>} - t i ^?.W&M **y «r *$£& ^;^fc i ,d»m SerajJ" heet ^ozntochöii Sjngspiel". Toch is het niet wat tegaawoocdig een operette zou noemen. Ko' werd jnpaifcaal vroeger gebruikt tegenover :. «waar" (?oper* setja" t), J$en n»erkt pok aan de mwuek. er weinig van, dat de componist iets in het luchtigere genre heeft willen schrijven. Hoogstens kan men van de aria's van Osmin zeggen, dat i hier eenige, zij het dan zeer bescheiden,. Jie effecten heeft veroorloofd: Dat ook tyd komisch £eg*növer zwaar" zette bewast hot 'eit, 4*t »Die Entführung" door het publiek van toen te zwaar werd gevonden. Teekenend is in dat opzicht het geaegde van Keizer Jogeph II, ?den opdrachtgever, tot den ?componist Mozart: ,.V$el . vator onza ot>ran tIK teizer Jti«eph |t van osteft-, ryk, die 'een Sb^gspiel" -wilde hebben. Kr was juist -een «troomjug gaande voor , ',,Du{twsh" werk. Enkele pobij hut publiek succes gehad, ?ook Mozart beproefde zich. -aan'een Duitsche" opera. .;,,..In alle muziek-historische boeken kan'nïeii nu lezen, dat Mozart's Entführiing" de eerste Duitsche opera is. Dit Deutschttmi" is er echter met de haren bijgesleept. In Mozart 's opera zijn alleen ?de wofirden van den tekst Duitsch (voordien had hij Italiaansche teksten gebruikt), liet onderwerp is exotisch", zooals zurksl>ij de Weeners in trek was, die hielden van Moren en Turken en van Spaansche rijpaardendreasuur, pendant van onze liefde voor Chineesche theekoepel.s, in de 18e eeuw. Maar het Turksche is ook muzikaal weinig ..pitto resk", de triangel is het eehige exotische" effect. Alleen een zekere soberheid in den stijl tegenover de rijkelijke muzikale versieringskunst der Italia nen kan er op wijzen, dat Mozart onder Duitsch" eenvoud verstond. Maar een werkelijke verande'ring in zijn componeerwijze is niet zoo duidelijk waar te nemen (in dat opzicht is,, Die /auberflöte" opvallender ), dat men van een karakteritttiekDuiteche opera mag spreken bij Die Kntführung" noch naar den gep^t noch, naa,p de-m^;hode is h^. *' i '%*"-, i ? > /: * " . " Van Mozart's opera-K»f de Waguerveweuiging in d«n Stadsschouwburg een opvoering en zii deed ,*' dit met de bekende, zorgvuldige en artistiek Ver antwoordelijke wijze, di'ëal ha#r opvoeringen kenmerkt. *' " Bruno Walter had de leiding. Wij behoeven ons de eigenschappen van dezen innig muzikalen dirigent maar voor ie stellen ojn te weten, dat deze opvoering muzikaal een feust zou worden, dat zijn leiding niet alleen het orkest, maar ook de zangers en, zangeressen zou electriseeren 'en meeslepen in het door hem gewenwchte bewegöiijke en (enige tempo, . Dit was wat de opera op zichatlf betreft wel noodig. ,,Die Eutführuiig au» dem Serail"- is op de ' planken al $eer. Iftnffl^rftdig ' prkn/tivifceit die vfoosdigg. begrippen meer aanvaarden. Er moest vaar|, beweging, speelschheid in gebjacut worden, wilde biüts to,t f^n geacteejcde zangvoor^ tlfrtJrfetffljf lüit wooideiti voi-U'Jd: do mi^lo^ti maar de Pacha, door den fcrouw van Belmonte en aan- elkaar, , be«,v< WOKIAV'£ü;}iUik.L )»yi*~^l4j. vi'ijit I Maar er werd* nu *" rekening geiiouden met onze behoefte op een tooneel ook wat te zien. En vormden ditmaal kleurige Oostersche decors, en haremvronwen en een paar gepronon" ceerd komische rollen een bekoorlijken achter grond voorde beide paartjes,Belmonte en C'onstanze en 1'edilllo en Bloudchen. die alsmaar staan te verklaren hoe lief zij elkaar hebben. Doch men zou voor de muziek de rest kunnen vergeten. De muziek biedt zich als de hoofdpersoon aan en wat zou dit werk wezen zonder do 'muziek van Mozart. De schatten dier muziek heeft liruno NS'aiter «ïiis volledig bloot gelt-^d, geen nuance, geen vocaal of instrumentaal effect, een komisch obslinaat rythme hier, een curieus accent daar, niets laat hij aan onze aandacht ontgaan, liet werd volmaakt, een feest voor de ooren: een model weer gave. Ook de vertolkers van de zangpartijen verdien den den inecsteii lof. liet is niet uitsluitend de schuld van do vertolkers, wanneer de Osmiurol.de rol van den dikken haremwachtrr feitelijk voor ons, «n menecbou y*n than«, don 4iunf partij ook de meeste kAmkferiatlek jMm ook 4°? kOBiiSchr rythp-isihe on« teekenachtig. Belmonte en schoon» melodieën, het iconder meer. Een speeltjcljiir duo vt»rmea Osmifl i W alterStieber (BassaSelim) blijven* ari»'« tiuiit vun de Duitöc-he iugénue", die niet ondeugendheid is een nette altijd die vau de yroeger-soubrettes. ? De OHmfti-parti)"Word echter, /.oo.J-, *rei(Ï9 fcwüegd,, b«l> suceea van den avoaA-. Hij WMi getXf»r'..-', gen en geacteerd door Bwthold St"rnuck, die er een baKDoest van een 'l'urk van maakte, dik.cn log over het tooneel zeilend en naast zijn bruutheid ook naar behooren sentimenteel; inderdaad gpnocgelijk voor oog en oor. Nieuwe uitgaven Manfred Ivyber, V'eronica's drievoudig licht, uit het Duitsch vertaald door .Ir. J. A. Sclmkler, door L. J. Veen's l:itg. Mij. te Amsterdam uit gegeven. Ken woord vooraf van den vertaler geeft biografische bijzonderheden over Kyber en noemt dezen als ,.ceii mysticus en oen profeet, <'<MI man als Krederik van Eeden in zijn eersten tijd, maar die ook aan Anker l.arscn doet denken. Xcsdaitgsche" is <le titul van ICdnu Marson's ..ooi'spc<iiiki"lj)ki' roman van sport en intrige", din op de wielerbanen te Berlijn en Amsterdam speelt en een kijk geeft op het leven en omge ving der wielrenners. . I Ie acte. Tuin van het Paleis I He acte. Voor het Paleis van Bassa Selim