De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 17 maart pagina 13

17 maart 1934 – pagina 13

Dit is een ingescande tekst.

Technisch werd deze interessante fresco-schil dering een triomf voor Elstree. Noch in fotografie, noch in mise-en-scène, noch in. forschheid van ge baar doet zij belangrijk voor Hollywood onder. En naarmate het instinct voor wat film en wat tooneel is in de Britsche studio's doordringt, zal Engeland «en belangrijke concurrent kunnen worden voor de Amerikaansche rivaal. Victor Saville: toyul en Corso a spy" ..T was a spy" behandelt het oude thema van oorlog, onderdrukking en spionnage. Het is de ge schiedenis van een verpleegster, die uit liefde tot haar land in het dubieuse corps der spionnen treedt, betrapt wordt en veroordeeld om zich eerst bevrijd te zien, wanneer de Geallieerden als overwinnaars haar geboortedorp binnentrekken. De film brengt in zooverre iets nieuws, dat zij naast de bekende paraphernalia van het spionnage-wezen, het accent legt op de heroiek welke het systeem kan bevatten. een kwaliteit, die haar de verdienste verleent de draagster van een idee te zijn. Hoofdzaak werd hier uiteraard de realisatie van de oorlogssfeer. Het groote gevaar schuilt daarbij stellig in wat men de mise-en-scène op een koopje" zou kunnen noemen. Wij zijn na Pabst's West front" en. vooral na Milestone's onvergetelijk All quiet. ..." op dit stuk te zeer verwend, om nog met tweederangsch werk genoegen te kunnen ne men. Welnu Saville is er, zelfs na deze groote voor beelden, volkomen in geslaagd het altijd weer huiveringwekkende thema der oorlogsverbeelding in al zijn lugubere kracht voor ons te realiseeren. De handeling werd in deze film tot een beklemmend en naar het slot toe zelfs grootsch betoog. Onge twijfeld men kan zijn aanmerkingen hebben: de opvolging der scènes is in den aanvang nogal kortademig en onrustig. Telkens zijn er momenten, waarop men een episode zou willen vasthouden, om de figuren zoo levend en nabij te voelen als de film dit vermag te doen. Personages als de burge meester van de bezette stad en de spionne Aunt Lucille", op zichzelf voortreffelijk aangezette crea ties, komen er door deze versnippering wat los bij te hangen. Maar naarmate het verhaal vordert en ^ich begint te conceiitreeren op de hoofdpersonen en het eigenlijke conflict, groeit de eenheid van het werk dat voor mijn gevoel stellig zijn hoogtepunt bereikt in het pleidooi van de spionne, Martha, voor den krijgsraad. Madeleine Oarroll, die dit karaktsr verbeeldt, vindt er eensklaps accenten welke verbazen en ontroeren. Aanvankelijk een ietwat vlakke, conventioneele figuur, stijgt haar creatie daar tot een onalledaagsch formaat. Op de vraag van den president, wat zij nog tot haar ver dediging heeft in te brengen, verheft zij zich letter lijk en figuurlijk, zóó dat wij met verrassing luiste ren naar den brandenden hartstocht achter deze even gevolleerde stem. Een groot moment in de film, dat de aandacht voorgoed op Madeleine Oarroll gevestigd houdt, als een der zeer weinige Engelsche speelsters van beteekenis. Herbert Marshall is de spion, Sergeant Stephan, en hij brengt deze figuur met al de voornaamheid en zekerheid van zijn superieur talent. Aanvanke lijk zitten hem zijn langzaam speeltempo en ietwat monotoon geluid in den weg, maar aldra weet hij zich te doen gelden en met zijn nobelen eenvoud te imponeeren. Tenslotte is daar, C onrad Veidt als de comman dant der bezettingstroepen.. De oogenblikken waarop _zij n _fascineerende figuur het doek beheerscht, doen ons ineens weer beseffen wat de film in haar hoogste potentie zijn kan. Als zoo dik wijls staan wij hier voor het nog steeds onopgeloste raadsel der filmpersoonlijkheid constateeren wij opnieuw de onoverbrugbare klove, die den knapsten komediant van den waarachtigen filmspeler scheidt. Iedere scène, waarin Veidt domineert, wordt een gebeurtenis op zichzelf krijgt een eigen dramatische beklemming, die liet eigenlijk ?verhaal overschaduwt. En men vraagt zich af, welke internationale speler zich nog met dit merk waardige talent meten kan. Alles saamgenomen werd Saville's ,.1 was a spy" een groote gebeurtenis, die belangwekkende pres taties van Elstree in het vooruitzicht stelt. Marion Gering: .?lennïe CJerliardt", Itoxy. Een film als deze treft het wel ongelukkig, wat haar plaats op de programma's betreft. Tusschen de bonte en luide werken van deze week geplaatst, loopt zij groote kans te worden weggedrongen. [Sylvia Sydney in Jennie Gerhardt" Machtige mise-en-soène, imposante spelers en een int'eressint gegeven trekken de massa, nu eenmaal onweerstaanbaar aan. Het moet al een heel ..stille week" zijn. wil een film als ...fennie Gerhardt" de belangstelling ondervinden, die zij verdient. Marion Gering is hier de man van zijn. eveneens te weinig gewaardeerd. Twentyfour hours" een stille, fijne, toegewijde psycholoog en dra'ii aturg. /ich van d ! wereld afsluitend met de ^delicate stof. die hij te verwerken heeft, omringt hij zich vóór alles met een uitgelezen staf van filmspelers. S/lvia Sydney. Donald Cook en de voortref felijke Edward Arnold vormen het prachtige! m iteriaal, dat voor de film en niets dan de film geschapen schijnt. Waar het breede gebaar, het imposante decor eu de boute menigte ophouden w.i:ir het drama zich 111'ir binnen richt en afdialt in d" slille ons wonderlijk innerlijk.... krachten als dex.e regisseur rs naar voren. liet onderme uw noch bijzonder seiisadiepten van daar treden en deze spel" weip is niet Uit De Borinage' tioneel, maar altijd belangwekkend omdat het uitsluitend den mensch raakt. Jennie Gerhardt verschilt weinig van haar zuster uit ..Back Street" : het gaat hier eveneens om de tragedie van de vrien din", die van den man bij wienzij behoort levenslang gescheiden wordt door het absurde obstakel van het legale boterbriefje. Een oude historie, die nochtans even nieuw en waar blijft als Heine's platgetreden citaat. Sylvia Sydney, die gevoeligste en navrantste aller ingénuen, maakt er een stillen, melancholieken droom van. . . . een weemoedig lied van berustend gedragen leed. vol fijnheid en warme bekoring. De rijke nuanceering van dit argelooze, natuurlijke spel zoo vol en ontroerend in zijn on opzettelijkheid, doet de herinnering aan. al wat luid ruchtig en opzienbarend en tooneelmatig is, wegvallen als een kwalijke cauchemar. Gering heeft er al de toewijding van zijn analyseerend talent aan gegeven, zoowel als aan de uitstekende bijfiguren van Cook en Arnold. Jennie Gerhardt" be vat vele en lange dialogen en toch is het meer film, d.w.z. rijker, ontroerender en indringender dan werken met grooter allure. Fijnproevers. . . . attentie s.v.p. ! Joris Ivens: ,,l>e torinasjr". Wc Uitkijk". In een tijd, die geladen is met gevaarlijke politieke hartstochten, kiest Tvons openlijk partij on het deert hem niet dat deze partij de meest precaire en minst voordoelige is. Hij weet wat dit alles voor hem bet eekent hij weet. dat de eenmaal 7,00 groote populariteit, welke hij in zijn vaderland genoot. hierdoor vrijwel wordt vernietigd hij weet dat de overtuiging welke hij thans openlijk belijdt een scheidsmuur heeft opgetrokken tusschen hem en het overgroot e deel van zijn land ge noot en hij weet dat hij. de volbloed Hollander, voortaan zijn weg alleen moet gaan. . . . en hij volhardt in zijn overtuiging. Met weemoed ziet iedereen, die hart heeft voor een nationale filmkunst, het ernstige en belangrijke werk aan, dat Ivens' Do Borinage" is. Een werk vol opstandigheid, vol ..tendeiiz" misschien. . . . maar vol van oen wijd mededoogen on een eerbiedwaardige overtuiging tevens. Kn bovenal oen werk van for maat ! Wij. die Ivens' politieke zienswijze niet doelen, moeten ons onthouden van ieder oordooi omtrent de strekking dezer film wij. die van Ai; feiten niet op de hoogte zijn. kunnen bezwaarlijk treden in een waardeering harer documentaire be trouwbaarheid. Maar wat wij wol constateeren is, dat mot dit werk onze eeriigo filmkunstenaar van waarlijk groote allure, zijn land en zijn volk vaar wel zegt. Want ..De Borinage". met haar mensehelijkhoid en idealisme, zal tot het Nedorlandsche pu bliek niot doordringen. . . . de tijden zijn er niet naar ! Niemand kan zeggen of later, in rustiger omstandigheden, deze film niet nog eens zal wor den bestudeerd als belangrijke phaso in denontwikkoling.sgang van een Nederlandse!) kunstenaar. Voorloopig zal zij slechts een beperkten kring van gelijkgezinden bereiken en slechts weinigen zullen in de gelegenheid zijn een werk van Ivens te zien, dat bewogoner. warmer, levender is dan zijn tot nog toe bekende oeuvre Komsomol" incluis. Het valt moeilijk te zeggen óf 011 wanneer Ivens woei- in ons midden zal terugkeeren: de hooggaaiide golven der politieke hartstochten maken iedere voorspelling onmogelijk. Maai' dit mag ons niet beletten te erkennen, dat in dezen filmkunstenaar een monscli van overtuiging en karakter van ons afscheid noemt on over allo scheidsmuren van richting en zienswijze hoen. eerbied te voelen voor don man die consequent on alleen zijn weg durft gaan ! Charles Laughton en Binnie Barnes in Hendrik VIII"

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl