Historisch Archief 1877-1940
14
De Groene Amsterdammer van 12 Mei 1934
No. 2971*
De verzwakte mensch
De wet tot Bescherming der Openbare Orde,
dezer dagen aangenomen en die in zoo groote mate
en naar zooveel kanten de individueele
meeningsuiting beperkt, heeft het maatschappelijk ver
schijnsel, waarvan zij direct gevolg is, nog weer
eens scherp onder onze aandacht gebracht.
Het is wel een merk (vaardige ommekeer, welke
wij sedert jaren, maar den laatsten tijd in al sneller
tempo, in onze samenleving zich zien voltrekken.
Op elk gebied van menschelijk doen en denken
kan men de teekenen daarvan waarnemen. In
politiek, in moraal, in sociale opvattingen, in kunst
en. godsdienst, in het recht, in het algemeen mede
lijden, in de beschouwing van den oorlog, overal
zijn de sporen van dien nieuwen collectieven geest
.te vinden, die zich allengs meer en sterker tegenover
den ouden komt te plaatsen, waarvan de hoogste
bloei ongeveer in het midden en het laatste kwart
der vorige eeuw valt.
Een van de duidelijkst sprekende, meest aan
dachttrekkende verschijnselen, is wel de ..Men
taliteit der Jeugd". Dr. Sloos, de scheidende H.B.S.
directeur, heeft het nog eens gezegd, hoe, naar zijn
gevoelen en ondervinding, de huidige jeugd opper
vlakkig, materieel, ongevoelig en ideaalloos is,
enkel begeerig naar mechaniek en sport. Dat is dan
de meening van een man uit een vroegeren tijd en
sfeer van individueelen bloei, die de persoonlijkheid
kende en vereerde als hoogste uiting van den geest,
de zelfstandige individu, een klein geheel op zich
zelf, dat echter met het groote nauw verwant was.
Thans echter bestaan de individuen niet meer op
zich zelf, doch enkel als deelen van een kleiner of
grooter maatschappelijk geheel, natie, landstreek,
partij of groep en vinden daar hun idealen. Want
het is waarlijk niet alleen de jeugd, die deze
merkteekenen van primitieve onpersoonlijkheid vertoont,
over de geheele linie heeft zich de omkeer vol
trokken, de gansche massa der gemiddelde
menschen drijft nu in dien stroom van valsche saam.
hoorigheid, dien men ..gemeenschapszin" blieft te
noemen. Wat men overal riet is groepsvorming,
aaneensluiting in nationaal, lands-,
partij-vereenigingsverband, kuddevorming met felle afstooting
van andere kudden. Wat dan beteekent
e.igengereidheid, onverdraagzaamheid, terugtrekken op
de beperktheid van het eigen Ik. En de partij, de
groep, de natie is niet anders dan de uitbreiding en
versterking van dat Ik voor de eigen belangen,
welke men in onderlinge beleefdheid voor idealen
aanziet en met gewichtige namen noemt. Nationa
lisme is bijv. een van die namen, Wettelijk Gezajf
en Staatshoogheid zijn er andere. Zij bedoelen iets
on-egoïstisch en ideëels, maar in waarheid zijn zij
leuzen voor groeps- eri partijbelang.
Op een of andere manier was toch blijkbaar het
persoonlijk gewicht, zijn ovencicM, te zwaar gewor
den voor den bestaanden maatschappelijken vorm.
Echter niet zoo zwaar, dat het dien vorm kon
doorbreken. Integendeel, de vorm consolideert zich
en de persoonlijkheid brak, ging terug tot het
onzelfstandige en primitieve, ,,deelige", en voegde
zich weer in den collectieven vorm.
De menscheri, tot dezen staat van geest terug
gebracht, ontdekken nu overal scheuren en reten
in staat en maatschappij, wordeu bang voor hun.
zwakke afhankelijkheid en eischen vernietiging van
al het afzonderlijke, uitzonderlijke, dat de veilige,
overzienbare, berekenbare beperktheid zou breken.
Konder den. vorm, dat is de Staat, de Leider, het
Gezag, kan men niet gerust meer leven en derhalve
vaardigt men een Wet ter bescherming der Open
bare Orde uit, die nu plotseling in gevaar schijnt,
wijl de zwak geworden menigte voor eiken druk
vatbaar, voor elke suggestie toegankelijk blijkt.
Daarom mogen boosaardige lieden haar ook niet
meer aan 't schrikken maken. V. (.'.
L*
r
l'
i
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
ARNHEM"
schept kapitaal voor moeilijke tijden.
'n Prettige
verrassing, deze
nieutue
DrosteBonbons/
Proef b v. de Gianduja Cup eens 'n zachte amandel
chocolade met fijne koffie-smaak of de Arlette,
Rochetta, Carmelito of Elvira . . . een heerlijke
verrassing! Ook dooi den prijs . . . want al deze
Droste's nieuwe heerlijkheden kosten 30 en 35 et.
per ons! Tracteer ze thuis eens op een dezer
Droste-nieuwtjes Droste-Pastilles, -Doubletten,
-Oublies etc zijn eveneens in prijs verlaagd.
ALTIJD WELKOM!
N.V. Bankierskantoor van LISSA & KANN
LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG
Aan- en verkoop en administratie van effecten
Loketten ter berging van waarden
N.V. TRUST- EN SAFEMAATSCHAPPIJ
LANGE VIJVERBERG 3 DEN HAAG
Bewindvoering ten behoeve van derden
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie :
Mr. H. H. C. CASTENDIJK en
?. MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle van het
Algem. Administratie-en Trustkantoor
4llz% Pandbr. tegen beurskoers uit.
De Holl. Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
£ 1000.?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levens
verzekering van gelijk bedrag,
en verkoopt 5% schuldbrieven
in stukken van f 1000.?,f 500.
en f 100.?tegen Beurskoers.
VEILINGGEBOUW DE ZON'*
L. GIJSELMAN & ZOON Gevestigd 1823
Singel 118 en Blauwburgwal 15 - A'dam (C.)
Dinsdag 15 Mei 1934 en vele volgende dagen tot 6 Juni
Belangrijke Veiling van Inboedels enz.
uit verschillende Nalatenschappen o.m.: Briljanten, Goud- en
Zilverwerk, Schilderijen. Salonvleugel, Pianinos, Concertorgel, Salon-, Eet-,
Slaapkamer- en Serre-Ameublementen, Antiekeen Moderne Meubelen,
Brandkasten, Safe-Inrichting, Kantoor-, Magazijngoederen, Nationaal
Kasregisters, Schrijfmachines, Deventer Tapijt 6x5 M. enz. Belangrijke
Collectie Goud- en Zilverwerk uit de nalatenschap van den Heer
A.W.VAN RHEENEN (volgens afz. Catalogus a 10 et) circa 1250 nos.
KUKDAGEN: HEDEN (Zaterdag) ZONDAG en MAANDAG a.s. van 10?4 uur
Catalogus a 25 Cent verkrijgbaar.
Adverteeren op de juiste plaats en in de juiste courant
garandeert 100 % succes. Vraag eens de tarieven voor
het adverteeren op deze pagina aan de administratie.
"?5