14 De Groene Amsterdammer van 28 April 1934 No. 296» De conferentie te Rome i Haar economische resultaten Het is niet zoo gemakkelijk de Bomeinsche overeenkomsten los van alle politiek, alleen wat de economi sche vooruitzichten betreft, te bekij ken. Het eerste van de drie proto collen is immers zuiver politiek van inhoud, terwijl eerst protocol 2 en 3 economische vragen tot onderwerp hebben. Algemeen ziet men in het resultaat van Rome het eerste kristal lisatiepunt van den wederkeerenden vrede. Da opvatting van Mussolini, die blokvormingen vermijdt, om in de plaats daarvan tweezijdige uitzonder lijke verdragen tusschen de geïnteres seerde staten te laten treden, is nieuw, nieuw boven alles voor landen, die nog aan de grondstellingen van de conser vatieve handelspolitiek vasthouden. Thans is echter, in Midden-Europa steeds meer het beginsel van wederkeerigheid in de plaats van de meestbegunatiging getreden; de overtui ging heeft post gevat, dat de wederkeerigheid weliswaar vergeleken met den vrijhandel-bloeitijd van de meestbëgunstigingsclausule, een reactie ver toont, dat echter toch deze wederkeerigheid een geweldigen vooruit gang tegenover de ontwikkeling van de jaren na den oorlog beteekent. Zooals juist uiteengezet is, hebben de contractanten van het Romeinsche pact het vermeden, een blok te vor men. Het kan zijn, dat het hier even wel om zoo'n blok gaat, daar van de drie tweezijdige verdragen, die werden afgesloten, elk afzonderlijk de beide andere veronderstelt, zoo gaat het toch in de eerste plaats erom, het legionalisme, dat voorloopig dus Italië, Oostenrijk en Hongarije zal omvatten, nieuwe impulsies te geven. In dezen zin is wellicht ook de inlei ding tot protocol 2, dat ,,om het hoofd te bieden aan ongezonde tendenties naar autarkie aan den ruil van producten een nieuwe stoot zal worden gegeven en het werk tot economischen opbouw van de Donaustaten bevorderd zal worden" op te vatten. De statistiek over den omvang van het handelsverkeer tusschen de drie verdragen sluitende staten toont, dat een uitbreiding van de economi sche betrekkingen iedere reëele basis bezit. In hoeverre van dit uitbrei dingsvermogen gebruik zal worden gemaakt, is nu nog niet uit te maken; de desbetreffende verhandelingen zul len in den naasten1 tijd beginnen en moeten voor 15 Mei van dit jaar tot een resultaat voeren. Wat nu den inhoud van de proto collen betreft, zoo moet worden vastgehouden, dat tusschen protocol 2, dat Italië, Oostenrijk en Hongarije en protocol 3, dat alleen Itali en Oostenrijk omvat, zoo'n groot verschil bestaat, dat men wel kan veronderstellen, dat om de beide laatstgenoemde landen een veel nau were band is gelegd, dan om de drie landen samen; in ieder geval echter een nauwere dan om Italiëen Honga rije. Zonder twijfel gaat het er in alle zes ruil-richtingen om, denhandelsomvang te vergrooten; uit protocol 3 blijkt immers, dat Oostenrijk in nauwere betrekkingen met Italiëdan Hongarije zal worden gebracht. Een verrassing voor al diegenen, die de bijeenkomst te Rome geen ander doel wilden toekennen dan dat der totstand koming van een Oostenrijksch-Hongaarsche tolunie. De belangrijkste voorwaarde van de uitbreiding van den handelsomvang van de drie deelnemende landen was de oplossing van het Hongaarsche graan, voor alles de tarwevraag. Gömbös had door twee zuiver econo mische oorzaken een veel moeilijker positie dan Dollfuss; in de eerste plaats verlangt de Oostenrijksche uitvoer absoluut geen of slechts kleine prijsoffers, gemeten aan Hon gaarsche tarwe, wier productiekosten met die van overzee geen gelijken tred kunnen houden. In de tweede plaats moet Hongarije, om zijn af nemers handelspolitieke compensatie te geven, afzien van een deel van zijn industrieele protectioneele rechten. Hongarije, dat in het streven naar autarkie veel meer dan Oostenrijk heeft gezondigd, bevindt zich in een tweeledige positie. Tegenover den landbouw, die eischt, dat dit land agrarische handelspolitiek voert, staat de industrie, die voor een economische toenadering tot Duitschland de van haar standpunt juiste argumentatie aanvoert, dat het rijk niet zulke om vangrijke graanpreferenties bieden kan, vandaar ook geen zoo gevoelige beperking van het Hongaarsche industrieprotectionisme zal kunnen eischen. Het mag worden aangenomen, dat het Gömbös lukken zal, zijn op vatting, dat autarkie onzin is, in zijn land ingang te doen vinden. Er werd gezegd, 'dat protocol 3 beslissend zou zijn voor de toekomstige ontwikkeling van de zonder twijfel zeer voor uitbreiding vatbare Oostenrijksch-Italiaansche economische be trekkingen. De statistiek levert slechts onvolkomen aanwijzingen, want het is duidelijk, dat men door overvloedige bevoorrechting ook dergelijke goederen voor concurrentie vatbaar kan maken. Voor een reeks producten worden aan Oostenrijk Italiaansche preferentieele rechten zonder beperkende voorwaar de toegestaan, voor andere waren zullen dergelijke preferenties eerst dan in werking treden, wanneer vooruit overeenkomsten tusschen de in aan merking komende producenten van beide landen volgen. Hier gaat het klaarblijkelijk om een beschermings maatregel voor de Italiaansche in dustrie; preferentieele rechten, die de concurrentiemogelijkheid van Oosten rijk tegenover andere leveranciers van Italiëverbeteren moeten, kan dit land dus makkelijker verkrijgen dan die, welke de eigenproductie van Itali zouden kunnen benadeelen. De voordeelen, die Italiëvan zijn kant voor de toestemming van prefe renties aan Oostenrijk en het tege moetkomen tegenover Hongarije in de tarwevraag eischt, zijn gering; want het weer doen opleven van de haven van Triest, de eisch van Italië, ligt dezen staat nader aan het hart dan het aequivalent is voor de ge zamenlijke concessies, die het zijn medecontractanten op grond van het Romeinsche pact toestaat. Hierin echter ziet men den politieken achter grond van de Romeinsche overeen komsten, die men overigens nooit heeft trachten te betwisten. Dat voor loopig Italiëvoor dit politieke doel ook economisch het hoofdaandeel levert, is heel begrijpelijk, daar dit over eenkomt met de machtsverhou dingen. Vast staat, dat de Romeinsche verdragen de naaste toekomst van Midden-Europa beslissend zullen beinvloeden; dat geeft hun, buiten de eerste poging om, op de econo mische ruïnen van Midden-Europa opnieuw te bouwen, historische beteekenis. Dr. PAUL POLI Af ZEK N.V. Bankierskantoor van LISSA & KANN LANGE VIJVERBERG 3 DEN HAAG Aan- en verkoop en administratie van effecten Loketten ter berging van waarden N.V. TRUST- EN SAFEMAATSCHAPPIJ LANGE VIJVERBERG 3 DEN HAAG Bewindvoering ten behoeve van derden N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie-en Trustkantoor 4Vï% Pandbr. tegen beurskoers uit. De Hol!. Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levens verzekering van gelijk bedrag,, en verkoopt 5% schuldbrieven in stukken van f 1000.?,f 500. en f 100.?tegen Beurskoers. Gemeente EINDHOVEN UITGIFTE VAN f 2.000.0OO.- 4 /0 Obligatiën waarvan f 15O.OOO onderhands geplaatst tot den koers van uitgifte in stukken van f 1000.- en f 500.Ondergeteekenden btrichten, dat de inschrijving op tover ger_o< mde 1< is opengesteld op WOENSDAG 2 MEI a.s. van des voormiddag* 9 tot des namiddags 4 uur TEGEN DEN KOERS VAN te AMSTERDAM ten kantore van ondergeteekenden te TILBURG te 's-GRAVENHAGE ten kantore van de BAN K-ASSOCIATIE te ROTTERDAM Prospectus en inschrijvingsbiljetten zijn bij c'e iEïcrnijvingskantorcn verkrijgbaar. BANK-ASSOCIATIE WEHTHEIM & GOMPERTZ 1834 < 11 CMDIETVEREHSIGING 18C-3 N.V. J. FRED. BANGERT & CO. JONAS & KRUSEMAN LEEMBRUGGEN, GUEPIN & MUYSKEN H. OYENS & ZONEN N.V. AMSTERDAM, 26 April 1934. Adverteeren op de juiste plaats en in de juiste courant garandeert 100 % succes. Vraag eens de tarieven voor het adverteeren op deze pagina aan de administratie. Nieuwe uitgaven Uitgegeven door de Vereeiiiging voor Volkenbond en Vrede. D. A. Daainen'sUitgevers-MaatschappijN.V. Den Haag. De Tijden roepen ! door Dr. A. de Vletter. Uitgave Gezin en School", Aerdenhout. Dit werkje bevat beschouwingen over wei'k en werkmethode, over school en schoolorganisatie. Het zijn beschouwingen eens schoolmeesters, misschien van belang' voor schoulmannen en ouders. De nood in het Middelbare Onderwijs is groot. De tijden roepen ! De Uitweg door Uptnn Sinclair, ver-. talirig W. \j. van Waimelo. Uitgave Vredes Studie-Bureau. Blaricum.