De Groene Amsterdammer van 24 Februari 1934 N o. 2960 Düitsche boeken Heinz Liepmann's ; das Vaterland" r Heinz Liepmann Heinz Liepmann das Vater land" (ein Taisachenroman aus dem heutigen Deutschland) P. N. van Kampen en Zoon JV.V. Amsterdam 1933. 'W Heinz Liepmann is een jong Duitsch letterkundige, die reeds de aandacht trok door zijn eersten roman die Hilflosen", waarvan ook een Hollandsche vertaling van de hand van Anna van Gogh-Kaulbach ver scheen. Toen Hitler aan de macht kwam, werd Liepmann als zoovele duizenden anderen gearresteerd en in een concentratiekamp opgesloten. Hij was jood n een tegenstander van het nieuwe regime krachtens zijn politieke overtuiging en dus den nieuwen machthebbers een doorn in het oog. Hij slaagde er in echter te ontvluchten, nam de wijk naar Parijs en schreef daar een roman. Deze roman Vater land" verscheen, als tegenwoordig zoovele werken van Düitsche letter kundigen, in Holland. Het boek werd echter door de Nederlandsche justitie in. oeslag genomen en de auteur in het Huis van Bewaring opgesloten. Woensdagj.1. veroordeelde de poli tierechter hem tot een maand ge vangenisstraf. Het boek van .Heinz Liepmann ? \röJsflUen ons in .d«ze bijdrage uitslui tend tot de literatuur bepalen is een roman van een groote kunstwaar de, waarin een eerlijk voelend mensch in eenvoudige, bewogen bewoordingen -een zoo zakelijk en onopgesmukt mogelijk verslag geeft over het leed, dat velen in Duitschland geschiedde en het onrecht dat volgens zijn mee_ ning velen werd. aangedaan. In een uitvoerig voorwoord heeft hij ons medegedeeld, wat hij met dit boek .?ein Tatsachenroman aus dem ?, heutigen Deutsohland" bedoelde. Er staat in .dezen roman geen enkel , woord, dat niet in mijn tegenwoordigTEW5TERBEEK LEVERT MEUBELEN EN VEP/IECINdEN heid werd gesproken, er komt geen mersch in voor, dien ik niet per soonlijk gekend heb geen daad, die ik niet met eigen oogen gezien heb (of welke mij medegedeeld is door kameraden, die ik jaren lang kende en voor wier volkomen betrouwbaarheid ik insta). Ik sta met mijn eer, met mijn testaan en met mijn leven ervoor in, dat alle gebeurtenissen in dit boek feiten zijn." Wanneer men dit boek gelezen heeft en eenigermate georiënteerd is over de daden van het Hitler-regiem, weet men dat geen woord overdreven is en dat hij dit alles: niet heeft ver zonnen. Nimmer vergeten we de beschrijving van het concentratie kamp, waarin een der hoofdpersonen belandt. Tot het treffendste van hetgeen de laatste maanden door een Duitsch literator werd geschreven behoort o.a. het eerste hoofdstuk. Een der laatste dagen van Maart 1933 komt een kleine visschersboot, die drie maanden lang op zee is geweest en niets weet van de ver anderingen, die in Duitschland plaats grepen, niets vermoedt van de na tionale revolutie", naar Hamburg terug. Vóór ze de haven invaren, vischt de bemanning echter een drenkeling op, die door de nationaal socialist-en van te voren danig werd toegetakeld. Men haalt hom aan boord doch plotseling ziet hij de Düitsche vlag in top en springt hij weer in zee. En we denken aan de wederwaardigheden van de leden der bemanning, die nu plotseling in een wereld komen, die hun tot nu vreemd was. Voor ze het willen en zonder dat ze het willen maakt de bemanning van de Ulm" kennis met de terreur van Hitler-Duitschland, de S.A. en het concentratiekamp en zelfs de oude kapitein, een reactionnair en monarchist, komt tegen de nieuwe macht hebbers in opstand. Hij ziet hoe een vrouw door de S.A. mishandeld wordt en loopt verontwaardigd naar het nationaal-socialistische partijbu reau om daartegen, te protesteeren. Kapitein Schirman gelooft nog in het recht" maar men smijt hem de trappen af. Naast het boek van Lion Feuchtwanger, dat literair van hooger ge halte is, is het boek van den jongen Duitschen schrijver Heinz Liepmann een kunstwerk van waarde en nie mand, die het zonder vooropgezette meening leest, zal zich aan den indruk er van kunnen onttrekken. Voor de feiten en verschrikkingen, die de auteur ons mededeelt, verbleekt zelfs het stijlprobleem en' worden pro blemen der aesthetica van geringere waarde. Het boek is1 opgedragen aan de Joden, die in Hitler-Duitschland vermooid zijn. De feiten, die Liepmann ons mededeelt, behoeven niet nog door protocollen bewezen te worden de bewogen toon van den auteur en zijn verklaring in het voorwoord zijn ons 'een garantie voor de waarheid zijner beweringen. In geen enkelen nacht kan ik slapen, wanneer ik denk aan de .'oden. Het gaat om gerechtigheid. Om een voudige menschelijkheid. Om hetgeen een inenseh van dieren? onderscheidt. lederen nacht hoor ik een duizend voudig rochelen, kermen en kreunen. Voor ers aan suikerziekte hangop (met room bereid) van QUD-BUSSEM de Mayo NapoL'lains in doozen van , . . Los uitgewogen per ons . . . . In luxe bloemendoozen . , . . f 1.40 en f 2.75 55 cenj f 1.60 en f 3.de uitkijk iglo o 23 februari Prinsengracht . bij da Leidschettrut Telef. 37460 e e n eskimo film van e win g scott primière voor amsterdam en grock's variéténummer voor eiken leeftijd Dagelijks 2.30,1.15 en 9.30 Ik zie oogen, die langzaam breken. ik zie handen tot bloedige brij ver morzeld, ruggen, waarom het vel zich spant als een luchtballon. Ik zie bloedige baarden, vertrapte voeten. dooden, dooderi ! De Joden waren geen tegenstanders. Dat men. hen martelt eti vermoordt, ook op dit oogenhlik nog, terwijl ik deze regels schrijf, terwijl de 7.011 schijnt, de kinderen spelen, <lc menschen ademhalen, do bloemen blooion. nu, in. <lit oogenblik on in alle oogenblikkeri, <lio erop volgon dat is het, \vat mij niet laat slapen. En daarom, en daarom en daarom. wegens tien en honderd en duizend onschuldig gemartolderi en vernietig den en om der wille vau hen, die tot den waanzin gedreven Werden daarom wijd ik dit boek aan de in l titler- Duitschland vermoorde Joden.'' De auteur, die het loed van tien duizenden in zijn vaderland ver beeldde, mishaagde een Nederland se U reserve-officier, die een aanklacht tegen hem indiende, waaraan do justitie gevolg gaf. De aanklacht was dat irindenburg beleedigd werd in dit bock. rodoncn waarom do justitie meende dat art-, 117 van toepas sing was (..opzettelijke boloediging van een regeerend vorst of ander hoofd van een bevrienden staat"). Zij arresteerdon Liepmann dus. Muur .Liepmann gebruikte doze zoogenaam de ..beleediging" in een roman. NldO KOST