De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 3 maart pagina 9

3 maart 1934 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

Nieuwe koers Bioscopy L. J. Jordaan Alfred freen: Baby Face". Corso Met, oen ietwat verbijsterende openhartigheid 3ieeft Hollywood zijn draai genomen. Na, het jarenlang gezocht te hebben in een stelselmatige . verleugening der publieke moraal, gooit men er het roer om zoo radicaal, dat wij onze oogen "ternauwernood kunnen geloovea en moeite hebben het tempo dezer koerswissaling bij te houden. Van een rosen hemel, bevolkt met suikerpoppen, ?wendt Amerika zich eensklaps tot den zelfkant onzer samenleving maatschappelijk en moreel gesproken. Voorheen bestond het leven op het projectiedoek der Amerikaansche film uit een aaneenschakeling van liefdesavontuurtjes, wier eenig raison d'être de obligate slotkus vormde. De braafheid vierde er hoogtij en de erotische specerij en werden zorgvuldig gecamoufleerd opgediend. De schoonheid diende men dóór middel van het Institut de Beautéden moed door kopstoot en upper-cut het sociale vraagstuk door fantastische salarisverhoogingen. Er vormde zich op die wijze ?een imaginaire woreld-van-de film, die iedere aan raking met de realiteit en den levenden mensch vermeed. Wij waren er langzamerhand aan gewoon geraakt de Amerikaansche film te beschouwen als «en systematische levensontkenning een wee narcoticum ? een permanente volksverleugening. De massa wil het zoo heette het en wij hadden ons bij die trieste uitspraak neer te leggen. Sinds eenigen tijd echter zijn de bordjes ver hangen. Hetzelfde Hollywood van Seventh Heaven" en The way of all flesh" bracht I am a ugitive" en Ladies of the big house". Van de onwaarachtige belevenissen der magazine-story, schoot do Amerikaansche film eensklaps neer op het felste, bitterste realisme. De jonge goden-inTok bleken weggevaagd en vervangen door simpele, -aarzelende, falende stervelingen. De dure salons der. g'oedkoope milliardairs-heerlijkheid maakten plaats voor de naakte ellende van Sing-Sing en de nuchtere alledaagschheid der burgermanswoning. Maar de verblutfendste verandering onderg'ing in de Amerilaansche film, de vrouw. Het modieuse altaarheeldje uit de oude liefdesgeschiedenissen moest het veld ruimen voor een geheel ander type. Wellicht niet sympathieker, doch stellig navranter en levensechter dan haar voorgangster. Het is of de reactie, welke bij Hollywood intrad, tot een soort wraak op vroegere zienswijzen leidde een heftig'o ont kenning van eenmaal beleden opvattingen. Geen land heeft zoo fel en striemend een vroeger ge heiligd milieu durven afbreken als Amerika in zijn iilms. Geen land heeft dermate wreed zijn oude idolen verloochend. Zoo werd dan ook de vrouw inhaar meest excessieve filmgedaante, een canaille. Van de zwakke en sterke eigenschappen die wij allen in de vrouw aanwezig weten, werd een cari«atuur gemaakt, die tot een scherpe, onbarmhartige satyre groeide. Het is voor ons, die zoo ver weg staan van het Amerikaansche leven, niet wel mogelijk de oor zaken dezer koerswijziging op te sporen. VanWaar die onverwachte bitterheid die hoonende zucht tot chargeeren die sadistische neiging tot zelf beschuldiging? Wij kunnen er naar gissen . ~wij weten het niet. Maar n ding is zeker: Ttit het vlakke, naar geestige amusement groeide-de bewogen hartekreet van een volk in gisting. Wreed, onrechtvaar dig en onbeheerscht misschien maar mateloos belangwekkend. Geen Amerikaansche film tegen woordig of zij is interessant niet in de eerste plaats als technische of artistieke curiositeit, doch als document humain van beteek'enis. En van welke Europeesche film kxmnen wij dit zeggen? In Baby-Face" is het weer de vrouw, die eraan gelooven moet. Barbara Stanwyck personifieert de wraak van don Amerikaan op het vroegere plaatjes-ideaal in zooverre mag zij het pendant van Mae West heeten. Alleen in nog verscherpten vorm. Zij is de femme diabolique", die niets meer weg heeft van de vroegere vamp". Deze laatste was een volkomen onwezenlijke opeenhooping van fantastische ondeugden te schoon en te slecht om waar te zijn. Zij was de bijbclsche zonde" uitsluitend geschikt om lang's den weg der deugd zaamheid wat aangenaam-erotische gevoelens te prikkelen en tenslotte haar gerechte straf te ondergaan. Zij was hot donkere repoussoir van de stralende blankheid der honnête vrouw en in dit karakter niet meer dan een bijfiguur. Haar voornaamste taak was zich in verleidelijke gewaden te hullen en voluptueus om stoelleuningen te kronkelen het ging overigens (gelijk trouwens bij alle andere figuren het geval was) steeds om haar epidermis, nimmer om haar ziel. Welk een verandering J De moderne femme diaboliq ue" werd van bij-karakter hoofdfiguur. Zij domineert het geheele fümwerk zühet dan niet bepaald tot verheffing van haar moreele aanzien. Genadeloos wordt zij onder de loupe genomen ieder gebaar, iedere expressie wordt gere gistreerd. Met onbarmhartige nauwkeurigheid tracht het camera-objectief in haar intiemste gedachten door te dringen. Ziehier dan een ,,vamp", die niet meer met het oog van den lust, doch met den blik van den haat werd aanschouwd. Baby-Face" de naam opzichzelf is een bittere satyre l is de dochter van een louchen kroeghouder wiens nabijheid zij verfoeit en wiens praktijken zij haat. Na. een jeugd, door vroegtijdige aanraking met de grofste mannelijke driften ver pest, gaat zij de wereld in om ,,hooger-op" te ko men. ... over de lijken van de mannen. In een gi'oote bankzaak aangekomen, speculeert zij op de vulgairste mannenbegeerten beginnend bij den portier, eindigend bij den president. Stuk voor stuk geeft zij zich aan de mannen, die haar van dienst kunnen zijn klautert langs hun lichamen omhoog om ze weg te trappen, wanneer zij overbodig zijn geworden. Tot zij eindelijk den top bereikt heeft n den president gehuwd. Wanneer deze haar echter, bij een dreigende financieele catastrofe vraagt hem te helpen en met de eens aan haar geschonken juweelen het gat te stoppen, volgt zij een oogenblik hoewel zij dezen man werkelijk liefheeft haar oude instinct en vlucht met haai' persoonlijk bezit. Dan volgt een plotselinge omme keer zij verlaat op het laatste moment de boot die haar weg zal voeren en keert terug naai' haaiechtgenoot, met wien zij een nieuw leven aanvangt aJs nederig arbeidster. De wezenlijke physionomie van dit verhaal openbaat t zich in hot pessimisme en den haat. waarmede het type Baby-Face" word geschilderd- Het volko men onlogische en nergens aannemelijk gemaakte slot, bungelt eraan als een laatste concessie aan het happy end". Maar de schildering van dit karakter werd dan ook voltooid met een raffi nement en een wreedheid, dio bijna stuitend aan doen. In de koude, smalende schoonheid van Bar bara Stanwyck \rond de regisseur Green de vol maakte personificatie van zijn object. Dit verlei delijke, trage lichaam dit berekenende, gluipende masker verrichten hun verniclingswerk met een doodelijke zekerheid. Er is aan deze vrouw geen zweem meer van coquetterie geen aasje emotie of passie.... het is tezamen slechts de abstractie van vrou welijke fataliteit. Met weerzin, maar tegelijkertijd ^onweerstaanbaar geboeid volgt de toeschouwer dezen on verbiddel ij ken vernietigingskrijg van n enkele vrouw tegen een wereld van mannen. Van trap tot trap ziet hij haar stijgen huivert hij Barbara Stanwyck en Henry Volker bij het laatdunkend vertrekken van den wreeden mond, bij het minachtend schouderophalen, waarmede zij ieder nieuw slachtoffer afschrijft. Er zit niets menschelijks meer in deze vulgaire demon zooals er niets menschelijks meer steekt in de mentaliteit, die dit werk schiep. Met hetzelfde minachtend schouderophalen waarmee Baby-Pace de deur voor haar ex-aanbidders dichtsmijt, gaat de film aan alles voorbij, wat warmte en. mensohelijkheid aan dit zuiver che mische ondergangsproces zou kunnen verleenen. Zelfs de zoo dankbare verleidingsscènes worden door haar versmaad zelfs dit beetje onzuiver vuur (maar dan toch nog-vuur i) dooft zij na een korte close-up, waarin Baby-Pace den zooveelsten mond kust. Het beeld verwisselt en wij zien een voudig de avonturierster in een nieuwe etape van haar opgang. Door dit alles werd een karakter geschapen, dat weliswaar boeit door zijn claenionie, maar dat tenslotte doodloopt in zijn eigen a-menschelijkheid. Waarheen voelt dit leven van passielooze vernie tiging? Welkt n zin heeft deze au fond doeüooze wretdheid? De film weet er geen antwoord op eii neemt haar toevlucht tot het reeds vermelde absurdo slot en wij staren ontnuchterd en onzeker naar het wooid: Einde. In Mae West leeft tenslotte nog, ondanks <le zwakke handeling waarin zij optretdt, een warm bloedige, haitsfochdelijke vrouw. In Barbara Stanwyck kunnen wij niets meel' ontdekken dan een abstractie. De intense belangstelling welke deze ontegenzeggelijk knappe film bij ons opwekt, .is die van het chirurgisch experiment van de snijtafel. Het valt te betreuren, dat met deze merkwaaidige figuur geen overtuigender oeuvre werd gecreëerd. Maar men kan niet alles opeens ver langen een curieuse daad heeft zich met de film ..Baby-Pace" stellig bij het merkwaardig re pertoire van Warner Brothers gevoegd. Een daad, die onze belangstelling voor de toekomst levendig houdt voor de toekomst van het gistende Ameri ka en zijn nieuwen koers. George Bren en Barbara Stanwyck

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl