Historisch Archief 1877-1940
N o. 2958
De Groene Amsterdammer van 10 Februari 1934
Wie... wat... waar?
Melis Stoke
Teekenineen Harmsen van Heek
Wat ruikt het hier vreemd
De heer Mussert heeft in zijn blad bekwame en
onkreukbare juristen opgeroepen teneinde het
partijbestuur bij te staan in het hooghouden van
de vaan van het Recht in de aanstaande
Nederlandsche Stavisky- en Dreyfus-affaires.
Deze oproep heeft natuurlijk eenige consternatie
teweeggebracht.
Men kijkt elkander achterdochtig aan en zoekt
overal de Staviskysjes en Dreyfusjes die tot dusver
blijkbaar ongestraft en vrij tusschen ons rondloopen.
Wie zou het zijn. . .. ?
Wat zou hij gedaan hebben. . . . ?
En waar is hij. . . . ?
Waar is hij
Zoek den Nederlandschen Stavisky. . .. Waar
is de Hollandsche Dreyfus.... Zoekt de oplichters
?en landverraders, de corrupteurs, profiteurs en
verleiders....
Met het lanceeren van zijn oproep heeft Ir.
Musaert ons een ingewikkeld fixeerbeeld voor
gelegd. Uit de structuur van lijnen en schaduwen
trachten wij de gelaatstrekken te vinden van de
mannen die hij op zijn vizier heeft genomen.
Niemand kent meer rust.... Hier meent men iets
te zien en daar weer wat anders. De spanning is
onhoudbaar. . . .
Hebt ge wel eens in een gezelschap verkeerd
waar plotseftng iemand de wenkbrauwen fronste
en zeide:
Hm. . . . wat ruikt het hier vreemd. .. . ?
Aanstonds ontstaat er een onaangename span
ning. Sommige menschen werpen steelsgewijs
blikken naar hun schoeisel.... Anderen herinneren
zich plotseling het gebruik van een zeer oude
kaassoort bij den laatsten maaltijd, derden weer
"worden zenuwachtig alleen door het denkbeeld
dat men hen er wel eens van zou kunnen verdenken
dat zij de kwade geur hebben binnengedragen.
Zoo wordt het ongemoedelijk.
Niet anders dan door het constateeren van een
geur die er misschien niet eens is.
Het is niet onaannemelijk dat deze psycholo
gische overweging ten grondslag ligt aan Mussert's
oproep, waaraan de aankondiging van de schandaal
affaires wordt gekoppeld alsof daarmee iets lang
en algemeen bekends werd geconstateerd. De
advocaten moeten er zijn.
Dat de Stavisky's en Dreyfussen onder ons leven
wordt als algemeen bekend verondersteld.
Maar het nare is dat we er elkander nu allemaal
op aankijken.
De spanning vergiftigt den huiselijken vrede.
Men hoort gemompel en voelt zich verdacht, tot
in het intiemste van den familiekring.
Dezer dagen zeide Mathilde nog, als terloops:
Zeg, je hebt toch nooit valsche papieren
verkocht....?
En mijn schoonmoeder keek me op een gegeven
oogenblik streng aan en vroeg a bout portant of ik
nooit militaire geheimen aan den vijand had ver
kwanseld.
Hoe komen jullie er bij.... l1 vroeg ik
gepiqueerd.
Hm, zeiden ze koeltjes. . . . zoo maar. . . .
Men kan nooit weten in deze tijden.
Andere menschen weer verheugen zich op het
komend schandaal.
Ze wrijven zich in de handen en vragen gretig:
Zeg, die Hollandsche Stavisky.... nou....
enfin. .. . dinges. . . .
En knipoogen daarbij met genot en heerlijke
verwachting.
De suggestie is enorm.
Van af het oogenblik dat de stelling gelanceerd
is dat er schandelijke en gewetenlooze dieven en
oplichters temidden van ons wonen wordt het een
soort sport om ze te zoeken.
Het is alleen nog maar verwonderlijk dat geen
dagblad-exploitant op het denkbeeld is gekomen
om een groote prijsvraag uit te schrijven, met
auto's en radiotoestellen voor degenen die op een
lijstje van tien personen het dichtst nabij komen
aan de afschuwelijke waarheid die binnenkort.
. gepubliceerd zal worden.
Zoo ongeveer als men dat doet met de voor
spellingen omtrent de competitie-wedstrijden m
de voetbalwereld.
Op die wijze zou men het volgens den heer
Mussert onafwendbare kunnen combineeren met
het aangename.
Er zou een opgewekte ruilhandel kunnen ont
staan in tips: zooveel vermoedelijke Stavisky's
tegen zooveel waarschijnlijke Dreyfussen. . . . wie
ruilt. . . . ?
Het vervelende is natuurlijk dat de heer Mussert
zelf voorkennis heeft en met gemak alle auto's ea
radiotoestellen zou kunnen winnen. Maar dat aou
flauw zijn want het zou de heele aardigheid be
derven voor hen die zoo-maar en met inspanning
van alle krachten op de Stavisky-Dreyfus-jacht
gaan.
Het merkwaardige is dat niemand zich e»g
ongerust maakt over de a.s. schandaalpublicaties.
We hoorden zelfs een zuren spellebreker
zooals] men die bij alle gelegenheden helaas aantreft
Mijn schoonmoeder
in ons weinig spontane land verzekeren dat er
heelemaal geen Stavisky's en Dreyfussen onder
ons waren en dat het alleen maar een sensatie
verklaring was.
Dat nu zou ik gemeen vinden. Want men zou
zich alle moeite geven om een auto of een radio
toestel te verdienen en tenslotte zou blijken dat
het nooit in de bedoeling heeft gelegen die prijzen
werkelijk uit te koeren.
Sterker: dat zou grenzen aan de corruptie die
bij loterijen in het buitenland juist den laatsten
tijd zoo sterk gebleken is. ,
Neen: we moeten onze a.s.
Stavisky-Dreyfusschandalen echt Hollandsen houden. Zoodat we
ons kunnen verheugen op den goeden afloop en
ons vast verkneukelen bij de gedachte dat misschien
het Stavisky-heerenhuis op ons lot zal vallen of
de Dreyfus-auto ons bezit zal worden.
Kri indien er heelemaal geen Stavisky's en
Dreyfussen onder ons zijn, laat dan de heer Mussert
het ons dadelijk eerlijk zeggen, want op deze wijze
maakt hij ons blij met doode musschen....
Drukwerktentoonstelling
De handelsdrukkerij C. A. Spin & Zoon, te Am
sterdam houdt een tentoonstelling van
Nederlandsche ex libris eii gelegenheidsgrafiek, samengesteld
uit de verzameling van den
Groot-Nederlandschen Kring van Vrienden en Ontwerpers van
Exlibris en Gelegeiiheidsgrai'iek" en uit de ver
zameling van Ir. Eug. Streiis.
Waar het drukwerk van deze firma steeds bij
zonder goed verzorgd is, en altijd een keurigen
indruk maakt, is een gang naai' deze tentoonstel
ling speciaal voor hen, die belangstellen in exlibris.
stellig de moeite waard.