Spel met den speler Bioscopy L. J. Jordaan Stuart Walker; De Koningin bad. bezoek." Tnschlnski ? Br is een soort filmconceptie, die als bet sinds?dien populair geworden gefilmd tooneel", zich?zelf heeft reroordeeld. De spelers, die hun zinnen met de sonderlingste hik-geluiden interpunc"teerden een verfrisschenden dronk slechts met -een bestialen grauw van voldoening konden genieten en niet vermochten te weenen zonder heftig met de schouders te schokken - zij zijn vau het projectiedoek verdwenen. Waarschijnlijk om nu uitsluitend de harten te verrukken van hen, die het levende, hartige, menschelijke tooneel beminnen. Dat het hun wel bekome ! Infcusschen is daar, met de intrede van de spre kende film, een ander genre filmspel ontstaan, zich bewegend tusschen déregionen van het ?zuiver tooneel en de onvermengde film. Het is zeer degelijk en onmiskenbaar een kunst van het "wél-zeggen en het zou dwaasheid wezen alleen reeds uit een oogpunt van technische noodzakelijk heid, om de onmisbaarheid van dezen nieuwen factor in het filmproces te ontkennen. Sinds het ?er op aan komt, wat de spelers zeggen, is het ook van vitaal belang hoe zij de dingen eruit brengen een acteur, die onverstaanbaar spreekt of het juiste accent verwaarloost is voor de geluidsfilm ?onbruikbaar. Er is hier te dezer plaatse meer malen op 'gewezen aan welke speciale eischen, door een nuchtere logica voorgeschreven, dit iilmspel heeft te voldoen eischen, die louter gedicteerd worden door de onmiddellijke nabij heid van den toeschouwer, die in de close-up «aimra zijn vertegenwoordiger vindt. De wonderlijk ongelijkmatige en grillige groei van de filmkunst heeft tot nog toe een systematische ontwikkeling van dezen interpretatievorm vrijwel aan de publieke opmerkzaamheid onttrokken. De seusatioaeele experimenten met geluidsmontage, filmrijm en hos al deze zaken meer mogen heeten, alsmede de voortdurende perfectie der techniek in algemeenen !zin, hebben de aandacht van deze , spal-oatwikkeling sterk afgeleid. Slechts bij ver rassing constateeren wij plotseling welk een hooge vlucht dictie en uitbeeldingsvermogen bezig zijn te nemen. Zoo af en toe namelijk, verschijnen er films, die niets opzienbarends vertoonen: zij behandeleii geen sensationeele onderwerpen, bren? gen geen wereldberoemde stars en munten niet uit door een bijzondere behandeling van het materiaal. Wat overblijft is feitelijk niet veel meer dan een serie frappante staaltjes van dit moderne ,,fihnspal", maar het is misschien juist de tech nische simpelheid, welke ons op de ontwikkeling, van dit filmapel attent maakt. Ben dergelijk geval doet zich voor in Stuart Walker's De Koningin had bezoek" een film die hai? relatie niet verloochent en ronduit bekent een stuk vaa Koel Ooward te adaptseren. Uit een oogpunt van filmische interpretatie heeft de regisseur het zich niet moeilijk gemaakt. Soms logt hij het verband tusschen de verschillende apeelscènes door niet bepaald oorspronkelijke modulaties als het draaien van een wiel overgaand in het draaien van een roulette e. d. Meestal echter breekt h'j zich ook daar het hoofd niet m3e, doch plaatst de episoden eenvoudig nia?t elkaar. Wat de film most redden zijn die speelmomsntea zelf en Jiet opmerkelijke is, dat dit voortreffelijk en in Jde perfectie geschiedt. ? 4JClaudette Colbert, een ster van Paramount's ,,tweeden ban", blijkt een veelzijdige en uiterst bekwame kunstenares. In verschillende kleinere films heeft zij gelegenheid gevonden op den voor grond te treden en ik heb haar niets zien doan, wat ik niet ten volle bewonderde. Hoszeer het ver schil tusschen -,de tooneelspeelster en de spreekfilm-artiste" gehandhaaft blijft, koait wel zeer aau"jden dag, wanneer m3a haar vergelijkt met figuren als Helen Hayes en Helen Twelvetrees. Da jbaide laatsten zijn ongetwijfeld excellente Biihne-kuastanaressen, maar haar ontbreekt het eiganaavdiga magnetisme, waaraan men de filmparsooulijkdeid herkent. Colbert bezit dat fascineerende fluïdum zonder twijfel en dit miakt haar, m^ds dank zij een volmiakte speeltechaiek, tob een kracht walke een film met overtuiging waet jte dragen. j|In ,het eeaigszins woaderlijke haadelingcoinplex Toaig'a''' is-ours", verbeeldt zij een prinses, die a.\ ]e?i paw pleizierige in<;oïaito-miaaden te Parijs, gedurende welke zij verliefd raakt op een gewoon" burger, tot de actieve" regeering wordt geroepen. In beide stadia als het ver liefde jonge vrouwtje en in de rol van de koningin door politieke overwegingen aan een verplichte" prins-bruidegom verbonden ? doet zij prachtig werk. Bijzonderlijk het korte scenetje, waarin de a.s. Prins-Gemaal en de jonge koningin voor het eerst 'tegenover elkaar zitten is van een onge wone fijnheid die niet het minst ook door den opmerkelijken dialoog dieper peilt, dan wij nog van de film gewend zijn. Zij wordt uitstekend gesecondeerd door Frederic March als de burger-minnaar en door Paul Cavanagh als de Prins-Gemaal Keri. Minder op zijn plaats is Arthur Byron, de onvergetelijke gevan genisdirecteur uit 20.000 jaar in Sing-Sing", als de generaal Krish. 's Mans oer-Amerikaansch uiterlijk schreeuwt even hard om een big cigar", hemdsmouwen en een dophoedje als het binnens monds vloekt tegen het hofkleed. Alles in alles echter maakt net voortreffelijke filmspel van alle personages, deze reeks scènes ondanks het gemis aan een synthetische en fil mische visie tot een boeiend en sterk werk, waaraan alleen het malle en geforceerde slot afbreuk doet. In memoriam Stoel en Spree" Mauricc Tourneur: Twee weezen". Itoyal Jarenlang achtervolgde de filmproductie een waan-idee: de film-voor-iedereen". Gedeeltelijk door winzucht, gedeeltelijk door een valsch psycho logisch inzicht gedreven, zocht zij naar het cinegrafische lekkerbeetje, dat zooveel mogelijk allen smaken zou voldoen. Het ging een heelen tijd goed de bedenkelijke klasse der film-fan's bleek uitgebreid genoeg om de norico-fabricage op gang te houden. Uitgaande dienstmeisjes, zakenlieden om een verzetje verlegen, dames met te veel vrijen tijd en passagierende matrozen vormden tezamen een weliswaar bonte phalanx van vaste klantjes, wier geestelijke behoeften nochtans van een wonderlijke eenstemmigheid getuigden. De onverzadelijke speculatie-zucht der filmmagnaten, nog , gescherpt door de voort durend stijgende productiekosten, wilde echter steeds verder 'gaan: men trachtte niet slechts de bovengenoemde limieten te overschrijden ? men stuurde regelrecht aan op films, die letterlijk alles en iedereen in de bioscoopzalen tegenover hetzelfde werk zouden samendrijven. Het was dit onzinnige en monsterachtige gelijkschakelings proces, dat voor geen gering deel de filmproductie op den rand vaa het bankroet bracht. Met ont steltenis ontwaarden de opgeschrikte heeren, dat het filmpubliek zich op een wijze had uit gebreid, die het ideaal der eenheids-film" tot een gevaarlijk va-banquespel maakte. Professoren en handelsreizigers, kunstenaars en loopjongens, ontwikkelde arbeiders en lompenproletariërs waren tot het corps filmbelaagstellenden toegetreden en het leek een eenigszins waanzinnig pogen, al deze uiteeuloopande mentaliteiten voor eenzelfde staadaardproduct te interesseeren. Het kon niet anders, of men moest aan alle zijden aanhangers verliezen ? het gulden midden, dat men trachtte te bereiken tusschen intellect en geestelijke anal fabeten moest op een formidabel echec uitdraaien. Wat de eene categorie boeide, verveelde de andere doodelijk - wat den n imbeciel toescheen, was voor den ander onbegrijpelijk. De rekbaarheid van het publieke geduld had kennelijk haar grenzen bereikt en het filmbezoek daalde onrust barend. De eerste onder de filmmagnaten, die tot de erkenning kwam, dat de film for the masses" moest worden vervangen door de film for the classes" was Benjamin Hampton in zijn merk waardig boek, A history of the movies". Anderen volgden en de zekerheid, dat er zoo min een eenheidsfilm kan bestaan, als een eenheidsboek of een eenheidstooneel heeft den koers der film productie thaas op duidelijke wijze beïnvloed. Wij hebben ons, eer het zoover kwam, met een onvergeeflijke zij het dan verklaarbare eenzijdig heid voor het intallectueele filmproduct geïnteres seerd ? zo i der te bedenken, dat ook de eenvoudigen Fredric March Claudette Colbert in den lande erbij inschoten. Den bewoner-van-denNieuwendijk kwam men met DreigroschenOper", As you desire me" en Blonde Venus" aan bo )rd zeer tot 's mans algeheele verbijste ring en stierlijke verveling. De gulden dagen van Torn Mix en de rondborstige avonturenfilm schenen geteld, tegelijk met die van het hartige enthousias me. Tevergeefs bleek men gerekend te hebben op een algeheele verheffing" zelfs tot het bescheiden niveau der gemiddelde commercieele film. Het publiek der volksbioscopen toonde zich in dit opzicht obstinaat en wij dienen langzamer hand in te zien, dat het hier geen schande, doch een onvermiideli ll.cid liüiit. * * * De actieve en schrandere directie van het Boyalconcern heeft dit besef duidelijk getoond, d< 01 eenige weken geleden de hand te leggen op een film als Twee weezen" van den old-timer en routiuier, Maurice Tourneur. Het product op zichzelf is de verfil ming van het heerlijkste type colportage-feuilleton, dat zich denken laat en als zoodanig voor velen een onderwerp van ongewilden htimor. De ellende is er afgrijselijk, de onschuld doet den hemel-zelve concurrentie aan en de schurkerij mag niet meer van deze wereld heeten. Het schijntlichtelijkdwaas dit alles te willen verfraaien met het euphemistische begrip romantiek". Wij hebben hier te doen met het volks-drama in zijn oprechtsten en simpelsten vorm.... het volks-drama. dat wijlen Stoel en Spree volle zalen bezorgde in den schoonen tijd van de Fransche Laan. Hoe sympathiek men tegenover dit eerlijke en onschadelijke volksvermaak moge staan. .. . laten wij het in 's hemels naam niet anders en mooier zien, dan het is. Het publiek,-waarvoor het bestemd is, heeft niettemin nadrukke lijk zijn sanctie aan dezen vorm van amuse ment gehecht, door de directie tot prolongeeren te dwingen. Dit beteekent een succes niet alleen voor den betreffenden ondernemer, maar voor de film in haar geheel. Want een dergelijk plebisciet bevestigt als eerste en dringendste noodzakelijk heid: de mogelijkheid tot selectie. Wie een stamp volle zaal ziet genieten van een film als de Twee Weezen", krijgt den stelligen indruk dat hier aan een publiek gegeven wordt, wat het verlangt en verheugt zich daarover van harte niet bet minst, omdat het tevens de handen vrij maakt voor filmwerk van geheel anderen aard. In dien zin, moge een in memoriam Stoel & Spree" zijn heilzame gevolgen hebben! Uit de film De Koningin [had bezoek'' In het midden Fredric March