PARIS, c'est la France i" Morgen brengen l De heele provincie" protesteert tegen deze aanmatiging van de hoofdstad. Marseille, Reims, Rijssel, Straatsburg, Lyon, zijn plaat een met een eigen gezicht dat met het gezicht van Parijs niets gemeen heeft. En toch is Parijs een spiegelbeeld van Frankrijk,zijn20arrondissementen kan men met de verschillende departemen ten van de Fransche republiek verge lijken, zoo zeer heeft ieder arrondisse ment een uitgesproken eigen karakter. De- regeeringswijk lijkt zelfs in de verte niet op Montmartre, M nilmontant heeft niets gemeen met Passy. De op een doolhof gelijkende wijk om de Sorbonne is volkomen verschillend van MontParnasse dat er vlak naast ligt en dat op zijn beurt een geheel ander ge zicht heeft dan laten wij zeggen, de luxe wijken om de Champs Elysées heen. Zoo ia Parijs. Een kruising tusschen een wereldstad, of als men wil zelfs een wereldhoofdstad, en een klem nest uit de provincie. Zelfs op het gebied van den geest merkt men dat. Alle groote ideeën waardoor de wereld bewogen werd zijn van Frankrijk en zijn centrum, Parijs uitgegaan: Encyclopaedisten, Fransche revolutie, Aufkl&rung, zoo goed als de nieuwe richtingen in schilder kunst literatuur en muziek, de nieuwe modes zoo goed als de uitvindingen ' van Pasteur en ? madame Curie of de philosofie van Bergsou. Maar tege lijkertijd is er'misschien geen volk aan te wijzen dat in zijn geheel zoo weinig van al dat nieuwe geprofiteerd heeft als het Fransche. Wereldberoemde 'architecten heb ben grandiose boulevards door de stad gebroken en paleizen gebouwd die hun wederga nauwelijks hebben in de wereld, maar achter de schoone facade die de vreemdeling ziet, gaapt diepste armoe. In het Louvre staan en hangen de onvergelijkelijke meesterwerken der oude meesters, maar hun invloed reikt hoogstens tot in de salons der elite, nergens vindt men zulk een opeen stapeling van kitsch als in de huizen van den kleinen man" van Frankrijk. De Fransche smaak" en de FranBche hoffelijkheid" zijn slechts een sprookje uit de kinderkamer. Zelfs de beroemde Fransche zedeloosheid is slechts te vinden in een paar minder waardige cabarets die men, met het oog op het vreemdelingenbezoek, in stand houdt, de doorsnee Parijzenaar staat in fatsoenlijke kleinburgerlijkheid bij geen calvinistischen Hollander achter. Diezelfde Calvinistische Hollander gelooft echter veelal in Montmartre het wezen van Parijs te kunnen vin den, hij weet niet dat dit Lunapark reeds sinds lang niets anders meer is dan een coulisse en dat pas achter den groeten boulevard die Montmartre van bet 9e arrondissement scheidt, het werkelijke leven van het Parijsche proletariaat is te vinden. Hij vergaapt eich aan het draaiende rad van den Moulin Rouge, bewondert de banale lichtreklames der lokkende cabarets en bekijkt met aangenaam eerzamen _ afschuw nieuwsgierig de gepoederde en geschminkte gezichten van de meisjes. In het trotsche bewustzijn eindelijk rond te loopen m de stad van Napoleon, de sans culottes, Lodewijk den XlVen en de Commune, dringt het niet tot hem door dat hij dit alles in wezen gelijk, evengoed in New York, Berlijn, of zelfs op het Rernbrandtplein zou kunnen vinden. De groote boulevard is slechts facade. Pas in de tallooze donkere steegjes die er op uitmonden is het wer kelijke Parijs te vinden, waar de arbei ders leven. Steil klimmen de trappen. omhoog naar de SacréCoeur, de mach tige kathedraal van witte zandsteen die op een der hoogste heuvels het silhouet domineert van de hoofdstad. Gebouwd als een soort boete voor dea verloren oorlog van 1870 en de zonden der communards. Maar de door atheïsme aangestoken vroede vaderen van het 18e arron dissement gaven slechts toestemming tot den bouw onder voorwaarde dat in de muren van de SacréCoeur een standbeeld van den jongen Chevallier de la Barre werd ingemetseld, die eens tot den brandstapel veroordeeld werd omdat hij geweigerd had een kerke lijke processie te groeten. En de nauwe .bochtige straat die naar de SacréCoeur voert noemde men nog ten overvloede de Rue du Chevalier de la Barre. Nergens breidt de stad zich zoo in haar volle schoonheid voor ons uit als van het terras af dat voor deze kerk ligt. In de verte begroet ons de Eiffeltoren die 's avonds in guir landes electrische lampjes trotsch de naam van Frankrijk's autokoning: Citroen, draagt. Achter het kronke lende zilverlint van de Seine vlammen de duizenden kleine lichten aan van Montparnasse. De groote stations dragen een koepel van rossig licht en in de witte stralen der schijnwerpers verheft de Are de Triomphe zich majestueus boven het graf van den onbekenden soldaat. 's Morgens is bet terras voor de SacréCoeur vol spelende kinderen, tegen den middag vullen de banken zich met vrouwen die hun onver mijdelijke breiwerk mee hebben ge nomen, in den avond komen de kleine midinettes er lucht scheppen na hun werk in de bedompte ateliers. De automatische muziek neuriet door de openstaande ramen der café's en heel in de diepte gromt als een doffe dreiging het geraas van de wereldstad. Tot de paartjes zich vinden en ergens in de kromgebogen straten een hotel opzoeken. Vlak bij den tempel van den gods dienst vindt men die hotelletjes bij hon derden, nee, bij duizenden in de kleine straatjes op de helling van den heuvel. Deze kleine primitieve hotels garandeeren een ongestoord verloop voor den dienst van de liefde. Een paartje in een van, de parken of op het terras van. de SacréCoeur zou de bevolking van Parijs even sterk ergeren als iedere te openlijke demon stratie der geslachtsdrift de burgers ergert in Canterbury of in Innsbruck, in Gorkum zoo goed als in Weimar. Maar in Parijs bestaat de veil'gheidsklep der kleine hotels. Wat tusschen de vier muren der hotelkamers gebeurt, gaat, naar de meening van de Parijzenaars, niemand iets aan. Gemoedelijk geniet hij van zijn appéritif in hetzelfde stamcafétje waar hij sinds zeker tien jaar lederen morgen zijn cafécrème drinkt met twee m a a nbroodjes voor ont- VB^ Jk ?" bijt, waar ? J /\ L hij 'smid- W^ LJk ^ dags bij l i \ l de casse ? m croute z'n kwart litertje wijn gebruikt en _ ^ de krant naslaat op de l M nieuwste schandalen. ? l l In Berlijn ergert men l ? zich over een financieel | l SOOF schandaal, in Engeland heeft het een parlementaire crisis ten gevolge in Amerika wordt de eene partij door. de andere vervangen en sleept bij zijn val het heele beambtenkorps mee van zijn posten; in Frankrijk echter hoort de nieuwste moord en het financieele schandaaltje evenzeer bij het dessert als bij ons de_koffie. Maandenlang teerden de Parijsche kranten op den lustmoord Nozières die op zijn beurt slechts een aangename afwisse ling was na den lustmoord Defresne. Toen kwam te rechter tijd het schan daal Stavisky met den moord op raadsheer Prince als intermezzo. Daartusschen sloegen de kranten ruime munt uit het verblijf van Trotzki dat plotseling ontdekt" werd. ' ' En nu wie zal het zeggen welk nieuw schan