K J ASTORIA Gedurende de zomermaanden het superbe orkest HENRI LENNAERTS~ De groote attractie van het House of Lords te Den Haag i ied ~* no man's land Edouard de Nève De rede, welke vice-kanselier Von Papen op 30 Mei U. voor de buitenlandsche journalisten heeft gehouden, komt slechts de juistheid van mijn betoog versterken. In mijn eerste artikelen wees ik erop dat sinds 1923 het Duitsche moederland groote sommen aan het Saargebied heeft ten koste gelegd. Bovendien werden de rechtbanken steeds met Duitsch geld in stand gehouden, en werden de pensioenen door de Duitsche regeering betaald. Deze betaling hield echter nadat Hitler aan de regeering kwam op voor degenen die niet tot het nationaal-socialisme waren overgegaan, of later geen lid werden der Deutsche Frontpartei. Deze maatregel heeft natuurlijk veel ..aanhangers" onder de Hakenkreuzvlag geschaard. Daarbij komen de enorme sommen in de laatste jaren aan propaganda in het Saargebied door Duitschland besteed. Het laatste jaar niet minder dan 72.000.000 francs. Dat al deze sommen de bedragen, die de regeering van de Saar in den vorm van belastingen heft, overtreffen valt niet te verwonderen. Het enorme bedrag door de Duitsche propaganda opgeslokt, bewijst echter nog eens te meer hoe onzeker de Duitsche regeering zich gevoelt wat den uitslag der stemming betreft. Het ledenaantal der Deutsche Frontpartei moge dan ook al gelijk staan met 93 pCt. van het aantal stemgerech tigden, ik toonde reeds aan door welke middelen van terreur dit ledenaantal werd opgevoerd. En tevens ves tigde ik er de aandacht op, dat lang niet alle leden dier partij stemgerechtigden zijn. Von Papen geeft toe dat 60 pCt. van den uitvoer van het Saargebied naar Frankrijk gaat. Juist is dit niet. Wel gaan 60 pCt. der totale pro ductie naar Frankrijk. De overige 40 pCt. worden voor het grootste gedeelte door het Saargebied -zelf verbruikt. Voor de kolen is dit percentage zelfs 36 pCt, Welke voordeelen zouden er voor Duits chland in gelegen zijn fabrieken te bezitten, die onmiddellijk onder het vuur der Fransche vestingen liggen in geval van oorlog? Daar het Saargebied slechts n verbin ding te water bezit het Saarkanaal, dat de Saarrivier met het Marne-Eijnkanaal in Frankrijk verbindt zou er de industrie nooit zijn grondstoffen zoo goedkoop kun nen verkrijgen om de concurrentie met het Ruhrgebied vol te houden, wijl de trans portkosten te hoog zouden zijn. Deze hooge transportkosten zijn ook de reden waarom de Saarmijnen zeer moeilijk de concurrentie met andere mijnen zouden. kunnen weerstaan. Enkele leden van. het Deutsche Front, die ik op deze oeconomische bezwaren wees, meenden dat deze slechts van voorbijgaanden aard zouden zijn, daar er schijnbaar een ontwerp bestaat voor een kanaal dat de Saarrivier met Ludwigshafen moet verbinden. Zij rekenen erop dat de bouw van dit kanaal, met 25iOOO werkkrachten ter hand genomen, in ongeveer ze# jaar zou gereed zijn. Zij zien echter. over het hoofd dat na die zes jaren alle indu strie reeds zou zijn uitgestorven in het Saargebied. De kleinindustrie in Saarland zou niet minder getroffen worden dan de grootindustrie. Zooals reeds gezegd, exporteert zij 90 pCt. van haar producten naar Frankrijk en zijn koloniën. Bij een eventueel sluiten der grenzen zou zij een nieuw afzetgebied moeten zoeken. Maar zij zal zonder twijfel de Duitsche concurrentie als een struikelblok op haar weg vinden. Thans vermijdt zij die doordat de grenzen van Frankrijk voor haar openstaan. Na het sluiten dier grenzen zullen haar arbeiders slechts het leger der werkloozen komen vergrooten. Frankrijk zal op zijn beurt een zijner beste klanten verliezen. Vijf en zestig jaar lang hebben de boeren uit Lotharingen hun waren naar het Saargebied gestuurd. Zij hebben het van alles voorzien. De bief stuk die ik er at was Fransch; de boter: Fransch; de sla: Fransch; alles waarmede ik mij daar gevoed heb: Fransch. Hoe zal dat na de sluiting der grenzen zijn? Zal Lotharingen nog zijn producten kunnen invoeren? Of zal het Saar gebied zich tot het overige deel van het moederland wenden? In de Rheinprovinz, en zelfs in de Pfalz zijn alle zuivelproducten veel goedkooper dan hier," hebben mij dezelfde Deutsche Fronters gezegd. Zij kunnen daarin wellicht gelijk hebben, wat den huldigen gang van zaken betreft tenminste. Hebt u er ook rekening mede gehouden dat, indien zij ook het Saargebied zullen moeten voor zien, de prijzen hunner producten door de plotseling toenemende vraag zullen stijgen?" zuivelproducten naar het SaargebiedTHbrengen. Zij zijn stug en weinig mededeelzaam. Het eenige wat zij mij zeiden was dat hun député" de zaak in handen had en dat, als zij niet meer hun waren in het Saargebied kwijt raakten, zij ze wel in Frankrijk, dat genoeg importeert, zouden verkoopen. Frankrijk zou logischerwijze zijn inyoer verminderen om de producten van eigen bodem een betere kaas te geven, alsmede om te voorkomen dat een eventueele ontevredenheid der boeren door een ijverzuchtigen nabuur worde uitgebuit. Bovendien is de lust der boeren om Duitschland te voorzien niet groot, daar zij meenen dat, met de bestaande deviezenregeling, zij nooit hun geld in handen zullen krijgea Een verder groot nadeel, dat voor de bevolking van het Saargebied uit een veranderden toestand zou voortvloeien bestaat daarin dat de Franschen hun, in het gebied belegde, gelden zullen opeischen. Reeds worden door de Lotharingers de hypotheken in groot aantal opgezegd. De Trutzbund fur Wirtschaftliche Gerechtigkeit" (what is ha a name !) neemt deze hypotheken over. Echter tegen hoogere renten dan momenteel betaald worden. Een ingezetene van Saarbrücken, die zich uit hoofde van zijn ambt zijn heele leven met hypotheekzaken heeft bemoeid, heeft mij verklaard dat, indien de status quo nog 15 jaar gehandhaafd bleef, de Duitsche hypotheken vanzelf goedkooper zouden worden en dat hij in het belang der Saarbevolking ook hoopte den sta tus quo te zien verlengd. De kapitalen buiten hypothe ken belegd, zul len zonder twij fel worden [op gevraagd vóór Duitschland ook zijn deviesenHitler- pmpaganda in het Saar gebied Luchtfoto indu strie- en mijnengebied Dat zal de regeering wel weten te rege. len," was hun antwoord. Ik geloof dat het vertrouwen op een hypothetischen geldelijkeh steun der regeering in Duitschland, die reeds danig in den knoop zit met haar landbouw- vraagstuk, op zijn zachtst genomen, voorbarig is. En de Fransche boeren? Ik heb de kleine dorpen aan de Fransche grens bezocht. In Stiring-Wendel, zeven kilo meter binnen de Fransche grens, heb ik met de boeren gesproken, die clagelijk hun verbod in het Saar gebied zal kunnen toepassen. Hoe zal het Duitsch land mogelijk zijn in de toekomst uit eigen middelen een budget te onderhouden, dat nu reeds, on danks den betrekkelijken bloei der Saarindustrie, met moeite kan worden gedekt ? Ik heb deze vraag gesteld aan enkele leden der Handelskammer in Saarbrücken. Een beslist antwoord heb ik niet van hen ontvangen. Zij schermden een beetje met de douane-inkomsten, die, dat blijkt uit het voorgaande, tot bijna niets zullen worden teruggebracht, daar het gebied aan n kant door het buitenland begrensd wordt: hi het Westen door Frankrijk, en de Fransche invoer terdege zal verminderen.