Historisch Archief 1877-1940
- r
1:1
't
SCHERZO
N HET PARK VAX HOTEL
Schweizerhof-Pagoda wuiven pal
men de sinaasappelen bloeien.
Aan het eind van den tuin kan men
de "zee «ien stralen in de zon.
Wij zijn allen in den grooten salou
verzameld na het theeuurtje.
Onze . conversatie was.' zooals ge
woonlijk, in een internationale om
geving in dit. hotel aan de Riviera.
onbeduidende? gezegden, fijne para
doxen en dwaze geestigheden kruisten
zich.
In de. aangrenzende imiziekkamer
is de
laatstaangeko
men gast,
een jonge
Roemeen»
sinds eenige
dagen in 't
hotel, bezig
piano te spe
len. C p speciaal verzoek van Lady Diana
Allen een Amerikaansche. blond.
rijk en gescheiden -?speelt hij de
..Triana" van Albeniz met veel gevoel
en veel pedaalgebruik. Niemand luis
tert naar hem. Lady Diana net zoo
min als de anderen.
De piepjonge Raleigh O'Donoghue
die wij kortweg Rally noemden, ver
kondigt zijn ,,Up to date" stelregels
met dat eigenaardige keelgeluid van
de studenten van Oxford.
Het moderne meisje -?zegt' hij
is al niet meer modern. Ze is overtrof
fen en voorbijgestreefd, zooals,-de
shimmy, de sigaret in de lange pijp.
de Eton Crop" en de bruingèbrande
armen.
- Ja, bevestigd zijn vriend Charly
Weller. het jongensachtige meisje
hebben \ve geliad, evenals het zwem
mend reptiel van het voorwereldlijk
tijdperk.
Prachtig, stemt Pier»» Marini
sarrastisch lachend toe. De vrouw? van
heden rookt niet meer eu gaat.slechts
twee maal per jaar naar den kapper
om in de mode te zijn. 7e keert dus
terug tot borduurwerkjpH, tranen en
verlegen "/lichten \
Aangenomen, heeren t" en Lady
Diana staat op.
,,Jammer, dat men haar niet op de
proef kan stellen," zei Charly. ,,Wie
weet, ter gelegener tijd," voegt Rally
zijn vriend met een knipoogje toe.
Wat een dwaze gesprekken," ver
klaart een gezette Duitsche dame, die
de onhoffelijke jongelui den bijnaam
hadden gegeven van de Vliegende
Hollander." Wat mij betreft, ik ben
niet bang, noch voor mannen, noch
voor beesten." En terwijl ze een
hemelsblauwen hoed met een toefje wit
op haar hoofd plantte, ging ze statig
den tuin in.
De ondergaande zon wierp
stralenbundels door de mooie gekleurde
vensters. iDiana nam mijn arm en zei
Come along, dear, laten we naar de
promenade gaan om van den zonson
dergang te genieten."
Drie dagen later. 't Is slecht
weer geworden. De Roemeen maakt
onvermoeid het hof aan Diana Allen.
II
Gisterenavond zijn we naar een
bal geweest in Villa De Shnoni. Diana
was heel mooi in haar eenvoudige
nauwsluitende japon van zwart flu
weel: als eenige versiering haar prach
tig paarlcollier, drie rijen
roomkleurige, glanzende parels, die op haar
verbranden hals bijzonder goed uit
kwamen.
Wij keerden 's nachts om twee uur
in 't hotel terug. Diana trok mij.
metre maan. Zij leunde met haar naakte
ellebogen op de balustrade; ik zat in
een rieten leunstoel en keek naar de
sterren.
,,Heb je nooit opgemerkt, begon
Diana, hoe slecht vrouwen, die niet
door een heer vergezeld zijn,
behan? ' - ' L i rr?r, j^
in't hotel terug. Diana troümij. mei- uuui cc« **w. .~0 -?__,
tegenstaande het late uur. mee in deld worden in een restaurant ? Heb je
haar kamer, die aan de mijne grensde. gezien, hoe dekellner haar
veronachtHet was een gezellige kamer met roode zaamt, haar laat wachten, veinzende
Het. kan zijn . weerlegt .Lady
Diana : dat oppervlakkig beschouwd
men terugkeert naar een weeke ro
mantiek van vroeger, maar onze
geest, gaat niet terug. Wij zijn sterk
en moedig geworden. Wij zien d
levensproblemen onder de oogen
zonder blozen, wij durven de zorgen
aan zonder te beven, wij durven.....
zelfs naar spinnen te kijken, valt de
sarcastische Rally haar in de rede,
?zinspelend op een voorval van een
avond te voren.
Wij hoorden gisterenavond uit uw
kamer angstkreten' en wilden toe
snellen om U te helpen, daar wij min
stens dachten, dat er een dief onder
uw bed lag. .
Als 't een dief was geweest, zpu
ik niet gegild hebben. Het was «en
duizendpoot, zóó langt" En Lady
Diana schatte tusschen haar twee
wijsvingers de tusschenruimte, waarin
gemakkelijk een jonge ratelslang zich
had kunnen uitstrekken.
De Roemeen, die zijn spel van de
Triana" beëindigd had, komt in den
salon naar ons toe.
Lang, kwijnend en elegant posteert
hij zich achter den stoel van Lady
Dïana. Ze heft haar hoofd op en kijkt
hem van boven naar 'beneden aan;
dan slaat ze de oogen neer en zegt
glimlachend tot Rally: ,«Laten we ons
maar voorstellen, dat ik voor een
man gegild zou [hebben!"
O, tartte de ongeloqvige Rally haar,
ik wed dat U gegild ,had als een
oceaahstoomer!" Dat wed ik ook",
voegt Charly eraan toe. ?
Zoo wedt U dat, waarop?"
Een souper met champagne in Mi:
ramar" kondigt Rally aan.
tapijten, lange damasten
gordijnen en lampen met
rose kappen.
Zij verzocht mij plaats
te nemen tusschen de
zachte kussens op de sofa
en ging zelve in een leun
stoel tegenover mij zitten.
Ik moet TT wat vertellen." begon
zij, maar zweeg ,toen weer en aar
zelde.
Novelle door
Annie Vivcmti
Teekening J. F. Doeve
niet te hooren wanneer
zij roept?"
Ik vond het niet
noodig te antwoorden; Ik
zocht met mijn pogen den
azuren koepel af naar
de Groote Beer," in af
wachting dat mijn vrien
din zich nader zou verklaren.
..Heb je er nooit aan gedacht, hoe
het een vrouw neerdrukt om alleen
1de. ueii ecu *iv»,*.. ... -_
Haar droomerige blik werd plotse- door de wereld te zwerven? Of nog
ling strak glazig en haar halfgesloten erger: in gezelschap van oudere dames,
lippen bewogen zich zonder geluid te tantes, nichten, schoonzusters,
bedengeven. , kelijk oud of onverdragelijk jong?"
Een plotselinge schrik beving ook Ik overbrugde de onderbreking en
mij, schoot mij in de beenen en ik vroeg: Wie is de gelukkige sterveling
draaide mij om, naar 't raam, waarop die jij hebfc uitgekozen?"
haar oogen strak gevestigd waren.
Ik zag echter niets.
Diana was opgestaan en klemde
doodsbleek mijn pols vast tusschen
- ?> 'J - l--?J__
Diana aarzelde -en speelde
verdoodsbleek mijn pols vast tusscnen *JU»UB. -»~- _.. _.
een van haar krampachtige handen, stroóid met de parels, die tot op haar
terwijl de andere naar beneden wees, borst afhingen. Ja, maar.... het is
waar het damasten gordijn den grond nog niet zeker. Er is vóór en tegen."
w*».t. ia ertegen? vroeg ik direct,
raakte.
Kijk daar.'" zei ze. Myn bloed
stolde in mijn aderen. .
Er stond een man achter, de punten
van zijn schoenen staken onbewege
lijk, dreigend onder het gordijn uit.
De nachtportier, in allerijl gewaar
schuwd, kwam onverschrokken de
kamer in.
Kom eruit!" beval hij met een
bulderende stem, zich naar de gor
dijnen wendende»
Niets bewoog. Hjj stapte erheen en
rukte het gordijn weg. ,
Op den grond stonden onbewegelijk
en ongevaarlijk, een paar
manneschoenen l
Met Rally en Charly sprak nie
mand van ons meer.
?£ AUl^fc/ «*v*-.v- . - __ _
Wat is ertegen? vroeg ik direct,
overdenkende dat dit zoo weinig zou
zijn dat het spoedig was af te handelen.
Ja, maar.-.. zuchtte Diana op
nieuw, ik dfenk dat mijn leeftijd en
die van.... hem in aanmerking ge
nomen, hij me wel eens ontrouw zou
kunnen worden!" ?
Ik opperde direct een optimistische
theorie: Och kom, hoe ouder een
vrouw is, hoe minder men haar zal
bedriegen."
Diana fronsde beleedigd de wenk
brauwen,. ?,'.'?
Oud! Ik zie niet in, waar dat in
hemelsnaam op. van toepassing is"....
Ik praat over de toekomst," ver
beterde ik van de verre toekomst.
En werkelijk je hebt niet opgemerkt,
- ? -3-.1 J. 'U-^,^?_
and van ons meer. -mn w d Jk.c«jj». j«?*,..., ff,
Wat wilde je mij gisterenavond dat voor het meerendeel de bedrogen
zeggen?" (vroeg ik den volgenden vrouwen zijn".... (
avond aan Diana. Wij tutoyeerden Diana viel me ongeduldig in de
elkaar nu. rede. Laten we niet afdwalen. Er is
. Wij stonden op het terras, bij helde- nog iets tegen, dat ik zal moeten gaan
wonen in" ballingschap, in Boekarest,
inplaats van in Londen of New-York.
Het lijkt wel of hij van reizen
houdt," troostte ik haar.
Toen wond Diana zich op. Nu wat
het vóór betreft."
Gedurende de opsomming, die volg
de, had ik den tijd om de Groote
Beer,, de Poolster, de Draak, de Stier,
Cassiopeia, de Zegewagen en de Zwaan
te ontdekken en toen ik klaar was,
was Diana nog niet uitgepraat.
.... fijngevoelig, zeer beminnelijk !
En zijn oogen ! Heb je zijn oogen ge
zien? Ze zijn ontroerend ! Als je hem
kort geleden gehoord had, hier op .het
terras, toen hij sprak over de maan
en de zee l Ik zal niet zeggen, dat het
veel oorspronkelijks was wat hij ver
teld heeft, maar zijn stem en zijn
oogen!
En dan heeft hij een bepaalde ma
nier om zijn hand op mijn schouder te
leggen, met een gebaar teeder en auto
ritair tegelijkertijd; een gebaar dat
beschermt en dat remt, wat aan een
vrouw het gevoel geeft geen wil meer
te hebben en zich niet meer eenzaam
te voelen...... O, geen liefkoozing
op de wereld is overtuigender, meer
rustgevend dan die van een zachte
en vaste hand, die op den schouder
rust.
Lady Diana hief haar hand op en
scheen de herinnering te zoeken aan
die liefkoozing op haar ontblooten
- schouder, maar vond er slechts de
parels.
Ik heb inmiddels ook nog eenige
andere sterrenbeelden ontdekt. En ik
haal Saffo aan.... Reeds gaan. de
Pietaden onder, beslis geliefde......
En Diana beslist: Morgenochtend
om elf uur moet ik hem mijn ant
woord geven. Wat zal ik hem zeggen?
Ik onthield me van een geheel
overbodigen raad, stond op en zoende
haar op beide wangen. Ik was op 't
punt om haar mijn harteUjken geluk
wensen te geven, maar dan, ik weet
niet waarom, sprak ik hem niét uit.
Misschien is in den muil van den
leeuw" een. gevaarlijke voorspelling
in dit geval. Ik geef haar nog een kus
en fluister in haar oor den eenvoudige n
Engelschenwensch die tegelijkertijd zoo
vriendschappelijk en ernstig klinkt:
God bless you l"
En wij gaan naar, binnen.
Terwijl we den salon doorloopen.
treffen we Rally en Charly Weller.
Zij groeten ons zoo beleefd en be
rouwvol, dat wij ons verplicht voelen
om met een zekere minzaamheid te
antwoorden.
Klaarblijkelijk wilden de beide
jongelui op eervolle wijze tip huid be
kennen voor hun ongepaste grap met.
Ie schoenen.
Toen we de kamer van Diana bin
nenkwamen liep haar kamenier Nelly
ons tegemoet en zei een en al glimlach,
..past U op. want de twee jonge heeren
bereiden voor vanavond een nieuwe
^rap voor."
..Wel neen. onmogelijk, riep Diana
verontwaardigd uit. En hoe ben je het
te weten gekomen?"
Mijnheer Socurescu heelt het mij
gegezegd; hij heeft me opgedragen om
U te waarschuwen. Het ging zooals T*
weet om die weddingschap, die wed
dingschap met de beide jongelui om
geen angst, te toonen. ..O is het dat l"
..Het schijnt, dat mijnheer Rally of
mijnheer Charly vannacht een dief wil
voorstellen om V te laten schrikken.
Zij willen de kamer binnenkomen,
sluit U dus goed de deur." .
Diana barstte in lachen uit.
,,O, is dat de bedoeling! Welrieen,
integendeel." Zij gaf Nelly een goed
keurend knik je.
Mooi zoo, je hebt er goed aan ge
daan om het me te zeggen." En ze liet
i aar gaan. Dan, zich tot.mij wendende.
riep ze uit: Nu zullen wij lachen."
Maar ik was verontwaardigd. Wat een .
brutaliteit! Wie van de twee zou het
zijn. Diana is vroolijk en lacht. Ik
laat de deuren op een kier staan en wil
dan eens zien wat er gebeurt. n jij,
darling, sluit jij ook je deur niet af.
O ik sluit ze zeker, breng ik er
egenin. Al is het alleen maar voor de
grap, het idee dat er iemand in 't
donker mijn kamer binnenkomt om te
stelen, bezorgt mij al kippenvel.
Ik begrijp wat ze willen. Ik zal
mijn ketting goed zichtbaar op de
toilettafel leggen, zoodat ze niet lang
behoeven te zoeken. En dan zal ik ze
laten merken, dat ik wakker ben."
Ze omhelsde mij. Zorg ervoor dat
je ook wakker bent."
Ik lachte ,.Ja ja I"
Ik sluit me snel in mijn kamer op
en slaap direct in.
Plotseling wordt ik wakker. Het is
twee of drie uur 's nachts.
Ik hoor kloppen aan de gesloten
verbindingsdeur, tusschen mijn kamer
en die van Diana.
,.Wat is er?" vraag ik slaperig.
De stem van Diana antwoordt.
..Heb je het niet gehoord? Hij is hier
geweest."....
Wie?" De valschc dief! Ik
heb niet kunnen onderscheiden wie
het was. Er was weinig van te zien.
nauwelijks een schaduw, hij had zijn
hoofd in een donkere shawl gewikkeld."
.,Wat een schrik!"
Diana lachte achter de deur. ..Ik
heb gehoest om te laten hooven, dat
ik wakker was !"
En wat hebben ze gedaan? Heeft
hij iets weggenomen?"
Ja. het'parelsnoer. Verbeeld je."
. Morgenochtend zal ik het ze be
taald zetten.'*
? i
III
Wij stonden vroeg op en gingen
naar beneden om te ontbijten.
Diana en ik lachten zoo in de gang.
dat de Vliegende Hollander" haar
deur opende en vroeg wat er was.
Er is.... het souper met cham
pagne in Miramar vanavond. En wij
gingen vroolijk naar beneden,
Rally en Charly komen samen wat
later met hun gewone strakke ge
zichten, die zij 's morgens altijd
vertoonen. Zij worden ontvangen met een
lachsalvo en toespelingen.
Wat is dat voor een grap?" mop
pert Rally.
Dus, verklaart Diana met waar
digheid, ,,ik kies voor vanavond een
tres sec" extradry! En jij lieveling".
zich tot mij wendende:
Ik niet, ik geef de voorkeur aan,
een zacht wijntje. Ik zal Ast i
Spumanti", nemen. En verder
Homard a la Neuburg". De twee jongelui
keken elkaar aan met opgetrokken
wenkbrauwen en vragende oogen.
Diana hernam ! Was U het, Char
ly ! Zeg de waarheid maar. Ik heb U
wel herkend? En is U erg geschrokken
toen ik hoestte en lachte?"
Charly keek zijn vriend heel ver
baasd aan. Waar had zij het over?*'
Hebt U Miramar al besproken?"
drong Diana aan. Wij willen .een <
hoektafeltje, tien personen en
orchideeënversiering.''
Ze bazelt," mompelde Rally, zich
tegen het voorhoofd tikkend, en daar
door lachten wij steeds door, toen hij
zich naar Charly boog en hoofdschud
dend zei: Beklagenswaardig geval
van volslagen waanzin!"
Ja maar," riep Diana uit, ,,heb ik
dan tenslotte toch gegild vannacht?
Hebt U de weddingschap aangegaan,
ja of neen? Zijn wij nu wel of niet
uitgenoodigd voor het souper vanavond ?"
Met een spijtigen blik naar de nog »
leege plaats van , Dado Socurescu
kijkend, boog ze zich naar mij toe en
zei fluisterend:
..Jammer dat Dado er nog niet is.
Die zou er pleizïer in gehad hebben !"
De kellner, die ons bediende, boog
en zei: ..Pardon Mylady, mijnheer So
curescu heeft mij opgedragen U zijn
groeten over te brengen en hem te ver
ontschuldigen. Hij is vanmorgen al
heel vroeg vertrokken."
Vertrokken l" Ik zag haar
verbleeken.
Genoeg met die grappen," riep
ze uit, terwijl ze de jongelui strak
aankeek, die er heelemaal niet naar
uitzagen om grappen te maken.
Wie van U beiden is vannacht bij
mij binnengekomen om mijn parels
weg te nemen?" .
Ammoniak, eau de cologne, cognac,
kamillen en cederwater kalmeerden
eindelijk Diana en brachten haar weer
b«.
Maar toen wij na een poosje alleen
in de zaal waren, viel zij snikkend
in mijn armen.
Dado ! Dado ! Hoe is het moge-;
lijk!"
Ik boog mij over haar heen, troostte
en omhelsde haar, haar koelte toe
waaiend met de wijnkaart.
Vergeet dien slechten man ! Hij is
je onwaardig. Hij was laag en valsch."
..Valsch! mompelde Diana in een
snik. Toen sloeg ze de oogen op en
keek me aan. terwijl er een flauw
lachje over haar gezicht gleed: Ja.
hij was valsch! Maar mijn parels waren
het ook !"
(geautoriseerde vertaling door
C'. Wieling d<' Jong)
Schilderkunst-kroniek
De verzameling Regnault
in het Stedelijk Museum te
Amsterdam
Kr zijn van die dingen, die ge voor
uit, lang te voren hoort, maar die u
zoo onmogelijk lijken, en zoo groote
skepsis doen ontstaan ten opzichte
van hun verwerkelijking, dat wanneer
deze laatste intreedt, ge toch verrast
zijt en zeer ontstemd.
Het Stedelijk Museum te Amster
dam, onder leiding van . den heer
Baard, had ten opzichte van de
verdediging van wat toeumaals de
moderne kunst heette (nog zeer kort
geleden was Vincent ook modern)
een goeden naam. Wij konden daar
ongeveer (door de verzameling
Boen, dermaker) nagaan, wat die moderne
kunst voor ons land beteekende, wat
zij bracht en gebracht had en welke
dingen haar waarde gaven. De ver
zameling Boendermaker verdween.
? Ongetwijfeld was zij te groot, doordat
de verzamelaar, »te veel gedreven nu
en dan door zijn menschlievende of
schilderkunstige gezondheid niet altijd
kritisch genoeg stond tegenover zijn
aankoopen. Dit was een fout, die te
'?verhelpen was geweest, zóó de lieer
'Baard, óf zelf óf geassisteerd door
eenige deskundigen een keuze had
gedaan n dus wat hij zoo lang had
geduld (?) in de zalen van het Museum
niet klakkeloos had laten gaan. Het
schijnt mij toe dit niet anders te
kunnen verklaren doordat hier de'
heer Baard den moed eener persoon
lijkheid miste, een moed, naar mij
toeschijnt, hem te gemakkelijker daar
hij toch niet meer aan het begin zijner
loopbaan stond, maar het einde
daarvan in het zicht was. Maar al
heb ik dezen afloop ten zeerste be
treurd, toch is dat niet het geval
waarvan ik vooruit hoorde, dat het
het Amsterdamach Museum dreigde.
Het geval dat ik hier ter sprake breng
is de terugtrekking van de verzameling
Regnault. Wanneer ik dit juist ge
constateerd zie in de dagbladen, dan
is dit een ernstiger recidive voor den
leider van het Stedelijk Museum te
Amsterdam en het lijkt mij toe, dat,
behalve dat hij zich niet hoffelijk
gedroeg tegenover den goedwilligen
verzamelaar, hij het innerlijk met
dezen maatregel niet ns kan zijn,
wat opnieuw en ernstig op
karakteronvastheid zou wijzen. De vraag is
dus te stellen: is de heer Baard in
deze schuldig, is het door zijn schuld
dat een noodzakelijke verzameling
verdwijnt uit het Amsterdamsche
Stedelijk Museum, of is hij gebukt
voor invloeden, die zich rechten aan
matigen, die Ik niet erken; is hij minder
onhoffelijk dan ik dacht; is hij alleen
banger dan ik hoopte? Maar wie is
dan de oorzaak dit mag en moet
in dit geval gevraagd worden? De
meeste museumdirecteuren leiden als
directeur een sukkelend leven, doordat
zij omgeven zijn door een commissie
of een dergelijk iets. waardoor hun
macht vermindert, al wordt hun
verantwoordelijkheid daardoor ver
dund. Het is mij bekend, dat sinds
de instelling van een commissie te
Amsterdam (op welken grondslag is
deze commissie gesteld?) ik zekere
veranderingen, verzwakkingen in het
beleid van den leider heb meenen te
constateeren. HU leek mij. hoewel
boud nog in zijn spreken, belemmerd
in zijn handelen. Er moest dus ergens
een nieuwe macht zijn opgekomen.
die tegenover hem optrad. Kwam dat
van die nieuwe commissie? Leden
daarvan zijn zeker.de heeren Westen
dorp en Hoëll en Prof. van der Pluytti,
Wanneer ik- nu mijn instinct raad
pleeg en me herinner wat ik hoorde.
dan is de schuldige aan deze ver
andering de heer Westendorp.
?* * *
De veilige, die ik in dez«' gelijk kan
j^even is de heer . Kegnault. Het is
toch te vreemd, dat ge iets goeds doet
en daarom onhebbelijk feitelijk wordt.
behandeld. Ik hoop dat de heer
Repnault dit geval niet veralgemeenen
zal. maar zoo andere musea hem ver
zochten een deel'van
het.teruggetrokkene af te staan voor hen zelf.
hij in deze gunstig zal beschikken
(zóó iets is niet onmogelijk). Nog
iets: ik hoop, dat de schilders dit
geval niet en bagatelle zullen be
handelen en niet zonder protest dit
alles zullen laten gebeuren anders
zijn ze niet beter waard zelf. Dan
hoop ik ten siotte, dat de commissie
en de leider van hét museum zich niet
zullen terugtrekken achter den muur
hunner ambtelijkheid en andere din
gen, die hier niet ter zake zijn, maar
een duidelijk overzicht zullen geven
van wat geschied is. Zóó ontstaan
de propere toestanden, en properheid
is noodig. Ook de Amsterdamsche
Raad is in dit geval indirect betrokken,
in allen gevalle het bestuur van.
Amsterdam; ik hoop ook, dat zij niet
alles maar over hun kant zullen laten
gaan. Er is hier meer mee gemoeid,'
dan oppervlakkig lijkt.
PLASSCHAERT
Zie den bon op pag. 4
van het omslag
\