De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 7 april pagina 6

7 april 1934 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

De Groene Amsterdammer van 7 April 1934 N o. 2966 Duitsche Boeken Maulwiirfe" ~~ een Duifsche boerenroman Nico Rost Adam Scharrer. Maulwiirfe" Malik Verlag. Praag. Zelfs de nieuwe Duitsche minister van landbouw, Walter Darré, de aute^ir van. Neu-adel aus Blut und Boden", zal er niets aan kunnen ver anderen: de eerste groote realistische Duitsche boerenroman verscheen bui ten de grenzen van het Derde Rijk bij het Malik-Verlag in Praag. Dit feit is des te belangrijker, daar in de literaire richtlijnen der nieuwe Duit sche machthebbers in de zoogenaam de Academie voor Dichtkunst steeds weer van den Duitschen boerenroman sprake is. Nimmer te voren hoorde men door letterkundigen zooveel praten over Blut und Scholle"; Bodenstandigkeit", der Kampf um die Scholle", ,,der Dichter hinterm Pflug" enz. enz., terwijl waarschijnlijk völe der nieuwbakken leden, die na tuurlijk over deze dingen het hoogate word voeren (b.v. Gottfried Bonn) Waarschijnlijk geen tarwe van rogge kunnen onderscheiden en bij het zien van een mesthoop hun neus dicht zullen knijpen. Op allerlei mogelijke en onmogelijke manieren maakt men thans in Duitschland propaganda voor een nieuwen boerenroman. De jReichsstelle zur Förderung des deutschen Schrifttums aus Anlasz des Erntedanktages." (de naam van deze instelling is te mooi om ze te verzwij gen) gaf zelfs een lijst van 47 werken uit, die boerenliteratuur bevatte, wel ke de goedkeuring der nieuwe regee ring droeg. Maar behalve enkele groo te klassieke werken op dit gebied: Gotthelfs',, Uli der Knecht", Matthias Claudius' gedichten op het landleven; Immermann's Oberhof" en vele Skandinavische Werken (Hamsum CjelJerup, Gunnarson enz.) bevatte deze lijst bijna geen namen van jonge Duit sche schrijvers. En al maakt men nu nog zoo'n reclame voor de werken van de heeren Griese en von Mechow (?das landliche Jahr") veel meer dan idylli sche, half-romantische en heel zoet sappige.Jjrave romannetjes produceer den ze toch niet. * * * Dat het beroemde woord van Mar" tin Luther, hetwelk tegenwoordig iedereen die niets van het boerenleven af weet in Duitschland weer citeert: der Bauern Arbeit ist am fröhlichsten und voller Hoffnung"?dat de waar heid hiervan nu niet bepaald door e) ken boer of boerenknecht bevestigd kan worden toont ons A dam Scharrer een der zeventien kinderen van een Beierschen herder nog eens nadrukke lijk in zijn grooten roman Maulwiirfe". Jarenlang heeft Scharrer als boeren knecht gelegenheid gehad weinig van dépoëzie" maar veel van het proza van het leven op het platteland te leeren kennen. Hij werd later smid, LEVERT MEUBELEN STOFFEN - TAPIJTEN EN VERSIERINGEN zwierf door vele landen tot hij ten slotte in dienst moest en den wereld oorlog aan het front meemaakte. Ludwig Renn heeft indertijd een lans ge broken voor zijn oorlogsroman Vaterlandslose Gesellen". Een paar jaren later verscheen der grosse Betrug" een roman van een Russisch proletariersleven uit den inflatietijd. Thans schenkt hij ons zijn derde en rijpste boek. Deze roman de tragedie van den kleinen ? Duitschen boeren stand, was een kroniek van Steinerlaibach een dorp in Franken! and behandelt de jaren voor den wereldoorlog tot Juni 1933. De auteur bleef de eerste maanden van het nieuwe regiem nog in Duitschland en moest toen omdat hij een realist was Duitschland verlaten. Maulwiirfe" bevat oneindig veel meer dan alleen de geschiedenis van een boerenfamilie uit Stoinerlaibach doch ook het lijdensverhaal van alle andere kleine boeren uit dit dorp uit Frankenland uit Duitschland. Een arme boerenknecht doet het ver haal van het leven, hongeren en ster ven van andere arme boerenknechten, die tegen de groote boeren in verzet komen en zich willen organiseeren tegen hun onderdrukkers. Scharrer beschrijft in Maulwiirfe" zoowel hun strijd tegen de heereboeren als tegen de dominees van het dorp, tegen de belastingen en tegen Hitler. Hij geeft ons dit alles in het relaas van het leven van Georg Brendel, die lijdt onder de behandeling van zijn baas en door de jonge boerin in haar kamer wordt gelokt. Scharrer's stijl is in dit laatste zijn beste werk nog plastischer geworden en de indeeling van zijn stof getuigt van groot literair talent. Het verschijnen van dezen eersten grooten realistischen Duitschen boeren roman is een daad van beteekenis. Dit boek Maulwiirfe" is een slag in het gezicht der tientallen boerenromans, die momenteel in Duitschland als paddestoelen uit den grondschieten. Adam Scharrer bewees, dat der Kampf um die Scholle" in werkelijk heid de strijd van de kleine boeren tegen de heereboeren is, dat de idylle van het dorpsleven meestal een dich terlijke leugen is, de legende van der Dichter hinterm Pflug" een legende en dat alleen rijke heereboeren van Bodenstandigkeit" kunnen spreken. Wanneer niet reeds een bekend pu blicist dezen titel benut had, zou men dit werk der deutsche Bauernkrieg" hebben kunnen noemen. Geen boek over den Duitschen boerenoorlog van de zestiende eeuw maar van den strijd, die nu aan den gang is. Scharrer moet ons nu in zijn werk wel het relaas geven van een nederlaag maar de lezer voelt, dat al deze Maulwiirfe" hun werk nog niet voltooid hebben en verder zullen wroeten. En misschien geeft de indruk dien Scharrer bij ons achterlaat: dat het laatste woord van dit boek nog niet het laatste der Duitsche geschiedenis is de groote waarde aan dit krachtige werk dat tot een der waardevolste behoort die do laatste jaren verschenen. Bij vermageringskuren vetvrije yoghurt van OUD-3USSEM IETS ONDEFINI BAARS PONDS COLD CREAM TISSUE SKIN FRESHENER VANISHING CREAM Het zijn niet alleen regelmatige trekken, lange opgekrulde wimpers, het is niet alleen vol glanzend haar, of 't feit, dat U kuiltjes in Uw wangen hebt. Het is dat alles samen en toch ook weer niet. Het is iets ondefinieerbaars . . . Het is ten deele aan geboren, maar veel kunt U er zelf ook aan doe.n. U kunt 'n huid hebben zacht als satijn, matfluv/eelig als 'n perzik. Met Pond's methode bereikt U dat ondefinieer bare : CHARME . . . MONSTERS van Cold en Vanishing Cream ontvangt U na inzending van 10 cent porto aan POND'S EXTRACT Co?Afd. 43 AMSTERDAM NAAM: ADRES: "i Nieuwe Duitsche boeken: Valerin Marcu, Die Vertreibung der Juden aus Spanien (Querido Verlag, Amsterdam). Hans Fallada, Wer einmal aus dem Blechnapf frisst. . . . (Ernst Rowohlt Verlag, Berlin). Roman. Hirne hinter Staclieldraht, Schicksale deutscher Schriftsteller in Konzentrationslagern. (Universum-B cherei, Basel). Friedo Ijanipe, Am Rande der Nacht. Roman (Ernst Rowohlt, Ber lin). Ignazio Silone, Der Fascismus, Seino Entstehung und seine Enlwicklung. (Europa-Verlag, Zürich). Grete Garzarolli, Filmkomparsin Maria Weidmann Roman. (Ernst Ro wohlt Verlag, Berlin). Naziführer sehen Dich an. 33 Biographien aus dem Dritten Roicli. (Kditions du Carrefour,'Paris). Arnold Krieger, Spielraum für Moriika. Roman. (Ernst Rowohlt Verlag. Berlin). Toerisme DeNederlandsch-PooIscbe-Handelsmaatschappij N .V., Mauritsweg 51, Rotterdam, introduceert in een bro chure uit het geweldige complex van industrie-ondernemingen in Polen eenige groot-bedrijven om ..Polen als Industrieland" meer bekendheid nog te verleenen. Door M. Arct, uitgevers in War schau, is verder een Kngelsche bro chure uitgegeven, waarin allerlei wotenswaardigs omtA'iit Polen behan deld wordt (onder den naam ,,This is Poland") o.a. handel, industrie, beziengWeiardi^heiden, opvoeding, kun sten en wetenschappen, sport enz. C o r r e s p o n d e n tic: De Nieuwe Esopct", van Karel van de Woestijnc, wordt door de Wereld bibliotheek. Amsterdam en door de Sikkel" te Antwerpen uitgegeven.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl