De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1933 16 december pagina 20

16 december 1933 – pagina 20

Dit is een ingescande tekst.

De droom van Lenin, door Stalin werkelijkheid geworden Mr. Joh. Huyts VAN Lenin is de leuze: communisme = sowjetmacht + electrificatie", leuze, waarin de mogelijkheid van opbouw van het socia lisme in n land, welke Stalin eenige jaren later met zulk een heftig heid teg n T otskij en zijn aanhang zou moeten opstrijden, reeds was voorondersteld. Electriciteit wil zeggen: industrialisatie. Wel moest Mblotof, de huidige voorzitter van den raad van volkscommissarissen van de Sowjetunie, bij de discussies over de grondslagen van het Tweede Vijfjaarsplan in het begin van 1932, dit standpunt uitdrukke lijk verdedigen tegenover sommige partijgenooten, die het woord van Lenin zoo letterlijk opvatten, dat slechts de electrificatie als zoodanig als het leidende beginsel van de technische reconstructie van de Söwjethuishouding beschouwd mocht worden, maar het kostte hem Weinig moeite, daarvan de onhoudbaarheid aan te toonen. De leuze van Lenin leert ong meteen, dat we de industrialisatie van de Söwjethuishouding niet als een doel, maar als middel moeten beschouwen. Menigeen is geneigd dit te vergeten. Hij meent, dat het communisme staat en valt met de uitvoering van het Vijfjaarsplan. Maar de werkelijke resultaten van het plan worden niet uitgedrukt in productiecijfers. Men vindt ze in den socialistischen opbouw. Deze socialistische opbouw voltrekt zich, tegen de aanvankelijke ver wachtingen van een wereldrevolutie in, in n land. Ook dat beteekent iets voor het begrip van de industrialisatie. De opbouw van het socialisme in n land geschiedt niet onder een glazen stolp. De indu strialisatie is cók middel, om het land van den socialistischen opbouw te. handhaven tegenover de kapitalistische buitenwereld. Zoo is de industrialisatie gericht naar binnen en naar buiten. Naar binnen moet zij den grondslag leggen, waarop de tweestrijd , ,kto-kogo ?": zal het communisme het van het kap;talisme winnen of omgekeerd, ten gunste van het communisme wordt beslist; naar buiten moet de industrialisatie de Sowjetunie ontslaan van badreiging van de spreekwoordelijke , Russische achterlijkheid". De heele geschiedenis van het oude Rusland, zoo heeft Stalin eens gezegd, heeft daarin bestaan, dat het vanwege zijn achterlijkheid geslagen werd: wegens zijn militaire achterlijkheid, wegens zijn cultureele achterlijkheid, wegens zijn staatkundige achterlijkheid, wegens zijn industrieele achterlijkheid, wegens zijn achterlijkheid op landbouwgebied. De industrialisatie is de schakel geweest, waaraan de keten is opgeno men, om het land der Sowjets uit zijn middeleeuwsche achterlijkheid op te trekken tot op het peil van de in technisch-industrieel opzicht meest vooraanstaande landen en het daardoor tegen de omringende wereld te beveil gen. Verscherpt werd deze noodzaak gevoeld, doordat de vrees voor oorlog, overval of interventie nimmer van de Sowjetmacht week. De industrialisatie kreeg daardoor, voorzoover zij naar buiten gericht was, nog nadrukkelijker beteekenis. Hoofdtaak van het vijfjarenplan was, aldus Stalin, toen het oogenblik gekomen was, om de uitkomsten van de eerste periode van vijf jaren te overzien,?de Sowjetunie van een agrarisch en onmachtig, van de willekeur van de kapitalistische landen afhankelijk land 'te veranderen in een industrieel en machtig land, volledig zelfstandig en onafhankelijk van de willekeur van het wereldkapitalisme". Hij zeide het nog concreter: Hoofd taak van het vijfjaarsplan was tenslotte, in het land alle noodige technische en oeconomische voorwaarden te scheppen voor een maximale verheffing van de weerbaarheid van het land, welke de mogelijkheid geeft, een beslisten afweer te organiseeren van alle mogelijke pogingen tot militaire interventie van buiten af, alle moge lijke pogingen tot een gewapenden overval". Op sommige oogenblikken heeft de industrialisatie, voorzoover zij door deze overwegingen geleid wordt, schade moeten doen aan de industrialisatie, als grondslag voor den opbouw van het socialisme. In het-overzicht van de uitvoering van het Eerste Vijfjaarsplan, dat de Staatsplancommissie onlangs gepubliceerd heeft, leest men: De optimale variant van het Vijfjaarsplan was gebaseerd op de veronder stelling, dat de uitgaven voor de nationale verdediging in verhouding tot de totale uitgaven voor de volkshuishouding lager zouden zijn, dan in de aanvankelijke variant van het plan was voorzien. In het proces van uitvoering van het Vijfjaarsplan was de Sowjetunie echter, vanwege het toenemende oorlogsgevaar, genoodzaakt haar verdedigingsprogram (in het laatste jaar van het Vijijaarsplan) uit te breiden ter verbetering van de defensieve capaciteit van het land''. Dit kon niet beletten, dat het plan in vier jaar en drie maanden toch nog tamelijk wel, voor 93,7 pCt., vervuld werd, maar als in 1932 de vermeerdering van de industrieele productie op 3.4 miljard roebel blijkt uit te komen, tegen 5.7 miljard in 1931, dan was de achter uitgang in 1932 te wijten aan de noodzakelijkheid, om een deel van de industrie over te brengen op den arbeid voor defensiebehoeften.. hetgeen gedurende verscheidene maanden een achteruitgang ver oorzaakte in de opbrengst van de gewone productie in een aantal ondernemingen". Thans beroemt het land zich er echter ook op, dat er geen modern verdedigingswapen is, dat het niet zelf vervaardigen kan. De industrialisatie van de Sowjetunie geschiedt volgens een be paald plan. Inderdaad is het plan zoozeer op den voorgrond getreden. dat men niet alleen naar de resultaten van de industrialisatie pleegt te kijken, om de kansen van den opbouw van het socialisme te beoordeelen, maar de industrialisatie weer beoordeelt naar de vervulling van het plan. Men beschouwt het plan als een technische, weten schappelijke formule van het communisme, en als een formule. die weinig betrouwbaar blijkt te zijn. In werkelijkheid is het plan: methode. Ieder plan voor de Sowjetvolkshüishouding is voor alles een synthese van de wetenschappelijke prognose en de oeconomische directieve, waarbij natuurlijk het teleologische principe, de instelling op het nagestreefde doel, het leidende motief is", heeft Grinjko, een van de medewerkers aan het Eerste Vijfjaarsplan, verklaard. Het leidende motief is opbouw van het socialisme. De opbouw van het socialisme kan niet geschieden zonder industrialisatie: Een groote machineindustrie en de overbrenging daarvan op den landbouw is de eenige oeconomische basis van het socialisme, de eenige basis om met succes. te strijden voor de bevrijding van de menschheid van het juk van het kapitaal" (Lenin). De industrialisatie als voorwaarde voor den opbouw van het socialisme kan niet geschieden zonder plan: De planhuishouding is het socialistische stelsel even immanent, als de meedoogenlooze concurrentie en de onoverwinnelijke anarchie van de productie de kapitalistische maatschappij immanent zijn'' (Grinjko). En het plan is een eenheid van opstelling en uitvoering. eenheid, die verzekerd wordt door de verwezenlijking van de partij lijn, welke den inhoud van allen planarbeid bepaalt. Aan de toepas sing van de planmethode ligt de rol der levende menschen" ten grondslag, die het socialisme scheppen onder leiding van de com munistische partij, het socialisme, dat de eenheid is van den politiek-oeconomischen inhoud van het plan met zijn doeistreven. zijn gerichtheid op den opbouw van het socialisme (Wajsberg). Hoe belangrijk de plaats van het plan in de Söwjethuishouding ook is, het plan is niet de as, waarom alles draait die as is: de opbouw van het socialisme. Het Eerste Vijfjaarsplan was een program van socialistische reconstructie van de volkshuishouding, overeenkomstig de algemeene lijn van industrialisatie, socialistische reconstructie ook van het platteland, de overu>inning van de kapitalistische elementen en de wezenlijke versterking van de socialistische elementen in het oecono mische stelsel van het land. En op het Tweede Vijfjaarsplan rust de taak van de definitieve opheffing van de kapitalistische elementen en van de klassen in het algemeen en van de hervorming van het geheel van

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl