No. 2S60 DéGroene Amsterdammer van 24 Februari 1934 De nieuwe moraal Melis Stoke Teekeningen Harmsen van Beek De voorzitter greep in een lade Dezer dagen kwam ons door een toeval een aardig boekske in handen, inhoudend de statuten van de ons tot dusver onbekende vereeniging De nieuwe moraal". Een merkwaardige organisatie. De leden van de Nieuwe Moraal verbinden zich in hoofdzaak tot het volgende: Ie. te weigeren datgene te doen of uit te voeren wat zij contractueel op zich hebben genomen. 2e. vervolgens jegens mede-contractanten de hou ding aan te nemen van bereidheid tot overleg q.q. schikking. 3e. het inspannen van alle krachten om uit deze onderhandelingen voordeel te verkrijgen. Tot onze verbazing hebben we de vereeniging De Nieuwe Moraal" niet kunnen ontdekken op den lijst der verboden z.g. Mantel-organisaties. Daarom hebben we het bestuur der vereeniging verzocht ons te ontvangen teneinde meer omtrent de activiteit der organisatie te vernemen. Dit bestuur leende ons vriendelijk het oor. Zooals u terecht vermoedt", zeide ons de voor zitter, is onze vereeniging geboren uit wat men noemt den nood der tijden. Ook hebt u gelijk wan neer u zegt, dat de algemeene gedachtenlijn die ten grondslag ligt aan onze activiteit van buitenlandschen oorsprong is. Het niet-uitvoeren van contractueele verplichtingen op monetair en ander gebied is de gewoonste zaak van de wereld gewor den. U behoeft slechts naar onze Oosterburen te kijken om te zien hoeveel voordeel een land uit de nieuwe moraal kan trekken. Ten gerieve van onze leden hebben wij de prin cipes van de nieuwe moraal uitgedrukt in eenige practische toepassingen. ..." De voorzitter greep in een lade. Hier hebt u bijvoorbeeld een model-brief dien onze leden kunnen sturen aan hun huisbaas: Zeer Geachte Heer, Hierbij bericht ik u, dat ik tot mijn leedwezen niet in staat ben te voldoen aan mijn verplichtin gen ter zake van mijn huurpenningen. In het ver volg trek ik dertig procent van de huurprijs af. Hoogachtend., enz. Meer vrijheid in huiselijke omstandigheden ft* EIKEN DMjtti j* Tiet tweede model luidt als volgt: ,,/eer Geachte Heer, Naar aanleiding van uwen brief verklaar ik mij bereid tot onderhandelen over de voorwaarden waarop ik alsnog bereid gevonden zou kunnen wor den tot voldoen aan mijn verplichtingen voort vloeiend uit het huurcontract. Elke maand koopt u van mij een kilo aardappelen, twee pond suiker en eenige gedragen kleeding tot een bedrag gelijk aan dertig procent van de huursoin. Het restant voldoe ik u in kiezelsteenen.... Hoogachtend. . . . enz. Van dezen brief," aldusde voorzitter, zijn na tuurlijk allerlei variaties denkbaar. Lieden, die componeeren, kunnen in liederen betalen en we hebben zelfs succes gehad met leden die in ruil voor het volledig voldoen aan hunne verplichtirrgen werkgelegenheid kregen. . . . Alleraardigst. Ook op ander gebied hebben we veel succes. Daar hebt u onze huwelijks-afdeeling. Talrijke loden zijn namelijk lid geworden om meer vrijheid te krijgen in hun huiselijke omstandigheden. Wei gering bijvoorbeeld tot uitbetaling van huishoud geld heeft groote successen opgeleverd op het ter rein van vrijheid voor bridge-avondjes en societeitsbezoek. Onze jongeren-af deeling bloeit buitengewoon. Het schijnt dat de jeugd zeer toegankelijk is voor de idealen en methoden van de Nieuwe Moraal. We beschikken over stapels certificaten van veel belovende leden der jonge generatie die verdubbe ling van weekgeld kregen door hun belofte om op tijd naar bed te gaan, hun broeken niet te scheuren en hun lessen behoorlijk te loeren. Bemiddeling in zake dienstpersoneel . En dan onze afdeeling Bemiddeling in zake dienstpersoneel betreffende....". Die werkt als een mes met twee scherpe kanten. Mevrouwen betalen het loon in scrips en betalen die tenvolle uit in ruil voor extra-prestaties van de hooien. Omgekeerd weigeren de dienstboden op tijd op te staan en den melkboer open te doen indien daartegenover rriet eene loonsverhooging staat. Zoo werkt ons principe overal door. ..." Op dat oogenblik werd ons gesprek afgebroken door een bediende die de post binnenbracht. Hm zeide de president, de brieven door kijkend .... breng dit alles naar de afdeeling arbitrage. . . . En toen, zich tot ons wendend, zeide hij lachend: Onze post is al een vermakelijkheid op zich zelf. De meeste leden weigeren hun contributie te voldoen in de hoop op contraprestaties onzerzijds... Dat is de hoofdbezigheid van dit bureau. .. . Zoo schrijft bijvoorbeeld een lid dat hij slechts de helft van de contributie betalen wil in geld en de andere helft in bruine boonen. . . . Ken ander lid daaren tegen wil ten volle betalen doch een kwart van de contributie terug hebben in den vorm van bruine boonen, . . . Kunt u me volgen. . . . ? Op die wijze bemiddelen we in een soort ruilhandel en verdienen nog flink. . . . Dus u bent geen slaven en slachtoffers va r r uw eigen moraal. . . . ? De voorzitter lachte: Geenszins. . . . integendeel. . . . Het is de oplossing van de economische crisis in a nutshell. . Diep onder den indruk verlieten wij het kantoor. Nationaliteit of solidariteit De feiten zijn als volgt: Er is een Nederlandsch Comitévan Kunste naars en Intellectueelen voor den strijd tsgen de Duitsche terreur", in verbinding met het Comit International d'aide aux Victimes du Fascisme Hitlérien", doch zelfstandig werkend. Het omvat een kleine twee honderd leden, kunstenaars en intelleetueelen", en heeft naar zijn zeer, bescheiden krachten meegewerkt tot het gestelde doel, door met geld het contra proces te Londen te steunen, door een zorgvuldig gezuiverde vertaling van het Bruinboek uit ts geven, door de verspreiding van brochures over den stand van het Fascisme Hitlérien" en de maatregelen van het Interna tionale Comité, en door telkens weer te protes teeren tegen zulke daden van het nationaal socialisme, als waarmee het maar bepaald den naam van Nationaal-Socialisme verdient. Dit alles beteekende eenvoudige, laat het dan zijn vrij machtelooze, humaniteit, het spontaan verzet van menschen, die medemenschen zien vervolgen en mishandelen. Met politiek had dat .niets te maken, waaraan ook het feit, dat oor spronkelijk dit comitémet medewerking van communisten en socialisten werd opgericht, niets verandert. Vrij spoedig, om geen onrust te wekken en het doel zuiver te houden, hebben zich toen de nog aanwezige communisten en socialisten losgemaakt van het comité, dat verder enkel uit brave kunste naars en intellectueelen" bestaan heeft. Maar zoo groot zijn thans de vrees en haat tegen het boek hier ter lande niet zeer machtige communisme, dat de autoriteiten niet aflieten het comitéte wantrouwen als een Stiatsgevaarlijke vereeniging, en. de bestuursleden meermalen bezoek kregen van ijverige, doch niet /eer onderscheidende politie-beambten. die, trots alle bewijs van het tegendeel, bij hun eens opgevatte verdenking schenen te blijven. Kn de klap op den vuurpijl van dit gemier was de absurde mededeeling in de pers, dat bet ..comitévan K. en T." geacht werd een soort filiaal van de communistische partij te zijn. een ..mantel organisatie" daarvan, gelijk de vernuftige nieuwere term luidt, waarvan het lid maatschap voor ambtenaren verboden werd. Daar hierdoor vele gewenschte leden tot be danken gedwongen, werden, het comiténu algeheel in een reuk van. communisme, kwam te staan, die allicht vele anderen, voor1 afkeurenswaardig»; politiek beduchte en op dit stuk fijngevoelige leden /.ouden nopen zich met weerzin af t<> wenden. maar bovenal, wijl de geheele beschuldiging vol maakt zinloos was, vroeg het bestuur een audiëntie aan bij min. Colijn, ten einde zich van ..onver dienden blaam te zuiveren". Waarop het ver rassend bescheid volgde, dat de audiëntie niet kon worden t-jegesta.au en dat ambtenaren zich hadden te onthouden van het lidmaatschap eener vereeniging, die gericht was tegen de regeeringvan een land, waarmee Nederland vriendschappe lijke betrekkingen onderhoudt. Hiermee werd dus te verstaan gegeven, dat men de beschuldiging van communistisch woelen maar niet verder zou handhaven, al ware het meer gewenscht en ruiterlijk geweest ook te ze/jijen, dat men die beschuldiging introk. lntusschen, van den blaam" is het schuldeloos comitédan nu gezuiverd en over de thans te berde gebrachte reden van. het verbod voor ambtenaren te gaan discussieeren, had inderdaad geen zin meer, zijnde deze reden er een van intern regeeringsbeleid, waar in het bestuur eener particuliere vereeniging zich niet te mengen heeft. Maar zoo het bestuur er al het zwijgen toe moet doen, den (alsnog) vrijen staatsburger kan het geoorloofd zijn nog even na te praten over dezen angst voor Duitschland, die uit de reden van het verbod spreekt. Moeten wij vreezen, dat een !S. A. leger de Limburgsehe kolenmijnen zal bezetter». als onze regeering haar ambtenaren tot zulke voor Duitschland blijkbaar bezwaarlijke vereenigingen toelaat? Kn. zullen die vereenigingen weldra geheel verboden moeten worden? Heeft inderdaad de Duitsche gezant een dreigend protest uitgebracht van wege onze invloedrijke en mach tige actie!-' FJiANS COHNEN