De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 28 april pagina 9

28 april 1934 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

Boksen op de film Bioscopy L. J. Jordaan W. 8. van Dfjke: The prize Fighter and tbe JLady." Royal en Corso. Ziehier dan de ietwat zonderlinge geschiedenis van den jongen Steve Morgan (Max Baer) uitsmij ter in een speak-easy, die op een goeden dag tot .' 3>oksroem komt en in stralenden overmoed Belle JVIercer, het meisje van een berucht racketeer, wegkaapt. Dit gevaarlijke heerschap neemt de zaak ?onverwacht kalm op, doch zweert Steve te dooden ?wanneer deze zijn vroegere geliefde bedriegt. De gevierde bokser kan de verleiding echter niet weer staan en stort zich in tal van liaisons, met het ge volg dat Belle hem uit dégoüt verlaat en tot den ?dranksmokkelaar terugkeert. Deze geeft zijn plan om den bokser te dooden op, terwille van een meer geraffineerde wraak: hij arrangeert een match tegen, niemand minder dan den wereldkampioen Primo Camera. Belle, waarschijnlijk evenzeer ge trokken door den nationalen hartstocht voor den arïng als door haar onverwoestbare genegenheid, l>esluit den wedstrijd bij te wonen en haar vroegeren echtgenoot door haar aanwezigheid te stimuleeren. Het resultaat is dat Steve den gevreesden wereldlampioen dermate weerstaat, dat de uitslag in de tale Kanaans a draw" genoemd wordt, hetgeen ik schuchterlijk waag te vertalen met onbeslist". "Waarop de hereeniging van Belle en haar beminden tweehonderdponder plaats heeft. Het is een wat ongewoon milieu zelfs voor den getrainden filmliefhebber. De eenige onbeschadigde gezichten in dit eeniggzins ante-diluviaansche ge zelschap, zijn die van Belle en haar racketeer al ?de overigen zien eruit of zij zooal niet met den "bokshandschoen dan toch minstens met de gevan genis in aanraking zijn geweest. De discussies, wan neer zij niet in linkschen" en uppercuts" worden gevoerd, zijn uitermate luid en ruzie-achtig de iandeling bestaat voornamelijk in trainen en ?vechten. Van eenige karakterteekening is ternau wernood sprake: het meisje, Belle, door Myrna Loy voorgesteld laat ons een vrij slappe kruising van «Sylvia Sydney en Joan Crawford zien. De racketeer ?van Otto Kruger geeft een niet onintelligent masker te aanschouwen, dat aanvankelijk wel iets van de sinistere koelbloedigheid exponeert, die den AmeriJtaanschen bandiet zoo fascineerend kan maken. Bet karakter verwatert echter spoedig, wordt vaag ?en onzeker enfin, het blijkt tenslotte technisch gesproken a draw". Wat de heeren Baer, Camera ?en Dempsey betreft het zou niet billijk zijn te ?verwachten, dat hun expressievermogen boven de grens van den biceps zou uitstijgen.... zij zijn tenslotte boksers en geen filmspelers. Zoo zou dit heele geval een zuiver sportieve aan gelegenheid zijn, als daar niet de bokswedstrijd aan liet einde geweest ware. Dit is een stukje filmrepor tage geworden, dat ook anderen dan de aanhangers van the noble art" kan interesseeren. Van Dijke, geholpen door een fameusen cameraman en een niet minder fameusen cutter, heeft van deze match «en zeldzaam knap impressionistisch stemmingstoeeld gegeven. Men kan, als schrijver dezes, de meest volslagen leek zijn Op het gebied der edele Ijokssport en nochtans door den kokenden harts tocht van dit schouwspel worden meegesleept. Voortdurend is de c&mera daar, waar onze belang stelling magisch wordt heengetrokken. Zij laat zich tusschen de enorme body's der vechtende gorilla's inklemmen zij volgt een fel-uitschietende vuist zij zweeft boven den ring, die daardoor eens klaps het aspect van een wildedierenkooi krijgt zij dringt naar voren om zich te buigen over de geweldige borstkas van den uitgeputten Camera zij ziet scherp en onbarmhartig in de bloedige, tot een starren grijns verwrongen gezichten der kampioenen. En tusschen dit alles door vangb haar nerveuse blik flitsen op van een razende, tierende menigte van den radioverslaggever, die in hysterischen ijver zijn zinnen afraffelt ? van den timekeeper wians oogen aan de stop-watch vastgehaakt ?schijnen. Wat er aan leven en passie in de film is, laait hier op.. .. wild en echt. Het middelmatige ?spel der acteurs, de linksche onbehouwenheid der boksers, het zwakke verhaal. .. . alles valt weg. Niemand tracht hier anders te zijn dan hij is ? in deze arena, in dit moderne Colosseum worden film en camera vergeten. En zoo krijgen wij iets zeld?zaams te aanschouwen, dat meer tot het domein der reportage dan tot dat der speelfilm behoort: de intense.belevenis van een stuk rauwe werkelijkheid. In dit korte, maar felle en sterke stuk film, krijgt men even de sensatie van wat er met camera en filmland bereikt kan worden wanneer de geest vaardig wordt. En men neemt het als een troost mee naar huis. . . . James Wliale : ,,By candlelight." Tuschinskl Het is een eenigszins vreemde gewaarwording den man van Frankenstein" en de Onzichtbare" plotseling te ontmoeten op het terrein der lichte comedie. ... en hem daar zoo volkomen op zijn gemak te zien. James Whale, een van Uncle Laemmle's jongste ontdekkingen toont met iedere nieuwe film een buitengewoon en vooral veelzijdig talent. Het komt niet dikwijls voor, dat een zoo gespecialiseerde aanleg zich met een zoo groote zekerheid buiten de grenzen van zijn gebied kan wagen. Hollywood heeft over het algemeen een te sterke neiging om ook de regisseurs in te deelen bij de karakterrollen" dan dat een dergelijke uit zondering niet gewaardeerd zou worden. Whale heeft bij Universal" eenigszins de positie van Mervyn Leroy bij Warners: die van den universeel-sterken man. Frankenstein" een draak eerste klasse, met een ongezonde speculatie op het griezel-instinct der massa, gaf niettemin blijk van een opmerkelijk suggestief vermogen. The invisible man" toonde voldoende regie-capaciteiten om de film buiten de fameuse truquage om staande te houden. Daartusschen door maakte Whale nog The kiss before the mirror", een reeds hier bespro ken gevoelige.speelfilm, waarin de regisseur met een volkomen natuurlijk .gebaar van de spokerij naar de menschenwereld overging. En nu staan wij voor deze charmante klucht, om te erkennen dat ook in dit genre.TTniversal's leading man" de situatie volkomen beheerscht. Ik weet niet meer welke autoriteit eens gezegd heeft, dat de lichte comedie het moeilijkst te realiseeren valt moeilijker dan drama of groteske. Het laat zich overigens ook zonder deze autorisatie volko men begrijpen: een te nadrukkelijk accent een te geforceerde situatie en het geval wordt topzwaar en ongenietbaar. Alleen meesters als Chaplin en Lubitsch (aan wiens techniek deze film bijwijlen herinnert) hebben zich op dit gebied met succes kunnen bewegen. By candlelight" draait om het oer-oude thema van den meester en den knecht, die van rol verwis selen een thema dat sinds de dagen van Molière zijn aantrekkelijkheid nog niet heeft verloren. De immaculate butler Josef (Paul Lukas) is een groot bewonderaar van de amoureuse techniek zijns meesters, den prins von Kommer (Nils Ashter). De filmische verwerkelijking van dit overbekende gegeven geschiedt geheel met den lichten toets en de amusante vluchtigheid, die een Lubitsch beroemd maakten. Het is niet in de eerste plaats het spel" der personages, dat het ge val aantrekkelijk maakt het zijn de niemendalletjes, die plotseling een situatie dwaas en vermakelijk doen zijn: een sigarettenkoker, een monogram op een koffer en niet te vergeten het onmisbare stel kandelabers, dat den titel draagt. Het is de visie op een handeling, een conflict, een expressie, die het geheel dien aangenamen, lichten en zwevenden toon verleent, welke het zien van zulk een comedie tot een genoegen maakt.... en die après tout de hand van den meester verraadt. Whale werkt hier met een ensemble, waarin Paul Lukas het sterkst naar voren treedt. Zijn butler Josef is beschaafd, ingehouden en amusant en het kost eenige moeite in hem den kouden, venijnigen marquéte herkennen uit zooveel vroegere films. Nils Ashter eens de zwakke tegenspeler van Garbo geeft hier een zeer voldoende, zij het niet bepaald verbluffende creatie van den onweerstaanbaren prins. Ook de beide vrouwenrollen respectievelijk bezet door Elissa Landi en Ksther Ralston zijti nogal aan den vlakken, onpcrsoonlijken kant. Maar het is de groots verdienste van den regisseur dat hij juist met dit weinig brillante mate riaal, dank zij eigen inventie en geest, 13y camllelight" wist te maken tot wat het bedoelde te zijn: een luchtige, amusante eomedie. Wat ons tenslotte interesseert is de nieuwe g.Hlaantu waarin zich deze jongt>jann.ende director een volgend maal laat zien... redelijkerwijs is nu de groteske aan de beurt of, wie weet, de documentaire? Paul Lukas en Nils Ashter'in By Candle, CJeorg Jacoby: ,,I>e dame met den zwarten sluier". Rembrandt Ondel' het rijp en groen der gefilmde detectivestories en drames policiers" dreigt deze Dame met den zwarten sluier" spoedig onopgemerkt te pas seeren. Laat ons, vóór dit gebevirt, met nadruk de aandacht mogen vestigen op een film, zoo goed ge bouwd, zoo spannend en sober verteld, zoo uitmuntend'gespeeld als deze Haro van Peski"-productie. Daar is om te beginnen een draaiboek, dat vrijwel model mag heeten : ook zonder dat er nog zelfs een begin van spanning in de lucht zit (de geheel eerste en tweede acte) zonder dat men aan de vertooning eenige andere interesse heeft dan de handeling van simpele levende menschen, volgt men aan dachtig en geboeid dit in levendigen, rustigen vorm geklecde verhaal. Er wordt sterk geklaagd in ons eensklaps zoo scenariophiele Nederland over gebrek aan theoretische en practische scholing in het draaiboek-schrijven. Candidaten, gaat deze voorstelling eenige malen achtereen zien pro beert uw indrukken op schrift te stellen en gij hebt de effectiefste oefening doorgemaakt die zich denken laat ! Wie is verantwoordelijk voor den frappant fraaien en sierlijken vorm, waarin dit pretentielooze criminalistische verhaal wordt voorge dragen; de scenarist of de regisseur? Hoe dan ook naast het draaiboek blijkt de regie, als spelleiding qua talis reeds voortreffelijk. Hoe meesterlijk bedwongen en toch relatief vrij, wordt deze uitmuntende cast van spelers toegepast. Let eens op, filmliefhebber ! Er komen in deze film wellicht twintig of vijftig scènes voor, die geen directe dramatische beteekenis hebben gij merkt het niet, omdat alles spanning en fiïschheid heeft door den dialoog der spelers. Ik wijs voor de vuist weg op het gesprek tusschen advocaat Burckhart en den commissaris tusschen Frau Ostcicamp en haar man.... op tien twintig andere plaatsen. De naam van den Hollander Haro van Peski werd dezer dagen genoemd in verband met onze nationale filmplannen. Mocht deze landgenoot dezelfde excellente principes mee naar Nederland voeren als uit deze bescheiden maar buitengewoon gave film blijken, dan kunnen wij hem slechts een dringend: Welkom ! toeroepen. Ongewone filmsterren: Camera, Dempsey en Max Baer

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl