No. 2988 De Groene Amsterdammer van 21 April 1934 13 Zooals het er aan den waterkant zal gaan uitzien Misdaad in plan*Ziiid? Koen Litnperg De nieuwe tennis- en tentoonstelltngshal Er wordt veel critiek uitgeoefend op de nieuwe tennis- en tentoonstellingshal aan de Apollolaan te Amsterdam-Zuid. De bezwaren die tegen dezen bouw worden in gebracht zijn tweeledig. Het eerste bezwaar betreft de afmetingen van het gebouw, welke niet in het stadsbeeld aldaar zouden passen. Het tweede bezwaar richt zich tagen de archi tectuur die op zich zelf veroordeeld wordt en in liet bijzonder geacht wordt in botsing te komen met de architectuur der omliggende bebouwing. Wij willen over beide bezwaren hier iets zeggen, teneinde ook een stem ts laten hooren van de zijde die het gebouw gunstig gezind is. Het is onjuist indien de tenniahal-critici den betrokken dienst of de schoonheidscommissie eea verwijt maken indien zij meenen dat dit bouw werk te groot van afmeting voor de omgeving is, want waarschijnlijk zouden ook zij op dit terrein liever een plantsoen en een enkel restaurant aan het water hebben gezien, indien de gemeente niet in dezen tijd door financieele moeilijkheden ge dwongen werd al haar onbebouwde terreinen zoo spoedig mogelijk en zoo voordeelig mogelijk in exploitatie te brengen. De gemeente zag uit naar gegadigden voor dit terrein en bedong daarbij tevens een zeer zware huur. Het was dus nood zakelijk dat hier een onderneming van min of meer .grooten opzet zou moeten verrijzen om die huur op te brengen teneinde een exploitabel geheel te kunnen vormen. AAN INZENDERS VAN MANUSCRIPTEN wordt verzocht bij hun bijdragen een gefran keerd briefomslag met adres van den afzender in te sluiten. Het nu gebouwde complex levert voor dit ter rein deze noodzakelijk sluitende exploitatie rekening. De stadsbeeldstrijders dienen met dezen gang van zaken rekening te houden, dit dus te zien in verband met de omstandigheden van dezen tijd en dit bouwwerk als zoodanig te aanvaarden. Men moet niet vergeten dat de uitbreiding Zuid een opzet is geweest uit den ,, boom-tijd" van Am sterdam, uit den tijd toen Amsterdam niet in zulke financieele moeilijkheden zat, toen men meende voortaan op deze wijdsche- en luxueuze schaal te kunnen voortbouwen. Deze duurdere aanleg, door dure bruggen, pleinen en plantsoenen, moet voor een deel op de in erfpacht uit te geven bouwgronden worden ver haald. Zij drukt o. a. ook op de bebouwing, dus op de woning-huren en de belastingen. Dit is mogelijk in een tijd als alles goed gaat, doch nu Amsterdam moet gaan bezuinigen moet zij ook dit herzien. Zij moet helaas dan nu nog boeten voor haar luxe neigingen van voorgaande jaren, omdat zij straten, pleinen, plantsoenen en bruggen op dit breed formaat had opgezet, waaraan thans niets meer te veranderen valt. Amsterdam zal daar nu wel een beetje spijt van zijn gaan krijgen en in de toekomst voorzichtiger moeten zijn. n door de gemeente n door de betrokken diensten kan uit deze geschiedenis, die min of meer een tekort aan voorzichtigheid is geweest, de noodige leering voor de toekomst worden getrokken. Wat nu de tweede categorie, die van de architectuur-critici betreft, dit zijn de menschen die ge schrokken zijn omdat hier een bouwwerk te voor schijn komt dat volkomen afwijkt van de meer bekende Amsterdamsche architectuur'Vormen, waarvan wij in de laatste jaren in Plan Zuid het eene wangedrocht na het andere zagen verrijzen. Ik bedoel hier den stijl van de speciale Plan-Zuid bouwers, die overal met gewilde monumentaliteit werkten, waardoor de overal-maar-hoekoplossingen en-torentjes-architectuur ontstond, met onbruik bare woningen en ongebruikte baksteen-gevallen (die zonder nut op de exploitatie van deze gebouwen komen te drukken). Hiermede wordt de reëele grondslag van het bouwen meer en huis geholpen. Het was de Architectenkern De 8" die reeds jaren geleden begoa op deze fou tieve ideeën : te wijzen en wij mo gen zeggen dat zij ? sinds dien een steeds ^ grooter gehoor voor hun bezwaren heeft gevonden. Ook de schoonheidscommissie van Zuid blijkt intusschen de tot stand gekomen bebouwing ge lukkig niet meer als ideaal te beschouwen. Niet onmogelijk dat zij reeds eerder in Zuid iets anders had gewild, indien daar maar betere architecten aan het werk waren geweest, die betere plannen hadden ingediend. Daarvan moge dan thans haar goedkeuring aan het project van Ir. A. Boeken voor het tennishal-coinplex als een gunstig bewijs getuigen. Wij hebben bij dit bouwwerk te maken met een voorbeeld van architectuur die men de architec tuur der nieuwe zakelijkheid" noemt. Het is een gunstig teeken voor de ontwikkeling van Amsterdan dat de schoonheidscommissie thans, in tegen stelling met de niet aan het doel beantwoordende overige bouwwerken in plan Zuid, dit goede voor beeld van functioneele architectuur heeft aan vaard, zonder dit te willen wegstoppen zooals zij dat destijds zeer ten onrechte met de openluchtschool van architect Ir. Duiker heeft meenen te moeten doen. Deze tennishal is mét de openluchtschool en het gebouw van de Arbeiderspers het derde groote bouwwerk dat wij van deze richting in de bouw kunde nu in Amsterdam bezitten en dient dank baar aanvaard te worden omdat deze stad door zijn romantische architectuur-periode die zij achter den rug heeft (plan Zuid) voor langen tijd hopeloos aan dit thans overwonnen tijdperk is vast blijven zitten en daarmede bij de ontwikkeling van de bouwtechniek sterk ten achter is gebleven, in tegenstelling bijv. met Rotterdam, dat gedu rende de laatste jaren reeds een belangrijk aantal bouwwerken van deze richting heeft verkregen en daarmede getoond heeft heel wat onbevooroordeelder in het leven te staan, door uitingen van moderne techniek en de moderne opvattingen in de bouwkunde aldus te aanvaarden. Aan die architectuur-critici die meenen dat dit bouwwerk niet past in de overige architectuur van Plan Zuid, antwoorden wij dus dat het juist als een gelukkig feit moet worden beschouwd, omdat architecten die mee gaan rnet hun tijd en dus een bouwwijze als in Plan Zuid achterhaald achten van oordeel zijn, dat niet de tennishal zoo spoedig mogelijk moet worden afgebroken, doch dat eerder het overige Plan Zuid op den duur zal moeten worden gesloopt. Dezer dagen hebben wij weder een kijkje op het terrein genomen naar de vorderingen van dit complex en wij vinden dat het een charmant en een met volle sportieve levensvreugde bezield geheel belooft te worden. Aan hen die zeggen dat hier een ..tennis-fabriek" verrezen is, geven wij den raad eens een kijkje te gaan nemen, nu in de laatste dagen op zoo ver rassend snelle wijze alle voor de fabrikatie" noodzakelijken rommel aan de zijde van de open tennis banen is verdwenen. Wij twijfelen dan niet dat zij stellig een groot deel van de door hen aanvankelijk geopperde bezwaren zullen laten varen. Zooals het er op heden uitziet