. l l \ (w t? l 5 l, L lverloor. En daar Latijnseh Ameri kanen van beteekenis niet gewend zijn om te verliezen, werd Z.Exc. boos. Niets meer wilde hij met de heele zaak te maken hebben. Hij negeerde de actie van het Hulpcomitévoortaan ge heel, en weigerde den voorzitter bij zijn staatshoofd te introduceeren. Deze wilde toch voor zaken naar Tropitania. Bij aankomst aldaar liet hij aan zijn agent zegevierend de cheque zien, .met de courantenverslagen en foto's. En nu de Tropitaansche pers bewerken en een audiëntie bij het staatshoofd aanvragen Maar de vertegenwoordiger barstte in lachen uit. Die cheque aan het Staatshoofd overhandigen, stond ge lijk met een particulier cadeautje aan dezen zelf. Had hij niet zoo juist zijn vierjarig zoontje (zijn lievelingskind onder zijn talrijke morganatische af stammelingen) benoemd tot Kolonel, op een salaris van zeshonderd gouden pesos per maand? Wat zou er dan wel met die cheque gebeuren? Ja, tenzij de Voorzitter particuliere be langen had.. .. Nu, de Voorzitter was, evenals haast alle Buritaniërs, een eerlyk man. Goed, wanneer men dan met alle geweld den nood der Tropitaniërs wenschte te lenigen, dan moest men ieto beters verzinnen. Van nood was overigens eigenlijk geen sprake. Men was die aardbeving al weer. zoowat vergeten, behalve als attractie voor toeristen. Wacht, daar had de verte genwoordiger een inval: een Amerikaansche zendeling was bezig om een ziekenhuisje te bouwen, en zat wat krap in zijn geld. Het zou onder Presbyteriaansche of Episcopalistische vlag gaan, of misschien waren het wel Baptisten of Adventisten of Unitariërs, of wie weet Y. M. C. A. of Christian Scientists.. . . Kortom, geheel ideaal was het niet; maar dit was toch de eenige manier om het geld zoo te besteden dat de Tropi taansche behoeftigen er ook heusch iets aan zouden hebben. Ja, tenzij de Voorzitter het provenu persoon lijk wenschte om te zetten in swizzles of planters' punch. De voorzitter rilde: eiken dag n glaasje, best, maar voor tienduizenden guldens aan rum. .. . Nu goed, bleef dus enkel het christelijk-Amerikaansche hospitaal. Maar dan: mondje dicht! De Voorzitter van het Hulpcomit overlegde teleurgesteld. Weg toe spraak, weg Dank aan het edel moedige Buritanië, weg alles ! Geen woord in de Tropitaansche kranten. Niemand in het geteisterde Tropi tania zou ooit weten wat de milde Buritaniërs hadden gepresteerd. Vooral de President niet!" had de vertegenwoordiger nog eens na drukkelijk gewaarschuwd. Geen woord mag hij weten, anders is ons leven niet meer zeker...." Aldus is op een keer heel stilletjes de kostelijke Buritaansche cheque ter hand gesteld (zonder toespraak, en met last om te zwijgen) aan den verbaasden rev. Hiram T. Brown, D. D., M. D., L. L. D., die er den bouw van zijn christelijk ziekenhuisje mee heeft voortgezet, en in dit onverwach te buitenkansje den vinger Gods heeft herkend. De Gezant zwijgt nog steeds. Eerst uit nijdigheid. Later moest hij wel, uit vrees voor verwijten van Thuis. Ook de Tropitaansche natie zwijgt: zij weet van niets. Eveneens Buri taniëzwijgt: het heeft zijn naasten plicht weer eens vervuld, en vertrouwt dat het geld een goede bestemming heeft gevonden. Overigens heeft de jongste cycloon in Microcoralia alle Buritaansche aandacht van de Tro pitaansche ramp afgeleid. Ten slotte zwijgt ook de President. Maar wat zou hij zeggen als hij hoorde dat eenige tienduizenden pesos rakelings aan zijn neus voorbijgegaan zijn? En dat juist terwijl hij bezig is om voor zijn a.s. herkiezing geweren en revolvers op te koopen. . . . Wat dit laatste betreft, heeft het Staatshoofd zich overigens heel han dig weten te redden. Een Tropitaan sche firma prima referenties van de Staatsbank bestelde te New York een groote hoeveelheid wapenen en ammunitie, betaling tegen over gave der documenten, bij aankomst. De lading arriveert, doch de betaling hapert. Namens, den af scheper wor den de goederen onder douanebewa king opgeslagen. Maar de Begeering, uitvoering gevende aan een decreet hetwelk den opslag van gevaarlijke goederen regelt, laat de heele bezending in beslag nemen en weghalen. Een uur later bezat elke betrouwbare kiezer een nieuwe revolver, en elke loyale partij-chef een geweer boven dien. Men verwacht dat de verafgode President der Tropitaansche Bepubliek met een overweldigende meerderheid herkozen zal worden.. . . Mr. W. J. VAN BALEN Boekbespreking Magnus Merriman. door Eric Linklater. Jonathan Cape. Deze novelle brengt den lezer in Schotland, in Engeland, en op een der Orkney-eilanden. Zij mist alle laat dunkendheid, die een Engelschman bij de beschouwing van Amerikanen blijkbaar slecht kan onderdrukken. Hier wordt de schrijver n met het volk in zijn verhaal. Hij hoort hier bij de generatie, die zich in den waan van den oorlog heeft geofferd. De overlevenden weten nu, waar zij in enthousiasme voor te velde zijn getrokken, maar ten overvloede teert thans in de groote steden het meerendeel op het eenige goed, dat hun als belooning gewerd: hun wekelijkschen steun" en de heroieke herinnering aan het vechten zelf. Tot deze wereld be hoort ookMagnus Mer riman, doch hij onder scheidt zich voorname lijk door zijn groot optimisme. Bovendien is hij het begaafde in dividu in de Engel sche gemeenschap van menschen omstreeks 1930. Deze mensch en deze maatschappij zijn echter zoo gewoon, en Men zoo bekend, dat zelfs de Nederlandsche lezer bij tijden niet aan een gevoel van beklemming zal ontkomen. Merriman is de intelligente, de ontwikkelde mensch; de kern van de maatschappij. Hij was soldaat, dichter, zwerver en schrijver. Wanneer lüj het eene gewon, verloor hij het andere; hij faalde, wanneer hij meende zijn doel bereikt te hebben. Maar ondanks alle tegenspoed werd zijn geest nimmer verslagen. Steeds greep hij opnieuw, met onvermoeibaar optimisme, naar nieuwe kansen. Op een goeden dag kreeg hij door bijkomende oorzaken zoo grondig genoeg van zichzelf, dat hij door een plotselinge genegenheid voor de barre Orkney's zijn geboortegrond werd bevangen. Hij voelde zich weer de dichter en vluchtte hals-over-kop uit Londen. In Edinburgh bleef hij bij zijn vriend Meiklejohn hangen, en klaagde hem zijn nood op overeen komstige manier, als iedere andere dwaas het bij zulke gelegenheden pleegt te doen. Wat jou ontbreekt," zei Meikle john ernstig, is iets, waarin je gelooven kunt. Niets geeft meer sensatie dan geloof. En omdat je een Schot bent, wordt het tijd, dat je m Schotland gaat gelooven." Zoo geraakte hij in de politiek en werd een daverend fiasco omdat hij de politiek van zijn partij niet in gedachten kon houden. Het verhaal stijgt steeds, en groeit tot een grootsche satire, wanneer Merriman als journalist aan n der groote dagbladen wordt verbonden en achteraf meent, dat de richting, waarin hij werd gestuwd, met eigen overtuiging klopte. Wanneer men hem dan dwingen wil om overstag te gaan, ontvlucht hij die bende. Terug naar het land. Naar de rust van de eilanden, waar hij een feeks tot vrouw krijgt. Doch spelende met zijn oudste jongetje, trekt zijn geest er weer op uit en laat hem de o vertuiging, dat zijn bes te werk de wereld nog beroeren zal, ook al gaat hij nimmer meer van huis.... Linklater gebruikt dezelfde techniek van onverwachte, maar logische wen dingen, van sterke contrasten, die de groote regisseurs bij het bouwen van hun films bezigen. Hij boeit door deze werkwijze buitengewoon. Dit nieuwste, humoristische en satirische boek, waaraan echter niets menschelijks vreemd gebleven is, zal op knusse kransjes geen waardeering vulden. Een ieder, die niet bevreesd is, om de hand in eigen boezem te steken, zal er evenwel zijn voordeel mee kunnen doen en er bovendien nog uren van groot vermaak uit putten. Dit typisch Engelsche, krachtige werk, is cosmopolitisch van gedachten. Het is een der merkwaardigste en beste boeken, die in de Engelsche letteren der laatste jaren zijn ver schenen. WILLEM DE GEUS. was de aardbeving weer vergeten ? ? Nieuwe uitgaven. Inleiding M het Pneuma-energetisch, Monisme. Een beschouwing over God, de wereld, het leven, mensch en maat schappij, van het standpunt deinatuurwetenschap. Door Felix Ortt. Met aanhangsel: Kritiek door Prof. Dr. G. Heymans. Tweede (verbeterde) druk. Leiden, N.V. Leidsche Uit-, ge versmaatschapp ij. Ir. Ortt heeft de voornaamste po gingen, in den loop der eeuwen door zoekers der waarheid tot het vinden van een oplossing gedaan, overzien en doorvorscht en getracht de uit komsten der verschillende denkers met elkaar te verzoenen, althans orga nisch samen te brengen wat als leid raad zou kunnen dienen tot het vinden van den nen weg naar het antwoord. In het pneumatisch ener getisch monisme, is de leer van n enkele Oppermacht, die zich zoowel kenbaar maakt door de ingeboren intuïtie, dus van den mensch uit, als door de inspiratie, de pneuma of in blazing, dus naar den mensch toe, ziet de schrijver een middel zoo niet tot de oplossing der levensvragen, dan toch tot het verkrijgen van een berustend vertrouwen in de vastheid en doelmatigheid der Leidende Macht. Harry, door Aug. van Oauwelaert. Amsterdam, P. N. van Kampen & Zoon N.V.