Historisch Archief 1877-1940
No. 2966
De Groene Amsterdammer van 7 April 1934
19
^ l
Uit het kladschrift van Jantje Mannen-wee!
Sprekend portret eetier
moderne vrouw
Een interview
De bezoekster werd door het keurige
dienstmeisje binnengelaten. En direct
de notitie: modern n helder.
Het vierde kamermeisje op de
overloop al: stofzuigend en dóór het
gezoem van het instrument, even
glimlachend om de kleine hagelwitte
tonden: ,,dit is de I deal-Romantic,
mevrouw, geheel geruischloos, kloppen
vegen, zuigen n fluisteren" en: hoe is
het mogelijk, overwoog de bezoekster
dat wij in onze jonge-meisjes jaren nog
met stofdoeken en vegers en blik in
de weer waren onder het scherpe oog
van moeder....
Even een warme ontroering bij het
herdenken] dan zich vermannend en
van de voor vandaag zélf opgelegde
plicht zich bewust het interview
voor de Groene treedt de bezoekster
de kamer binnen.
Het slachtoffer" (even een glimlach
om dit woord) staat op van den divan
en zet de radio af. En dan simpel
en onconventioneel-modern, maar toch
de grande dame, die ook haar moeder
was overwoog de bezoekster op het
eerste gezicht: Mevrouw Hiedee,
ik vind het hél erg prettig met u
kennis te maken. De voetbalmatch is
tóch juist afgeloopen. Sneu: Holland
met l?O van de Dolvoetjes verloren,
maar het radio-verslag van Han was
weer heerlijk. Dat is spannend me
vrouw. Hij maait Meerum en Nijland
het platgetreden gras voor de voeten
weg. En Han's stem is verrukkelijk.
Er is iets in het timbre, in het accent
zou ik haast zeggen, dat mij herinnert
aan Yvette Guilbert en Henriette
Davids. Maar gaat u toch zitten. ..."
De bezoekster zat. Glimlachend.
En had reeds, bliksemsnel, genoteerd:
aschblond, intelligent, Scandale" van
Lanvin, zeker niet staatkundig-gere
formeerd, wellicht Elizabeth Arden en
Jan Baars. En aan de boeken die er
lagen: modern: Efficiency in verkoop
brieven; Rijkdom door Training van
Herbert Oasson; Bloei door Wilma;
De Vrouw en de Gekweekte Parel door
Johanna Reyneke van Stuwe.
En na deze snelle constateering van
milieu, geestelijke standing, belangstel
ling óók: de vraag recht op de
vrouw af:
Wat is uw oordeel over de moderne
techniek in het huishouden?
En de ondervraagde, zonder aarze
ling: Bolland zeide: in het electrisehe
verschijnsel uit zich niet stof" maar
natuurlijk streven naar verkeering van
verdeeldheid; ook in de electriciteit
is het ware eenheid van idee en idee
van eenheid, volledige eenheid; het
aanhoudende licht van den
electrischen stroom is het verschijnsel eener
aanhoudende zelf opheffing van na
tuurlijke zelf onderscheiding: zoo blijkt
de electriciteit de natuurlijke on
stoffelijkheid zelve: deze broodrooster
bijvoorbeeld, mag ik u een stukje
toast geven?"
Op het electrisehe comfoor zong
zacht de thee.
En terwijl de bezoekster smakelijk
knabbelde en slurpte, zat nu recht-öp
de ondervraagde en zeide: Wij, mo
derne vrouwen, ' kunnen niet meer
zonder de machine: mijn muziek is
Nico Treep, mijn cultuur Wakker en
Tropenduit, mijn letterkunde Bitter. .
De bezoekster slurpte en knabbelde.
U moet u eens even indenken
mevrouw, iets van den zachteu
glans van zon op het wijde water
kwam in de oogen en de stem boog,
vleiend haast, tot mildheid n over
tuigingskracht u moet u eens even
indenken mijn dagindeeling:
Om acht uur: electrisehe epilatie.
Om half negen: geroosterd brood u
thee n boter uit het electrisch ver
warmde botervlootje.
Dan: ochtendgymnastiek op de
grammofoon.
Aankleeden (schaterend: .... niet
machinaal).
Het ochtendblad (ondeugend: . . . .
wél machinaal).
En: met de auto uit- (wijsgeerig:
toch óók een machine, al is het een
hél edele).
Dan de kapper en do permanent
wave, vibro-massage en electrisehe
pedicure tegenwoordig.
En' soms, thuis terug en na een
uurtje rusten: een ritje op de motor
fiets ....
De bezoekster, af-geknabbeld eu
uit-geslurpt, bracht óók iets iu het
midden. Wilde de proef nemen tegen
deze felheid van overtuiging.
(In.tusschen nadenkend: in mijn tijd
bestond de epilatie niet. laat staan de
electrisehe en toch zijn wij er gekomen).
Maar er zijn toch andere waarden in
het leven, letterkunde, tooneel, boven
al: vrouw zijn on moeder.
Even een stuursch trekje tusschen
de felle, grijze oogen, doch bijna
onmerkbaar, dan de vermanning n
een praline uit de groote, half-volle
doos:
U óók een, mevrouw, déze: ananas
au Kirsch, verrukkelijk, vrouw zijn...
graag. . . . maar zónder electrisch
strijkijzer?.... zónder stofzuiger?...
en verbéldt u eens: zóudev
twoseatertje voor de boodschappen?
Moeder zijn. . . . heerlijk ! Maar
zónder electrisehe baby-weegschaal ? . .
zónder electrisch warm-bfidjc?. . . .
zónder kindorjuffrouw ?
En tooneel icét ik al. A"<;/( ik al.
Friedel Dot/a is een snoes en van
Dalsum óók, maar bij Kommer
Kleyn hoct ik niet een half uur voor
de vestiaire te wachten en heb ik geen
last van bonbons uit een krakend
zakje naast me. . . .
De bezoekster overwoog: deze
vrouw heeft gelijk- Is uit een anderen
tijd als ik. Het poëziealbum is radio
geworden; het uitgangetje: de voetbal
match; en het feestelijke koetsje: de
Motorfiets; Kline Vere werd De zondaar
en Aletta Jacobs: Famke. . . . en
klassiek weer oven -: tempora
mutantur. . . .
Ik wét wat u denkt. . . .
De interviewster glimlacht.
Maar ik geef u n troost mede
bij uw wanhoop om dit
vermerhaniseerde leven; kent u de/.e woor
den ?:
,,de gausche ontwikkelingsgang der
menschheid, de ganscho ontwikkeling
van. den mènsch zou n voortdurende
wanhoop zijn, wanneer zij niet voort
durend door de beloften van de ziel
werden doorgloord".
De bezoekster ontroerd: die woorden
zijn hél mooi en juist; en aarzelend:
van Max Tak of Willem Vogt?
Van gén van. beiden. Maar van
iemand die óók wel eens goede dingen
heeft gezegd: Dirk Coster.
En terwijl de jonge vrouw op de
electrisehe bel drukte voor het derde
kamerrneisje, om de bezoekster uit te
laten: tusschen al mijn drukke bezig
heden kom ik zooals u ziet tóch
nog iu aanraking met do grootsten.
van geest; eii geheimzinnig: ik schrijf
zelf óók wel eens gedichten. . . . de
smalle hand wees naar ecu hoek van
het lichte vertrek.... een. zwart,
glimmend voorwerp. ... mijn
Hemington. . . .
,.<), t<:onMii, lovely
tcomaii ! \ature made thee to
li'm/ji'i' mint!. .
(Otway)
lOeti bekend Kngelsch geleerde heeft
in een wetenschappelijk betoog een
dezer dagen ile voorspelling geuit
dat eenmaal de tijd zal aanbreken, dat
de vrouwen op deze aarde niet alleen
de mannen geheel en al zullen over
vleugelen, maar zelfs volkomen zullen
weten uit ie roeien !
Als dat waar is dan wordt- het hoog
tijd dat het mannelijk element in de
samenleving middelen beraamt zich
te handhaven. Kr zijn den laatsten
tijd dingen gebeurd die te denken
geven .... Marmen-broeders van Ne
derland verzamelt U en Weest op uw
hoede, opdat wat thans in het buiten
land plaats vond ten onzent tot de
onmogelijkheden blijft behooren.
Daar is het geval Ludwig Pap te
.Budapesl. een onschuldig en eerzaam
schrijnwerker, die maar het liefst bij
moeders pappot bleef. Op zekeren
dag wordt hij zoowaar door een
Xweedsche schrijfster geschaakt en
wel volkomen tegen zijn wil, want hij
is heel gelukkig getrouwd en. heeft
tweo lieve kinderen. Maar tegen de
oogen dezer sirene kon hij niet op,
zij hypnotiseerde hem. en telkens als
hij wildo ontvluchten bracht zij den
armen Pap zoodanig onder haar
invloed dat hij geen pap" meer kon
zeggen ....
Wie spreekt er tui nog van het
zwakkere geslacht ?
In Italiëis onlangs een proces
gevoerd dat tot in alle instanties is
uitgevochten. Het ging over de vraag
of een vrouw .... een baard mag laten
groeien ! Ken zekere. Salvatoro was
met een juffer Scorrano in den echt
verbonden maar hij veronachtzaamde
haar schromelijk vanwege haar al te
weelderigen haargroei op bovenlip
en kin. De scheiding is thans uitge
sproken maai- de arme echtgenoot legt
toch het loodje, want hij is veroor
deeld tot uilkeering van oen half
millioen lire.
KIL hoe gaat hot in Mexico? Daar
Werd vroeger een weduwe iu allo
opzichten beschouwd als een vrouw die
met het loven had afgedaan, maai'
tegenwoordig weren zij zich. Een
weeuwtjo staat aan 't hoofd van oen
i-oeks groote hotels, een ander leidt
de voornaamste zeepfabriek in 't land
en do mr.niieii zijn in don aap gelo
geerd al was.sphen zij hun handen in
onschuld.
Wij mannen hebbon een onver
geeflijke domheid begaan waarvan wij
nu de dupe zijn. Wij hebben hot eerst
piquant gevonden toon onze vrouwen
do haren kort knipten; zij hebben zo
glimlachend onze duurste cigaretten
laten rookon: wij vonden het Wel
aardig zo in shorts of strandpyama's
te zien romldrontolo.il. maar zo zijn
ons inmiddels boven 't voege hoofd
gogrooid, terwijl wij zeil' het paard
van Ti'oje binnenhaalden.
Hot wordt waarlijk hoog tijd dat
or eon manneiüiga wordt opgericht
ter bescherming onzer rechten, want
als we niet oppassen dan krijgt die.
verdraaide Rngolschmaii gelijk. Dal
wordt, wat ! . . . .
El'l'I.OTES
Nieuwe uitgaven
Virtory van Salland (Mael)onald).
door .T. B. van Rode. Donald-Cyclus
V. Wereldbibliotheek HKil, Amster
dam .
The Albatross \hnanac tor 1!CM.
Alhatro^;. "l rambnrg-l'ar-is-Bologna.