Historisch Archief 1877-1940
Vrijheid en gelijkheid in Amerika
De vrouw en de machine
Dr. Isabella M. Scholte-Clinton
LS men werkelijk over de"
Amerikaansche vrouw kan
spreken en hoe moeilijk dat
is, weet ik sinds men mij nu al
vier jaar lang tevergeefs het spe
cimen van de" Hollandsche
vrouw tracht aan te wijzen, aan
gezien bij ^zulke vage nationale
gemiddelden de uitzonderingen;
altijd talrijker schijnen te zijn
dan de regel, dan denk ik toch
in de allereerste plaats aan de
hard-werkende generatie van den
huldigen middenstand, zooals die
langzamerhand in de Vereenigde
Staten uit den smeltkroes aller
volkeren van den Balkan tot het
Noorden van Noorwegen, en veelal
ook van Aziëen Australië, naar
voren komt. Dan denk ik aan die
niillioenen innerlijk en uiterlijk
gelijkvormige vrouwen, die thans
een onvervalscht Amerikaansch
twang" spreken en haar gestan
daardiseerde leven met alle deugden
en nadeelen van een voor millioenen
gestereotypeerden levenswandel
doorleven, al waren haar vaders,
maar stellig haar grootvaders,
avonturende Joden uit de ghetto's
van Galiciëof heetgebakerde Ieren
uit Dublin.
Boven de onderste lagen van
het proletariaat, boven de slums"
en de tenement-districts", waar bij dui
zenden en duizenden in egale grijze huizen
der bitterste armoe de whops", de arme
Itah'anen, en de coons", de nog altijd
uitgestooten negers leven (want geen huis
in Amerika heeft nog eenige marktwaarde,
zoodra er een familie coloured folks" in
heeft gewoond), boven al dezen, voor wie
de voordeelen van een door mechanisatie
vergemakkelijkt leven niet bestaan, al wer
ken zij een levenlang in de fabrieken aan
de vervaardiging der onderdeden daarvan,
boven al dezen verheft zich de
millioenlaag der white collar men", de man, die
zich tenminste een schoone boord kan
permitteeren derhalve alles van den klei
nen man" af tot wat men hier in Holland
zoo euphemistisch noemt de betere midden
stand". Zij kunnen trouwen, een huis in
richten en met eenig fatsoen kinderen krij
gen. Hun inkomens, moeizaam verworven
in industrie en kantoorwerk, dwingen hen
echter tot een zoo groot mogelijke effi
ciency". De luxe der techniek is voor hen
geen luxe, doch juist een besparing, ten
einde daardoor althans nog eenige luxe
bestaande in een vacantie, een wekelij ksch
bezoek aan de movies", waar zij alles eerder
willen zien dan hun eigen leven, of een dag
in Atlantic City en Long Beach ? deel
achtig te kunnen worden.
Een vrouw uit deze klasse begint met van
haar huisje, haar flat of haar appartment"
een soort fabriekje in het klein te maken,
waar zij haar vrijheid mee koopt". Als zij
des morgens wakker wordt, tast haar hand
naar het electrisch knopje boven haar bed,
waardoor de centrale verwarming, die ook
in het kleinste huis van den middenstand
aanwezig is, ontstoken wordt. Twintig mi
nuten later staat zij in een warme keuken,
haalt het deeg uit de refrigirator, die bij het
huisje behoort en schuift het in het
electrische fornuis. Tien minuten later kan zij
haar biscuits" snijden, die, met de ham
and eggs" en de koffie, tot ontbijt voor man
en kinderen dienen.
Deze vrouw doet het huishouden steevast
alleen. Dienend personeel is in Amerika
voor menschen, die er in Europa toch altijd
wel een daghit of meid-huishoudster op na
houden, niet te betalen, het is er uitsluitend
gespecialiseerd en alleen welgestelden ver
oorloven zich een Fransche kokkin a raison
van 70 minstens per maand. Voor $ 25
kan men wel een werkmeid krij
gen, een Lithau'sche of
Italiaansche vrouw, die bovendien nog
haar eigen huishouden te verzorgen
heeft. In het Westen krijgt men
voor nog minder een charmante,
maar onbetrouwbare
Philippinoboy of een mystiek glimlachende
Jap, die een beetje helpt om aldus
zijn studie te kunnen bekostigen
en daarbij nooit schijnt te slapen
of te luieren. In het Zuiden huurt
men een goedhartige en
goedlachselie negerin, die uit een on
schuldige aangeboren neiging tot
opschik meer vlast op de chique
kleeren van mevrouw dan op de
paar dollars, die haar man toch
in zijn voorliefde voor ,,crap
games" verliest. Maar zij allen zijn
er geenszins voor, om de vrouw des
huizes de zorg voor huishouding,
man en kinderen af te nemen.
Daarvoor zorgt de vrouw zelf, en
met de vrouw de practische
Amerikaansche industrie.
Elke Amerikaansche vrouw
vraagt bij het huren van een huis
in de eerste plaats naar garage,
centrale verwarming, badkamer,
warmwatervoorziening,
rafrigirator, veelal ook naar electrisch
fornuis, waschmachine, stofzuiger
en strijkijzer. De keuken van dit
huis is inderdaad een heiligdom en aan de
kleine, Hollandsche keukens heb ik maar
met moeite kunnen wennen. De k^nk^n van
de Amerikaansche vrouw is een laboratorium.
Geheimzinnige machines staan in een koel
omhulsel van email en chroom en erboven op,
als distilleerkolven, de perculator", waarin
de koffie zichzelf klaar borrelt, en de toas
ter", voor het oudbakken brood.
Kasten verbergen de uitklapbare strijk
plank en tal van vernuftige toestellen voor
schoonmaak en hygiëne. Aangezien deze
keuken het heiligdom van de vrouw des
huizes en niet van de meid is, versiert zij
haar met bloemen en wat bescheiden luxe.
De keukens, meestal in L-vorm gebouwd,
laten aan de korte zijde plaats genoeg over
voor een uitschuifbare tafel. In de wandkast,
waar deze tafel uitkomt, staat tevens het
servies voor het ontbijt, voor de lunch ?
aangezien immers de man daarvoor toch niet
thuis komt en veelal ook voor het avond
eten. De diningroom" doet in hoofdzaak
dienst als er gasten zijn en de man zijn kun
sten toont in het'voorsnijden van de roast",
terwijl de vrouw met een stapel borden voor
zich zit en haar gasten bedient. Dit diner is
gewoonlijk echter ook automatisch toebereid.