Historisch Archief 1877-1940
20
De Groene Amsterdammer van 24 Maart 1934
No. 2964
"
K
4t'
f.
*
**'
t
ir
De stem onzer goden
H. Damas
Radio? Wel, wat zou je van radio
kunnen zeggen? Daar zeg je niets
van. Daar luister je naar", sprak de
jonge, succesvolle politicus, wien ik,
?onder het genot van een welver
diend oorlam., zijn meening vroeg over
de ontwikkeling van bovengenoemd
glanspunt der hedendaagsche cultuur.
,,En", voegde hij er binnensmonds
aan toe ,?soms zelfs dat niet eens",
waarmee het karakter van dezen
heer ten voeten uft is geteekend:
'n tikje satyrisch. Iemand als jij",
zei ik, en dan over iets geen meening
hebben het is niet mogelijk. Kom,
ik zie, dat je wat denkt. Voor den
dag ermee: wat is voor jou persoonlijk
de aardigste of meest interessante
kant van radio? Ik wed, de muziek !"
O, ik vind muziek niet onbehaag
lijk. Verre van dat. Maar weet je,
tegenwoordig.... muziek. . ? ? men
draait aan een knop, zooals men de
kachel oppookt om het thuis wat
gezelliger te hebben. Men laat muziek
binnenstroomen net als frissche lucht
door een open raam. Het wordt wel
eens wat vél."
Je bent natuurlijk erg muzikaal",
raadde ik.
Nou, rg, rg is het woord niet.
Eerlijk gezegd: heelemaal niet en om
het je maar ineens duidelijk te maken:
aan zangers en zoo heb ik een hekel
als je daar soms naar toe wou.
Ik zou het b.v. heel akelig vinden, als
er nog meer werkloozen voor de
microfoon gingen zingen. Laat ze dan
maar liever stempelen, hoe droevig
dit ook is. En toch ben ik van
muzikalen huize. Van vader's kant dan.
Zoo herinner ik me nog goed, dat hij
vroeger, toen hij al gepensionneerd
kolonel was, de heele Mephistopartij
voordroeg met het roode tafelkleed
uit den salon om; waar mijn lieve
moeder, die meer nuchter was, zér
nuchter zelfs, pas de aardigheid van
heeft leeren inzien, toen de arme man
voor goed van ons was heengegaan.
Hij had een diepe bas. Overigens
was het een zielsgelukkig huwelijk.
Neen, muzikaal ben ik desondanks
niet geworden.... Maar als je mij nu
vraagt, wat ik een aardigen kant vind
van radio, dan zal ik je eens wat ver
tellen "
Hij schikte naderbij en er glinsterde
in zijn anders zoo koelen
diplomatenblik een ondeugend licht.
,,... .weet je wat ik van radio wel
rg grappig vind?"
? ? ?"
Dat deze brave instelling soms
de allerbelangrijkste menschen zoo
hartelijk en ongegeneerd in hun
chemise te kijk zet."
Je zegt?" schrok ik, verbluft door
deze plotselinge en populaire wending
naar wat mij scheen: een nimmer
vermoed televisisch element in radio.
Nou ja," fluisterde hij
veclbeteekenend, je snapt wat ik bedoel!"
Geen Ahnung, nee waarachtig, in
hun chemise?"
Luister. Ik bedoel dit. 't Is mis
schien niet mooi van me, maar hot
amuseert me telkens weer en daarom
zal ik het je probeeren uit te leggen:
vroeger had je in de wereld alleen
maar kranten, wat je noemt de pers,
nietwaar? Ik zeg,vroeger hè, had je
in de wereld alloen maar kranten."
Dat zei je al eens."
Onderbreek me niet. En die
kranten waren practisch eigenlijk het
eenige medium tusschen het groote
publiek en zijn groote helden. Ken
geestelijk medium (later visueel aan
gevuld door de fotopagina), dat bij
al zijn deugden n gebrek had: n.l.
dat het nooit een zuiver medium kon
zijn, omdat het te veel op de openbare
fantasie werkte. Zijn kracht wortelde ?',
in het journalistiek-gecultiveerde .
woord, dat niet meer objectief was,
De heeren van de pers hebben altijd^ y
de behoefte gehad, de grooten dezer .
aarde te kleeden in een persklaar
geknipt jasje, bestikt niet het galon. ...
der journalistieke phraseologie. Heeft
ooit n geïnterviewde zijn eigen
woorden in een krant teruggevonden ?
Gelukkig niet. De enkele keer dat ^
het gebeurde kwam er herrie van. Dec
pers moet idealiseeren. Zooals zij
gewoonlijk ook haar antipathieën
overdrijft, maar daar niet van. Het
is eenvoudig een bestaansvoorwaarde.
Waar blijft ze zonder groote figuren",
zonder helden", sterren" en de
verdere santekraam? Heel dit krant
matig gefokte godenwereldje helpt
haar aan den kost en de extra-edities".
Je had het over radio", herinnerde
?ik,
Ja wacht, daar kom ik nu juist
aan toe. Wat ik bedoel is dit, dat de
radio ons, uit hoofde van haar geheel
andere en hoogere bestemming, onbe
schroomd kan geven, wat de pers ons
noodzakelijk moest onthouden: het
persoonlijk contact. De stem onzer
goden ! De groote mensch in zijn ware,
gewone gedaante. Je draait aan den
knop en daar is hij al, de held, pardoes
in je kamer.. .. daar zit hij al, de
lieveling, op den schoot van zijn geacht
publiek. Zijn niet-ongunstig uiterlijk
versierde bereids de fotopagina's van
alle vaderlandsche bladen. Een bol,
blond hoofd, fier opduikend uit de
frisch-geoogste lauweren. En was het
daarbij gebleven geen eind zou
nog gekomen zijn aan den stroom van
adoratie die hem in de arena om
spoelt; de publieke hulde per directe
mail zou nog bij postzakken tegelijk
naast zijn sinaasappel-ontbijtje wor
den opgetast.. . . maar, helaas, het
bleef niet daarbij. Radio kwam;
argeloos, eerlijk en objectief als in
deze wereld alleen nog maar radio is....
Daomes en heire", schalt het schel
va.n den Olympus, aagelijk weit ik
niet, wat ik sjel sjeggc.... want,
eh... . want, eh. . . . ik ben nou de
beroemste, eh. ... zwaargewicht. .. .
om soo te sjegge, van Europa. . .. eh,
ik-hep-gesjegd."
Maar, m'n hemel, wat blijft ei' zóó
van den populairsten boksfavoriet
over, hoe vuil die ook slaat?
Nummer
2 is een meneer, een
hoogstaand man zelfs, die alom in
den lande bewondering, ja geestdrift
afdwingt om de vlotte, vaardige en
snedige wijze waarop hij de pen
hanteert en om zijn ongemeen scher
pen kijk op menschen en toestanden.
Hij gaat zelfs voor geestig door. Dus
je gaat er eens extra voor zitten en
vraagt Jantje, op te houden met die
trompet. Maar nauwelijks doet het
groote licht de kaken van elkaar, of
je grijpt in verbijstering naar het
programmablad om te kijken, of je je
niet vergist hebt.
Die zeurkous, die zemel, die
zauikpiet zou de man zijn, die beroemd is
om zijn brillanten geest, Jantje heeft
het al door. Die tottert al weer. Ploep,
wér een licht gelijkgeschakeld.
Nummer 3 is ccn dame, niet minder
hoogstaand (ze zingt op de Bühne),
waarvan we in allo kranten hebben
Letterraadsel
L Uit onderstaande lettergrepen moe
ten 17 woorden gevormd worden, wier
. vijfde en eerste letter, de eerste van
. beneden naar boven gelezen, een vers
/^,l van Werumeus Büning vormen.
- be'- d^- del - d«l - di
-.£?- e'- ee - '#*''- gejr - gie -
jf? ? /v: ? ?;- knaap - kojaast xle - J6. -}$. - lo -
mgnr'. 't',..". ..." mü- ua '- na' - p«f - ta. - nefi - e*
9. ...V
pail - pc"- pe - rw - B* -ren - ri ro~oS
sa - jaf - J» - ten - i/gf - <£*&? - tyte - tó
tois - tjÏKch - UHI - vpok - wacht - y.
Omschrijving.
. U. ,i 1. herstellingsoord, 2»-bekend - Ne^.
J ";? _>p ; derlander, 3. deel van.JPraakrijk, 4.
.,, ' meisjesnaam, 5> vergadering, ftrplaj
' gen, 7. besmettelijke ziekte^ 8. stad
i L in België, 9. vrucht, 10» -overdenken,
kt , 11.-land in Europa, 12^ beroep, 13.
/godgeleerdheid, 14. telwoosd, 15.
' \ wacht bij buitengewöae gelegenheden,
Voor de inzenders van de goede oplossing zijn als prijs beschikbaar:
Boekwerken of Grammofoonplaten
naar keuze/van den winnaar ter waarde van tien gulden..
? Inzendingen, liefst op een briefkaart, vóór Woensdag a.s. 2 uur. Op
adreszijde vermelden: Oplossing Letterraadsel.
Oplossing Letter-Raadsel.
De kruik gaat zoo lang te water tot zij breekt.
1. Uruten, 2. eenkonnig, 3. kameraad, 4. ratelslang, 5. uier, 6. Isabella,
7. konijn, S. ganzeveer, 9. aanteekenen, 10. Akron, 11. Tantalus, 12. zweren,
13. oliespuitjo, -14. obstinaat, 15. lazaret, 16. Antwerpen, 17. nederig,
18. gentleman.
Prijswinnaar werd na loting, J. H. van Eyck, Zutphen, die aan het
secretariaat van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel, gelieve
op te geven wat verlangd wordt.
Charivaria
JOURNALISTIEKE MICROSCOPIE
, .Haarlem 's begroeting onder de loupe".
(Hbl.)
,, Daarna neemt de spreker de rede
voeringen van den heer D. onder de
loupe". (H.D.)
,,De voornaamste wedstrijden ouder
de loupe". (Dl. C.)
Het is de moeite waard de punten
van critiek eens onder de loupe te nemen".
_ (Gr.)
1>E VOLLE 100% HONDERD
PROCENT.
,,De deskundige komt tot de conclusie,
dat zooal niet voor de volle honderd
procent toch voor een zeer belangrijk
percentage opzettelijke brandstichting
moet worden aangenomen". (Volk)
Ik begreep dat Udo gisteren niet de
volle 100% kreeg". (H.D.)
Zij worden boos, als men hier niet
aanstonds voor 100% zijn vertrouwen
schenkt " . (Vrij h.)
Het decors doet het voor ioo%".
DE MEERLOOZEN
Deze begrooting is niet z.m. met haar
voorgangster te vergelijken". (De C.)
Dan volgt bezuiniging z.m." (N.R.C.)
De kinderen zijn z.m. overgeleverd
aan de leiding der blinde loodsen". (Gr.)
Dit betreft niet een formaliteit
z.m." (V.D.)
OMMERS
Hiervoor is het noodig om boven
natuurlijk waarnemingsvermogen te be
zitten". (Noorderlicht)
Wij behoeven niet te aarzelen om
hier van af te zien". (N. R. C.)
De tegenwoordige economische school
adviseert om daar niets tegen te doen".
(Versl. H. D.)
De belastingambtenaren hebben be
sloten om een onderzoek in te stellen".
(Avondp.)
HET VERRADERLIJKE WOORD
Een onmeedoogenloos kapitalistisch
stelsel". (De Res.)
NAASTING
Naast de kinderen heeft het gezel
schap zich de medewerking verzekerd van
een aantal bekende artisten". (V. D.)
Naast deze goede verzorging van
tekst en illustratie, voldoen ook druk
en binding aan hooge eischen".
(Rapp. Comm. Kinderl.)
Naast een zuiver financieelen kant
heeft het vraagstuk nog vele andere
zijden". (Wbl. v. G. en M. O.)
EEN KUNSTVERRICHTING
Bij monde van den heer Smit werd
hem een kistje sigaren overhandigd".
(De Nieuwe Brigade)
GIETMARMER
Als uit marmer gegoten staan vlak
voor de inrij poort van het kasteel drie
witte paarden". (Tel.) ^
kunnen lezen, dat tout Paris aan haar
rozeroode lipjes hangt. Een plaatje
van haar boenen staat er bij. Wacht",
zegt de radio, jij ook een beurt".
En daar begint het spul. Twee volle
uren staat ze te kraaien in de illusie,
dat er nog iemand in het land is, die
haar hoort.
Maar Nederland ligt al onder de wol,
vredig-snorkend en weer een deceptie
rijker.. .. Maar wat ik zeggen wil,
amice, ik spreek morgenavond
voor de radio.. . . Ja, de eerste
maal....?'n Beetje vreemd zal het
nog wel zijn.. . . Mocht je soms
luisteren, dan. ..."
Begrepen, ouwe jongen," stelde
ik gerust, Trek je er maar niets
van aan. Ik ben nu op 't ergste voor
bereid."