De Groene Amsterdammer van 18 November 1933 No. 294» Louis Armstrong Theo Uden Masman Tweespalt 's Werelds most discussed musi/ cian" is in Holland geweest....; circa drieduizend Nederlanders zijn in. de dagen, dat de groote Louis in het ?Oarlton Hotel optrad, een probleem rijker geworden Een groot gedeelte van deze drie duizend vond den grooten man ver schrikkelijk, walgelijk, beestachtig en wat dies meer zij, maar de overigen, laten we aannemen, de minderheid, wisten niet genoeg adjectieven uit te . denken om van 's mans grootheid te getuigen. Louis Armstrong heeft tweespalt gezaaid; er hebben zich door zijn optreden twee scherp omlijnde par tijen gevormd; een middenmoot, een groep die het wel aardig" of niet zoo bar" vond, bestaat niet. Dat is dus al heel eenvoudig, en we zullen het trachten te verklaren. We kunnen Louis beschouwen als trompettist'vocalist, (vocalist hier te vertalen als stemgebruiker, wat nog wat anders is dan zanger) en als showman. Als trompettist is Armstrong zonder overdrijving een fenomeen; technisch en stylistisch bestaat er geen tweede als hij in de wereld der jazz. Zijn tech niek, hoog en laag, is buitengewoon en zijn trompetgeluid is in alles wat hij speelt helder als kristal en prachtig van toon, Tegenstanders va,n Arm strong zullen dit waarschijnlijk wel paradoxaal vinden, maar toch is het zoo. Hard, oorverdoovend hard was zijn spel weliswaar dikwijls, maar rauw en onberedeneerd was het nooit, al geef ik toe, dat er meer dan een paar leekenooren voor noodig zijn om de schoonheid van Armstrong's spel te kunnen waardeeren. Een van de dingen, die mij per soonlijk het meest zijn opgevallen, is het feit, dat Armstrong in al zijn hot soli steeds werkelijk trompet speelt, zonder gebruik te maken van speciale effecten als growl", wow' wow", enz., zooals we bij de trompet tisten Ellington zoo overvloedig te hooren kregen. Zijn eenige demper is van een kleine scherpe mute", die hij slechts zelden gebruikt en zelfs dan is zijn geluid nog helder. De ,,zanger" Armstrong heeft even eens slechts hevige vereerders of nog heviger tegenstanders; ook hier be staat geen tusschenweg. Met den dood doener: Maar dat is toch geen zingen!" zijn de tegenstanders er niet af; dat weet iedereen. Maar of Armstrong's zang" misschien ook nog iets anders kan zijn dan leeuwengebrul, apengekrijsch of zeehondengeschreeuw, vragen zij zich gemaks halve niet af. ED dat geloof ik nu juist wél. Daargelaten of het nu juist is, zulk een oermensch in de mondaine atmosfeer van een groot hotel te doen optreden, ben ik er toch van over tuigd, dat daar geen comodiant aan het werk geweest is. Ik heb Armstrong zien en hooren werken van enkele meters afstand, en het is mijn vaste meening, dat hij tijdens zijn zingen volkomen afwezig is, ik zou haast zeggen in trance.... heelemaal voor zich alleen, huldigend de idee ,,1'art pour l'art". Dat zijn gezang daardoor wel eens minder welluidend wordt, en het lijkt alsof een gewond dier in de jungle zijn smartkreten slaakt, tja. ... dat moet men kunnen be grijpen of niet. Om Chaplin wordt in de meest tragische gedeelten van zijn komische" films ook gelachen.... omdat men zijn kunst niet begrijpt. * * * Met den showman Arrnstrong is het iets anders gesteld; het is juist in zijn solistisch optreden als nummer", dat hij zijn tegenstanders - voet aan den grond geeft, want hier vind ik veel van zijn overdreven gebrul en wildebeesten-gelal, uitgebraakt na elk num mer, en vlak voor een nieuw, vol maakt overbodig en ten zeerste scha dend voor zijn prestige in het bij zonder en voor dat van de goede jazskunst in het algemeen. Want dat Armstrong zonder die commercieele franje, uitsluitend het spelen van goede jazzmuziek beoogt, dat staat als een paal boven water; mocht al eens een compositie geen bijzondere waarde hebben, zoo verheft hij haar toch zeker tot een hooger peil, en daarom is het jammer, dat hij die showexcessen niet weglaat. Ik zeg hier met opzet excessen, want de show" die hij maakt, als hij eenmaal bezig is met een nummer, is waarlijk niet te verwerpen. Ik bedoel hier zijn speciale microphonewerk, zijn meesterlijke actie en zijn kostelijke mimiek, als hij werken voordraagt als You. Bascal, You", of ,,On the Sunny Side of the Street". Ik zou me deze nummers zonder de hulp van zoo'n simpele microphone niet kunnen voorstellen; mij dunkt, dat er veel van het effect van deze werken verloren zou gaan. Want tegen wie zou hij dan moeten spreken, wie zou hij dan teeder moeten toefluisteren of.... plotseling ruw af snauwen? Nee, dat technische apparaat, dat microphone heet, heeft hij voor ons doen leven; we hebben er medelijden mee gehad als Armstrong vroeg Why do you look so no good?"; we hebben ons gevleid gevoeld, als Louis het vriende lijk grijnzend toebromde; we zouden het zelfs heelemaal niet vreemd ge vonden hebben als het ding bijvoor beeld plotseling. .. . antwoord ge geven had. Dat Louis Armstrong van te voren in gladverkeerde persberichten werd gedoodverfd als Duke Ellington's evenknie", als Amerika's beste Jazzdirigent", als vele instrumenten be spelend virtuoos" enz., tan hem slechts schade gedaan hebben; de menschen, die hem niet kenden, raakten zoodoende wel heelemaal van de kook, toen zij den grooten man daar zoo simpeltjes met zijn trompetje in de hand zagen binnenhuppelen. Het moet velen natuurlijk ontzaglijk tegen gevallen zijn, dat daar op het podium een doodgewone, kleine negerband zat, die heelemaal niet geweldig was en zeer zeker niet met Ellington te vergelijken en dat er bovendien van dirigeeren" en vele instrumenten bespelen", geen sprake was. De goede dingen van Armstrong's kunst niet die franjes, natuurlijk waren reeds jaren lang voor de heele muzikantenwereld, de serieuze mo derne componisten incluis, massgebend" en zullen dat wel blij ven zoolang hij nog in staat is n toon aan zijn geliefden '?Satch 'mo"te ontlokken. Een polis der LEVENSVERZEKERING My. ARNHEM" Is een waarborg voor het welzijn van Uw gezin. N.V. DE IJU1LEMSCHE HYPOTHEEKBANK Leden dei directie: ><Qü3Ü*' Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. B. THIERRY DE BYE DOLLEMAN Pandbrieven f 40.313.850. Reserves . . f 1.097.685. Hypotheken f 40.333.266. N.V.VERZEKERINO-MAATSCHAPPIJ MERCURIUS' OPGERICHT A2 _ ' AMSTERDAMS -KEIZERSGRACHT 570. INBRAAK; BRAND;ONGEVALLEN-EN WATERLEIDINGSCMADEVERZEKERING Hl Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE. Uitgifte van Pandbrieven a 99 % De Holl. Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in panógeving eener polis van levens verzekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven In stukken van f 1000.?, f 500. en t 100.?tegen Beurskoers. Een keurig vleugeltje Lengte slechts 1.25 M. 71/* Octaaf. Ivoren klavier. Elke gewenschte houtsoort of kleur mogelijk. Vraag eens een papieren plattegrond, om U te overtuigen, hoe weinig ruimte dit instrument in uw vertrek inneemt! voor den prijs van een piano Het kleine Kemble-vleugeltje heeft dien mooien, vollen, zangrijken toon, welke een goeden vleugel kenmerkt en hem maakt tot het zoo geliefkoosde instru ment van den muziekkenner. De prijs behoeft geen beletsel meer te zijn, om U dit vleu geltje aan te schaffen. Hij bedraagt niet meer dan ? 775.(Tijtlelijke door lagen fonAenkoers) De condities regelen wij naar Uw genoegen. AMSTERDAM B BI Spui 12 ~ROTTERDAMr*~ARNHEM BREDA LEIDEN l W. de Withstr: 32 Steenstr. 54 Veemarktstr. 40 Hoogewoerd 90