Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 14 April 1934
N o. 296T
Het Saargebied no mans land IV
De status quo
Edouard de Nève
De autonomisten
Het is een feit; dat had tusschen de jaren
1923 en 1931 een volksstemming voor, het
Saargebied plaats gehad, de status quo of een toe
wijzing aan Frankrijk zeer weinig stemmen op
zich vereenigd zouden hebben.
Ook de Sociaal Democraten zouden op dat
oogenblik voor Duitschland hebben gestemd. Dat
is zóó zeker, dat dr. Sender, een der vooraanstaande
Sociaal Democraten, in het Saargebied, op een
vergadering in Berlijn, waarheen hij in 1930 werd
afgevaardigd, durfde te verzekeren dat geen 5 pOt.
der bewoners der Saar tegen Duitschland zouden
stemmen- als de tijd daartoe gekomen was.
Dat durfde ik ook nog in 1931 volhouden,"
zei hij mij. Maar thans. . . . Indien de stemming
waarlijk onbeïnvloed, vrij en geheim kan zijn, dan
twijfel ik er hard aan of Duitschland een meerder
heid haalt. Wij, in ieder geyal, wij willen niet naar
Hitler-Duitschland terug. Door een geheime
stemming heeft de mark moeten plaats maken
voor den franc in dit gebied. Door een geheime
stemming kunnen wij er voorloopig den status quo
behouden."
Dezelfde meening was mijn zegsman, de
autonomist, toegedaan. Ik heb hem gewezen op het
overweldigend ledenaantal van het Deutsche
Front."
Ik ben overtuigd," heeft hij mij geantwoord,
dat niet 1/3 dier leden vóór Hitler-Duitschland
zal stemmen indien zij het gevoel zullen hebben
beschermd te worden tegen de Nationaal Socia
listen. De Saarbewoner heeft iets van den
Normandiër. Hij zegt nooit wat hij denkt. Maar wanneer
hem de vrijheid gelaten wordt om haar eigen
inzicht te handelen, zal hij niet voor Duitschland
stemmen. Dit plebisciet is niet te vergelijken met
dat in Opper Sileziëin 1921. Daar waren Polen
en Duitschers. Hier bestaat geen
minderhedenkwestie. Hier zijn alleen Duitschers. Maar indien
Duitschland ooit weer het recht van spreken
krijgt, en de Nationaal Socialisten er dan nog de
macht in handen hebben, kan niemand de be
woners meer beschermen. Daarom moet de Volken
bond ingrijpen. Niet in de toekomst, maar nu
reeds."
\
l s jr $'
het paard en wagen model, zelfs NU nog.
TIJDELIJK
GRATIS l
AANBIEDING.'
Het hoogst interessante boekwerkje
Waarom Airflow ontwerp" behoort
iedereen te bezitten, die op de
hoogte wenscht te blijven van de
ontwikkeling van het moderne ver
keer. Een populair wetenschappelijk,
rijk geïllustreerd werkje, dat tijdelijk
gratis toegezonden wordt op aanvrage.
Uitgave:
R ANDRÉJ. H. CEURVORST
ALBERT CUYPSTRAAT 264-276 TELEFOON 28300
AMSTERDAM-Z.
Na even nagedacht te hebben voegt hij er bij:
Er is nog een andere reden, afgezien van huma
nitaire en oeconomische redenen, waarom ik denk
dat wij stemmen tegen Duitschland zullen ver
werven. Hoe knap de nazipropaganda ook gevoerd
wordt, n ding heeft zij vergeten: de valuta. De
Saarbewoners bezitten geen enkele mark. Zij
hebben allemaal francs. Zelfs bij de spaarbanken
komen geen marken binnen. Hoe zullen de inwoners
reageeren bij de gedachte aan het feit dat zij hun
francs tegen marken moeten inwisselen? Zij zullen
hun bezit niet verborgen kunnen houden. En
zulks zal velen beletten te stemmen tegen Duitsch
land."
Wellicht is deze stelling een beetje naïef. Maar
dat de autonomisten haar met alle macht zullen
verdedigen, staat vast.
Er is echter meer naïveteit nog in het programma
zélf der autonomisten. Geen enkele bepaling van
het Vredesverdrag heeft een eventueele autonomie
van het Saargebied voorzien. Er zal dus ook niet
over gestemd worden. De kansen der autonomisten
zijn daarom uiterst gering, om niet te zeggen dat
zij in het geheel niet bestaan. Maar hun stemmen
zullen in ieder geval die der voorstanders van den
status quo voor het meerendeel ten goede komen.
Wat mij in deze kwestie als een bijzondere
eigenaardigheid treft, is dat zij de Franschen, die
het Saargebied bewonen, absoluut onverschillig
schijnt te laten.
Eenerzijds zou dat begrijpelijk zijn, indien er bij
het plebisciet ook maar de geringste kans bestond
dat de Saar aan Frankrijk zou worden toegewezen.
Een land immers, dat politiek door en door Duitsch
is, zou voor Frankrijk slechts een blok aan het
been worden, een bezit dat politieke nadeelen
met zich zou brengen, die niet door, welke
materieele voordeden ook, zouden vergoed kunnen
worden. De verfransching van de Saar zou steeds
een reden zijn tot onrust en een voortdurend gevaar
voor den vrede van Europa.
Deze mogelijkheid bestaat echter niet. Maar bij
een status quo zou Frankrijk zeker groote
voordeelen behouden, welke het bij een toewijzing der
Saar aan Duitschland ongetwijfeld zal hebben op
te geven.
Ik heb er daarom versteld over gestaan hoe de
Franschen in het Saargebied het reeds als een
aangenomen feit beschouwen dat zij in 1935 de
mijnen aan Duitschland zullen overdragen. De
meesten hunner, die bij het beheer der mijnen
betrokken zijn, ingenieurs en employé's, hebben
zich reeds met do gedachte verzoend na de volks
stemming naar Frankrijk te moeten teritgkeereii.
Zij hebben dit des te gemakkelijker gedaan wijl
hun dan een péculv, een bedrag aan geld. wacht
dat hen over het gemis van een pensioen zal moeten
troosten. Met da,t bedrag kunnen de meesten van.
hen reeds dadelijk den droom, dien eiken
Franschman heeft, verwezenlijken: aller planter ses choux.
Maar waarom geen propaganda gemaakt voor
den status quo?" heb ik een der gezaghebbendeii
der administratie gevraagd.
Wij beletten dat niemand, maar onze invloed
is niet groot hier. Et surtout. nous ne voulons pas
d'histoires."
Een prachtig devies. Er zijn er nog twee ander-e,
geloof ik."
Welke?"
Je m'en fiche en: il ne faut pas s'en faire !''
Hij heeft mij niet al te vriendelijk geantwoord:
Tandis que vocs y tes, pourquoi pas: après nous
Ie déluge?"
Deze onverschilligheid behoort echter tot het
hoofdstuk Fransclu! Raadsels". En dat is een
heel andere geschiedenis, zooals Kipling zei.
n het volgende gedeel.e zullen wij de econo
mische en i'inancieele constellatie van het Saar
gebied bezien. Daarover dus later. Om op onze
conclusie vooruit te loopon. willen wij reeds iiu
vaststellen, dat de handhaving van den status
quo do beste en gewildste oplossing van het
Saai-vraagstuk zou zijn.
De Duitsche sterilisatiewet
(slot van pag. 2)
Wetenschappelijk doen zich, in verband met
ditonderwerp, in hoofdzaak de volgende problemen.
voor. Worden de geestesdefecten uitsluitend
doorden erfelijken factor bepaald ? Het antwoord hierop
is, dat het niet vast staat, in hoeverre M.D.
schizophrenie, en zwakzinnigheid door den erfelijken
factor, dan wel door omgeving, opvoeding en
zelfopvoeding bepaald worden. Practisch houdt men
rekening met de laatste factoren: men kan de om
geving en de invloeden zoo reguleeren, dat daaruit
de minste schade voor den lijder voortkomt.
Een andere vraag is dan: kan er ook in geheel
gezonde families een dergelijke ziekte optreden!'
De statistieken antwoorden in bevestigenden
zin:Men zou dus kunnen zeggen, dat de genoemde
ziekten in volkomen normale families kunnen op
treden; maar dan is het maar de vraag, wat men
een normale familie noemt. Is een familie normaal^
indien vader en moeder, zusters en broers, ooms
en tantes, neven en nichten, grootouders en groot
moeders gezond zijn? Of moeten de overgroot
ouders, betovergrootouders, betoudo
vergrootoudersook meegerekend worden?
Zonder nu hier nog nader op in te gaan, moge
ik opmerken, dat het bloed van millioenen
menschen in n mensch te zamen komt, en wan
neer men het zoo bedoelt, is de theorie, dat de
geestesziekten allen min of meer door erfelijkheid
worden veroorzaakt, volkomen onwederlegbaar,
hoewel ook niet bewezen en misschien zelfs onbe
wijsbaar. Maar in elk geval kan men op de zoo be
grepen erfelijkheid geen maatregelen bouwen.
Echter kan men daarmee wel een ander feit min
of moer verklaren, en dat feit is de regeneratie. De
geestesziekte is heel vaak niet meer dan drie ge
slachten lang in een familie.
Wetenschappelijk gesproken, valt er diis voor
een algemeenen maatregel niets te zeggen. Voor
sterilisatie in bepaalde gevallen is de zaak anders:
het zou volstrekt niet irrationeel zijn, indien hier
of daar een bepaald persoon, voor wier nakome
lingschap de kansen heel slecht schijnen, werd ge
steriliseerd. Uit den aard der zaak moet de operatie
dan rnet toestemming van den betroffene geschie
den. Zoo is thans de zaak voor het Kngelsctie Par
lement gebracht. Beteekenis over het uitroeien oi"
zelfs verminderen der geestesziekten heeft dit
natuurlijk niet. Maar waardoor wordt nu de geheele
sterilisatiebeweging of zoo men wil, de eugenetische
beweging gedragen? Niet door een wetenschappe
lijke noodzaak; immers wat men aan belangrijke
feiten weet, is ontzettend weinig. De beweging
wordt gedragen ten eerste door
denexperimcnteerlust van de erfelijkheidsonderzoekers, die het
tooverwoord wetenschap" in den mond hebben.. Ten
tweede door de zelfaanbiddiiig van do. 'Duitsche
nationaal socialisten, en dit nationalisme is de
hoogmoed van den plebejer. Ten derde vooral
in Kngeland en Amerika dooi' de vrees voor dn
lasten, die het groote en gedeeltelijk werklooze
proletariaat voor de bezittende klasse meebrengt.
Door het kapitalistisch systeem tot bezitloosheid
en werkloosheid gebracht, moeten deze prolotaren
nu maar terwille van het systeem ook kinderloos
blijven.
Daarbij komt nog de consideratie, dat de
heerscheiule" klasse, d.w.z. do- weigestelden., maar in
do eerste plaats de intellectueelen. althans de voor
standers van sterilisatie c.d. onder hen, het gemak
kelijker vinden, als het proletariaat wat uitgedund
wordt, dan dat '/.ij zelve kinderrijker zouden y.i.jn,
een volkomen rationeel, maar tevens een laf eri
egoïstisch standpunt.
De houding van de Katholieke Kerk is zeer in
liet. kort aldus: Het huwelijk is een sacrament, een
heilige verbintenis, door (!od ingesteld. Uit den
aard der zaak is het-sacramenteele karakter van
het huwelijk, als zijnde goddelijk van oorsprong,
belangrijker dan de menschelijke" zijden van het
huwelijk. De zeggenschap over het huwelijk komt
dus allereerst aan de kerk toe. (Pit alles geldt na
tuurlijk alleen voor gedoopten). De kerk kan welis
waar, uit hoofde van b.v. het algemeen belang,
verschillend»! huwelijksverboden opleggen, maar
dat de Staat, die wel zeggenschap heeft over de
burgerlijke gevolgen van het huwelijk, maar niet
over de sacramenten der gedoopten. zich daarover
wel de macht aanmatigt, kan de kerk natuurlijk
niet gedoogeri. Vandaar haar protesten tegen
dezeDuitsche wet geving.