No. 2945 De Groene Amsterdammer van 11 November '1933 De triomf van het wanbegrip Het Rijksdagbrandproces Frans Coenen *.. .' ?J. > Famke en bet nieuwe feminisme Famke en haar Nieuw Feminisme" zijn alom in den lande bekend en beteekenen bijna een nationaal product, als de Goudsche kaas. Tocb waren haar aanvangen gering en nederig: kroniekjes in een locaal blad, of zoo iets dergelijks, een Huis moeder", die, opgewekt, van haar familiaal gedoe in vreugd en leed vertelde en, eenvoudigweg, van meening was, dat als vele vrouwen haar lot van in nederigheid gelukkige gade en moeder deelachtig konden zijn, de wereld een heelen stap vooruit zou doen. Dat was dan een onschuldig bedrijf, op zich zelf niet zoo erg belangrijk. Doch toen kwam het succes. De kroniekjes Bloegen in", n.l. in veler harten en het regende" bewijzen van instemming, waardoor Famke ineens . begreep, dat zij een taak had, een maatschappelijke zending, dat zij actief aan de wereldverbetering bad deel te nemen. De vraag was alleen nog wat zij eigenhjk bedoeld had, maar na wat beginners, bleek -dat wel. Zij had tot nog toe gemeend, dat zij de emancipatie der vrouw, het feminisme, wel waardeerde, maar, welbeschouwd, deed zij dat toch «Ég<*Hjk niet. 'WWt Tftoesten al die eigengereide ongetrouwde vrotlw«il in al die mannenbaantjes? Waarom trouwden zij niet liever? En, men maakte Famke niet wijs, dat zij niet veel en veel liever een man en kinderen hadden, als zij die artikelen maar krijgen konden. Zij deden wel groot en onafhankelijk, maar heimelijk waren ze doodongelukkig in haar fiere zelfstandigheid. Ziedaar, wat Famke meende over het vrouwen vraagstuk", zoo men 't dan bepaald weten wilde, en 't -was casuweel zooveel degelijke vrouwen als 't met haar eens waren. Men werd er geroerd van, ook omdat al die menschen blijkbaar iets van haar verwachten, dat zij een wegbereidster", een leidster zou zijn... . Nu, waarom niet.? Toen heeft Famke, die maar een nederige huisvrouw was, haar moed en kracht in haar twee handen genomen en zich gevestigd als de Profetes van een nieuwe beweging. Dewelke nu door niet minder dan vijf of zes brochures van Famke's hand en pen wsrd uitgebouwd", die alle gericht waren, als zooveel zware kanonnen, tegen de eertijds hechte veste van bet Feminisme. De veste echter liet zich ook niet onbetuigd en opende haar batterij van arti kelen elk artikel een losbranding tegen Famke's Beroeringen" opdat de ,,Triomf van het Wanbegrip gestuit" zoude worden... . IDS ER ZONEN Zoo luidt de titel van het boekje, naar aanleiding waarvan deze regelen geschreven werden. De protestartikelen zijn allicht logi scher, geestiger, pittiger dan Faaike's Beweringen", rnaar het een en het ander zijn toch vooral be langrijk om hun aanleiding, om de verschijnselen, waarvan zij uiting zijn. Het kan ons k'oud laten, wat Famke beweert, als wij maar inzien, dat zij toevallig de slang op haar staart trapte en een geestesstemming actief maakte, die waarschijnlijk al sinds jaren groeiende was. Zooals Faust van zijn Gottahnlichkeit bange" werd, zoo kan men gerust zeggen, dat de ge middelde vrouweïj en meisjes al sedert een twintig ja&r, heime lijk doch schoon", genoeg hadden van haar gelijkwaardigheid met den man. Zooveel eer «n zelfstan digheid waren baar; heusch te machtig, en zij begeerden weer een afhankelijkheid, die tenslotte ook niet zonder stoffelijk voordeel was. Zij begeerden weer het huwelijk, kortom, als een veilige toevlucht uit al dat gedoe, dat dan honorabel mocht zijn, maar uiterst bezwaarlijk was gebleken. En velen gevoelden toen weer voor de for mule, door haar strijdbare voor gangsters met zooveel smaad ver worpen, dat de eigenlijke Taak der Vrouw toch in het Moeder schap ligt en haar Plaats is aan den Huiselijken Haard, welbe waard, als Gelukkige Gade eens Hupschen Mans en Moeder van Bloeiend Kroost. Men kent het oude liedje.... doch 't werd weer gezongen, eerst heel zacht en als be schaamd, doch allengs luider, tot het zijn volle kracht verkreeg in mevrouw Veen?Brons, gezegd Famke. en haar Nieuw Feminisme". Dat het hier een afzonderlijk verschijnsel geldt, zal niemand gelooven. Ongetwijfeld houdt deze teruggang naar afhankelijkheid en gezin, dit moegeworden-zijn van eigen bestemmingsrecht, maar ook van eigen verantwoordelijkheid en de noodzaak zich maatschappelijk zelf te helpen, verband met dio grootere, algemeene beweging, die men in alle Europeesche landen ziet opkomen als een drang tot aaneensluiting en kuddevorming, waarin de persoonlijkheid bewust verdrongen wordt. De ontplooiing dezer persoonlijkheid, het individualisme, ging altijd samen met de ontvoogding der vrouw", maar de kudde, de massa, komt altijd weer terug tot haar simpele, oude normen en idealen, die maatschappij en staat stellen boven het individu en het stoffelijk leven inderdaad gemakkelijker laten organiseeren. Ten bate meest van eenige uitgezochte groepen, moet men er bij zeggen. En zoover zijn wij nu met het eertijds bloeiende feminisme. Dat het namelijk heeft afgedaan. Famke mag precies zooveel gekke dingen be weren" als zij wil en de -feministen mogen nog zoozeer pogen dat beweren te stuiten" door wel gefundeerde artikelen, het komt er enkel op aan, dat in Famke, en duizenden met haar, die stem ming van vrouwelijk defaitisme" overheerscht en zich steeds verder uitbreidt, in samenhang met die andere, universeele reactie, diéwij voor onze oogen zien groeien. En van Zaandam begon deze Victorie of Triomf" van dit Wanbegrip", dat evenwel de wereld nu zal regeeren. Nieuwe uitgaven De Roep der Stad, leekenspel in drie bedrijven, door H. Koland Holst-van der Schalk. W. L. & J. Brusse, N.V. Rotterdam. Minister Göring op Justitia's weegschaal Boekenveilingen Menno Hertzberger Veilingen van autografen komen in Nederland weinig voor. Van des te meer belang is daarom deze kleine verzameling, verschillende belangrijke brieven en documenten bevattend, afkomstig uit groote handschriftenveilingen, o.m. humanisten, dichters, staatslieden uit de Gouden Eeuw", leden van den Muiderkring; en tal van buitenlandsche grootheden. Bijeengebracht door Dr. J. F. M. 7 Sterck. Publieke verkooping 20 November 1933, uur 's avonds bij Internationaal Antiquariaat, Menno Hertzberger, Singel 364, Amsterdam O. Kijkdagen 17-20 Nov. 10-4 uur. Veiling van werken uit de bibliotheken van wij len Joh. G. Wertheim, bankier te Amsterdam, Dr. S. Cappel, medicus te Amsterdam, en van anderen. 21-22 November a.s. Internationaal An tiquariaat, Menno Hertzberger, Singel 364, Am sterdam. Kijkdagen 17-20 Nov. 10-4 uur en 18 Nov. ook van 7.30-9 uur 's avonds. Burgersdïjk & \ieriiiiuis Veiling bij Burgersdijk & Niermans, Nieuw steeg l, Leiden. 20-27 November a.s. van diverse bibliotheken nagelaten door Ds. A. Klaver, Mr. Th. Heemskerk, Ch. F. H. Dumont, Dr. E. L. Smit, K. C. Remmerswaal, en verder belangrijke inzen dingen over Geschiedenis, Geneeskunde, enz. Kijkdagen: 16-18 Nov. 9-4 uur en 10 en 17 Nov. ook van 7-9 uur. CHAMPAGNE KRUG&CO REIMS IN KWALITEIT AAN DE SPITS! AGENTEN FONNES & ZOON GRONINGEN