De Groene Amsterdammer van 6 Januari 1934 No. 2953 Socialistische successen in Fransch'Zwitserland H. B. van der Eist Jr. ? ., , ' ? Iiéoa TVlcole, president der Gteneefsche '? , 'k»ritonale regeering '?'- ? "B« Jongste socialistische successen in FranschZwitserland hebben binnen en buiten de grenzen ~vffii de 'Zwitsersche" confederatie de vraag naar voren gebracht, of men hier te doen had met een offayfiRg van het socialisme in Zwitserland en ' bebmjpstelling gewekt voor de oorzaken, die daar«fen ten grondslag lagen. ; Vooral heeft men de ooren gespitst toen \>er- nomen werd, dat de uiterst linksche leider van de ,i gociaUstische partij te Genève, Léon Nicole .?de die nog geen zes maanden geleden door het Assisenhof tot een gevangenisstraf van maanden werd veroordeeld, wegens opruiïng r'; tegen het wettig gezag tijdens de relletjes, die zich *il|f«r op 9 November 1932 hebben voorgedaan tot ;';r;-tantonaal muiister van justitie en politie en tot resident der kantonale regeering was verkozen. ea objectief onderzoek der feiten, waaruit overwinning en die bij de gemeentelijke ver te Lausanne moeten worden verklaard, mij de overtuiging geschonken dat het onen zeker voorbarig is op grond hiervan te «jbncludeeren tot een opbloei van het socialisme Jtt Zwitserland. -' De successen tijdens de verkiezingen voor het u^tonale (provinciale) parlement te Genève, het aantal zetels der socialisten van 37 tot [J^S Vooruitging, terwijl dat der gezamenlijke burgerlijke 'partijen van 63 tot 55 daalde, en bij de «faarop volgende verkiezingen voor den kantonaministerraad, waarbij de socialisten voor de maal de meerderheid behaalden (4 van de 7 zetels), alsmede de overwinningen der socialisten de verkiezingen voor den gemeenteraad en het ^voerend bewind der stad Lausanne in beide verkregen zij de meerderheid zijn alle zeer bijzondere exceptioneele omstandigheden te schrijven, waaruit geen conclusies met g tot Zwitserland in zijn geheel getrokken worden, al is het niet uitgesloten dat zij tot op zekere hoogte aanstekelijk zullen werken %^j de eerstvolgende gemeentelijke verkiezingen fat andere Zwitsersche steden. Van Léon Nicole, die niet bij de communistische partij is aangesloten, kan, evenals van den volks'^commiaearis voor Buitenlandsche Zaken van Sowjet 'sRtfiïUtttd, Litwinof, worden gezegd, dat de omat»adigheden der laatste jaren hem in alle opgediend hebben. Zijn politieke tegenhl het kanton Genève hebben niets naom hem bij de jongste verkiezingen een JlQO eclatant succes* te bezorgen. Zij hebben als oefc ware een reeks van feiten, fouten, nalatigheden pH schandalen, op een zilveren blaadje op zijn redactietaf el van het socialistische orgaan ,,Le tTravail" gedeponeerd; die hij slechts met zijn Weiversneden pen had te bewerken en te exploiteeren om zich en de zijnen den weg naar het regeeringsgebouw te banen en het respectabel aantal stemmen van 19500 op zich te vereenigen. " I>e opkomst van het kiezerscorps is plotseling veel talrijker .geweest dan wij hier gewoonlijk 'gewend ijn. In plaats van 60 pCt. zijn ditmaal . obgëvéer 88 pCt. der kiezers ter stembus gekomen, ' hetgeen ook wijst op een bruuske beweging in de openbare meeningj uitgelokt door een samen loop Van bijzondere omstandigheden, die zich ' zeker geen tweede maal zullen voordoen. i Met zekerheid kan worden gezegd, dat er onder die 19500 verschillende duizendtallen zijn, die 'de extremistische ideeën van Nicole geenszins dseten, maar die uit antipatie en wantrouwen ? jegens het vorige radicale bewind hun stem op hem hebbén uitgebracht. Tijdens de krach van do Barvque de Genève en andere onregelmatighseden, diézich de laatste jaren in de kantonale Administratie hebben voorgedaan, heeft Nicole niet opgehouden te beweren dat hij en de zijnen het beter konden; tal van kiezers en spaarders, die bij de debacle van de Banque de Genève verliezen hebben geleden, hebben hem de gelegenheid niet willen ontnemen thans zijn woorden in daden om te zetten. Last not least mag uit het stemmenaantal, dat op Nicole is uitgebracht, de conclusie worden getrokken, dat het optreden der gewapende macht tijdens de relletjes van 9 November 1932, op zijn zachtst uitgedrukt, door het kiezerscorps zeer verschillend wordt beoordeeld. . De gevangenneming van. Nicole heeft hem in veler oogen tot een martelaar gemaakt, waaraan zijn veroordeeling door het Assisenhof nog bijzonderen luister heeft verleend. Ziedaar in het kort de verklaring van het feit, dat Nicole, nauwe lijks uit de gevangenis ontslagen, door den wil van het souvereine volk tot het hoogste ambt in de kantonale regeering is uitverkoren. Zeker heeft hierbij ook de omstandigheid, dat Nicole sedert vele jaren een meedoogenloozen strijd tegen het fascisme en het nationaal socialisme heeft aangebonden, gewicht in, de schaal geworpen. Van de uiterst rechtsche stroomingen, die hier te lande in de verschillende frontpartijtjes tot uit drukking komen, moet het volk, vooral in FranschZwitserland, waar men nog steeds sterk antiDuitsch is, niets hebben. De invloed van Nicole hij moge op het oogenblik, voornamelijk om sentimenteele redenen, ook in Duitsch-Zwitserland door zijn partijgenooten worden toegejuicht?strekt zich niet]verder uit dan tot de kantons Genève en Vaud. Reeds in Neuchatel, waar men een veel gematigder socialisme aan treft, is hij bij zijn eigen part ij genooten geen persona grata. Het federalisme, de autonomie der kantons, remt zijn invloed zooals het ook het op rukken der frontpartijen in den weg staat. Het socialisme vertoont hier te lande van kanton tot kanton belangrijke verschillen, waarop ik thans niet verder kan ingaan. In Duitsch-Zwitserland is de invloed van Nicole mede beperkt door het feit, dat hij de Duitsche taal niet machtig is. * * * Alles wijst er op, dat Nicole tijdens zijn eerste driejarige ambtsperiode het schip van staat met groote omzichtigheid en voorzichtigheid zal moe ten besturen, wil hij het vertrouwen der kiezers behouden. Hij zal heel wat ballast moeten uit werpen en zich aanzienlijk moeten matigen om niet den toorn der federale autoriteiten gaande te maken, die deze drie jaar de Geneefsche regee ring speciaal in de gaten zullen houden en niet zullen aarzelen een federalen commissaris naar Genève te zenden wanneer de grondwet in het nauw dreigt. te geraken. Ik zeide reeds dat Nicole's overwinning een gevolg is van den afkeer tegen de frontpartijen. Of deze partijen in Duitsch-Zwitserland meer aanhang zullen krijgen staat te bezien. De Zwitser sche plattelandsbevolking, die van het socialisme niet veel wil weten, zal vermoedelijk evenmin voor uiterst rechtsche ideeën toegankelijk blijken tenzij de landbouwcrisis zoodanige afmetingen aanneemt, dat de Zwitsersche boer het vertrouwen in de democratie verliest. Dan zou misschien het ergste te vreezen zijn. De socialisten zien dit terdege in en steunen in beginsel alle maatregelen, die ten doel hebben den economischen toestand der op zich zelf reeds zeer sterk georganiseerde boeren bevolking te verbeteren. Zij hopen aldus te voor komen, dat de plattelandsbevolking, die ruim n derde der geheele bevolking vormt, ooit voor de keuze tusschen een uiterst rechts en een uiterst links bewind wordt geplaatst. Gezien de groote stabiliteit -van het politieke leven in Zwitserland en de hechtheid der democratische grondslagen, zou de nood al heel hoog moeten komen, wil dit alternatief zich ooit voordoen. Ik geloof daarom niet ver van de waarheid te zijn wanneer ik voor spel, dat zoowel de frontpartijen als de gelukster van Nicole voorbijgaande verschijnselen zijn. Genève, Januari 1934. VSTORIA 2 orkesten De baemde Mexicaansche Marimba-band )e pittige Weensche favorieten Tentoonstellingen Kunsaal Kleykamp, Den Haag. Werken -vart Toon Eder. Tot 13 Januari. Toonal Helene Meijer Timmerman Thijssen, Oostduuaii 22, Den Haag. Nederlandsche kunst van Mainne Hartong, Thera Hofstede Crull, Budolf roenink en N.V. Glasfabriek Leerdam» Tot 16 inuari. Rotteamsche Kunstkring, Witte de Withstraat 35. Wern van Jan Sluyters en tentoonstelling: van Baliesche Kur-stni j verheid. Tot 14 Januari. Kunstril Mart. Liernur, Zeestraat 63, Deit Haag. T*oonstelling van Ikatdoeken en BatiksTeekejiinsn en schetsen door Kees Roovers. Tot 21 Janua. Kunstlndel Aalderink, Amsterdam. Grafisch werk val Kathe Kollwitz. Tot 18 Januari. Kunstóndel Buffa, Amsterdam. Werk van Bob Céaus Visser. Tot 21 Januari. Kunstial van Lier, Amsterdam. Nieuwe werken. van En/; Leyden. Tot 25 Januari. Kunstalen Mak, Amsterdam. 400 kunstwerken. geschoifen door Nederlandsche beeldende kunstenaari ten bate van Joodsche vluchtelingen. Tot 22Tanuari. Sted Museum. Amsterdam. Beeldhouwwerken, studiegen reisschetsen. Tentoonstelling ingericht door Ut Gemeentebestuur van Amsterdam Grafisée kunst van de Vereeniging tot bevorderindder Grafische Kunst. Kuitzaal Santee Landweer, Amsterdam. W»-rk van jresdin, Valloton en Ch. Roelofsz. Tot l Febriiri. (Herplaatsing u-egens misstelling^