Historisch Archief 1877-1940
Het sterk glooiende terrein
het wandelen ook sportief
> aantrekkelijk en als ge de kracht
' TTMX uw stadsche kuiten overschat
hebt, vindt ge altijd wel een treintje
of een bus. En met het lage pond
kunt ge met een zeer bescheiden
bedrag in florijnen veel genieten.
Derby day
De vlakte van Epsom ligt 18
mijlen ten Z.W. van Londen; het is
^en groot, kaal grasplateau en twee
zachtglooiende heuvels met wat
mei, doorn en bremboschjes in den eenen
hoek, de beroemde Tottenham Corner.
De heuvels gaan geleidelijk over in
het stadje Epsom en bouwlanden.
Op het hoogste punt staat een massale
tribune, daarnaast een kleine genoeg
lijke herberg en wat rommelige stallen.
Het geheele jaar is het een pokdalige,
troostelooze common", waar ge
hoogstens wat meer oude kranten
en leege cigarettendoosjes vindt dan
elders. Driemaal per jaar worden er
wedrennen gehouden, tweemaal voor
de grap, maar eenmaal ? in Juni
is het dédag, Derby Day. De spor
tieve historie zal ik u besparen,
het gaat over de vlakke baan, het is de
groote race voor jonge paarden en hij
wordt sinds het begin der vorige
eeuw regelmatig verreden. Dit alles
is in dit paardeuland van weinig
belang. Maar op deze vier rendagen
wordt Epsom overstroomd door on
geveer een millioen menschen. Dan
zijn deze miezerige heuvels een
mieren;hoop met duizenden tenten, barakken,
woonwagens en kramen; dan trekt
al wat zwerver, marskramer, zakken
roller, bookmaker en muzikant is,
naar Epsom Downs en spant zijn
netten voor den werkman en midden
stander, voor den edelman en den
burger. Reeds een week tevoren
waakt de politie, dan komen de voor
trekkers, de zigeuners,
?daarna de tramps, dan
de spullebazen, eindelijk
de eetwaren-slijters en
de bookies". En zoo
staat het geweldige
tooneel klaar om de duizen
den menschen, de paarden
en de jockeys te
ontJt'
tuurlijk zigeuners op een eiland,
zelfs 'Zoo groot als Engeland. Het
ra.s is dan ook sterker ? vermengd
dan op het vasteland. Gedeeltelijk
door de afsluiting der zee, gedeeltelijk
doordat in de middeleeuwen nog veel
Anglosaksen zwervers waren.
Het zijn niet de wilde
zigeunerkaravanen die in Duitschland en
Hongarije met prachtige paarden
en dansende beren rondtrekken, en
toch.... Zij blijven de mystieke
zwervers, de niet-gebondenen, omdat
zij dab verachten, waarop wij steeds
koersen, de zekerheid. Tusschen de
brem en den meidoorn grazen de gehal
sterde paarden, slapen de mannen en
koken de vrouwen. Sommige
verkoopen tips", voorspellen uit den
kristalbol, lezen de hand, meestal
bedelen zij om een penny of een
cigaret, plompweg en zonder tegen
prestatie ! 's Avonds om het kamp
vuur vertellen zij van den
Rus" die van het continent
nieuws bracht, over vechtpar
tijen als de families hun vast
gestelde grenslijnen overschrij
den, of hoe in het grijs verleden
de Schotsche gypsy-clans, de
Shaws en de Faa's in 1675
slag leverden aan de Browns
en de Baillie's, toen zij elkaar
De bookmakers, hun vuile
grijze toppers" achter
op het bezweete voor
hoofd, staan brullend op
hun stellages en seinen
met witte handschoenen
de laatste noteeringen
duizenden autobussen
(die nu de four in hand
coaches en hittewagen
tjes vervangen) storten
menschen, steeds meer
menschen over het ter
rein. De koning en
de edellieden ko
men, de
zuurkramen ruiken, de
ijsco's bellen. Het Le
ger des Heils en
andere christelijke
genootsc happ e'n
marcheeren met
muziek en plakaten
HliBERT
f
?9 ^i*», ? '? *"-r
om tot inkeer te bewe
gen. De ongelukkige wed
der heeft steun noodig.
Lord Derby met zijn
sigaar, kijker en
gardenia, de dames met hun
tweede garnituur (het eer
ste is voor Ascot), een
paar jockeys, paarden. De
parade, in ingehouden
galop naar de start. De
honderdduizenden koken,
in Londen wordt het werk
\
stilgelegd,
n minuut
voor drie,
Epsom
barst haast
van de
spanning.
Dan een
rauwekreet
,,they are
off", een
ren van drie
minuten en
England,
neen de we
reld, heeft
een
nieu
wenDerbywinner.On
fortuinlijke
bookmakers trachten te ontsnap
pen, zakkenrollers slaan hun slag
op haastig geborgen winst. De aris
tocratie en de middenstand ver
dwijnt, maar het volk breekt eerst
recht los. De lol begint, de zigeuners
steken de hand uit om te bedelen
en te gappen. In het diepgelegen
middenterrein tiert de kermis; lang
zaam valt de duisternis, de electrische
lichten gloeien en do kampvuren
beginnen de meidoorns te bestrijken.
De stof verwaait, een maantje schijnt
over den met papieren bezaaiden
grond. De tramps verdrinken hun
verdiensten en gaan zwaaiend ter
ruste in. hun hutten van kranten
opgebouwd. Zoo duurt het vier dagen.
De paarden zijn bijzaak, de book
makers en de ,,fun" hoofdschotel
de drank en de drukte, daar komt
het op aan. Het is een geweldige
uitbarsting van. ongebreideld
volksvermaak.
Maar de zigeuners zijn het wonder
lijke element, naar hun kamp gaat
ge altijd weer heen. En als ge, zooals
wij om een film te maken, tusschen
hen hebt gekampeerd, ziet ge hun
leven niet onder een valschen schijn
van ideaal maar als de Rijkers
vrijheid, moeizaam maar kostelijk.
En voor den zesden Juni van het
jaar 1984 trekken weer honderden
wagens langzaam naar Epsom, wal
men de kampvuren aan den w
gkant, bedelen de kinderen en slapen
de mannen. Zullen ze onze steeds
meer knellende beschaving nog lang
overleven ?
?vangen. De hogfdmacht van deze
.?werkbijen" bestaat uit de zigeuners.
Weken geleden zijn zij uit hun
winterkwartieren opgebroken, uit New
Forest, Wales, Kent en de Malvern
Hills, langs de kronkelende binnen
wegen. Het zijn de Engelsche stammen,
de Boswells, Smiths, Lee's en Roberts
enStanley's. Het schijnt haast
onnain het struikrooversbedrijf
hinderden. Zij vertellen over de uitvaart ,?»^,
van Gypsy-queen Lee, die dit jaar
met zes paarden en honderden kran
sen werd begraven. Op den dag van de Derby zijn
alle vrouwen in hun bonte kleeren en stijgt hun
brutaliteit. Door het kamp slenteren duizenden
burgers en buitenlui Met schuchtere belangstelling
slaan zij het gedoe van de vreemde vogels gade.
/*-_ ..
-h.,
S^iM^ V'