De Groene Amsterdammer van 20 Januari 1934 No. 2955 Duitsche boehen s h Over Gustav Regier Boekbespreking Nico Rost Gustav Regier: Der verlorene : Sohn; Querido-V erlag. Am sterdam, 1933. :Gust»v Regier, die als zoovele andere literatoren zich genoodzaakt zag de wijk te nemea naar het buiten land,'liet een paar jaren geleden zijn eerste werk verschijnen. Zug der Birten" verscheen, bij: den uitgever QuitzoW in Lübeck, doch werd ondanks voortreffelijke kwaliteiten bijna niet opgemerkt. Regier ??die geen 3ood is probeerde in dit werk, dat thans door de Hitler-regeering verboden is, het begin van de geschiedenis van het Volk Israël uit te beelden. Hij bleek' reeds in het eerste boek door zijn stijl en strakbeeldend talent een auteur die spoedig van zich zou doen spreken. Hierop volgde Wasser, Brot und blaue Bohnen" (Neuer Deutscher IVjerlag), waarin hij ons de lotgevallen yan .ejen gevangene beschreef, die in .een der moderne tuchthuizen al de folteringen van het moderne strafsysteem doormaakt. (Zie bespr. Groene Amsterd. 27/8/32). Ook zijn tweede yerk werd verboden, daar de hedendaagsche Duitsche regeering onmogejk oen boek met een dergelijke strek king kan dulden, omdat volgens haar opvatting: jedes Mitgefühl gegen\ttiler, Zuchthauslern eine nichtswürdige Stentimentalitat" is. -*3?<MBe jonge auteur schilderde de gebeurtenissen in zjjn boek niet als een nuchter toeschouwer en bewaarde evenmin een grooten afstand tot de .figuren uit zijn roman. ,jfc.Hij gebruikte al zijn kracht en talent om óp den lezer los te stormen, hem dit leven voor oogen te houden en toe te schreeuwen dat zoo een leven geen leven meer mag worden genoemd. .:.;?: Een paar maanden van te voren .vas een merkwaardige novelle in Die Neue Rundschau" verschenen onder .., «te»- titel: Bin Lamm hat sich ver: laufen". De. hoofdpersoon uit deze , WO veile was een katholiek priester. , $fen verwonderde zich dat de auteur^ .., met het milieu en de gedachtenwereld, _j>4ie hy beschreef, zoo goed vertrouwd , was en had graag geweten op welke : naaoier en waar de auteur deze kennis i had verworven. Iflen vernam, dat de auteur van Wasser, Brot und blaue Bonnen" die ook deze novelle had geschreven, uit Trier afkomstig was, aanvankelijk voor priester was op geleid, doch later deze loopbaan had opgegeven. Gustav Regier had toen ,een ,heel anderen weg ingeslagen en *ras «icb. bewust geworden, dat Trier niet alleen een bisdom was, doch ook de geboorteplaats van iemand, wiens leer thans door vele millioenen wordt ; aanvaard, als de eenige mogelijkheid .Oija uit -den chaos te geraken Zijn derde werk, dat reeds in het Voorjaar had zullen verschijnen doch , ,4°or den Duitschen uitgever onder den druk der omstandigheden niet . .Werd gepubliceerd, ligt thans voor^ons. Over dit boek zal veel worden ge discussieerd. Der verlorene Sohn" zal talrijke bewonderaars vinden en waarschijnlijk zullen even zooveel lezers het veroordeelen. Niemand kan echter onverschillig blijven onder de lectuur van dit werk. Men zal genood zaakt zijn zich met dit boek bezig- te houden. Der verlorene Sohn" is hoe kan het anders bij een dergelijken ontwikkelingsgang een roman over en tegen de Katholieke Kerk die, het moge vreemd klinken, zoowel door geloovigen als ongeloovigèn dient te worden gelezen. Het is bijna overbodig er den nadruk op te leggen dat een ernstig auteur als Gustav Regier geen boek schrijft dat sensationeele onthullingen bevat of;in zijn uiteenzettingen met Rome tot goedkoope effecten zijn toevlucht neemt. Het boek van Regier is tegen de Kerk gericht, maar het is een kunst werk, evenals bijvoorbeeld sommige boeken van Zola en de werken van Eca de Queiros, die- zich tegen de Kerk richtten, kunstwerken zijn> ? Gustav Regier heeft het zich niet alleen niet gemakkelijk gemaakt tóen hij Der verlorene Sohn" schreef, doch eronder geleden en dit leed kan men uit elk dezer 400 pagina's lezen. Hij heeft nog steeds een groote be wondering voor het Katholicisme, voor haar wetten en organisatie, doch ziet tevens een der belangrijkste vijanden van een nieuwe maatschappij in haar. Als plaatsen van handeling koos de auteur Avignon, de klassieke stad der pausen, en Provence. 'Pro* vence, met haar stierengevechten, bedevaarten van zigeuners, bordeelen en kerken. Leon, de held van het boek, een droomerige, religieuze knaap^ die in een klooster wordt opgevoed, ont moet hier Anatole, zijn vriend-vijand* die hem eerst verraadt en in ;het ongeluk stort, doch hem later aan hét eind van hun strijd 'in het gelijk' zal stellen. Uitvoerige schilderingen van het kloosterleven, met zijn vaak wreede straffen, Wisselen af met be schrijvingen van het leven in 'de Fransche kolonie, waar Leon, 'die voor vrijheid van godsdienst strijdt, de terechtstelling van een neger tracht te verhinderen. Hij komt ten gevolge hier van in Cayenne terecht en keert na afloop van' zijn straf naar zijn vaderstad Avignon terug. Het boek bereikt haar hoogtepunt in een uitvoerige, misschien zelfs te Uit voerige, schildering van een stieren gevecht, waar Leon, die in werkelijk heid niet gestorven is, uit de doodkist stijgt en het .volk tot den opstand probeert aan te zetten. Hij geraakt op dit oogenblik in een merkwaardige extase, de Kerk doet hem alle moge lijke beloften, maar hij Wil haar blijven bestrijden, en de vrijdenkers bereiden hem moeilijkheden. Hij beleeft het grootste oogenblik van zijn leven, wanneer hij op een vergadering be merkt dat Anatole zijn tweede Ik hem tenslotte gelijk geeft en zich aan zijn zijde schaart. Leon wordt tenslotte vermoord, doch sterft in'het bewustzijn zijn levenstaak te hebben volbracht. Zelden heeft een jong auteur op een dergelijke waardige wijze met de Katholieke Kerk gedebatteerd, en zelden stond een debat op n zoo hoog niveau. Regier erkent de groote N l LLM IJ LEVENSVERZ.MIJ 'S GRAVENHAGE AMSTERDAM UTRECHT ROTTERDAM Spoor's Mosterd W. A Spoor Jr, Culernborg. F" F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. ROK en SMOKING OVERHEMDEN SPECIALE COUPE EIGEN ATELIERWERK stalen meubels en . lampen gispen *~ * toonzalen. | amsterdam, singel 199 den haag . i , noordeinde MO| rotrerdam maurihweg 371 Voor lijders aan suikerziekte hangop (met room bereid) van OUD-BUSSEM LEDERWAREN AMSTERDAM-DIN HAAG REISARTIKELEN PLAIDS, VOETZAKKEN, AUTO-OVERSCHOENEN macht der Katholieke Kerk, doch meent haar juist daarom des te heviger te moeten bestrijden. Zijn werk is geen bruikbaar pleidooi voor vrijdenkers organisaties, en evenmin een zwart en wit schildering. Leon is zelfs vaak verward en mist dikwijls de logika die noodig is om Anatole en de andere dienaren der Kerk te kunnen ant woorden. Ook voor de vulgaire Voltairianen, die Leon ontmoet, heeft hij, hoewel ook zij vijanden der Kerk zijn, weinig sympathie. Der verlorene Sohn" boeit, zoowel door zijn bonten avontuurlijken inhoud als door den heiligen ernst waarmee de auteur religieuse problemen be handelt en de politieke en economische machten, waardoor deze problemen beheerscht worden, blootlegt. Paus Gregorius de Groote schreef eens Besser der Skandal als die Lüge" en Gustav Regier zette dit woord als motto boven zijn nieuwen roman. Dit motto staat onzichtbaar boven al zijn werk. Het is in het kader van deze ru briek, die hoofdzakelijk de litteraire kwaliteiten van de aangekondigde werken moet belichten, helaas on mogelijk, dieper in te gaan op Regler's wenschen, dass der Glaubige erkenne, wie glaubig der Ketzer ist, wie nur dort die Wahrheit ist, wo die neue Wahrheit des Jahrhunderts gesucht wird !'