Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 3 Februari 1934
N o. 2957
Fransche boeken
Illusies
Boekbespreking J. van Nijlen
Justine, door Ror;er C ouder c.
? Der hedendaagsche romanliteratuur
?ntbreekt het niet aan contrasten.
Het meest opvallende is wel dat van
den omrang der in de laatste jaren ver
schenen, geschriften, die men zonder
«hderacheid romans noemt. Aan den
eenen kant heeft men' de groote ro
mans in talrijke deelen zooals Les
Thihauti ran B. Martin du Gard
en de thans verschijnende serie van
Lee Hommes de bonne volante van
J. Romains.
l Aan den anderen kant hebben wij
ie lijvige romans in n deel die men
met de eenigszins vreemde benaming
' Roman-fleuve" aanduidt. Naast deze
twee Terechijnselen, die beide thans
in de mode zijn, is er een derde: de
zeer kleine, volgens de beproefde me
thode gecomponeerde roman die de
traditie van het eenvoudig, zuiver,
psychologisch verhaal wil handhaven.
Onder de werken die meestal als voor
beeld dienst doen voor laatstbedoelde
romans, vindt men authentieke en
-ook eenige valsohe meesterwerken. De
lijst ervan bevat onder meer Paul et
Virginie, La Princesse de Clèves,
Adolphe, Dominique, La
Maitrisse.setyante.
Dit zich laten inspireeren door een
'bepaald meesterwerk;" leidt vaak tot
EW5TEBBEEK
LEVEBT
MEUBELEN
EN VER/lEBIN(iEN
Met hechte wortels stevig
gegrondvest.... tegen alle
stormen bestand Zoo
staat sinds 1859 de levens
verzekeringmaatschappij
HIILM1J
VGRAVENHAGE
Amsterdam-Utrecht-Rotterdam
een curieus resultaat. Bepaald slecht,
dit is: onder alle opzichten verwer
pelijk, zijn dergelijke boeken meestal
niet. Maar hoezeer zij ook op een
meesterwerk lijken, zij zijn er bijna
altijd even naast. Ik ken geen typi
scher voorbeeld van een dergelijke
eervolle mislukking dan de kleine
roman Justine 1) door Hoger Couderc.
Eigenlijk zijn alle voorwaarden aan-;
wezig om de illusie van het kleine
meesterwerk in de hand te werken i
In de eerste plaats is', de.auteur .van
Justine geen jonge nïati, maar een
plattelandsdokter van '.bij do -vijftig
jaar, die op een wefw.illendèn toon
zijn rnenschenkennis mededeelt. ,Dit is
altijd sympathiek. In de tweede .-plaats
is het boekje geschreven in een klare,
klassieke taal. En wat het onderwerp
betreft, dit is een dier manschelijke
gevallen, die van alle tijden en alle
landen zijn. Waarom zou er in der
gelijke gunstige voorwaarden eigenlijk
geen meesterwerk ontstaan?
De geschiedenis is eenvoudig en
vriendelijk. Een jonge weduwe, die
zich in een provinciestadje verveelt,
wordt verliefd op een jongeman die
de reputatie heef t van een gevaarlijken
don Juan.Fet avcntuui, dat zij samen
beleven, heeft iets geestigs en
weemoedigs, iets vriendelijk ouderwetsch dat
ons ontroert, tot zelfs bij de eenigs
zins romantische slotscène, als de
jonge vrouw den dood verneemt van
den beminde, die door zijn familie
verplicht werd naar de koloniën te
vertrekken om aldaar carrière te
maken.
Ook de stijl van den auteur is niet
zonder bekoring.
Zooals destijds zoovele boeken, en
ook eenige meesterwerken, begint
Justine aldus: let was een der eerste
dagen van de maand Februari van
het jaar 18. . En het verhaal loopt
rustig door, hier en daar versierd met
de noodige poëtische beschrijvingen
van seizoenen en landschappen. Zelfs
psychologisch is het boekje niet zonder
hoedanigheden. De atmosfeer waarin
de personages leven, heeït vaak een
helderheid, die denken doet aan het
klassieke licht van het Zuiden.
Het lijkt alles goed in orde en tóch
vraagt men zich telkens af: maar
waar heb ik dit alles vroeger gelezen?
Dat is tenslotte het groote bezwaar.
Zonder dit zou Justine toch wel een
van die kleine meesterwerken kunnen
zijn, die wellicht zeldzamer zijn dan
de groote.
Toevallig herlas ik voor enkele
dagen een ander klein boekje, César
Capéran \jan den onvergetelijken Louis
Oodet en ik moet bekennen, dat de
oppervlakkige charme van Justine mij
niet langer bekoorde. En toch wordt
het boekje van Codet nog lang niet
algemeen als een meesterwerk erkend.
Daartegenover staat dat allo litera
tuurgeschiedenissen sedert een eeuw
doceeren dat Paul et Virginie, dit
type van het valsche meesterwerk,
een onstcrflijk boek is. Zonderling
lot van sommige geschriften !
1) Rogcr Couderc, Justine. Paris,
Editions de la Nouvelle Revue
fran1!>3-'S.
F°F. SINEMUS
Leidschestraat 20-22
. AMSTERDAM C.
ROK en SMOKING
OVERHEMDEN
SPECIALE COUPE
EIGEN ATELIERWERK
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr,, Culemborg.
Tegen vermoeidheid der oogen
bij kunstlicht:
URO-PUNKTAL
BRILLEGLAZEN
Zij dempen de sterke ultra-roode
Brochure ,,No. 554" wordt
kosteloos verstrekt door de stralen af tot de verhouding, die
vak-opticiens of door de
vertegenwoordiging voor
Nederland:
ZEISS IKON N.V., '
Heerengracht 489, A'damC.
in het natuurlijke daglicht aan
wezig is.
Te verkrijgen bij de vak-opticiens.
Vermaarde
Schoon
heden
Mod. de Tencin, Ninon de Lenclos,
,Mlle de Lespinasse schonken reeds
'in de 18e eeuw den modedrank
cacao in haar vermaarde Fransche ?
salons. In onze dagen zou haar
voorkeur ongetwijfeld ten deel
vallen aan de voortreffelijke
DROSTE'S
VERPLEEGSTER CACAO
ALTIJD WELKOM!
Prijzen inclusief
omzetbelasting.
l/t Kilo f 2.08
12 t 1-14
1-4 f O 62
1/10 t 0.29
Spaart plaatjes voor het album Bali".
de uitkijk" 3e week:
drei groschen oper
met rudolf forster
regie g. w. pabst
Prlniongnoht
bij da Lelduhtttrnt
Telef 37480
leeftijd 18 jaar Oagelijki 2.30, M5 en 8.30