Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 5 Mei 1934
N o. 2970
Muziek
Beethoven
Mengelberg dirigeert den
Beethoven-cyclus
Na de stormachtige ontvangst en de vreugde
om Mengelberg's terugkeer in het Concertgebouw
was het te verwachten, dat de belangstelling voor
den Beethovencyclus, dien hij ieder jaar, der
traditie getrouw, hier dirigeert, groot zou zijn,
temeer, daar dit voor velen, die hun geliefden
dirigent reeds bijna een geheel jaar gemist hadden,
een gelegenheid bood hem alsnog en wel in een
van zijn beroemdste prestaties, de vertolking van
Beethoven's symphonieën, te hoorên. Trouwens,
de namen Beethoven en Mengelberg, zijn er betere,
die het publiek kunnen trekken?
Wij hebben er wel eens een punt van bespreking
van gemaakt in hoeverre of achter de muzikale
behoefte" van den Beethovencyclus van ieder jaar
naast commercieele overwegingen ook sleur, de
gemakzucht een eenmaal bestaande en bruikbaar
ge.bleken traditie te laten voortbestaan, verscholen zat.
Doch van Mengelberg's vertolkingen van Beet
hoven's symphonieën, mogen zij dan ook ieder
jaar weer aan het eind van het seizoen plaats
vinden, kan zeker niet gezegd worden, dat zij in
een sleur" gedirigeerd worden ! Zij klinken ons
ieder maal weer als nieuw in de ooren, de bekende
muziek wordt ieder maal. weer opnieuw door
Mengelberg's directie geschapen, ieder maal op
nieuw verrast ons een ander aspect, waaronder
ons thans een passage, een tempo, een heel
symphonie-deel verschijnt, onvermoeid werkt Mengel
berg nog altijd op deze zoo overbekende partituren,
haalt hij er alle schoonheid van samenklank en
beweging uit. Wat de vertolking betreft kan men
Mengelberg in den Beethovencyolus gerust telkens
weer gaan hoorên. Hoe sereen-kalm en
ornamentiek-schoon is b.v. de Pastorale, zooals zij
op het eerste concert van den cyclus gedirigeerd
werd, hoe zongen alle stemmen in de Szene aui
Bach, tot de kleinste versierende passage toe, hoe
symphonisch evenwichtig klonk dat Gewitter, toch
een van de meest descriptieve muziekstukken, die
Beethoven ooit componeerde en zoo grif bij de
programmamuziek" ingedeeld.
Ik neem maar een voorbeeld. Zoo is er veel meer.
Het blijft daarom steeds weer een genot naar deze
Beethoven-vertolkingen te luisteren.
Er zal ditmaal ook binnen het kader van den
cyclus een uitvoering van de Missa Solemnis plaats
vinden, een in geruimen tijd niet meer gehoord
werk en voor welks uitvoering wij derhalve erkente
lijk zijn. C. VAN WESSEM
Muziek injde Maasstad
Zelden heb ik in Rotterdam Beethoven gehoord
zooals eenige dagen geleden. Adolf Busch speelde
met het Residentieorkest het vioolconcert op. 61.
In den aanvang wat nerveus, doch daarna vol
komen evenwichtig; het begin met de moeilijke
octavenwendingen was subliem, de inzetten waren
steeds zoo volmaakt, dat men nauwelijks meer
aan een vertolking dacht. Dit was muziek, zooals
ze komt uit niets, ongeschreven, onbeluisterd, een
aangrijpende menschelijke tragiek en vreugde
die zich uit en weer verloren gaat in niets. He't
is zuiver gebleven, ook dank zij de begeleiding
van het Residentieorkest. Onwerkelijk, wonderlijk.
Het -Rott. Philh. Orkest heeft zijn laatste
uitvoering in dit seizoen gegeven: een monumen
taal en waardig besluit. Na Strawinsky bleek de
dirigent nog niet uitgeput. Hij heeft aan het
eind van dit seizoen in geen opzicht een in
zinking getoond, noch in de samenstelling van
de programma's noch in artistiek opzicht of
wat zijn invloed op het orkest betreft, de hand
having van zijn leiding. Tot het einde toe heeft
hij zijn grootschen opzet uitgewerkt en volge
houden en heeft den climax glansrijk doorstaan.
De programma's nagaande, tref ik daar behalve
38 prachtige klassieken evenveel moderne werken
aan waaronder 6 allereerste en 9 eerste uitvoerin
gen in Nederland. Alleen Flipse kan zulk een ver
scheidenheid van klassiek on modern werk geven
en naar voren brengen wat de aandacht verdient.
We weten nu wel waartoe hij in staat is. Er is
hard gewerkt door dirigent en spelers. Maar was
het nu noodig om vaak zulke knal"programma's
in elkaar te zetten van inderdaad zware werken?
We hopen, dat de programma's het volgend seizoen
wat minder monumentaal zullen zijn, zoodat
Flipse toch nog iets meer aandacht aan het détail
kan schenken. Ik geloof niet, dat het aan hem
ligt, wanneer iets soms niet heelemaal af is. Het
orkest is wat stug en niet gemakkelijk te hanteeren.
De spelers voelen zich te veel ensemble, te weinig
solist. Dit zal veranderen wanneer Flipse met hen
rustiger kan werken. Zijn leiding is eenvoudig
en krachtig genoeg.
Voor zijn prachtigen arbeid van dit jaar waren
de lauweren die hij bij het laatste concert oogstte,
welverdiend. De negende van Beethoven was
voortreffelijk het koor heeft de gevaarlijke punten
prachtig doorstaan. Het van Zanten-kwartet:
Ankie van Wickevoort-Crommelin, Jo van de
Meent-Walter, Evert Miedema en Bas de Groot
(allen als solisten bekend) opent als ensemble
nieuwe vergezichten; het moet zich nog eens meer
laten hoorên. T. S.
BEGRAFENISVEREENIGING
SAX Jr.
AMSTERDAM Z (Hoofdkantoor)
P. C. Hooftitraat 38
Tel. 20341 24250
BUSSUM (Bijkantoor v/h Gooi)
Brinklaan 138
Telefoon 2275
BEGRAFENISSEN - CREMATIE - TRANSPORTEN
N.V. Meubelmagazijn Eden
Molsteeg ~~ Amsterdam
B U R E A U X
D. W E E G E W IJ S '
STEENHOUWERIJ EN FABRIEK VAN MARMERWERKEN
GRAFMONUMENTEN
SCHOORSTEENMANTELS
MARMEREN WASCHTAFELS
AMSTERDAM
RAPENBURG 44
TELEF. 42662.
N.V.
GEB R. BREEN
NIEUWEND IJ K N o. 172 en 177
HAARLEMMERSTRAAT No. 64
Grootste keuze in Horloges,
Uurwerken, Goud en Zilver
Specialiteit in ELECTRISCHE KLOKKEN
R-EPARATI E-INRICHTINGEN VOOR
UURWERKEN, GOUD EN ZILVER
Adverteeren op de juiste plaats en in de juiste courant
garandeert 100 % succes. Vraag eens de tarieven voor
het adverteeren op deze pagina aan de administratie.
W. H. POLMAN TUIN-a
OVERTOOM 526 - Telefoon 82660
Begrafenissen - Transporten - Crematies
GOEIE MORGEN...!
Lekker geslapen, heerlijk uitgerust, acht volle
uren ongestoorde slaap! Frisch en pittig,
klaar wakker en vol nieuwe werklust!
Neem toch 's avonds voor het naar bed
gaan een stevige kop Ovomaltine. Ook gij
stapt dan 's morgens zoo opgewekt uit bed!
Elke morgen frisch en vroolijk, beseft U wat
dat zeggen wil? Ga ook Óvo gebruiken!
OVOM/ÏLT]
IN BUSSEN
VANAF 60 CENT
VERSTERKT OOK U