Historisch Archief 1877-1940
l
so
De Groene Amsterdammer van 7 Juli 1934
No. 2979
Letterraadsel
1.
2.
3.
4.
6.
6.
7.
8.
9.
10.
l'il onderstaande lettergrepen moe
ten 12 woorden gevormd worden, wier
ne. en Ie letters, beide van beneden
naai- boven gelezoii. een oud graf
schrift vormen.
bo - der - dert - d i - eer - ei - ge
KC - gen - ging - hand - im - lang - leen
lijk - lijk - mond -"iiu - nu - na - nee
no.- noeg - noo - po - poes - ren
ren - ri - roer - slacht - smoor - t"
t rei ? uit - va.
Omschrijving.
1. sarren, 2. scheldtuwuu, 3.
invitatie, d. stad in. ons land, 5. afstamme
lingen. 0. ontzag inboezemen, 7.
aan. . . altijd
weer hoort men spreken over
i r-1 f* A Dat is ook geen wonder. Want de Leica
LCI v-»/\ IS nu eenmaal het neusje van de zalm.
Met de L«ica fotografeert U beter en goedkooper.
Gratis geïllustr. prosp. bij
AMSTERDAM
GRONINGEN
DEN HAAG
NIJMEGEN
11. genaam, 8. egoïsme, 0. jongensnaam,
10. later, 11. loyaal, 12. bekende
12 ? plaats uit de geschiedenis.
Voor de inzenders van de goede oplossing zijn als prijs beschikbaar:
Boekwerken of Grammofoonplaten
Inzendingen, liefst op een briefkaart, vóór Woensdag a.s. 2 uur. Op
adreszijde vermelden: Oplossing letterraadsel.
De prijs van de melk van
OUD-BUSSEM
is verlaagd tot 20 et.
per Va Li t er-f l e t ch.
OploMing Letterraadsel.
Mij liet het leven stil en peinzend achter.
(J. C. Bloem).
1. myriade, 2. ijselijk, 3. litigant, 4. inch, 5. Edam, 0. tijdelijk, 7. hangar,
8. egelantier, l), tezamen, 10, lontar, 11. Eneïde, 12. vaporisator, 13. eens
klaps, 14. nieteling, 15. salaris, 16. taille.
Prijswinnaar werd na loting, H. J. Bierenbroodspüt, Sche veilingen, die aan het
secretariaat van de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel, gelieve
op te geven wat verlangd wordt.
de uitkijk" * e pi'
if i had a million
regie ernst lubitsch,
james cruze en anderen
PriMMgraoM
bij d« IridschMtnat
Ttltf. 37460
3e week
leeftijd 14 Jaar Digilijki 2.30,7.1S in 9.30
Adverteeren op de juiste plaats en in de juiste courant
garandeert 100 % succes. Vraag eens de tarieven voor
het ad ver te e re n op deze pagina aan de administratie.
Charivaria
PAINDELUXE-BROOl >
,,Ruim 40 congressen vcivoiiigd.cn zich
aan een gemeenschappelijken maaltijd".
(N.R.C.)
,,Dc brug krijgt aparte wandelpaden
voor de voetgangers." (O.H.C.)
,,De commissie zit in ? een moeilijke
impasse." (Hbl.)
,,Heffing voorloopig geschorst." (Tel.)
,,Hij was tijdens zijn leven een der
vurigste strijders voor de vrijheid." (S. W.)
AARDRIJKSKUNDIG NIEUWS
Toulousc is dus thans te vinden
tusschen Hamburg en Brünn". (N.K.C.)
,,De uiteindelijke strijd zal'gaan tegen
het socialisme." (Hbl.)
,,De barrière scheidt hem van het uit
eindelijke doel". (N.R.C.)
IS 'T NOU EINDELIJK UIT?
,,Er moest aan de Binncnlïofcomcdic
een uiteindelijk eind komen."
(Bomans-v, Rode)
Alleen het uiteindelijk verbruik van
den consument wordt belast." (Gr.)
,,Uw departement grijpt onze uit
eindelijk voorgestelde oplossing niet aan".
(Adv. Lorcntz-Lyceunt)
GAAT DAT ZIEN, ^AAT DAT ZIEN
In Huil wordt en tusschcnding ge
maakt." (H.D.) ,
HET LEVENDE LIJK
,,Verslagene en slachtoffer zijn beiden
gehuwd." (Tel.)
CORRESPONDENTIE
B. te U. i. In de Groene van 8 April
lees ik: De kosten zijn niet belangrijk
gestegen, zij het ook, dat zij zonder deze
maatregelen vermoedelijk nog meer ge
daald zouden zijn." Begrijpt u dat?
2. In het Utrechtsch Faculteiten blad
lees ik: De Litterarische faculteit. Bestaat
deze facultei n Nederland?
Antw. 1. Zeker. Niet belangrijk ge
stegen is een beleefdheidsvorm voor
verschrikkelijk gedaald.
2. En of.
DE-NIEUWE SPELLING
Als tle Regeering nu ook eens' haar
aandacht aan de taal wijdde? De
Minister van Justitie schrijft: Vlag
gen die worden gevoerd binnen het
raam der internationaalrechtelijke
usances. Anders liggen de verhoudin
gen. Ik moge de volgende instructie
vaststellen. Vlaggen, gevoerd buiten
het raam Van de internationaalrech
telijke xisancc".
ONS GEHEUGENSTREEPJE
,,De tol staat onder bewaking om te
voorkomen» dat ze niet in het kanaal
worde gevonden. (Tijd)
Het stoffelijk overschot van hem,
zijn echtgenoote en zijn zoon zijn naar
de woning der familie overgebracht."
? (Tel.)
Men zou hen in de gelegenheid kunnen
stellen eetwaren in een kantine te
kunnen koopen." (H.D.)
Hij voelt zich getrokken iets meer te
willen weten." (Gr.)
Q
^*"*»»**»!n, *^**~^j-^-.|, '* J****"**^ '^' ^''"^^'''frfrEN^^^M^a. '' ?.
't l$V
prettig werk,
tractatiemonnetje" te
voor Droste.
tijd breng je
hetheerlijkste
daterisl
Zoo'
Droste, reep
bijvoorbeeld...
Wie kent er
gÉzuiverder heer
1^ lijker
choco'V Uade?
Vier smaken ...
allemaal even
verrukkelijk! En
allemaal maar
10 et. per reep!
Veel heerlijk*
voorweinig geld!
DE GROENE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
Onder hoofdredactie van A. G. Josephus Jitta
Redacteuren: L. J. Jordaan en M. Kann. Secretaris der redactie: C F. v. Dam
Keizersgracht 355, Amsterdam G. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000
Opgericht in 1877 "^^^ *a*«««iaff 14 luli 1934
De relletjes te Amsterdam
De autoriteiten hebben de relletjes
te Amsterdam en elders met macht van
politie en militairen onderdrukt. Het
was noodzakelijk. Met die relletjes valt
niets goeds te bereiken. Het gevaar
bestaat, dat ten gevolge van die relletjes
de neiging zal toenemen de
volkt,-vrijheden, meer dan wenschelijk is, aan
banden te leggen.
De relletjes, die enkele dagen geleden te Amster
dam hebben plaats gevonden en die hier en daar
in den lande een geringejnavolging hebben gehad,
roepen de aandacht wakker voor de diepere oor
zaken, die J daartoe hebben geleid, voor de maat
regelen, waarover de overheid beschikt, om de
openbare orde te herstellen en te handhaven en
ten slotte voor de vraag, of de wettelijkejmiddelen
ter voorkoming van dergelijke euvelen -voldoende
zijn.
Amsterdam is eteeds de bron geweest van het
voornaamste verzet der radicalen van allerlei soort
tegen de politiek der regeering, zooals Utrecht
voorbeschikt schijnt de bakermat^te zijn van alle
nationale bewegingen.
De Jordaan is de buurt in Amsterdam, die
etedebouwkundig als het ware bestemd is de plek te
worden, waar ieder oproerig verzet zijn oorsprong
vindt. .
Toen de beroemde Fransche prefect Haussmann
op instigatie van Keizer Napoleon III de grootsche
plannen ontwierp en voor een deel volvoerde, die
het schitterende moderne beeld van Parijs hebben
geschapen, beweerde men niet geheel zonder grond,
dat een der oogmerken, waarom de nauwe straten
door brefede boulevards werden, vervangen, .was:
revoluties onmogelijk te maken.
Toen de Amsterdamsche regenten in het begin
van de 17e eeuw tegelijkertijd met den fraaien
grachtengordel den daaraan onmiddellijk grenzen
den Jordaan ontwierpen, hebben zij, ten einde de
belangen der grondspeculaten te dienen, voor de
volksbuurt de oude paden en slooten als basis1 van
het stadsplan behouden, doch voor de grachten
een geheel nieuw stadsbeeld ontworpen. Om thans
de Jordaan behoorlijk te saneeren zou een bedrag
van niet veel minder dan 100 millioen gulden nood
zakelijk zijn; voor een meer bescheiden saneering
zouden de kosten nog altijd 20 millioen gulden
' ?' ? . . -_i*«
bedragen.
.Weinig hebben de regenten in de 16e eeuw
kunnen vermoeden, dat een al te bekrompen geest
bij het ontwerpen van een stadsbeeld, een buurt
tot stand bracht die als het ware voorbestemd
was, de bakeimat te zijn van iedere revolutie.
De onmiddellijke oorzaak van de relletjes is de
vermindering van den steun, die in de eerste dagen
van Juli haar beslag heeft gekregen. Die maatregel
is genomen, na zorgvuldige overweging van alle
omstandigheden. Zij was noodzakelijk. Dat relle
tjes daarin eenige verandering teweeg zouden bren
gen, i s bij voorbaat uitgesloten. In dit opzicht gaat
nog heel wat meer effect uit van een request, dat
een groep Amst erdamsche predikanten dezer dagen
tot de regeering heeft gericht, dan van de barricades
in de Jordaan.
De burgemeester beeft, toen de politie niet in
staat bleek, de orde te herstellen, de hulp van
militairen ingeroepen, die hem natuurlijk
onmidttt>' *
dellijk werd verleend. Dank zij die hulp zijn de
uiterlijke teekenen Van het verzet bedwongen, met
het betreurenswaardig resultaat, dat helaas onver
mijdelijk was, dat enkele person en werden gedood
en een groot aantal gewond.
De Justitie heeft de geheel e" oplaag vai het dag
blad ,,De Tribune" in beslag genomen en waar
schijnlijk om herhaling van het[misdrijf van oprui
ing te voorkomen, zelfs enkele onmisbare
onderdeelen van de persen, waarop dat blad wordt
gedrukt.
Het gaat te ver hierin, zobals in Het Volk" is
geschreven, een aantasting te zien van de vrijheid
van drukpers en een soort van preventieve censuur.
Reeds meer' dan eens heb ik hier ter plaatse ge
schreven, dat de vrijheid van drukpers niet
oyheperkt is en dat het ontoelaatbaar is te gedoogen.
dat met behulp van de drukpers misdrijven zouden
worden gepleegd. De rechter zal ten slotte uit
spraak moeten doen, of hier inderdaad van op
ruiing sprake is. Dat die vraag in ontkennenden zin
zou worden beantwoord, lijkt" 'bij voorbaat uit
gesloten.
* * *
De Justitie kan nog verder gaan. Zij zou de Com
munistische Party Holland, waarvan de Tribune
. het officieel orgaan is, kunnen beschouwen als een
verboden vereeniging in den zin van artikel 3 van
de wet op het recht van vereeniging en
vergade^ring,' omdat deze vereeniging opwekt tot ongehoor
zaamheid aan de wet. De politie zou de vergade
ringen van deze vereeniging kunnen beletten en de
leden vervolgen, omdat zij deelnemen aan een ver
eeniging, die tot oogmerk heeft het plegen van mis*
drijven -Dat doel van de vereeniging behoeft niet
te büjken uit de statuten; dat doel zon ook kunnen
blijken uit de handelingen van de vereeniging.
Het wetsontwerp houdende nadere voorzienin
gen tot bescherming der openbare orde, dat ver
moedelijk binnen enkele dagen door de Eerste
Kamer zal worden aangenomen, geeft aan de Jus
titie nieuwe middelen om opruiing tegen te gaan.
Het zich in beleedigenden vorm uitlaten over het
Inhoud:
3
46.
78.
10
12.
13
1516.
-17l S.
19Prol. Mr .£" C. Josephus Jitta. De rel
letjes van Amsterdam.
\Valdemar Grimm, Kardinaal Faitlhaber.
L. J. Jordaan. Onlusten in Nederland.
S. J. Stcrnheim en M,v. H. Scholte.
Nederlandsch verbond.
Melis Stokc, Laocoön. teeftening Harmsen
van Beek. ??B. van Vlijmen. Rijksdngrede.
Dr. Jac. P. Thijs«e, De droogte.
F. Schoonheyt. Moderne Russische opera.
J. Voskuil, Nieuw werk van Piet van Gelder.
? C. van \Vessem. Mutiek.
J. H. van \Vieringen, Voorhistorische
menschenrassen.
i f. C. F. van Dam, Vacantie per vliegtuig,
teekenin? J. !?". Doere.
A. Plasschaert, Schilde*kunst,
L. J. Jordaan.. Bioscopy.
C. A. Klaasse. Duitsche coupons.
Albert Heiman, De schoonheid van het on
verhulde.
Ed. de Xè\'e, Verluchte manuscripten.
Uit het kladschrift van Jantje. - Alida
Zevenbooni.' Croqttante ci'oqiteljes.
Charivahuï, De man in het caie. teekenini*
T. v. d. El:eii.
Letterraadsel. Lharivat'ia.
Viooltjes
Voortreffelijke
chocolade in den
vorm van viooltjes.
Een specialiteit.
RINGERS
Lef op den naam l
openbaar gezag, of het verspreiden van geschriften
(of zelfs maar het in voorraad hebben van
gegchiiften) van dien. inhoud, is daartoe voldoende.
De middelen, waarover de overheid beschikt.
om de openbare orde t o handhaven, zijn met de
maatregelen, die tot dusverre», zijn genomen, dus
nog lang niet uitgeput. '...'«.
Dezer dagen ma g de publicatie worden ver
wacht van het rapport der staatscommissie-Kooien,
dat de wenschelijkheid heeft onderzocht van maat
regelen met betrekking tot het bekleeden van het
lidmaatschap der vertegenw oordigende lichamen
door personen, wier taatkund ig steeven kennelijk
is gericht op verandering der staatsinstellingen met
toepassing of bevordering van onwettige middelen"
zooals het in ambtelijken stijl heet. Ik zal de be
spreking van dat onderwerp tot de verschijning
van dat rapport uitstellen.
Het betreurenswaardige karakter van de relle
tjes, die in Amsterdam en elders hebben plaats ge
vonden, moet niet in de eerste plaats worden afge
meten aan het aantal dooden, dat daarbij is ge
vallen. Ernstiger is, dat die relletjes geen enkel
effect ten goede kunnen teweeg brengen. Maar
bovenal valt te betreuren, dat dientengevolge de
neiging toeneemt, de volksvrijheden, meer dan
wenschelijk is, aan handen te leggen.
A. C. JOSEPHUS JTT
\
B.