Historisch Archief 1877-1940
1*33
43
Mensch en machine
die aandoening .is begrijpelijk en goed ver
klaarbaar bovendien.
En zich tot alle omstanders wendende
wij voelen ons persoonlijk klein en nietig,
wanneer wij zien hoe deze schepping van
menscheiijk vernuft de elementen geeselt,
terwijl zij onverstoord haar weg gaat. En
dit is, wat ons beducht maakt, hoewel een
ieder het op eigen wijze uit.
Wij dienen ons echter te realiseeren, dat
dit schip feitelijk geen vaartuig meer is.
Vaartuig varen impliceert gevaar
zei Bias, een der Zeven Wijzen van Grieken
land destijds terecht.
De tijden zijn echter veranderd en de
wetenschap heeft ons in staat gesteld om
alle kans op gevaar te voor
komen.
Men heeft in alles voorzien !
De dame lachte een weinig
en trok haar mantel dichter om
de schouders. Het is wel wat
dwaas antwoordde zij. En
zij zweeg verder.
Integendeel mevrouw ant
woordde de autoriteit?wij zijn
u erkentelijk.
Het is wel eens goed om in
dit haastige leven bij dergelijke,
subtiele aandoeningen stil te
staan.
Integendeel dacht hij
zij heeft mij aan de goede stof
voor mijn tafrltoespraak gehol
pen.
Er is geen vuil aan de lucht
(zoo lang het goed gaat)?dacht
de commandant van de sleepers,
toen hij, vrij van Lundi-Eiland,
zijn koers op Trevose Head zette
maar ik zal blij zijn als we
goed en wel op de Elbe zitten.
Je weet bij winterdag nooit waar
je aan toe bent.
In de groote, rijk gedecoreerde
eetzaal van den Argo waren alle
genoodigden aan den disch ver
eend. Een hoofdambtenaar van
het rijksministerie voor propa
ganda, de directie van de reederij,
van de scheepswerf en van de
fabriek, die de machines had vervaardigd.
Vertegenwoordigers van handel en nijver
heid met hun dames, journalisten van de
grootste bladen en de commandant van het
schip.
De vertegenwoordiger van den minister
sprak de gasten toe en wenschte met wel
gekozen woorden de vloot in het algemeen
en alle belanghebbenden in het bijzonder,
geluk met dit nieuwe schip. De machtige
lijnen van het vaartuig, alle technische voor
zieningen (die hem met zorg verklaard
waren), de eenheid van uiterlijke structuur
en inwendige architectuur hadden hem danig
geïmponeerd. Hij dacht aan het gesprek,
dat hij aan dek gevoerd had en wendde zich
met warmte tot het aandachtige gezelschap.
Hij zeide:
Alle kennis en alle ervaring, die in den
loop der eeuwen werd vergaard, kan men
zich bij het bouwen van moderne schepen
ten nutte maken. Volkomen betrouwbare
en zekere wetenschappelijke methoden om
aan alle normale situaties en aan alle nor
male behoeften het hoofd te bieden, staan
ons thans ten dienste, stellen ons in staat
om iedere toevalligheid uit te schakelen. Op
zulk een schip als dit, weet men altijd waar
men aan toe is !
Er ging een instemmend gemompel langs
de tafels, doch de commandant staarde in
gedachten voor zich uit.
En de spreker vervolgde in het vuur van
zijn rede:
In uniform
De ouderwetsche zeeman, de man, die met
weer en wind en met de elementen had te
kampen, vindt geen plaats meer in deze
eeuw. Nu zal de ingenieur, de man, die met
mathematische en exacte middelen de natuur
weet te dwingen, in zijn plaats treden.
Hier wachtte hij om den indruk van zijn
betoog te versterken en merkte toen, hoe de
harde, koude oogen van den commandant
hem onwelwillend aanstaarden.
Helle, blauwe oogen.
/,ij irriteerden hem, brachten hem van zijn
stuk. De draad van zijn betoog knapte af
en hij zag rond naar inspiratie.
Het groote gobelin, dat den geheelen wand
tegenover het trappenhuis vulde, bracht hem
weer in evenwicht.
Hij boog zich glimlachend een weinig naar
voren, drukte beide handen op tafel en zeide,
in hoofdzaak tot den commandant spre
kende :
U voert het bevel over een groot en een
sterk schip, kapitein. S
O vrer een schip met een symbolischen naam.
Er spreekt een gelukkige gedachte uit
de weefsels, die hier de wanden sieren. Een
gedachte uit een roemrijk verleden.
En mijne dames en heeren vervolgde
hij weer met zelfbewustzijn al mogen mijn
woorden soms een harden, killen klank gehad
hebben, toch ben ik mij bewust, dat de
romantiek immer met de zee verbonden zal
blijven.
De naam van het schip en deze gobelin
weefsels bewijzen het. Zij bren
gen ons terug naar den tijd van
de Argonauten, toen Jazon naar
Colchas voer om het Gulden
Vlies te veroveren.
En zij voeren naar Aia, naar
het land van den draak der duis
ternis. De draak, die het Gulden
Vlies bewaakte.
Die de zon aan den nachtboom
hing.
Doch Tiphys, de piloot, zorgde
voor een goede vaart en een
behouden thuiskomst. j«f
En evenzoo wensch ik onzen
commandant, dezen modernen
Tiphys, nog veie succesvolle
reizen.
* *
De journalisten, getraind in
hun beroep, maakten zich het
gehoorde ten nutte. En 's avonds,
toen de Argo reeds lang gemeerd
lag, verscheen zijn proef vaart
op de eerste pagina's der kran
ten. Met vette koppen.
En de commandant van den
Argo las:
Een blik in de toekomst
Geslaagde proeftocht
van het nieuwe
mailtnotorschip Argo
De tijd is niet ver meer,
dat de eerste machinist aan
boord van zeeschepen, meer dan
de kapitein, de verantwoorde
lijkheid zal dragen.
De behandeling van moderne schepen ge
schiedt in hoofdzaak reeds mechanisch.
Gyro-kompassen, automatische
stuurinrichtingen, peilinstallaties voor
draadlooze navigatie, goed verlichte kusten en
welbekende scheepvaartroutes, volkomen be
trouwbare zeekaarten en tallooze andere hulp
middelen hebben den ouderwetschen zee
man geheel uitgeschakeld.
Het is niet te boud gesproken, wanneer
Prachtgeschenken op electrisch gebied
APAKT EN NOOIT DTJ1JR
CEINTUURBAAN 3O8
AMSTERDAM. TEL. 21OO6