Historisch Archief 1877-1940
Toer i sme
No. 2978
Dalmatië, museum van
Italiaansche cultuur
; Matty Vigelius
K »t,
'f"
M<
;, f h De Balkan staat bij ons, Hollanders,
? "va niet bepaald in een goeden reuk
' .*?*- en daarom komt hij voor ons als
?Jj touristenland stellig niet zoo gauw in
aanmerking.
1, _' Het begrip Balkan" slaat dan ook
' Al. heel weinig op Dalmatië. Dit
kust' land aan de Adriatische Zee is een
Italiaansch cultuurgebied, al mag men
de zuiver Slavische bevolking niet
met Italianen vereenzelvigen. De beide
Oevers der blauwe Adria doorliepen
een zelfden ontwikkelingsgang,
wisaelden herhaaldelijk hun kunstenaars
en regeerders uit. En zoo stond dan
ook Dalmatiëaan de wieg der Itali
aansche beschaving en bracht langs
parallelloopende lijnen de Bomeinsche
cultuurgedachten tot ontwikkeling.
Op de Dalmatische kust en op de
eilanden in de omgeving vestigden
zich reeds omstreeks 390 v.Ohr.
Phoenicifiche en Grieksche nederzettingen,
later ook handelaren uit Syracuse.
Haar eerste wetten ontving Dalmati
alt de handen van Gentius, die in de
2de eeuw het koninkrijk Illyriëstichtte.
De strijd, die tusschen dit koninkrijk
en Home ontbrandde, eindigde in het
voordeel der laatste. Onder de heer
schappij van Rome werd Dalmatiëeen
der rijkste koloniën van het uitge
strekte rijk, beroemd om haar goud
en zilver, haar zijden weefsels, haar
zalven en oliën en niet te vergeten
haar wijnen en fijne vischsoorten/
Reeds in den aanvang der 4de eeuw
van onze jaartelling deed de
Romeinsche Cesar, Diocletianus, zijn paleis
verrijzen aan den rechteroever van
de druk bevaren Adria. Het paleis
vormde de kern, waar de stad Split
(Spalato, zeggen de Italianen) omheen
groeide. En evenzoo verrees in het
nabijgelegen Solin (Salona) een prach
tige, vroeg-Christelijke stad met basi
lieken, arena's, thermen en kerkhoven.
De Barbaren, Osmanen en Tartaren,
die in dit gebied in de Middeleeuwen
op een vreeselijke wijze huishielden,
vernielden veel wat van deze oude
cultuur was blijven bestaan, doch
thans worden in deze streek overal
onder bevoegde leiding opgravingen
verricht, die den naam Solin van in
ternationale beteekenis doen zijn en
kunsthistorici en archeologen lokken
naar de gedeeltelijk nog vrij gave
'ruines.
De sporen van het luxueuse cul
tuurleven, dat de Romeinen naar Dal
matiëoverplantten, kunnen we overal
in deze streek terugvinden; doch het
schoonste monument, dat zij ons na
lieten en dat de loop der tijden ons
vrijwel ongeschonden overleverde is
het paleis van Diocletianus te Split,
dat tusschen 295 en 305 gebouwd
?werd. Het vestingachtige gebouw werd
nagenoeg vierkant opgetrokken met
vierkante torens op de hoeken, waar
van er nog drie bestaan. Elk der vier
, muren bezit een poort, waarvan de
Noordelijkste, de Forta Aurea, wel de
schoonste is. Aan de zeezijde loopt op
ongeveer zes- meter boven den
beganen grond een zuilenrij, die echter
wel sterk den invloed van den tand
des tijds heeft ondergaan; van de oude
boogverbindingen is niet veel meer
, terug te vinden.
Denk niet dat het Romeinsche pa
leis het eenige is, wat Split aan over
blijfselen van Italiaansche cultuur
bezit, doch om een beeld te krijgen van
de architectonische monumenten, die
de Heerscheres der Adria", Venetië,
hier overal achterliet, voer ik u toch
liever naar Trogir, Sibenic en Rab;
of naar Dubrovnik, de voormalige re
publiek Ragusa, die, hoewel nimmer
haar zelfstandigheid tegenover Vene
tiëverliezend, toch haar Podesta uit
deze stad betrok.
Ge kunt u nauwelijks iets roman
tischer dan Trogir voorstellen ! Het
kleine, doode stadje is een juweeltje
van architectonisch schoon. In de
nauwe straatjes herinnert menig ver
vallen paleis, rijk met loggia's en beeld
houwwerk gesierd, aan vergane groot
heid. Doch het allerschoonste is wel
het Domplein met het indrukwekkend
kerkportaal, kwistig gesierd met ge
draaide zuilen en beeldhouwwerk, rijk
geornamenteerde pilasters en bogen.
Tot voor kort sierden aan weers
kanten van den ingang de typische
Byzantijnsche leeuwen vanSanMarco,
symbool van Venetië's macht, dit por
taal. Voorloopig zijn ze thans in het
Museum opgeborgen, tot de opge
wonden gemoederen, die hun haat
jegens Italiëop deze steenen monu
menten zochten te koelen, eenigszins
bedaard zullen zijn. Een van de
schoonste gebouwen der stad is ook
wel het Raadhuis met zijn monumen
tale trap, die aan het Barghello van
Florence herinnert. Hoe sterk spreekt
uit dit droomerig stadje de
gratievolle fantazie der Renaissance !
Maar niet minder treffend vindt ge
die in de met zware bastions ommuur
de stad Dubrovnik, waar wel iedere
steen zijn geschiedenis heeft. Een
stad, zoo schoon en boeiend, als ge
er nauwelijks een tweede vinden zult,
of het zou Florence moeten zijn. In
de nauwe stadshaven blikt ge langs
grimmig verweerde muren omhoog,
en daarboven ontdekt ge een stad,
waar schier ieder huis getuigt van de
dagen van Ragusa's macht en groot
heid. Men beweert, dat het Rectoren
paleis alleen maar in grootte voor het
Dogenpaleis te Venetiëonderdoet.
Het gaat niet aan u hier van al het
schoons, dat deze geheel unieke stad
herbergt, te spreken, want wij zouden
voorloopig niet uitgepraat komen.
Maar het is ondoenlijk om van
Dubrovnik te spreken en de beide
wonderschoone kloosters, dat van den
Heiligen Franciscus en dat der Do
minicanen onvermeld te laten. Bij
beiden is wel in de eerste plaats de
rijk gebeeldhouwde kruisgaiig van
beteekenis.
Toerisme in den Kaukasus
Opening van de Elbroes-hut. Begin
Augustus wordt in de Kaukasus op
den Elbroes op 5350 M. hoogte een
berghut geopend. Dit wordt dan de
hoogstgelegen berghut van Europa.
Het staatsreisbureau der Sowjetunie
Intourist" heeft reizen georganiseerd
ter gelegenheid van deze gebeurtenis.
Een bestijging van de toppen van
den Elbroes (5595 en 5633 M.) zal
plaats vinden, er zullen fakkelop
tochten en sportfeesten worden ge
houden en een vuurwerk worden afge
stoken. Alle inlichtingen worden ver
der door de Intourist" verstrekt.
. . . . altijd
weer hoort men spreken over
l r" l f* A Dat is ook geen wonder. Want de Leica
LtZI V-«/\ IS nu eenmaal het neusje van de zalm.
Met de Leica fotografeert U beter en goedkooper.
Gratis geïllustr. prosp. bij:
AMSTERDAM DEN HAAG
GRONINGEN NIJMEGEN
TOURISME IN RUSLAND
ZOMERDIENST
GRATIS VERKRIJGBAAR BIJ
INTOURIST
REISBUREAU DER SOWJETUNIE
KEIZERSGRACHT 518 - AMSTERDAM
ALPINISME IN RUSLAND
6 Augustus I934: opening van de nieuwe
Elbroeshut in den Kaukasus op 5350 M. hoogte.
Met inbegrip van twee dagen oponthoud in Moskou, treinreis naar het
bergdorp Naltschik in den Kaukasus, n dag oponthoud aldaar, autoreis
naar Adelssoe, n dag oponthoud aldaar, deelneming van l tot en met 10
Augustus aan de Elbroesbestijging, en terugkeer naar Naltschik, alwaar
weder een dag gerust wordt, kost deze toer
van de aankomst in Moskou af tot het vertrek uit
Naltschik:/132,
l AUGUSTUS BESTIJGING VAN DE
ELBROES-TOP, HOOGSTE TOP
VAN EUROPA 5633 M.
met afdaling op ski's naar Hut No. l l
8 Augustus ski-wedstrijden in de omgeving van deze hut.
Prospectus wordt per keerende post toegezonden door:
RUSSISCH REISBUREAU INTOURIST
KEIZERSGRACHT 518 AMSTERDAM TEL. 34732
de uitkijk** 29 juni
if i had a million
regie ernst lubitsch,
james cruze en anderen
Prinsengracht
bij da Leldsehestraat
Telef. 37460
2e week
leeftijd 14 jaar Dagelijks 2.30,1.15 en 9.30
Adverteeren op de juiste plaats en in de juiste courant
garandeert 100 % succes. Vraag eens de tarieven voor
het adverteeren op deze pagina aan de administratie.