Historisch Archief 1877-1940
Film als tijd-theater"
Bioscopy L. J. Jordaan
Alexander Hall; Miss Fane's baby
is stolen". Tuschlnskl
Steeds minder energiek verlangt men van het
?tooneel dat het een spiegel zijns tijds" zal wezen.
"Wanneer het glas dermate verweerd begint te
geraken en men met den dag minder behoefte gevoelt
?erin te kijken, lijkt die vraag dan ook vrij over
bodig. Daarbij laat zich de onplezierige gedachte
aiiet opzij dringen, dat die spiegelerij een doekje
?voor het bloeden was het laatste middel om de
banende belangstelling en het geloof in de roeping
"van het tooneel overeind te houden.
Intusschen dit is niet meer dan een
leeken"vermoeden.... meer bevoegden zouden in dit
?weekblad deze quaestie dienen uit te maken.
"Vast staat echter, dat de jonge vitale concur
rent ook in dit opzicht, pngevraagd-ongeweigerd,
'het werk heeft overgenomen: de film houdt zich
sinds eenige jaren met de problemen en de actueele
verschijnselen van onzen tijd bezig. Twee omstan
digheden Jdoen zich hierbij gelden: Eerstens, dat
Uit de film: Duck Soup"
^niemand er haar toe heeft aangespoord
twee<lens, dat zij het doet met de middelen die haar
-alsnog ter beschikking staan.... bij dit laatste
?ook te rekenen de medewerking van het intellect.
Niemand heeft het haar gevraagd ziedaar
liet opmerkelijk verschil met het tooneel. Spontaan
?«n volkomen natuurlijk heeft de film zich gewend
"tot de brandende tijdsverschijnselen eenvoudig,
?omdat zij midden in dien tijd staat, er een actief
Ibestanddeel van uitmaakt en dien tijd mee helpt
"vormen. Dit moest aan deze experimenten lederen
aweem van verintellectualiseering ontnemen en ze
?een frischheid verleenen, die het publiek trekt. Het
"valt daarbij niet te ontkennen, dat men voorloopig
?nog naar geen wijsgeerige of zelfs maar bijzonder
Intelligente oplossingen behoeft te zoeken: daartoe
ontbreekt nog zoowel de noodige geestelijke
mede?werking als de tijd. De activiteit der film laat zich
in dit opzicht eenigszins vergelijken met de jour
nalistiek zij vestigt de aandacht op de vraag
stukken van den dag in een pakkenden, beknopten
vorm en kan veeleer een prikkel tot nadenken
heeten, dan een filosofische bespiegeling. Evenals
?de journalistiek volgt zij gespannen de gebeurte
nissen van den dag doet hier een greep, raakt
-daar een quaestie aan en toont aldus de bewege
lijkheid en tevens de onvermijdelijke oppervlakkig
heid van het orgaan der openbare meening. Maar
n ding is zeker: het léft.... en het heeft de be
langstelling. De Amerikanen zijn in deze richting
"voorgegaan en op de radicale manier, die het ras
ienmerkt. In dit wonderlijke land met zijn vol
maakte losheid van alle scrupules, zijn heftigheid
en zijn openhartige vermenging van cultuur, koop
manschap en ethiek heeft men niet geaarzeld de
pijnlijkste quaesties voor de filmlens te sleuren. In
vele gevallen doet dit onzen Europeeschen begrippen
omtrent discretie eenigszins vreemd aan. Maar
naarmate wij rijker gezegend worden met wetten
op de openbare orde", dictaturen en corporatieve
idealen, beginnen wij benijdender te kijken naar
deze ongebreidelde vrijheid van meeningsuiting
en met grooter interesse haar resultaten te aan
schouwen.
Zoo wordt een film als Miss Fane's baby" een
belangrijk voorbeeld van deze actualiteiten-rage
in de U. S. A. Na den wereld-oorlog, het gangster
wezen, de politieke en financieele onderwerpen
van den dag, houdt men zich bezig met dien
kanker der Amerikaansche samenleving: kid
napping. Zonder zich te storen aan de analogie
met het tragische Lindbergh-geval gaat men
? zijn weg. De redeneering is hoogst eenvoudig:
het onderwerp is actueel, van groot publiek belang
en commercieel dankbaar. Ziedaar de motieven
waardoor men zich met de grootste vrijmoedig
heid laat leiden en niemand denkt eraan zich
gechoqueerd te toonen.
Als filmisch feuilleton" kan dit werk van
Alexander Hall voortreffelijk geslaagd heeten.
Op zichzelf is het niets anders dan een hergroe
peering der feiten, die wij vluchtig en verspreid
in de kranten hebben gevonden over de
Lindberghaffaire en soortgelijke gevallen. Maar die ordening
is met zooveel flair gedaan met zulk een sterk
gevoel voor spanning en climax, dat deze aaneen
schakeling van dagbladfragmenten een huivering
wekkende suggestiviteit verkrijgt. Miss Fane"
is een film-?star", wier baby gestolen wordt op
hope van losgeld. De politie wordt er slechts
noode in gemengd uit vrees voor wraak van de
zijde der bandieten. Een poging van do beroofde
moeder om persoonlijk met de kidnappers te onder
handelen mislukt. Tenslotte is het te danken
aan het koene ingrijpen van een arbeidersvrouw,
die -ergens in de afgelegenste streken van
Californiëde roovers tot buren krijgt, dat het gestolen
kind toch nog wordt gered.
De journalistieke" waarde van deze film zit
onmiskenbaar in de onfeilbare keuze der essentieele
détails. In enkele diep-treffende momenten wordt
volledig de hel geschilderd, waarin de beroofde
moeder leeft. Het koortsachtig wachten op de
post het opschrikken bij iedere telefoon
de wreede vergissingen niet valsche berichten
. . . .het is alles hard. onverbiddelijk eri zonder
eenige sentimentaliteit weergegeven. Daarnaast
aanschouwen wij de formidabele krachtsinspanning
der politie: de publicaties door broadcasting, de
strooptochten over iederen vierkanten meter van
het uitgestrekte Californië, tenslotte zelfs de
loudspeaker-oproep per vliegmachine boven de ver
laten gebieden, waar men geen radio kent. En
tusschen dit alles door zien wij de keerzijde, die
in de krantenberichten uiteraard buiten de aan
dacht valt: het moordend bestaan der kidnappers
zelve tijdens deze massale menschenjacht. Het
geheel wordt aldus een opwindende kamp tusschen
civilisatie en misdaad aangrijpend en ontroerend,
omdat men hier ieder moment voelt met de bittere
realiteit te doen te hebben.
De bezetting der rollen geschiedt met die onbe
perkte vrijheid van keuze, welke het geweldig
menschenreservoir in Hollywood veroorlooft. Voor
iedere groote en kleine figuur is tot op een haar het
juiste type gekozen. De personages hebben een
levensechtheid, die iedere gedachte aan gespeelde
rollen uitsluit. Van de weergalooze baby Leroy
tot de motor-,,cops" is redereen de persoon, die
hij voorstelt. Het doet wat wonderlijk aan, daarbij
Dorothea Wieck te zien in de haar weinig liggende
rol van de beroofde moeder en film-ster.... van
het ware karakter dezer artiste heeft men (gelijk
in zooveel gevallen van naar Hollywood verhuisde
Europeanen) blijkbaar nog geen kaas gegeten.
Dit neemt niet weg, dat zij als Miss Fane" uit
stekend voldoet. Opmerkelijk goed is ook Alice
Brady als Molly Prentiss. het arbeidersvrouwtje.
Men heeft haar veel minder gelegenheid gegeven
tooneel te maken" dan in het woordenrijke
Stage mother" en onder de straffe hand van
Alexander Hall blijkt zij een uitstekende
filmspeelster. De acteur Jack La Rue heeft een betrek
kelijk kleine rol als de jongste kidnapper, maar zijn
verschijning is als altijd een evenement. ,
Zoo werd dit stuk gefilmd tijd-theater" wat
het wilde zijn: de navrante herinnering aan een
brandend probleem het hartstochtelijk Te
wapen" tegenover een kankerend maatschappelijk
kwaad. En bij dit alles een boeiende, sterke film.
DE MAKX-BROTHEKS"
IJCD McCarey: .,I>uck soup". Koxy
Het is een waagstuk van de "Paramount om dit
vermaarde viertal ook aan Xederland voor te
stellen. Alleen de naam kan reeds in staat zijn de
anti-Marxistische gemoederen hevig te
vei'ontruston. Hoe dit zij wij moeten dankbaar zijn
deze vier clowns, die iii het buitenland eri met iiamo
Ie Parijs zulk een stormachtig succes oogstten
van aangezicht tot aangezicht tt; kunnen ont
moeten... .. mot welke gemengde gevoelens wij
deze gebeurtenis overigens mogen ondergaan.
Want het i.s wel een vreemd en raai1 allegaartje.
deze ..eenden-soep". Een historie /.onder kop of
staart, in. het radde .\merikaansch on de snelle
handeling nauwelijks behoorlijk te volgen zoo
zelfs, dat dat do overigens geslaagde tekst bewer
king van Huguenot van der Linden veelal ongele
zen voorbijsnolt.
Het is alles ongegeneerd flauw, overmoedig
dwaas en bijwijlen onzegbaar vermakelijk. Het is
een donderbui van zotternij. die over ons losbarst
en onze gematigde Hollandsche hoofden doet dui
zelen. Men weet aan het eind niet, wat men vol
gens orde en regel mér behoort te zijn: verbaasd.
geërgerd of geamuseerd. Maar een merkwaardig
staaltje van dien ruigen, bandeloozen
Amerikaanschen humor is het stellig en als zoodanig de moeite
van het zien waard.
Eén vraag: Waarom waagt de Paramount zich
niet aan The phantom-president", dat in alle op
zichten veel beter is?
Dorothea Wieck in
Miss Fane's baby
is stolen"