De Groene Amsterdammer van 16 Juni 1934 N o. 2976 Ktx' Richard Strauss *Jltvoering VanTzijn muziek ! i^'-f in bet Concertf ebouw. Richard Strauss 70 jaar.... gDeze man stond reeds op het toppunt van zijn roem toen wij nog kleine kinderen waren. Wij zijn opgegroeid met ,,Don Juan", Butenspiegel". Tod und Verklarung", Don Quichote". Wij hebben eens uitgeroepen na het slot van Tod und Verklarung": dat was Verklarung" ! Verscheidene legende-figuren hebben door Strauss muzikale gestalte gekregen. Hij heeft ze geteekend" volgens hun psychologisch programma. Een realist" was Strauss, een muzikale geweldenaar, hij, die eens de weddenschap aanging een bierglas in tonen te zullen uitbeelden.... De jaren gingen voorbij. Strauss bleef de Zeit? gemasze", de grootste levende componist. Strauss zelf veranderde weinig. Hij werd misschien iets meer romanticus, d.w.z. openlijk, want heimelijk was hij het altijd geweest. Zijn gestalte ook werd dun ner, tengerder. Nog beheerschte het geweldige voor hoofd, puilend boven de wenkbrauwen uit het kleine kransje kort grijs krulhaar, dat steeds verder naar het achterhoofd week, zijn opvallend uiterlijk, hoewel: zijn gebaren werden zachtmoediger, zijn dirigeeren rustiger, zijn muzikale toon gedempter. Met den mageren arm en den knokigen pols zwaaide fay afweziger het tempo, als stond hij voor zijn dirigentenlessenaar te droomen, als luisterde hij zélf niet meer naar het realistische" geweld van zijn vroegere scheppingen. Eenzaam bleef zijn late Alpensymphonie tusschen veel romantiek in Rococo-stemming. Die pompeuse Alpensymphonie overtuigde al niet meer, wij hadden een anderen Strauss ontdekt in Der Rosenkavalier", den Strauss, /die een boek wilde schrijven over Mozart en die zich al meer en meer interesseerde voor zachtzinnige kamerkunst, voor de kleine sierlijke gevallen van een speelsche tooneelscène. Toen Strauss 60 jaar werd bracht het Concert gebouw hem een grootsche huldiging, een Richard /Strauss-feetst. Die tien jaar terug was Strauss nog «en man in zijn machtigste kunnen. Toen wist men nog niet, dat de suite-muziek uit Der Burger als Edelmann", die op ons podium zulke groote triom fen vierde, tevens het laatste zou zijn wat wij van den lateren Strauss in tien jaar tijds als gegchenk" zouden aanvaarden. In die tien jaren, Richard Strauss die volgde is Strauss wel voortgegaan met componeeren, maar zijn muziekdramatische scheppin gen hij componeerde nog uitsluitend voor het tooneel vertoonden steeds minder de groote genialiteit van haar maker. Feitelijk was Richard Strauss, toen nog met trots Richard II genoemd (Richard I was Wagner) en die in veler oogen nog steeds als de grootste levende componist gold reeds met zijn Ariadne auf Naxos", door de Wagnervereeniging op het Richard Strauss-feest van 1921 opgevoerd, over zijn hoogtepunt heen: het werk bevatte hoogstens een of twee onsterfelijke" me lodieën (waarvan er bovendien al n in de suite ,,Burger als Edelman" was overgegaan !) Strauss veranderde weinig zeiden wij. Wij waren het, die veranderden, die illusies verloren, omdat ons de oogen of beter gezegd, de ooren opengingen. ledere matelooze bewondering eischt van ons een zekere eenzijdigheid. Over de kloof, die de oorlog tusschen de voorafgaande periode en die daar op volgde plaatste, kwam Strauss niet meer heen. Hij behoorde en bleef bahooren tot een muzikale cultuur, die sindsdien voor ons heeft afgedaan. Strauss is bij zijn leven reeds een legende geworden of minstens een verleden, een der klassieken". Het staat sterk te bezien of de nieuwe opera Arabella", die dit najaar door de Wagnervereeniging zal worden opgevoerd onder persoonlijke leiding van Strauss, als onderdeel eener verlate huldiging naar aanleiding van dezen 11 Juni, een opleving van zijn zinkend genie zal blijken te zijn. Dit alles neemt niet weg, dat in de lijn der muzikale cultuur bezien, het oeuvre van Strauss vooral dat van vóór 1914, een monumentale plaats inneemt, i Het eerste der Zomerconcerten van het Concert gebouw die ieder aan een bepaalden componist gewijd zullen zijn bracht een hulde aan Richard Strauss in den vorm van de uitvoering van een drietal werken, waaronder een van den jongen Strauss, het hoorn-concert, en twee der vermaardste Symphonische Dichtungen, Don Juan en Don Quichote. De beide Symphonische Dichtungen kent men hier uit den treure. Don Juan was een glansnummer van Mengelberg, Don Quichote van den grooten cellist Gerard Hekking, die in de vertol king van de solopartij Don Quichote tot nog toe onovertrefbaar is gebleven. Want wij bewonderden de geestdrift, waarmede van Beinum den Don Juan vertolkte, maar de herinne ring aan Mengelberg stond ons in den weg: Mengelberg is dégroote Strauss-vertolker. Ook hadden wij voor de prestatie van den cellist Raphael Lanes, die onder de cellisten van het Concertgebouworkest met eere genoemd mag worden, allen lof, maar de prachtige phantasie, die Hekking in zijn passages wist te leggen, overgaande van diepe melancholie tot een waarlijk heroïsch elan (als Don Quichote, den geest krijgend, op een armzalige kudde schapen invliegt, ter wier eere Strauss aan zijn strijkers een cht geblaat ontlokt!) hoorden wij niet meer terug. Een curiosum was het Waldhornkonzert van den jongen Strauss. Dit concert van Strauss, door onzen hoornist Richard Sell met alle kundigheid waarover hij beschikt voorgedragen, meesterlijk en fraai van toon geblazen, bewees ons nogmaals, dat de muzikale realist" Richard Strauss en dit behoedde hem er voor te verdorren in wat vele moderne componisten werden: een intellectua list feitelijk in hart en nieren een romanticus was en is gebleven. Dit voor het geval, dat er nog iemand aan mocht twijfelen. C. v. W. Even heerlijk als altijd en nu ... goedkooper! Dros te's Pastilles hebben een goeden naam - een heerlijken" naam! Bij iedereen vallen ze in den smaak. Meer dan 40 jaren werden zij gevraagd" en steeds weer zal de Droste-pastille gevraagd worden, omdat haar zuiverheid en smaak ongeëvenaard zijn. Verrast ze thuis eens met zoo'n groote doos vol heerlijkheden - de prijs werd belangrijk verlaagd en de kwaliteit bleef natuurlijk even superieur! Doozen van 250 gram kosten nu 90 et. in plaats van 100 et. Per ons nu 30 et. in plaats van 35 et. DROSTE ALTIJD WELKOM! Spaart plaatjes voor het album Balt". S ^Hi BEGRAFENIS VEREENIGING o i-W. H. POLMAN TUIN l OVERTOOM 526 - Telefoon 82660 | Begrafenissen - Transporten - Crematies q es | N.V. Meubelmagazijn Eden" Molsteeg ~~ Amsterdam BUREAUX WEEGEWIJS RAPENBURG 44 - AMSTERDAM MARMER NATUURSTEEN Telef. 42662