Historisch Archief 1877-1940
?'?
en.
Baas Jochem stuurde Joosje uit
Maar Roosevelt ging er zelf op uit:
Voor veertien ' dagen vertelde "? onze
correspondent Hendrik de Leeuw van
een bezoek bij President Roosevelt en hij
beloofde onzen lezers een serie brieven
over de politiek van Amerika's
merkwaardigen president en over de energieke
wijze waarop~hij den boel daarginds aan
pakt. Terwijl in volgende berichten zal
worden nagegaan, hoe de New Deal
werkt, zal hieronder uiteengezet worden
wat de New Deal is. Onze briefschrijver
vergelijkt de situatie in Amerika, toen
de zaak door alle mogelijke absoluut
an.-cfficiente maatregelen onder de vorige
regeering deerlijk in de soep was gereden,
met het bekende versje van Baas Jochem,
die Joosje uit had gestuurd om haver te
gaan snijden., Maar Joosje kwam nie',
terug. Toen zond, hij den poedel uit om
Joosje te gaan halen. Maar de poedel
haalde Joosje niet en Joosje kwam niet
naar huis toe. Toen stuurde hij er den
«tok op uit om poedel te gaan slaan.
Maar de stok, die sloeg den poedel niet,
en poedel haalde Joosje niet en die kwam
ook niet naar huis toe. Enfin, zoo gaat
het eeuwig door, totdat baas Jochem er
zelf op uit ging.
DE NEW DEAL
i;
s.
Na het vernemen van de verschil
lende critieken op Roosevelts economi
sche politiek in het algemeen en op [de National
Industrial Recovery Act in het bijzonder, die
ik ui£ uw mond te hooren kreeg tijdens een
kort oponthoud in Holland, ruim een maand
geleden, bleek het mij dat het Nederlandsche
publiek nog vrijwel in het duister tast omtrent
den inhoud van Roosevelt's herstelprogramma.
Ik zal trachten diegene van de lezers, die daarin
belang stellen, te vertellen >wat het is, en hoe
het nu eigenlijk wel werkt. Ik meen, dat ik het
beste kan duidelijk maken wat het wel is, door
in te gaan op de misvattingen en critieken die ik
hier te hooren kreeg, en daarbij vooral te letten
op datgene wat de oorzaak, de vele oorzaken, van
deze critiek geweest is.
En dus zal ik maar beginnen met die critieken
Werkloozendorp in New York Bovenste foto: Daklooze werkloozen
die reeds nu spraken van bedrogen verwachtin
gen", of daarvan dat ,,de Amerikaansche cijfers
geflatteerd zijn, omdat de verhooging van het
prijsniveau door de inflatie slechts in schijn is
bereikt en dat die verhooging toen nog heel erg
was tegengevallen, 6ók !"
Ik weet dat dat alles niet wil zeggen, dat men
niet op de hoogte is van het feit dat de President,
daarin bijgestaan door den Braintrust, in de
NBA het middel ziet om het land omhoog te
takelen uit de verschrikkelijke depressie die Ameri
ka teisterde toen Hoover en zijn trawanten hun
handen wanhopig in de lucht wierpen. Men weet
ook dat de methoden, die President Roosevelt
gebruikt, noodgedwongen een einde maken aan
het individueele kapitalisme, al zijn ze slechts
een alweer noodzakelijke proef
neming om van de Amerikaansche
samenleving te redden wat er te redden
valt.
Dit is tenminste den gemiddelden
Nederlander bekend, al zoude hij verder
au fond verkeerd ingelicht zijn door
de overijlde critieken, welke hem de
Hollandsche kranten opdisschen. Want
heusch, naarmate men in het nieuwe
economische en politieke jaar 1934
voortschrijdt en men de berichten leest,
welke u in Holland vanuit Amerika
worden voorgelegd (en men vergelijkt
die met wat er hier allemaal gebeurt),
dan komt men tot de ontdekking, dat
niet alleen de berichten eenzijdig zijn
en door het financieel omhulsel waarin
ze omvat zijn sterk naar Wallstreet
overhellen Wallstreet en Big Busi
ness zijn nooit de vrienden der Demo
cratische Politiek geweest maar ook,
dat een deel der berichtgeving hier
niet aanlandt. Daar zou ik nog aan
kunnen toevoegen, dat heel veel van
datgene wat de Hollandsche dagblad
correspondenten hun kranten hier van
uit New York toesturen, door kort
zichtigheid, gebrek aan interesse en
vooral door bevooroordeeldheid der
Heeren redacteurs, niet wordt opgeno
men. Dit is, hoe verkeerd ook, begrijpelijk. Wan
neer de prijs van de een of andere koopwaar, van
een of ander stapelartikel, bijvoorbeeld 5% in prijs
stijgt, dan is men hier geneigd om dat heel belang
rijk te vinden en daar lange beschouwingen aan
vast te knoopen. Daalt, in Holland, de Dollar
echter ter zelf der tijd, met 10%, dan is dat voor
u heclemaal geen prijsstijging integendeel.
En de desbetreffende berichten gaan, voor zoover
het geen zuivere noteeriiigen zijn, naar den
prullemand. Maar dat is niet het eenige. Ook zaken
die van veel meer belang zijn, bleken mij in Hol
land onbekend. Laten wij nu eens nagaan wat de
oorzaak daarvan is.
In Europa staat men in leidende kringen afwij
zend tegenover de gedachte aan een politiek van