De Groene Amsterdammer van 31 Maart 1934 N o. 2965 ' l , t !' * l jt. i f jjngélsche boeken i ? ' Klassieke romantiek Boekbespreking Evert Straat ?>; Elinor Mordaunt, Mrs. -v. Kleek. ,; Londen, Martin Secker. 1933. 'Een suikereiland, ergens tusschen BMtsdh-Indïen Madagascar het zal wel Béunion of Mauritius zijn, maar Elinor Mordaunt noemt geen namen en laat ons prettig vrij er zelf een te bedenken. Ook wat betreft het uiterlijk ervan wordt aan onze ver beelding vrij spel gelaten; de beschrij vingen van flora en fauna, van atmos feer en bodemgesteldheid zijn sober; het is tropisch, er staat een vulkaan, de kust met de eenige havenstad is heet en ongezond, de zeer gemengde bevolking spreekt een koddig pidginFransch en de gouverneur is Britsen van zijn kruin tot zijn voetzolen. .Overigens kunnen wij van Miraflores waarom niet? maken.wat we Trillen; het dient uitsluitend als tooaeel voor een klein pathetisch drama .tusschen vier of vijf menschen. Slechts in den tijd worden wij door de schrijf ster aan banden gelegd; het stuk" speelt in de negentiger jaren en heeft met ome frisch-vroolijke dagen niets 'te maken. ? *?* . Set eiland wordt bestuurd door den Britschen gouverneur, maar geregeerd jdoor Mrs. van Kleek, die de sleutelPositie van Miraflares bezet houdt: bet eenige hotel-annex-cafévan de eenige havenstad. Vergrijsd in den invaren dienst van Venus in de tropen, gehard door veertig wisselvallige jaren Op het amoureuse front, kwam zij met haar laatsten minnaar op het eiland en nam met zijn geld het Hotel in bezit. Sindsdien heerscht zij als eerbiedwaardige matrone van zestig over alles wat op Miraflores vermaak zoekt en daaronder valt de heele bevolking, van den staf des gouver neurs tot den muisten suiker-koelie. Zij zwaait den scepter in koele onpartij digheid, doch heeft als elke echte godin haar nukken en is ongenaakbaar en een struikelblok voor een ieder die haar misnoegen opwekt. Van haar verleden vermoedt men alles en weet men niets; geen mensch waagt het er over te kikken. Haar keuken is exquis, haar conversatie brillant en als een van de meisjes van de zaak" in het huwelijk treedt krijgt ze van Mrs. van Kleek een uitzet en eenige hartige vermaningen mee. Tot Irene van Kleek's naaste omge ving behooren een lersche priester, die een grenzeloos respect voor haar heeft en het voorrecht geniet dage lijks met haar te dineeren, voorts de man die het Hotel voor haar kocht en er als opium-wrak is achtergeble ven, en dan nog wat jonge officiertjes, die op Miraflores alles verwacht had den behalve een matrone waar ze niet tegen op kunnen en tegenover wie ze Zich hun jeugd en onervarenheid pijn lijk bewust worden. Zoo is de situatie als het kleine drama, dat de schrijfster opvoert, een aanvang neemt. ?Dit drama is streng klassiek. Zijn kern is minder een conflict tusschen karakters dan de doorbraak van ' een sinds jaren aanrukkend fatum op het oogenblik, dat oude, oogenschijnlijk uiteenloopende, in waarheid convergeerende verwikkelingen tot n brandpunt, n draaikolk zijn ver dicht. Een situatie-drama", zooals de term luidt, die misschien raker en duidelijker is dan alle formules. Ge heel in overeenstemming niet deze klassieke Handeling" is de uitwer king: er is een peripetie in optima forma, een goed-moderne variatie der beroemde herkenningsscène en waar lijk zoo iets als Katharsis, indien niet bij den verstokten lozer, dan toch bij de karakters van het spel. Elinor Mordaunt hanteert de beruchte een heid van plaats, tijd en handeling met verbluffend gemak, en na elke episo de" kan men in de rappe commen taren der eilanden-bewoners een koor van Dienaren der Vrouwe van Mira flores duidelijk hooren doorklinken. De feiten" zijn gauw verteld. In het Hotel verschijnt op een kwaden dag een jonge Europeesche, de weggeloopen echtgenoote van een zendeling in Indië, alleen en hulpeloos. Zij vindt genade in de oogen der machtige Mrs. van Kleek, die haar verzorgt, haar be schermt tegen opdringerige tropische belangstelling en er voor waakt, dat van haar geschiedenis" niets uitlekt. Een tijd later komt ook de verlaten echtgenoot op het eiland en dus in het Hotel, op zoek naar zijn vrouw. Deze man is niet van het soort dat bij Irene van Kleek in' den smaak valt: een starre puritein van wien zij zelf ook zou zijn weggeloopen. Zonder gewetenswroeging verzwijgt zij dan ook, dat de Reverend Felton in haar Hotel kan vinden wat hij zoekt; als in een paar dagen de situatie bijna komiek wordt met die twee menschen die elkaar elk oogenblik dreigen te ontmoeten, brengt zij de vrouw bij kennissen onder dak. Maar intusschen groeit in Mrs. van Kleek de overtuiging, dat die om den tuin geleide zendeling iets bizonders heeft. Zij moet hem mér hebben ge zien, hem kennen van vroeger, kan hem echter onder haar vele herinne ringen niet thuis brengen. De man irriteert haar; ze is bijna opgelucht als er pest uitbreekt op het eiland en hij in het bestrijdingswerk zijn misère om z'n vrouw tracht te vergeten. Doch nauwelijks heeft hij het Hotel verla ten of aan haar eigen gezicht in den spiegel herkent Irene van Kleek inder daad den Keverend Felton het .is haar zoon, dien zij veertig jaren terug als zendeling achterliet toen zij van haar eersten man wegliep. Felton sterft in een pest-barak, tot het laatste verpleegd door een vreemde vrouw die zijn moeder is; Mrs. van Kleek keert na quarantaine terug in het Hotel als oude vrouw, gebroken door een fatum dat jaren in alle stilte onderweg was. Een romantische historie? - Mis schien. Maar aan de hand van dit curieuze uitstekend geschreven boek zou men opnieuw kunnen aantoónen dat romantiek en klassicisme geen tegenstellingen zijn, dat, om het ouder wets en eenvoudig te zeggen, een romantische stof zeer wel in klassieken vorm behandeld kan worden, daarbij onder romantisch" te verstaan alles wat in tijd of eenige andere dimensie" de werkelijkheid van het heden, het hier-nu" vermijdt, er voor vlucht of het tot iets geheel anders vervormt. ,, Romantisch'' moest als begrip maar beperkt blijven tot den inhoud van een kunstwerk, klassiek" tot den vorm er van. Romantischer stof dan de Oedipus Rex kan ik mij evenmin denken als klassieker vorm dan die welke Sophocles er aan heeft gegeven. LEVERT MEUBELEN STOFFEN - TAPIJTEN EN VERSIERINGEN Fa F. SI N EMU S Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden 2 BOORDEN 1 p. RES. MANCH. cl c 75 VANAF Tl. O. incl. Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Culemborg. Vóór U zich vestigt in het land van de palmen ... vóór uw vertrek naar Indië.... uw leven ver zekerd bij de MIIMIJ 's GRAVENHAGE Amsterdam -Utrecht- Rotterdam N S TOERISTENREIZEN 1934 mm NOORSCHE FJ OR DEN 8-21 AUGUSTUS 24AUG.-4SEPT. VAN AF F. 90 MADEIRA AZOREN CAN. EIL. IN VELERLEI COMBINATIES VAN AF F. 155.alles inbegrepen WEST INDI NEW YORK RONDREIZEN VAN 37 TOT 55 DAGEN VAN AF F. 440 a l Ie f Inbegrepen fi^ ZWEDEN FINLAND DENEMARKEN 11-24 JULI VAN AF F 1 05. VOOR NADERE INLICHTINGEN WENDE MEN ZICH TOT: KON. NED. STOOMBOOT MIJ. N. V. AMSTERDAM HARE AGENTEN OF DE REIS EN PASSAGE BUREAUX Voor lijders aan suikerziekte hangop (met room bereid) van OUD-BUSSEM de uitkijk" 30 maart Prinsengracht bil de Leidschettraat Telef. 37460 dans les mes van victor trivas première voor amsterdam leeftijd 18 jaar Dagelijks 2.30,1.15 en 9.30 Nieuwe uitgaven Bulletin de l'lnstitut juridique international. Office permanent de documentation juridique internatio nale. Directeur: C. Jj. Torley Duwel, Haarlem, H. 1). jeenk Willink & Fils, Don Haag, Martinus Nijhoff. IIKU Handleiding bij liet organiseer-en van Floralia-Tentoonstellingeii, door A. S. l'lanting. W. J. Thieme £ ('ie., /utphen, 1931. Mensch eti Maatschappij. Tweemaandelijksch Tijdschrift. Firma l'. Noordhof f, Groningen. Het .Stiefkind Drenthe, door Mr. J. Linthorst Homan. Van Oorcnm & Comp. N.V. Uitg. Assen.