien, een kind, waarvan men alleen
handen en voeten ziet.
Een kikvorsch, twee visscheu, een
konijn en een zingende vogel omrin
gen de lezende figuur terwijl het zon
netje glimlachend toekijkt....
De gansche compositie, decoratief
opgevat, getuigd van veel goeden
smaak; de verdeeling in zwart en wit
is volkomen evenwichtig en het
be. hoeft dan ook geen verwondering te
wekken dat Jan Franken's ontwerp
met algemeene stemmen door de jury
voor den eersten prijs genoteerd werd»
Terecht zegt zij in het door haar,
uitgebracht verslag: Het is een mooi
afgesloten geheel, waarin de tekst
zuiver met het beeld in het kader ver
vloeit. Het is, wat de geestelijke zijde
betreft, een gelukkige samenbloei van
humor, leutigheid en zomersch natuur
genot."
» *
*
De tweede prijs ging aan Mrozewski,
een buitenlander. Te betreuren valt
stellig dat zijn letters zoo slecht zijn,
3e prijs
Johan Melse
?H
2e prijs Stefan Mrozewski
daargelaten nog de gemaakte fout, dat
drie (dezelfde) letters in spiegelbeeld
zijn afgedrukt!
Zijn werkstuk getuigt echter van
een groote bekwaamheid, er is een zeer
levendige afwisseling van zwarten en
grijzen tegen een blanken, lichtenden
achtergrond en de voorstelling: een
welp, voor zijn tent aan het strand
gezeten, terwijl twee schepen met door
den wind gebolde zeilen voorbij varen
als zinnebeeld van het levensverhaal
is ongetwijfeld bijzonder aantrekkelijk
te noemen, maar het geheel is minder
in het kinderlijk karakter gehouden,
minder eenvoudig ook hoewel de ma
ker een goeden worp schijnt te hebben
gedaan naar den eersten prijs.
Het valt zeer te betreuren dat de
letters niet mooi van vorm zijn, en
niet goed verdeeld, waardoor ze te
zeer uit den toon vallen" zegt de jury.
Ik b.en het met deze laatste opmer
king niet geheel eens. Ze vallen niet
zoozeer uit den toon, ze rammelen
niet zoozeer, maar vallen veel te sterk
pp doordat haar vorm zoo lomp is,
hier en daar !
| Toch heeft dit ontwerp in zekeren
züx (al ware het alleen maar door de
interessante en persoonlijke manier
van snijden, dus qua blok-af druk, meer
kunstwaarde als het meer illustratief
geaarde, prentenboek-achtige ontwerp
f DIT BDEKI5 WU
CGN5TANTÏQTTLVANGER
Jan Franken Pzn.
>'*..'?? ..?
ie prijs
van Franken, maar het strandde op
d%"t>elettering en het is goed datjnen
dit zwaar liet wegen.
De derde prijs behaalde zooals reeds
gezegd is Johan Melse met de vlotte,
gemakkelijk gesneden wedergave van
een aan het padvindersleven ontleend
motief: een dampende soepketel boven
een rookend houtvuur met twee
kampeertenten en de volle maan op den
achtergrond.
De teekening der staken, welke den
ketel steunen, is niet geheel juist, want
er zijn er maat twee in plaats van drie.
Het geheel is overigens niet kwaad
doch wat al te gewoon, ja zelfs wat
alledaagsch van allure terwijl de let
ters, met weinig vaste hand in het
hout weggêstoken, minder fraai kun
nen heeten. Zeker: het beeld is dui
delijk en wel toepasselijk maar wat de
jury opmerkte is volkomen waar:
dat het wat nuchter en nvormig
aandoet en de letters niet volmaakt
ijn."
Bijzonder liefelijk en dichterlijk, ge
voelig van opzet en bedoeling is ten
slotte het ontwerp van W. Heynen met
het (bloesemende?) boompje en het
veulen in de wei. De teekening geeft
blijk van bijzondere begaving en het
geheel doet in vele opzichten losser,
vrijer en daardoor ook moderner aan
dan de drie bekroonde ontwerpen
maar.... het is ook minder Hollandsch
van aard.
' Alles te saam genomen ^^^^
kan men met de uitkomst
van deze zoo aantrekkelijke
prijsvraag volkomen tevre
den zijn ! Niet alleen van
wege het groot aantal goede
inzendingen, of vanwege de
verblijdende uitkomst, doch
Ontwerp van W. Heynen
vooral vanwege de vernieuwde .be
langstelling, welke daardoor ,voor
het boekwerk als zoodanig gewekt
werd, en men zou haast zeggen: Wie
volgt? "
Toonzaal BIJ den Dom''
te Utrecht
Door -gebrek aan ruimte heeft de
Toonzaal Bij den Dom" te Utrecht
uitbreiding ondergaan in een pand aan
de Jansstraat waar allerlei modern
meubilair, glas- en aardewerk, aange
naam afgewisseld door verschillende
geweven stoffen voor diverse doel
einden bestemd, sieraden enz. op
rustige en overzichtelijke manier met
veel goeden smaak zijn saamgebracht.
Men heeft met gebruikmaking van
nieuwere materialen voor dit alles een
zoo eenvoudig mogelij ken achtergrond
geschapen en getracht door het aan
brengen van lichte tinten de beschik
bare ruimten zoo fleurig mogelijk tet
doen zijn. .
Hierin is men ten volle geslaagd en
de leidster dezer onderneming me
vrouw Uckerman komt dan oolq
zeker een woord van lof toe voor haar
onverpoosd streven de werkelijk goede
en fraaie voortbrengselen op het
gebied der vaderlandsche nijverheids^
kunsten naar voren te schuiven en
daaraan meerdere bekendheid te gevenj
Nieuwe uitgaven
Tekstboekje en cijferzetting, be^
hoorende bij Liedjes op het Kersti
feest met begeleiding ran piano of
harmonium, door C. J. C. Geerlings.
Van Gorcum & Oomp. Uitgevers,
Assen.
Italien. Ente Nazionale Industrie
Turistische Ferrovie Dello Stato.
Een Industriebank in Nederland,
door Mr. Dr. B. K. Spanjaard. Over
druk uit Economisch-Statistische be
richten van 19 April en 10 Mei 1933.
Hubert und Jan van Eyck, von
Dr. L. Scheewe. Martinus Nijhoff,
Den Haag, 1933.
Het Kruizen en Mollen Dogma en
de Natuurlijke basis van ons
Toonstelsel, door C. Pot. Uitgave Insti
tuut Klavarskribo, Slikkerveer, 1933.
M
MI13II»'