Historisch Archief 1877-1940
\\
20
De Groene Amsterdammer van 21 Juli '1934
N o. 2981
Letterraadsel
Croquante croquetjes
Alida Zevenboom
1.
2.
3.
4.
6.
8.
9.
10.
11. ,
Uit onderstaande lettergrepen moe
ten 17 woorden gevormd worden,
wier Ie en 5e letters, de laatste van
heneden naar'boven gelezen, een vers
van l leur. Holahd Holst vormen.
(oh is n letter).
aan - al - be - bert - droe - dij - eef
eu - fraat - ge - giers - huis - in - in
.ia - je - la - len - luw - nacht ? nus
oer - ren - ro ? rus - sol - stou - tap
tem - the' - toe - tra - vig - ving
wa ? wer - ij - za - zer - zwa - zwel.
Omschrijving:
l. bazar. 2. stad in Noord-Afrika,
12. **? v°6*li 4- bekende stad uit Grieksche
mythologie, 5. meisjesnaam. 6.
jon' gensnaam, 7. inspiratie, 8.
soldatenloon, . toenemen. 10. bijbeleche figuur,
15 ; ^ 11. aftocht. 12. grondstof voor
ijzergieterij, 13. verdrietig, 14. voor dag
en nacht, 15. rivier, 10. Romeinsch
13.
14.
IH.
17 keizer, 17. beroep.
Voor de inzenders va a de goede oplossing zij a als pi ijs beschikbaar:
Boekwerken of Grammofoonplaten
Inzendingen, liefst op een briefkaait, vóór Woensdag a.s. 2 uur. Op
adreszijde vermelden: Oplossing It-tterraadsel.
OnloMlng Lrtterraadnel.
Geluk en glas,
Breekt even ras.
1. Slangenkruid, 2. Alfred, 3. radeloos. 4. Xeptunus, 5. eensklaps, 6. Vel
zen, 7. eigenwijs, 8. tanig, 9. kogelstooten, 10. extract, 11. ezelskop, 12.
ragebol.
Prijswinnaar werd na loting \V. van de Stadt. Stationsstraat 94, Zaandam,
die aan het secretariaat van de redactie, doch zonder vemelding Letterraadsel,
gelieve op te geven wat verlangd wordt. .
Charivaria
ALS HOEDANIG?
i,-Wij geven dit gerucht als zoodanig
zonder voor de waarheid ervan tédurven
instaan." (N.R.C.)
,,Het P.T.T. als zooHanig heeft over
1933 winst gehad." (Tel. )
,,De figuren zijn van zeer ongelijke
waarde voor de film als zoodanig, maar
helpen de sympathie van het publiek
veroveren." (Gr.)
Deze instituten gaan om buiten het
wezen van de straf als zoodanig."
(Hand. Ned. Jur. Ver.)
,,Hij speelt in de keuken der journa
listiek een belangrijke rol." (H.D.)
.ONZE NIET PRACTISCHE TOONEEL
SPELERS
,, De nationaliteit speelde practisch
geen rol noch bij het werk noch in de
samenleving." (N.R.C.)
TRANSITO
,,Het ligt in het voornemen deze ver
eenvoudigingen door te voeren voor het
onderwijs." (De Rott.)
ONZE TOONEELSPELERS
,,De oneenigheid met zijn tegenstander
speelde een grootere rol dan zijn eigen
inspanningen," (Gr.)
, .Hij speelt een vooraanstaande rol in
den Tour de France." (Tel.)
, ,Het volksgeloof speelt een groote rol."
(H.D.)
,,De moeilijke rol van den consument."
(N.R.C.)
,,De waarneming der lettervorming
. speelt een rol bij het begrijpen der
nietgehoorde woorden." (N.R.C.)
ONZE PRACTICI
Het is practisch uitgesloten dat men
er groote kapitalen in steekt." (N.R.C.)
,,De kranten waren practisch eigenlijk;
het eenige medium." (Gr.)
Deze bepalingen worden, practisch
vaak toegepast op hopelooze gevallen."
(Hand. Ned. Jur. Ver.)
,,Het voorstel is bezwaarlijk prac
tisch uitvoerbaar te achten."
(Versl. N.R.C.)
ONZE CLASSICI
..Deze lering is een gebeurtenis gewor
den; meestal zijn de referenti vertegen
woordigers van een school." (Hbl.)
..Teekeningen van onze beeldende kun
stenaars en specimen van het werk onzer
dichters." (H.D.) .
Hij groet Haephestus hupsen."
(Charivarius)
ONZE MUZIKALE EN CULINAIRE
TOONEELSPELERS.
,,Nederland speelt maar een uiterst
ondergeschikte rol in het Europeesch
concert." (H.P.)
ONZE HISTORICI,
Caesar had het gemakkelijk met zijn
ne knoopje met een forschen houw
door te hakken." (Dcli Courant)
Als ik geen mannen in huis had
dan liep ik den heelen dag in een
zwempak rond, want het is geen uit
houden met die hitte en ik moet wel
eens denken aan mevrouw Hansen,
. de waarzegster op de Oudezyds Ach
terburgwal die, toen ik zoo'n beetje
l os vaste verkeering met een brand
weerman had en wat meer van hem
weten wilde, me zei toen ze de kaart
had gelegd, dat ik het nog beleven
zou dat de wereld vergaan zou door
de hitte en de droogte en het vuur
en het begint al heel aardig uit te
komen, maar als u mij vraagt geloof
ik dat al dat gezwem en gezonnebad
en al die dunne kleeren de menschen
nog maar warmer maken. Brj mevrouw
zaliger deed ik nooit wat uit voor de
Hondsdagen en dan nog met mate
en dan had ik nog altijd een
borstrok aan met een onderlijfje en daar
over een linnen lijfje en daarover
mijn linnen japon en nooit minder
dan drie rokken en natuurlijk wat
daar nog onder hoort en dat was nooit
dunner dan dik flanel en had ik het
warm in die dagen dat het toch ook
smoor kon wezen in de Bocht en dat
de gracht zoo lekker rook als nu
Boldoot t
' * *
"Wij wisten niet beter en ik
geloof nog al mijn leven dat al die
kleeren de warmte buiten hielden,
want koel was een mensch op zijn lijf
en nu hebben ze zoo wat niets aan
en hoe minder ze aan hebben hoe be
nauwder zij het krijgen en dan moet
alles maar uit en zoo in het bad en
dan opdrogen aan de lucht en als ze
'dan thuis komen, zijn ze van binnen
en van buiten geschroeid en moeten
ze allerlei ijskoude dingen drinken
om weer op hun verhaal te komen en
ik heb den heelen dag een pot lauwe
thee klaar staan want niets zoo goed
tegen de afkoeling als lauwe thee,
zegt dokter Vos met wien ik erg rneelij
heb want hij moest deze week vier
dagen achter elkaar in den Raad
zitten en dat voor zoo'n grijpstuiver
van, een tegemoetkoming met een
niksje van een pensioentje waar ze
gelukkig toch maar niét aan tornen
niettegenstaande ze op alles gaan be
zuinigen en dat is maar goed ook,
want als de knappe koppen niet meer
mogen verdienen dan de ezels waar
gaan wij'dan naar toe?
**'*
Meneer Stiefstra houdt maar vol,
dat de gulden een kwartje moet wor
den, eerder wordt net voor ons, men
schen, niet beter maar waar blijven
dan mijn drie kwartje?, dat zeg ik
maar, als van mijn gulden er maar
eentje overblijft? Wie speelt daar
mooi weer van? In mijn tijd als wij
een kwartje extra verdienden, dan
gingen wij naar de spaarbank en
lieten het op ons boekje schrijven en
daar heb ik dat tweepersoonsbed op
de Kieuwmarkt van gekocht toen ik
op trouwen stond, maar als de men
schen nu een extra-kwartje verdienen,
maken züer twee open waar blijf je
dan met al je economie? Als ik het
niet opmaak, zegt meneer Stiefstra,
dan balen ze het voor de belastingen
van me weg en wie heeft er dan meer
aan zjj of ik? Het is anders wel
crimineel wat n mensch tegenwoor
dig moet opbrengen en nu las ik van
de week weer dat al die nieuwe be
lastingen minder opbrengen dan mi
nister Oud heeft uitgerekend en dat*
kan goed worden, want dan krijgen
wij er natuurlijk weer een
stelletjebij om de gaten te stoppen en zoo ga je
maar door met gaten stoppen tot er
niets overblijft dan n groot gat
en dan gaan we met zijn allen naar
den kelder, zegt meneer Stiefstra. Ik
weet het zoo net niet met al die
dingen. Toen ik nog by mevrouw
zaliger in betrekking was, klaagde
wijlen meneer ook altijd over de be
lastingen en dat hij er nu meer dan.
genoeg van had en dat hrj weg zou
trekken naar Brussel als zij het hem
nog lastiger maakten, maar hij. is net
jes in zijn bed iu de Bocht gestorven
op een Zondagochtend toen hij wel
wat erg laat van de Groote Club is
thuis gekomen en door Jacob, de
huisknecht, 's morgens op de gang
boven werd gevonden.
* »*
En nu krijgen wij Zaterdogavond.
in het Stadion Parijsche nacht
feesten en ik begrijp niet goed dat onze
Burgemeester dergelijke zondigheden
maar kalm toelaat in onze stad, die
toch al niet zoo heel onzondig is, zal
ik maar zeggen. Ik ben nooit in Parijs
geweest gelukkig en heb het dus van
hooren zeggen maar wat ze daar onder
een nachtfcest verstaan.... Meneer
Stiefstra is niet de Kerstdagen naar
Parijs geweest en hoe is hij terugge
komen? Als een wrak, een lijk, zou ik.
haast gezegd hebben en hoe moet dat
nu hier op het Stadion gaan en dan.
zijn nog wel dokter Maup de Hartoghen.
meneer Bernard van Vlijmen in net
bestuur en ik heb ze allebei tot
dusver altijd voor nette menschen
aangezien en nu komt me daar zoo'n,
stelletje Parijsche nachtvlinders en
met de tegenwoordige lichtzinnigheid
is hét voor een fatsoenlijke vrouw al
zoo moeilijk om met een onfatsoenlijke
te concurreeren en als ik jonger was
zou ik me beslist aan het hoofd van
een beweging stellen om die nacht
feesten te beletten. Voor een rijks
daalder .steun minder worden de
mensche,n opstandig en ik kan het me
best begrijpen en telkens als ik een
aanmaning van de belastingen krijg,
zet ik mijn geraniums wat verder de
kamer in want een mensen kan zich
licht vergrrjpen maar is het niet even
erg als men zich. aan de ziel van zijn
medemensen vergrijpt en dat nog wel
door een dokter-raadslid die voor het
algemeene zieleheil moest waken?
Keen, dan is dokter Vos van een andere
kracht en als die nog eens een eigen
partij opricht, en waarom zou hu niet,
dan ben ik van de partij I En straks
na den eten komt kleine Ali me halen
want zij heeft kennis aan een
jongmensch met zoo'n klein auto'tje en
nu wil het kind met alle geweld dat
Tantetje eens meegaat naar Zandvoort
dan ga ik in de dikkie" zitten* zei ze
en ik schrok een beetje van dat
dikkie" want met de tegenwoordige
jeugd moet je oppassen maar zij be-,
?doelde de kattebak, achter in, en ik
wil wel eens kijken hoe zoo'n moderne
jongeman zich gedraagt en u kan best
uw badpak meenemen, zei kleine Ali,
wjj gaan ook in zee enbet is 'a avonds
wat lekker" maar daar zal ik me toch
maar niet aan wagen. Dan heb ik
morgen weer scheuten.
DE GROENE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
Onder hoofdredactie van A. G. Josephus Jitta
Redacteuren: l*, j. Jordaan en M. Kann. Secretaris der redactie: C. F. v. Dam
Keizersgracht 355, Amsterdam C. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 * Getn. Giro G. 1000
Opgericht in 1877
No. 2982
Zaterdag 28 Juli 1934
De moord op bondskanselier Dollfuss
EUROPA OP EEN KEERPUNT
De afnfhuicelijke moord o\> tien bonds
kanselier DollfusH, 2'» Juli door de
'Oostenrïjkschc nusi's yepleer/d. betcekent
in ieder geval een keerpunt in de politieke
situatie run Knrojta. Afwachten is thans
niet langer mogelijk. De
aansfirakelijkheid van de reyeeriny van Hitler sal teel
worden ontkend, tnaar ille ontkenning zal
ijecn geloof vinden. Het gemeenschappelijk
front van, de groote mogendheden oiider
leiding ran Mnssolitti legen iJuitschland
gericht sal een voldongen feit icorden..
Twintig jaar geleden .bijna op den dag af vond
te Ser'ajewo de aanslag plaats op den
Oostenrijkschen troonopvolger Frans Ferdinand. Men heeft
dat schot wel eens het eerste schot van den grooten
oorlog genoemd. Toen Frans Ferdinand gevallen
was, gaven velen zich nog geen rekenschap van' de '
gevolgen, die dat ne schot kon hebben voor den
toestand in Europa. Het is niet waarschijnlijk, dat.
er thans staatslieden zullen zijn, die niet begrijpen,
dat de geslaagde moordaanslag op Dollfuss een
keerpunt beteekent in de politieke situatie van
Europa en de wereld.
Oostenrijk en zijn, kanselier Dollfuss hadden het
hoofd te1 bieden aan schier onoverkomenlijke moei
lijkheden. De economische en financieele positie
van het nieuwe Oostenrijk is zoo precair, dat er
slechts redding is te verwachten, hetzij door de
hulp van de groote mogendheden, hetzij door de
aansluiting bij Duitschland. Het laatste zou in de
huidige omstandigheden onvermijdelijk een oorlog
tengevolge hebben.
De regeering van Dollfuss, die sinds meer dan
een jaar dictatoriaal zonder medewerking van het
parlement regeert, heeft de meerderheid in het
volk niet achter zich. Zoowel de nazi's als de
socia- . ?. i
listen zijn in de oppositie. In den laatsten tijd is
DollfUss met groote kracht tegen de socialisten
opgetreden. Tegenover de nazi's betoonde hij een
zekere lankmoedigheid, waarschijnlijk omdat hij
rekening moest houden met de meening van een
groot deel van zijn volgelingen, zijn ministers, zijn
ambtenaren, de rechterlijke macht, bet leger n de
politie.
. ' '.,. v . _. . .'.. , ,
V oorzoover men op de berichten af kan gaan, is
de regeering den toestand meester. Deze regeering,
thans van haar leider beroofd, zal zich krachtiger
dan tot dusverre tegen de nazi's moeten keeren.
Dat is een onvermijdelijk gevolg van de situatie en
dat zal de wensch zijn van de groote mogendheden,
in het bijzonder van. Italië.
De regeering van Hitler xal wel truchU'ii de ver
antwoordelijkheid voor hetgeen geschied is te luo^
chenen, maar die ontkenning zul geru gelooi' vin
den. Hitler is er niet in geslaagd de belofte, die hij
in VenetiëaanMussolini gedaan heeft, na te kouieu.
De uit Duitschland afkomstige, voor Oostenrijk
bestemde en in Zwitserland iu beslag genomen mu
nitie, vormt de eerste van de jongst»; aanwijzingen
in die richting. De uit Oostvwijk gevluchte of ver
dreven nazi's zijn tot voor k»u-t in Duitsrhluud niet
open armen ontvangen. De Duitsrhe gezant iu
Weenen is als bemiddelaar opgetreden tusschfii de
opstandelingen en de Oostonrijkschti regeering.
Weliswaar is hij door zijiu-egt'ermgge
eu ontslagen, maar dat zou /«'k«T niet
zijn. indien de poging gelukt \vas.
Het gemeenschappelijk front van de groote mo
gendheden tegen Duitschland .onder .leiding van
Mussolini zal een voldongen feit worden. Men- kan
zich voorstellen, hoe Mussolini tegenover Hitler
gestemd is, nu deze zijn belofte niet is nagekomen
en Mussolini op zijn buitenverblijf, \yaar hij in het
gezelschap van het gezin van Dollfuss vertoefde,
van den geslaagden aanslag bericht kreeg. De
woorden van Mussolini in zijn telegram van deel
neming aan de Oostenrijksche iï»geering. dat de
geheele beschaafde wereld degenen, dits recht
streeks en indirect de schuldigen zijn, veroor
deelt, kan wel niet anders begrepen worden, dan
als een critiek op Hitler.
Oostenrijk verloor op een der gevaarlijkste
Qogenblikken in zijn geschiedenis zijn nog geen
42 jaren ouden kanselier Dollfuss. Aan het eind van
den oorlog moest hij zijn studies nog voltooien.
Ka een ongeëvenaard snelle carrière aanvaardde
hij zijn uiterst zware functie. ?
Hoe kort zijn leven ook geduurd moge hebben,
tevergeefs heeft hij allerminst geleefd. Es wird die
Spur von seinen Erdentagen nicht in Eonen
untergehn.
A. C. JOSEPHUS JITTA
INHOUD; i. Prof. Mr. A. C. J os'. Jitta, De
op Dollfuss. 2. Dr. H. Penzel, Xieuw leven" bewe
ging in China. 3. L. J. Jordaan, De dolle hond.
4. Dr. Jac. P. Thijsse Oogsttijd. 5. Melis Stoke,
De drie koffers. 6. Nico Rost, Boekbespreking.
7.,A. Plasschaert, Directeursvacature. J. F. Doeve.
De persbreidel. 8. Mr. H. Scholte, Volksvermaken.
-r- Q. L. J. Jordaan, Bioscopy. 10?u. Albert
Heiman, Marokko. 12. R. van Ravenbeek, Lon~
densch tooneel. 13. L. Althoff, Staatsvijand Nr. i.
15. C. A. Klaasse, De renteverlaging. jó. S. van
Praag. Gólvemwervers.?iB. Jantje. Alida Zeven
boom, Croquante croquetjes. ig. C. van Wessem,
Slavernij. Voskuü, Etaleeren. 20. Charivaria
Lettèrraadsel Nieuwe spelling.
Viooltjes
Voortreffelijk»
chocolade in den
vorm van viooltje».
Een specialiteit.'
RINGERS
Let op den naam t
t ;r?~