20 De Groene Amsterdammer van 10 Maart 1934 No. 2062 Radio en grammofoon Nieuw7e snufjes op het gebied der geluidstechniek J. van Julsingha Letterraadsel 1. 2. ...... ?3. .6..». -U, %,'.. Nederlandsche grammofoonplaten-lndnstrle Sinds eenige weken hebben wij in ons land een eigen grammofoonplatenindustrie; de Cinetone" gelmdsfilmmaatschappij, bekend door haar eerste succesvolle geluidsfilm: De Jantjes", is nu ook definitief begonnen met de fabricage van grammofoonplaten. Een verblijdend verschijnsel, daar hierdoor weer nieuwe werkgelegenheid voor Nederlandsche artisten ontstaat. De fabricage van de grammofoon platen is den lezer in groote trekken stellig wel bekend, de waas van ge heimzinnigheid, die er vroeger over dit procédélag, is grootendeels op geheven; iedereen weet nu iets over het opnemen van geluid op wasplaten, het vervaardigen van een ,,persmatrijs" hiervan door middel van de galvanoplastiek en tenslotte, het persen van de afdrukken. De eerste platen, door de Cinetone" uitgebracht, zijn opnamen uit De Jantjes", de qualiteit van de platen is zeer goed. Voorloopig bedraagt de productie J; 800 platen per dag, doch die kan opgevoerd worden tot 2500 per dag. In dezen tijd een moedige daad, die aller waardeering verdient! I/e ruban sonore" Vele menschen denken, dat de ontwikkeling van de geluidsfilm den langzamen ondergang van de gram mofoonplaat beteekent. Immers, een geluidsopname zou veel beter kunnen geschieden op een smalle film, die willekeurige lengte kan hebben en verder nog het voor deel heeft geen bijgeruisch te geven. Vooral tegenwoordig, nu zoo velen een radiotoestel bezitten, zou een betrekkelijk eenvoudig hulptoestel, dat op de radio aangesloten kan worden, in staat zijn een dergelijke geluidsfilm weer te geven, met boven genoemde voordeelen. Doch de grammofoonplaat laat zich niet verdringen, integendeel, door de opkomst van de geluidsfilm heeft de grammofoonplaten-industrie een zeer groote vlucht genomen; alle scMagers" uit de film worden op de plaat vastgelegd en vinden gretig aftrek. ? Br zyn vele redenen, waardoor een smalle geluidsfilm nooit de /rol van de grammofoonplaat zal vervangen. Een geluidsfilm blijft vrij kostbaar, zelf een opname maken is totaal uitgesloten, de opnametechniek is daar téingewikkeld voor. Ook moet men niet vergeten, dat de mechanische weergave van een plaat zeer goedkoop en eenvoudig is, de koffergrammofoons zijn zér populair geworden. Opnieuw komt nu een bedreiging voor de grammofoonplaat en wel in den vorm van Ie ruban sonore", een nieuw procédévoor geluidsopname van een Fransen ingenieur, Bene Nublat genaamd. De bedreiging ligt hier hoofdzakelijk in het feit, dat men, met behulp van dit toestel, op zeer eenvoudige wijze, zelf ook een goede opname kan maken. Het zingende lint" is een procédé, dat tusschen de grammofoonplaat en de geluidsfilm in staat en min of meer als een combinatie van beide beschouwd kan worden. Aan de hand van het volgend voorbeeld kan deze vinding gemakke lijk begrepen worden: We nemen een smalle filmstrook, waarop*zich geen lichtgevoelige laag bevindt, deze strook is dus geheel doorschijnend. Op deze film gaan we nu een laagje roet brengen, b.v. door middel van een roetende vlam. Ver volgens wordt er een piek up opgezet, zooals bij de opname van grammofoon platen gebruikt wordt. Bewegen we nu de film in de lengterichting, dan ontstaat hierop een smal doorschijnend lijntje, doordat de naald van de piek up het roet op de aanrakingsplaatseu wegduwt. Trilt nu de naald onder den invloed van het op te nemen geluid, dan ontstaat er dus een gol vende lijn. Nu fixeeren we deze roetlaag, zoodat de lijn niet bescha digd kan worden. De weergave van een dergelijke filmstrook kan op bijna dezelfde wijze als een normale geluidsfilm geschieden en wel als volgt: Men laat op de film een zeer smalle licht bundel vallen, b.v.- door een spleet loodrecht op de bewegingsrichting van de filmstrook. Aan de andere zijde van de film zien we dan een lichtend puntje, dat zich, wanneer de film wordt voortbewogen, heen en weer beweegt, in een richting loodrecht op de bewegingsrichting van de film. Dit lichtpuntje laten we uu vallen op een fotoëlectrische cel, onder tusschenschakeling van een glas plaatje, dat een regelmatige, continue verandering in de doorschijnendheid bezit. Het licht, dat/ door liet glasplaatje op de fotocel valt en afkomstig is van het zich bewegend lichtpuntje, wisselt dus voortdurend in sterkte, waardoor een wisselstroom ontstaat, die door middel van een. radiotoestel met luidspreker hoorbaar gomaakt. kan worden. Dit is het grondpriricipc van ..Ie ruban sonore". De stof, waaruit het lint bestaat en de laag, die hierop is aangebracht in ons voorbeeld dp roetlaag - is niet bekend. ' Uit onderstaande lettergrepen moer, ten 15 woorden gevormd worden, wier - Ie en 4e letters, de laatste van bene£ den naar boven gelezen een vers van Adama van Scheltema vormen. - dprfrt - a/t - at - gpH ->ö- Jwfl *xr- 0*1 - njws- - ««f 1- u>«: - yf - or - oto i po - RjA - fön - ,«rtït - té- * De omschrijving luidt: i, 2--legeri, 4. (12. ,13. functie, _ - 5. pJuiUu iu Frankrijk, 6. bergland in JJuropn, 7. Bn :, 8. 15. ,. ? i) . >V coaeeMbriscii, 9. aaagvogrf1, KWSS g^ Juiirr" T1 medelijden, 12. iadrukwekkend, 13. eciiaoeitfevisobs 14. opgevoed, ?J 15. rjiiiiliniliii iiliilr f Voor de inzenders van de goede oplossing zijn als prijs beschikbaar: Boekwerken of Grammofoonplaten naar keuze van den winnaar ter waarde van tien gulden. Inzendingen, liefst op een briefkaart, vóór Woensdag a.s. 2 uur. Op adreszijde vermelden: Oplossing Letterraadsel. Oplossing letter-Raadsel. Alle schoon dat de aard kan geven, Blijkt een pad dat tot U voert. (Boutens). 1. teelaarde, 2. Bavel, 3. Engeland, 4. overeenkomst, 5. vierschaar, 6. uniform, 7. tentoonstelling, 8. oneens, 9. tuinder, 10. Tantalus, 11. abattoir, 12. David, 13. dokter, 14. arena, 15. passage, 16. nederzetting, 17. encadreeren, 18. evenknie, 19. Talma, 20. kanon, 21. ijzergieterij, 22. Leiden, 23. baanvak, 24. nerveus. Prijswinnaar werd na loting, T. Micheels, Wil'emsparkweg 176, Amsterdam-Z., die aan het secretariaat van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadse,! gelieve op te geven wat verlangd wordt. Bridgeprobleem 363 KI. R. H. Sch. 7 h. 8 h. 5 b. 6 v. 9 10 4^4 2 ZN kwetsbaar. N: i in R; O: i in H.; Z: i in Sch.; W: 2 in H. N: 3 in KI.; O: pas; Z: ? Wat moet Z bieden en waarom? OPLOSSING BRIDGEPROBLEEM 362 I: W: R. 8; N: Ra.; O: Rx.; Z: Rh. II: W: Rv.; O: Rx; Z: Sch.4; W: Rx III: N: Rb.; O: Rx; Z: KI. 6; W: Rx IV: N: KI. 7; O: Kl.x.; Z: Kl.io; W: Kl.b. (?). V: W:Sch.x Z.Sch.a. VI: Z: Kl.a. enz. VII: Z: K1.8. N:H.4VIII: N: H.v. Z: H."5. XI: N: Sch.8; Z: H.6. X, XI, XII XIII voor Z door Ha, h. jo. 8. Zitten de R. slecht, dan is het spel nog gewonnen, indien diegene der tegen standers moet introeven, die 3 troeven heeft. Z. komt dan hetzij met Kl.a., hetzij met Sch.a. aan slag, speelt H.a. en daarna H. 5 en maakt daarna de R's van N, in totaal dus 6 H?;4 R.?l KI. i Sch.-trek. Troeft O R. af dan is zelfs groot-slam mogelijk. B.M. 1O% kortinq op alle schoonmaakqoederen ook voor verven ^ ^i^^?^i .^^ '?F\ \LSfhoonmaaktijd "is Palthe-tijd