Historisch Archief 1877-1940
'?'"WW ir il'
i.i':,...m-li..-. . .'ir
,^\ -.f*
.
?+*a.': l
*??- y\ :
'.! «K
?J»*'. !
H'to^i
H*:." )
tj.'
H.M
H l .i.' . .
"i"
4. . , i
',"?:'
.t S?
f' ??
*r
.r i-v ?
*?i"|ïi
r - |.
.fi-if - ? ,,.
?r". 'H
5 t H, ?...? ?I.L.
."..- ? ' ??*,! ,-yi-, mffl
"..?l* .'?::? -A!'; ?ï-tH
|WW«18W^^*W^ "' ?:-j'*";:^« ' V."..' ,
^'J^i:^; -t:.";-i-^i-pV*)!.!!;,.:,.-... ... ,.-j.-.v .'?%, :'. ?? . J . ' M. '? i ::,i.?V. ?"!' j
"".iVtC'^^ '''j"'""' ''""^ ? ' ' ' ' ''"-" *'':''V ' "? l -r1.,^':,- ; ,,.t !
?T'iBiffu'Bff"" i'1*" r ["'?'? ;Jjj i " " "'"^ ?. ? ^ . ' n'hP. ^ i ? i ? r ? "' '?.
' ?«?;? ' ?/ '
:' ' -> t ' '
. ?? : : i v ?;
. ,. V - ? :
;..!,.
,ï V
»:?. >
Wekblad voor Nederlan
*C«??
- -v ^
* *#.
>i*i'|it»i^'
"^cr^
>T «*'
«rij- -g,:,.
1-f.Jf r
f-- -i *?
ll....1r.
?ider hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta
ilcdactcuren: L. J. Jo<aan, F. O. Scheltema en M. Kami. Secretaris der redactie: C. F. v. Dan
Keizenfracbt 355, Auterdam C ? Tel. (tijdelijk) 80872 - Oem. Giro 0. 1000 - Post 72880
Opgericht ia 1877
No. 29S3
Zaterdag 6 Januari 1934
'.ff.'^'fj'j'i'.'j j
;i C 1'.
.*'"'
w"^ ? n
IX.n ? ? *
wereldvrede en
econonischen bloei
m*--,. ;??:.
Ir. Eduard Bencsj
Minlst* v. Buit. K
^
.j'iiii.L.1
.V t
f;
Verbond van >onau-staten.
Be drainatieche ontwikkeling m de betrek
kingen tusschen Oostenrijk en litschland» te
zamen met den strijd tegen het lUerianisme ia
Oostenrijk heeft het Centraal-Eurteesche
vraagati*| in het voorste gelid van de Eiu^eesche
kwestteö geplaatst* Verschillende oplos&gen van dit
bleein worden geopperd. Daar iie Anschluss,
g van Oostenrijk bij jitler's Derde
Mjk; daar ia het tweed^lah, dat de
schijnt te he.bben van eeite kringen in
ïe landen van Europa, oi^en nieuw en
ostenrijk-Hongarije te sein
ïabsbnrgsche monarchi
een derde van een oplossing tussen de vijf
zes Donaustaten. De eerste twe« voorstellen
souden, volgens mgu inzicht, leiden td internatio
nale verwikkelingen en ernstige onrusf het derde
l^iedt de eenige logische oplossing.
, Wat staat ons dan te doen in deu hjidigen toe
Naaj ïH^jn meening is d«
peaaraan iedereen thans vee, aandacht
r een onderdeel van het
ï>eesche vraagstuk, dat op zijn beurt d uitmaakt
van het Europeesche probleem in
Het ïs oorspronkelijk een kwestie van
«elf, van zijn buren en van Europa.
'
geheel*
Oostenrijk
* *
*
f' ? .H '
>;?*
tf-ï
*^W*
mijn opinie is de oplossing van Ie
Donau*te vinden in de schepping vaneen
ecogroepeering, die een eind zm maken
4e economische ontbinding van
CentraalEuropa, Zij zou de belangrijkheid hebber^van een
groote macht, gebaseerd?op economisch*
onder\ linge afhankelijkheid en samenwerking tn poli
tieke l^evrediging van geheel Centraal Ewopa.
'Laat mij dit uitvoeriger verklaren.
De Kleine Entente ? Tsjecho Slowakije,
Roemenië en Joego Slavië ? heeft reeds haar
gemeensahappelijke politieke wet. We z|jn nu bezig
haar ecx>öömische wet uit te werken* Ik geloof, dat
?een natuurlijke onderlinge afhankelijkheid van
; «cófaomisch belang zal leiden tot economische
«fcn^iiwerking met Hongarije. Mtieke kwesties
tnpeten voor het oogenblik ter igde worden ge
laten. Feitelgk beteekent het een politieken
wapen«tibtand* De volgende stap zou de economische
«ameawerking met Oostenrijk a|jn.
Zon dit leiden tot definitieve politieke bevredi
ging? Ik geloof zeker, dat dat het geval zal zijn.
Maar dit is een kwestie voor de toekomst. Het
eerste deel moet zijn economische ^menwerking) ter
berevkwiff van voorspoed en vrede*
Het is langs deze lijnen, dat ik de oplossing
voorfcie vaafde Oostenrijksche kwestie, als * deel van de
oplossing van de algemeene CentiaaJ-Europeesche
kwestie. Een, systeem van natuurlijke economische
«aownwerking zou aldus wédei? opgebouwd worden,
«a, niet 200'n wederopbouw, die de economische
\gezondheid van*het Centraal-Europeesche gebied
zou IprsteUen, zou de vereffening van politieke
geschillen ge^n moeilijke zaak fegn. Elke nationale
eenheid, deel uitmakend van dit groote
CentraalEuropeesche systeem, zou inhouden haar nationale
individualiteit en haar volledige politieke onaf
4*
In Tsjecho-Slowakije
hankelijkheid. Geen bestaande internationale over
eenkomsten zouden worden opgeheven. Niets
kan gedaan worden ten gunste voor een nationale
eenheid ten koste van een ander.
Zoo'n oplossing van de Centraal-Europeesche
kwestie zou de grootste waarborg zijn voor vrede
en vooruitgang, zoowel voor de Centraal-Euro
peesche Staten zelf, als voor geheel Europa.
Door uitschakeling van de tegenwoordige econo
mische uiteenvalling, zou geen van de kleine
staten van het Centraal-Europeesche gebied onder
pand kunnen worden ia het spel van politieke
eerzucht van Groote Machten daarbuiten. Divide
et impera zou geschrapt worden van de diploma
tieke wijze van uitdrukken van Centraal-Buropa*
De eene staat zou niet uitgespeeld kunnen worden
tegen een anderen ten behoeve van het materieele
en politieke voordeel van een derden staat.
Niet alleen zouden de politieke betrekkingen
op een nieuwen voet van vertrouwen» maar even
eens, op economisch gebied, zouden gemakkelijker
regelingen te vinden zijn voor alle geïnteresseerde
en haadeldrijvende betrekkingen tusschen de Cen
traal-Europeesche statest en de Groote Machten
daarbuiten. Het plan zou' al deze landen ia staat
stellen zoowel voor hemzelf te leven als met hun
grootere buren daarbuiten.
De kiem van deze gedachte is in de nieuwe
verordening van een Kleine Entente. De kleine
ETntente is een constructief element, dat een con
structieve bijdrage vormt tot het probleem van
Europa's toekomst.
Men maakt soms toespelingen op de verschil
lende ?Benesj-plannen". Tot op 't oogenblik is er,
voor zoover het mij persoonlijk betreft, altijd
slechts één ?Benesj-plan" geweest* Ik dacht langs
deze lijnen reeds in 1919, toen de vredesverdragen
in wording waren. Ik denk nog langs deze lijnen, en
ik heb het menigmaal openlijk verklaard in ons
parlement en op internationale conferenties. En ik
zal het in de toekomst eveneens doen. Er blijft
slechts één ?Benesj-plan".... altijd hetzelfde....
aangepast aan de omstandigheden, ontwikkelin
gen en den voortgang der gebeurtenissen. De tijd
nadert snel, dat een krachtige en zorgvuldig af
gewogen toepassing van dit plan zou kunnen
passen in de belangen van Centraal-Buropa en
van Europa als geheel.
Indien het agrarische probleem eenmaal sys
tematisch is behandeld op het wereldniveau, zou
zqn oplossing op gewestelijk niveau ? in
Centraalea Zuid-Oost-Europa bijvoorbeeld ? niet veel
moeilijkheden opleveren. Voorafgaande pogingen
om het Donau-agrarische vraagstuk op te lossen
op een gewestelijke basis zijn mislukt, omdat het
wijdere of wereldaspect van dit probleem niet
eerst in aanmerking was genomen.
Er zijn heden ten dage twee machten aan het
werk in Europa. De eene werkt in de richting van
expansie en van politiek, rassen- en economisch
imperialisme* De andere werkt in de richting van
politiek-economisch-cultureele samenwerking- De
eerste is een poging om in een nieuwen vorm die
vóór-oorlogsche opvattingen over regeeringsvorm,
Ons toSofoonnurnmor
lm tijdens do storing
8O872
Inhoud:
i. Dr. Ed, Benesj, Voor wereldvrede en
economischen bloei.
2, H. B. v. d. Eist Jr., Socialistische successen
in Zwitserland.
3. L. J, Jordaan, Frankrij k-Duitschland.
4. Paul Brofiiberg, Over een vaas. Melis Stoke,
Stad zonder telefoon, teekeningen Harmsen
van Beek.
5. B, van Vlijmen, Amsterdam/Batavia, J. W.
F. Werumeus Buning, Spreektaal.
6. Dr, C. R/van Paassen, Jacob Wassermann.
7, Dr, P. van Olst, De zonneconstante.
9. L. J, Jordaan, Een documentaire van liefde.
lo-ïi. U. F, M, Dellaert, Amsterdam's lucht*
haven.
12. A» Plasschaert, Schilderkunst. Paul
Auerbach, Boekverkoopingen.
13. Mn H. Scholte, De Gysbreght.
15. C. A. Klaasse, Gouden Ponden.
16. Charivaria. O. v. T., Boekbespreking.
17- C. H, van Beukering, De landing van de
Pelikaan. J. J. den Outer, Radioverbinding
met de Pelikaan.
18-19, Henriette van Eyk, Geschiedenis van
Emir Kasha Khany teekeningen J\ F. Doeve.
20, Uit het kladschrift van Jantje. Alida
Zevenboom, Croquante croquetjes.
Omslag: (II) Letterraadsel .? (III)
Spelproblemen.
Viooltj
Voortr«ff«l|k
chocolad» In d
vorm voo
Een
RIN6ER5
Lef op den
l
die tot den Grooten Oorlog leidden» te gieten.
De laatste is een poging om te herbouwen datgene
wat in het vóór-oorlogsche Europa goed was op
essentieele basis van het Nieuwe Europa. Het is
volgens deze opvatting van het Nieuwe Europa
en daarbij dit Nieuwe Europa als een fundament
beschouwend, dat het plan, dat ik hier uitgestippeld
heb, moet stand houden.
Elke poging om gewelddadig grenzen te herzien
zal leiden tot oorlog, chaos en anarchie.
Maar het onzichtbaar maken van grenzen door
middel van een nieuwe opvatting van geweste
lijke en algemeene internationale
politiek-economische betrekkingen, zal vrede, weder-opbouw, en
een nieuw tijdperk van voorspoed in Europa en
in de wereld brengen. Europa heeft groote reser
ves aan politieke, economische en cultureele ener
gie. Het is aan Europa zelf om deze energie te
organiseeren en haar ten dienste te stellen van den
wederopbouw* Dit is een ideaal* Maar het is een
uitvoerbaar ideaal* En ik geloof zeer ernstig,
dat het plan, dat ik hier uitgewerkt heb, een uit
voerbare, rendabele en voor verwezenlijking vat*
bare eerste stap is naar den wederopbouw van een
nieuw Europa.
\