18 De Groene Amsterdammer van 28 Juli 1934 No. 2982 f i' v! i Croquante croquetjes Kladschrift van Jantje No. 2982 De Groene Amsterdammer van «28 Juli 1934 19 Alida Zevenboom Mannen zijn toch wonderlijke we zens ou ik heb al wat mot zo inoegoihaakt al was liet gelukkig altijd op oen behoorlijken afstand. Gisteren avond kwam ik op do kamer van meneer Stiefstra on daar zat hij bij eou open verlepte kof foren, had t runen in zijn oogon. Hij gaat oon paar weken op reis met zijn dochter, die slang van xi woet wel on zijn schoonzoon on oen zustor on nog meer dierbare familieleden. en zij hebben, goloof ik. zoo'n autobus gehuurd van wogo d«j goedkoopte on daar zat hij on kook net of hij geen tien kou tellen. Niet lekker? vroeg ik on lei zijn pijp, die hij brandend en wol óp oen schoon 'tafelkleedje gelogd had. in don aschbak. Do verzekering bot aalt niets terug voor geschroeide kleedjes, zei ik. Ik zag dat hij wat wegslikt-u on oon overhemd opvouwde, nuvar zoo dat bot vol kreukels kwam-te liggen. Tk heb nog nooit oon man gozion; die be hoorlijk oon koffer kou pakken bolialvo meneer Pierre, die wist alles altijd zijn behoorlijke plaats te geven en hield dan nog ruimte over. Hij slikte weer wat weg on kook me aan.. ? Ligt do trommelkook wat zwaar Op uw maag? vro»»g ik. want al& oon man triestig kijkt komt hot altijd uit zijn maag vuurt. Ziet u die koffer? zei hij. Ik zei dat ik hem zag en me schamen zou er moe op reis te gaau. Dat kan wol, zei hij ou hij slikte weer wat weg. maar weet xx dat dit de koffor is die mijn. moeder voor me inpakte toen ik voor het eerst hot hxüs uitging? ? 'Er .uitgezet, wegens slecht gotlrag? vroeg ik. want je kunt mot marinen nooit genoeg oppassen. Mijn eerst e betrekking buiten het ouderlijk luiis, zei hij. Mijn goeje moeder pakte hom zelf in. ... Hij slikte weer. Zes van alles' en prinia. Eon ordelijke vrouw. ... Dan lijkt xi zeker moor op uw vader, zei ik 011 kook rtiiar de pijp en mijn kleedje. . Die koffer is met mij op reis ge weest mijn heele leven door. zei hij en slikte nog eens'. Daar zit nog een etiket van de Maatschappij .,Ne derland" van mijn Indische reis.... de witte mieren hebbon hem niet op gepeuzeld. .. . oix dit is van mijn reis naar Amerika Toen zuchtte hij. . Met die koffer ben ik op mijn huwelijksreis geweest.... hier de H.V. Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE. Uitgifte van 4% Pandbrieven 99% etiketten van de hotels langs den Kijn.... twii was eeu luoiisch nog tevreden met een huwolijksivisje langs don Rijn.... Waar zijn uw borstrokkeu? vroeg ik, waut ik was er bij op mijn knieën gaan liggen on begon iu te pakken omdat er anders niets van terecht zou komen en die slang van een dochter er aanmerking op ge maakt zou hebban. Ik draag netjes op reis. zei hij. Onvoorzichtig op uw leeftijd. zei ik. en dan in een uuto waarin het van alle kanten tocht. En in die koffer hebben wij het luiergoe'd van onze oudste geborgen tot-u wij mot vacantie gingen. . . . -' Do oudste. . . . xiw dochter?. .. . Kou schat van oou kind. zei hij. Toen zo nog jong was. zei ik. En mot de koffer bon ik bij u gekomen, zei hij. En ik had u er lia;ist om de deur gewezen want oen hoor op kamers die zulke bagage hooft.... dat is niet pluis, dacht ik. Ach. zoo'u verschrompeld st\ik loof.... wat kon hot allemaal vertol Ion. ... Do trommelkoek lag hom bepaald zwaar in zijn ingewanden, want ik heb hom nog uooit zoo ge/ieu en. zoo is hij weggesukkeld on hooft mij de twee plaatsen voor den Parijsehen nacht van doktor Maup do Hartogh gelaten on ik moot zoggou dat hot me erg is meegevallen.' al vertelde een heer naast me dat het eou schandaal was dat al dat geld voor dit feest naar het buitenland gaat omdat hot allemaal vreemde artisten waren maar mis schien dat ze nu in Parijs Amster?damsche Nachten gaan opvoeren on dan verdienen onze menschen.er ook wat aan en ik denk dat de Parijzenuars hun oogen zullen uitkijken als zij zien. hoe wij onze nachten doorbrengen on ik dacht het wol dat het me zou op breken, want ik kan niet goed meer tegen de nachtlucht on door don regen ben ik heelemaal uit mijn doen geraakt en wanneer komt er nu cons oen wet waarbij wij huissloven ook eens een beetje vacantie krijgen mot behoud, niet van de zorgen, maar van het salaris? Ik zal dokter Vos er eens voor warm zien te maken, want er -zijn heel wat huissloven en iedere stem is er een bij de verkiezingen en hij heeft het nu toch maar klaar ge speeld dat de winkels op Zondag open zijn en nu heb ik uit de krant gezien dat hij ook al verstand heeft van de bewaarscholen en het a-b-c en dat is toch maar mooi van de'politiek' dat je van alles verstand krijgt als« je er maar lang genoeg in blijft en ik wil u wel zeggen, dat. als dokter Vos met vacantie gaat, ik meneer Baas die nu baas is van de stadsdokters, laat komen en ik heb me laten ver tellen dat hij zoo'n goed middel weet tegen zomersproeten en daar heb ik nog al last van gehad. En nu hoop ik maar, dat meneer Louis de Vries, die 50.000 pieterxnannen bij elkaar krygt voor zijn tweede hypotheek. Als ik naga wat een moeite ik gehad heb voor een. eerste hypotheek op nujn huisje op de Veluwe, houd ik voor meneer Louis mijn hart vast. En hij speelde toch zoo ontroerend mooi in dat edele stuk De'Spaansche Vlieg!" ' Ra, ra, ra, Germania!" De man die in Duitschland voor de propaganda zorg draagt- van de nationaal-socialistische idee en die alles in het werk stelt om den Führer te bewijzen welk een volijverig en.toege wijd dienaar van den dictator en liet nieuwe regeerings-systeem hij wel is, indachtig aan het aloude: Wiens brood men eet, diens woord men spreekt," heeft ervoor zorg gedragen dat de vereenigingen ter bescherming van oorlogsinvaliden zich tot alle bedrijfsdirecties wendde met het ver zoek (lees: bevel!), ter verpachting van de in den strijd gebrachte offers, op l Augustus a.s. (dat is op denzoogenaamden Soldatendag) aan alle in de verschillende industrieën werkzaam zijnde gemutileerden het bekende boek van Adolf Hitler Mein Kampf" uit te doen reiken. Het is te hopen, dat ze er mee in genomen zullen zijn, want het ge schenk is als eere-betoon bedoeld. Thans is tevens overal aangeplakt, ook in de hospitalen en klinieken van het land, dat aan alle oorlogsinvaliden of bij minder verheven gelegenheid verminkten van hoogerhand verlof wordt gegeven den. Führer of zijn portret (sic !) te groeten met den overgebleven linkerarm indien do, rechtor is afgezot en mochten bij geval beide armen ontbreken dan wordt bij wijze van onderscheiding en bij uit zondering toegestaan...*, de lede maten welke zij niet meer ter beschik king hebben niet voor den groet te bezigen doch hun stem te verheffen ter eere van den grooten' man, wiens wil wet is en die. volgens een officieel coninuriiKLué, altijd gelijk heeft ! PTj Om het- dezen roepei's gemakkelijk te maken werd onlangs een prijs vraag uitgeschreven ter verkrijging van een nieuwen strijdkreet voor Duitschland. Op n na Zijn zes en dertig honderd antwoorden binnen gekomen. Animo genoeg in een land, waar men in het algemeen zoo weinig groote monden aantreft. Naar verluidt heeft de Rykssportleider von Tachaummer, die zelf over een sterkklinkend keelgeluid schijnt te beschikken» de voor een bekroning in aanmerking komende kreten 's mor gens vroeg, bij wijze van proef, door een groep S.A.- en S.S.-mannen met vacantie in de Siegersallee te Berlijn doen uitroepen. . v'.j ? ^** EUPLOTES Uw] zonnebril m I. H. SCHMIDT'. Optkin, lokii 12 Afschaffing der slavernij Constant van Wessem Verzorging van etalages \ Een eeuw geleden , 31 Juli zal het honderd jaar geleden ?zijn, dat Engeland, door als eerste bsschaafde natie de slavernij der ne gara in zijn rijk af te schaffen, voor ging in het b33iniigen van een toe stand, waarbij menschen openlijk als "koopwaar op de markt werden ge bracht en vox'kocht, eon toestand be schaafde lauden onwaardig. Engeland maakte een begin; toch ?zou het. nog tot 1863 duren voordat ook Nederland zijn West-Indische ne gerslaven de vrijheid gaf en eerst na eon strijd van 12 jaar in de Kamers gelukte het aan minister Uhlenbeck in Aug. 1862 een wetsontwerp er,door te krijgen. Waarbij met ingang van 7 Juli 1863. tegen een vergoeding van / 300 per slaaf aan den eigenaar, de West-Indische negerslaven werden vrij verklaard. Het zwaar wegende van een der gelijk besluit blijkt niet alleen door de zeer late afkondiging immers de löe eeuw was een eeuw, waarin de humanitaire begrippen reeds algemeen waren geworden , maar ook door den. feilen, tegenstand, die in landen als ?de Zuidelijke Staten van Amerika een vrij-verklaring der negerslaven als werkkrachten op de plantages onder vond, waar de afschaffing van de slavernij een der geschilpunten werd, <lie in den Amerikaanschen burger oorlog van 1862-1805 den stryd tusschen Noord en Zuid deden Ont branden, Vooral voor de plantageeigenaars in de Zuidelijke Staten van Xoord-Amerika was het behoud van Sjoedkoope Werkkrachten een kwestie van vitaal belang en hoezeer men ook uit menschelijk oogpunt de vrij ver klaring van onze West-Indische slaven mag toejuichen, het valt niet tégen te spreken, dat deze vrijverklaring aan onze kolonie Suriname, voordien een bloeiend gewest, den doodsteek heeft gegeven, aangezien de vrij ge worden 'negers zelfs niet voor geld en goede woorden meer waren te be wegen plantagewerk te verrichten en , een primitief leven in de bosschen en in krotten verkozen boven den ver foeiden arbeid, die toch alleen door hen, als het best bestand tegen het klimaat, met vrucht kon worden verricht. Pogingen om werkkrachten te immigreeren zijn vrijwel mislukt, blanken konden er niet aarden en de Javanen en Britsch-Indiërs, die zich lieten bewegen op de plantages te komen werken bleken te duur om de winst de kosten te laten dekken. Sindsdien is Suriname als noodlijdende kolonie het stiefkind van onze staatsrekening gebleven en nog steeds is er geen bevredigende oplossing gevonden. Aan de afschaffing der slavernij ging de afschaffing van den overzeeschen slavenhandel vooraf, zeker het onmenschelijkste gedeelte van de sla vernij. Want werden de slaven op de plantages vaak met groote gestreng heid behandeld en bleef ongetwijfeld de schande bestaan dat de beschaafde mensch zijn minder beschaafden medemensch in een staat van slavernij hield, de plantage-eigenaars wisten toch wel, dat het in hun eigen voordeel was, hun zwarte werkkrachten ,,in goede conditie" te houden en ze niet door een te slechte verzorging onge schikt voor hun arbeid te maken. Het was wederom Engeland, dat voorging in de afschaffing van den overzeeschen slavenhandel, die zeker een der zwartste bladzijden in de Europeesche beschavingsgeschiedenis b 3teekende. De gruwelen van het trans port der slaven uit Afrika naar Amerika om daar als werkkrachten voor de plantages verkocht te worden, zijn bekend genoeg en mogen waarlijk niet overdreven genoemd worden. Niet hooger geschat dan balen koopwaar, stopte men het slavenschip zoo vol met zwarten als het maar eenigszins bargen kon, op de dubbele dekken lagen de slaven tegen elkaar aan, de knieën van deti een in de knieholten van den ander, als haring in een ton, met kettingan om polsen en enkels. Hygiëne was onmogelijk, de sterfte dan óók groot, maar de koopwaar goedkoop on er werd derhalve achte loos mee omgegaan. Bsods drie eeuwan was dit badrijf in stand gehouden to9n Engeland in 1807 door een Wettelijke verbodsbe paling het overzeesche vervoer van negerslaven verbood. Denemarken volgde in 1812, Holland in 1814, Frankrijk in 1818. Spanje volgde eerst in 1820 en niet dan nadat de afschaf fing door Engeland met 400.000 pond was gekocht. Da clandestiene slaven handel bleef echter bestaan, totdat in 1888 de laatste afnemer, Brazilië, wet telijk de slavernij afschafte. DO avonturen van den slavenhaler, die smokkelhandel in negerslaven dreef, hebben den aanschijn gegeven aan menige a romar. eh aan een lectuur, boeiend als die der zeeroovers. Een uitstekend werk, ook als documen tatie verrichtte Dow 1 met zijn in 1927 uitgegeven boek, Slaveships and slaving". TentoonatelllngjlblJJE.T.R.A. Het aspect van ae etalages kan de winkelwijk in een lusthof herscheppen, Waardoor zelfs de eentonige pan toffelparade van de hoofdstraat in tintelende sfeer wordt gezet. De goede etaleur is een toovenaar. Met een, paar dubbeltjes requisieten ver richt hg Wonderen en bekeert in een ommezien onverschillige kijkers tot hartstochtelijke koopers. Voor elk van deze kunstenaars zouden wij een vol ledig dictatorschap willen opeisohen, want uitstallingen, die lokken en ver leiden dóór harmonische rangschikking van haar artikelen en feërieke aan kleeding der vitrines, zijn nog gering in vergelijking met het aantal van haar tegenvoeters. Een school voor etaleurs is dan ook stellig niet overbodig. Het instituut Etra" (?afbraak" van de woorden etalage- en reclameschpol) heeft ver leden week in zijn lokalen aan de Keizersgracht eenige etalages van zijn leerlingen voor het publiek geëtaleerd en daarmede aangetoond, dat het gewone gebruiksvoorwerp even goed een sieraad voor de etalage kan zijn als zijn lotgenoot, die van edeler hout gesneden is, mitf- het etaleeren door een. bekwame hand geschiedt. Wat is er prozaïscher dan een ver zameling geruite theedoeken? En toch, de getrainde etaleur weet er raad mee. Hij rolt ze op, spreidt ze uit, plooit ze tot een zwierige draperie, schildert op den achtergrond een paar tegels en ziedaar, het lijkt of hij een hoekje uit de frissche, Hollandscho keuken in de uitstalkast heeft neer gezet.^ Zoo gaat het eveneens met andere artikelen, van de snuiterige zakdoek jes tot de strakke heerenhemden, van de groenten in blik en allerhande etenswaren, dikwijls door een snedigen. slagzin gekruid, tot de nobelste parfums. Nu moeten we niet denken. dat de etaleur alleen ruime uitstal kasten van warenhuizen en modepa leizen te verzorgen krijgt, ook in. nederige winkels en enge hoekkastjes. dient hij de beperkte ruimte en pri mitievej materialen 4volkomen te be nutten* JDe leider van de school, de heer Groszkopf en zijn leeraren ontwikkelen den smaak der lesrlingen en bekwa men hen in ontw^rpsn, schilderen, timmeren en in al wat noo:lig is. om het reusachtige en veelkoppige kame leon, dat later ?. tegenover ? hen zal staan, te kunnen bedwingen. Wie critisch rondkijkt in de winkel wijken van onze steden en dorpen zal toegeven, dat er voor zulke eta leurs nog overal ,,werk aan den