18 t-1 De Groene Amsterdammer van 11 Augustus 1934 N o. 2984 Radio en grammofoon Dansplaten voor den zomer Karel Mengelberg Odeon, Hls Master'a Voice. Polydor en Columbiafabrikaten Wie van ons herinnert zich niet het tumult en het geruzie dat er was, toen het fenomeen ,.jazz-muziek" in den tijd kort na den oorlog in Europa zijn intre de deed. Terwijl de soldaten oorlogsmoede huiswaarts keerden en de demonstra ties der revolutionnairen in onze steden de hoop deden leven, dat deze oorlog nu werkelijk de laatste geweest zou zijn. begon de jazz zich met verbazing wekkende snelheid te verbreiden. Vergeten werden de elegante dan-, sen van vóór den oorlog; de begrippen: valse-boston. scottish, polka-mazurka. cake-walk verouderden ras. Deze dan sen waren muzikaal zeer geacheyeerd en hadden een bijna ingetogen ka rakter uitgezonderd natuurlijk de cancan. De jazz echter was een luidruchtige en %vilde kla-nt. in ieder geval stak er in hem een primaire vitaliteit. Voor ons allen was het eerste aanhooren van een jazzband een merk waardige sensatie. In 't begin stootte ons daarbij het on-harmonische af. het ? willekeurige der stemvoering. vooral het geëxalteerde; ons verschrik ten de nieuwsoortige. bombardementen van ons gehoororgaan dcor het gedrui.sch en geraas van het slagwerk. de auto-claxons, brandweer-sirenes en stukgcsmeten stapels borden. Op den duur konden wij ons echter aan de zeer bijzondere aantrekkingskracht van de jazz. aan zijn ongebonden en directe zeggingswijze. niet onttrekken. En wij begonnen naar zijn pijpen dat wil zeggen naar zijn saxofoons en ABONNEMENTSPRIJS VAN DE GROENE" per jaar: Nederland. . . .... . . ? 10.Indië(Zeepost) 10. (mail) . . 13.50 Argentini Belgi Duitschland Egypte Frankrijk Griekenland Oostenrijk Spanje Tsjecho Slowakije Zuid-Afrika Denemarken Itali Noorwegen Zweden Engeland Zwitserland Amerika Australi Azi |U "E' o 0> 3 0 o ? 11.50 ? 13.50 klarinetten, trompetten en bazuinen te dansen. Een ware jazz-danswoede maakte zich van onze aarde meester. * * In gén discotheek zouden eigenlijk de specimina der twee zoo verschil lende dansmuzieken uit gindsche jaren mogen ontbreken. Want deze oude dansplateii zijn het lierspelen meer dan waard. En wanneer wij er bij vrienden en bekenden en vooral bij ooms en tantes maar vlijtig genoeg naar zoeken, vinden \vy zeker nog wel het een of andere interessante exemplaar. Uiteraard zijn er meer grammofoonopnamen gemaakt van den eleganten vóóroorlogschen salon-dans! dan van zijn na-oorlogschen halfbroeder uit de dancings, de jazz. Het ligt voor de hand. dat het minder moeite kostte een zorgvuldig ingestudeerden dans van bepaalden muzikalen vorm en fashionable instrumentatie op te nemen. dan de jazz welks muziek niet geno teerd werd en die door de jazz-musiei aan de hand van een bekende melodie en onder invloed van het milieu zoo wel als van de producten van god Bacchus ad hoc gefantaseerd werd. De zakelijk ingerichte opname-studio's intimideerden onze jazz-adepteii. zij konden niet jroed ..jazzen" buiten lam natuurlijke omgeving: Je dancing. met zijn lichteffecten en met y.ijn drinkend en dansend publiek hetwelk zich tot eiken prijs van de meest dol zinnige zijde toonen wilde. Een opna me uit- een dancing was toen vrijwel uitgesloten, daar men het zoogenaam de electrische 'opnamé-procédó nog niet kende. Voor ons zou dit geen pro bleem 'beteekenen: wij stellen voor onze grammofoon-opnamen onze mi crofonen op iedere slechts denkbare plaats op. 1 ' * ? * , De toenmalige jazzLrage duurde niet lang. Weldra verscheen <le getemde. geciviliseerde jazz. Geraffineerd goed geschreven arrangementen vervingen de onbekommerde improvisaties: in plaats van het lukraak-spel kwam een tot het uiterste gedreven instrumen tale virtuositeit. Het arrangement en do interpreta tie kregen in de laatste jaren het hoofd accent: de thematiek en vooral de muzikale inval werden helaas meer en meer verwaarloosd. Allengs verdween ook uit ortze grammofoon-catalogi de naam ..jazz", en de dansmuziek van heden richt zich weer regressief naar hét elegante maar ook ietwat lamlendige gamma van 1914,... En óver 1914 gesproken, of over nog een eeuw vre-eger.... Zooals toen het congres danste, zoo zullen wij dezen zomer ook nog maar dansen, ondanks alle verontrustende geruchten. * * Degene die den ,,klassieke" jazz-stijl thans nog het meeste cultiveert is Louis Armstrong. Zijn hoesche heimwee-gezang heeft steeds weer iets aangrijpeiuls: zijn trompet spel overigens iet s zeer respectabel», /ijn geheele musiceeren laat zooveel oerwoud-instinct vermoeden, dat het ons geenszins ver wonderen zou als Armstrong onder /.ijn zoo correcte smoking-hemd non de fetisclien zijner zwarte medicijn mannen zou dragen. Odeon 183.702 brengt ons zijn gezang in ,,Star dust". een langzame foxtrot waarop voor treffelijk te dansen is. De andere kant laat ,.Chinatown, my Chinatown" hooren. een muzikaal ..genre-stukje", vlug en virtuoos gespeeld, met ge sprek-brokken en merkwaardig sinis ter gelach doorspekt. Onvergetelijk echter zal Armstrong ons blijven om zijn interpretatie in 1927/28 van de ,.West-End-Blues" (Odeon 105.380). De arrangementen die de ten onzent welbekende Cab Calloway speelt, too nen reeds een grootere aanpassing aan den smaak van den blanken man. Hij speelde voor His Master's Voice (AE 4355) de foxtrot» ..Jitter-Bug" en ..Hottcha Razz-Ma-Tazz". Opnametechnisch zeer geslaagd, brengt de eene zijde dezer plaat Cab's declama tie-zang-op-én-toon, de andere zijde laat ons een virtuoos trompet-solo hooren. Op Polyder A 500.380 werd een door Calloway's orkestje gespeeld arrangement van de ..Saint LouisBlues" opgenomen. De buitengewone interpretaties van deze door W. C. Handy genoteerde volksmelodie dooi de bijna vergeten grootheden van voor 10 jaar: Sam Wooding en de CottonPickers liggen echter nog te vei^seh in ons geheugen, dati dat wij ze v< or de tegenwoordige kunnen vergeten. Duke lïllington. die zich een eereplaats in onze discotheek verwierf met zijn ..Black and Tau-Fantasy" (Okay) en met zijn ..Creole-Hhapsody" (His Master's Voice) kan men' hooren in ..The Mooche" en ..Black Beauty" op Polydor A 500.100: Ifenry Hall de populaire leider van liet dansorkest der B.B.C., bespeelde ('olumbia DK 1)055 met ..l.ove. lil'e and lauffhtei1" en ..Kiding on the. Clmids". JJen I'ftUuck verrast met ..fïoin' to heavén on a mule" en Jtnymnnd Lfijnnitl met ..Blue Prelude" op Columbia D K 905.5. Red yichols met zijn ..Eccenttic" en .. K i ver boa t Shuiïlo" op Polydor A 500.400. His Master's Voice A K 4,310 brengt ons de foxtrots" ..Thanks" door liet orkest van Rtiy Xoblc en ..The dny you came along", door dat van Jleo RcifHHfin; een elegante (lansplaat. Voor de liefhebbers van de'hot-jazz' speelden de Missourinmt de ,.Vinestreet-Drag" en Tal Weents de fox ...Tig-time" voor de His Master's Voice-opnanus AR 4305. De ..Viiiestreet-Drag" toont overeenkomsten met de ..Tiger-Rag1". is echter in muzikale dictie en structuur tammer; ,,Jig-time" is een aardig stuk. De begaafde Friedrich Hollander probeert in zijn fox ..Eskimo" en in zijn wals . ..St. Moritss" den angloamerikaanschen smaak te benaderen. Het best is hem zulks in de wals gelukt. Beide dansen zijn goed ge nstrumenteerd, (zij het dan ook niet bijzonder origineel), en worden ge speeld door de kapel Robert Renard. Nieuwe uitgaven f-iJucation, by Hazrat Inayat Khan. N.Y. TJitgevers-Maatschappy JE. E. Kluwer. Deventer, Holland Luzac & Co., 40 Great Russellstreet, London W.C.l. Das Alpenbu'ch der idy. Posiverivaltung. Band IV. Verlag: Generaldirektion P.T.T., Bern. Prieatertalen. Een ethnologische stu die dóór Dr. H. Th. Fischer'. J. B. Wolters, Groningen, Den Haag, Batavia. Schilderkunst . Hot Htcdclijk lluscum tv Voordat ik. na mijn artikel over het Departement, de musea in het alge meen en telkens een museum van uit een algemeen standpunt in het bizonder zal behandelen, wilde ik bij voor baat of bij wijze van voorzorg reeds iets schryven over het Stedelijk Mu seum te Amsterdam. Bij wijze van voorzorg, want ik ben niet geheel-en-al gerust, dat alle elementen, alle per sonen, die op d'eene of andere wijze invloed hebben op den gang der zaken daar. voldoende besef hebben, wat hun werkkring er is, wat hun plicht is. Het Stedelijk Museum te Amsterdam is een der weinige musea geweest (een tijd terug wel het eenige!) waar ge bepaalde perioden van de Hollandsche schilderkunst zeker eenigszins kondt nagaan, en waar, ook nu nog, door de verzameling Regnault bepaalde uitin gen van buitenlanders ons onder de uogen komen. Naast de verzameling Kegnault hielp vroegtr in zulke zaken de verzameling Boendermaker. Wan neer we om der juistheid wille toege ven, dat de verzameling Boenderma ker indertijd niet genoeg geselectionneerd was voor een museum, dan is, na dit toegegeven tp hebben, het thans toch te betreuren, dat er te veel van die verzameling uit het Stedelijk Mu seum verdwenen is. Maar er zijn steeds menschcii, die, wanneer ze eenmaal zoo iets hebben zien gebeuren en ze hebben tevens door allerakcligst toeval invloed op 't beheer van een museum, meenen zich niet tevreden te moeten stellen me/t wat reeds verkeerd is ge daan. manr die de verzameling een zijdig en eenzijdiger nog maken. Wanneer ik dat bewind .wel doorzie, dan is er eeiv neiging (zóó nog geen kans) aan, de verzamel ing Kegnault te kort te ^aan doen, zooals zij ook van zins zijn in hun bekrompenheid het Museum arm te houden ten op. zichte van een groot schilder. Het zou op den weg der kunst genootschappen liggen hiertegen to keer te gaan en het .zou hun voegen te begrijpen, dat in defce een verkeerde, locale of inter nationale jaloezie (waardoor zij zich niet tegen zulke handelwijzen ver zetten) een even groot gevaar schuilt voor henzelven als voor de anderen, waaróp zij jaloersch zijn ten on rechte ! Het zou op- den weg der kunst genootschappen liggen hier zeor waaksch te zijn, maar ik vrees, dat mijn skepsis hier niet ongerecht vaardigd is en dat de waakschheid bij hen eer overgegaan is in dutten. Wanneer deze genootschappen niet doen zullen, wat hun staat te doen, dan ben ik niet van plan stilzwijgqnd toe te zien. Ik meen, dat er dan in Holland toch nog genoeg belangstellenden in de schilderkunst zijn en ook 'in de nieu were, om zich te saam te groepeeren tot het weerstaan van zulke daden, en ik hoop zelfs, dat b. v. in den ge meenteraad te Amsterdam er genoeg leden zijn, trotsch op 't bezit van een museum, waar te zien is wat elders in Holland niet is te vinden, om ook hun macht te stellen tegenover domheden PLASSCHAERT Begin nog heden met No. 2984 De Groene Amsterdammer van 11 Augustus 1934 Croquante croquetjes Alida Zevcnboom Een aanzicht van meneer Stiefst ra op den Mont-Blanc. Als hij er maar niet afvalt. Onbegrijpelijk wat de menscheh in hun vacantie voor malle dingen doen. Drie weken geleden haperde er wat aan mijn antenne en ik vroeg meneer Stiefstra om even op liet dak te klauteren en de draad vast te maken. Maar hjj bedankte er voor omdat hij last van duizelingen heeft, beweerde hij. en nu staat hij vlak bij een afgrond en in de sneeuw en dat iemand die last van zijn maag en zijn beenen en zyn hoofd heeft! Hij heeft minstens drie maanden noodig om weer wat op zijn verhaal te komen en die dame uit^Zwitserland, die toen naast hem lag, 'was er weer bij, wat ik gezien heb uit de handteekening. Wat heb ik er mee te maken met wie hij op reis is 'i Vroeger leefden de menschen negen en veertig weken ongezond en hadden dan driejweken vacantie noodig om weer op te knap pen maar tegenwoordig is het net andersom nu leven zij .negen en veertig weken als monniken en zetten drie weken lang de blommetjes buiten en noem dat maar hygiënisch, zooals dokter Vos het noemt. Wijlen meneer ging altijd naar Bad-Homburg en dronk er eenige vaten van het water dat er uit den grond spuit en dan was hjj weer klaar om een heelen winter bier en wijn en jenever te drinken, zei hij, en het kwam uit ook al is hij. er eindelijk en ten laatste in gebleven op een Zondagochtend na een moel ijken Zaterdagavond. En nu moet ik eventjes watjes halen om in mijn ooren te stoppen want ons acteurtje is bezig te zuigen en dat is wat! Nu meneer Eduard Verkade zoo mooi bjj Prot zingt ik zeg maar Prot, omdat ik bij meneer Prot wat heb afgelachen van mijn leven en je zat er best op het balcon voor twee kwartjes en in het orkest zat meneer Heuckeroth met een stel goede muzi kanten en dan was je een. avondje uit en behalve je twee kwartjes was je nog een paar dubbeltjes kwijt voor een. glaasje limonade maar kom daar nu eens om ! Maar nu meneer Eduard aan het zingen is geslagen, zegt ons acteurtje. dat dat de oplossing voor het noodlijdend tooneel wordt en nu zingt hu den heelen dag en het is erg leelijk, lang niet zoo mooi als meneer Eduard met zijn forsche bariton het doet en ik vind het jammer dat hij nu pas ontdekt hoe mooi en gevoelig hjj zuigt anders zou het met de Nederlandsche Opera wel anders en beter zijn geloopen. In mijn tijd kon zoowat elke acteur en elke actrice een liedje zingen en goed zingen maar tegenwdbrdig ben je al blij als zij behoorlijk kunnen spreken. Och, ocb, als ik nog aan die avonden bij meneer Prot denk! Het was wel eens een tikje, hoe zal ik het zeggen -r- een tikje schuin, om het woord te gebrui ken, maar je lachte zoo dat je op de schuinheid niet lette en ik heb me wel laten vertellen dat 's avonds me neer Prot zel£ tusschen de coulissen stond met in zijn handen een soort ratel waarmee hïj het applaus bedriegelijk kón nabootsen en als hij hoorde dat er niet genoeg geklapt Werd, liet hij zijn ratel werken en dan begon het Wat Mijnhardt maakt is goed. uw; IM l. H. S zonnebril EïNIDT ? IjttitiBB, Rokin 72 publiek mee te doen en zoo heeft hij heel wat stukken er door gesleept en ik geloof dat als al on/o gezelschappen er zoo'n ratel op ? nahielden, er veel minder tooneelmisère zou zijn. Ku dan was er bij meneer Prot geen stuk of er stond in een van de bedrijven een twee-persoonsbed op het tooneel, maar ik heb nog nooit iets ongepast» er bij gezien en als de actrice die in bed moest, zich uitkleedde, deed ze het zoo dat alle mannen hun halzen rekten om er toch maar iets van. te zien en dat lukte nooit want daar zorgde meneer Prot wel voor en ik zeg er dat bij, omdat ik iemand gekend heb die bij meneer Prot in betrekking is geweest en die raakte maai- niet uitgepraat over de vroomheid van meneer'en. als ik naga wat ik nu nog wel eens op het tooneel /Je voor mijn vrijbiljetje en mijn. belastingcenten, och, wat was meneer Prot dan eigenlijk gezegd netjes ! Kleine Ali is aan het kampeeroii en het nest lachte me gewoon in mijn gezicht uit toen ik zei, dat ze wel op mocht passen want het zijn jongens en meisjes onder elkaar en ik begrijp nicht uit de Commelinstraat niet dat ze dat maar toestaat. Heb ik ooit gekampeerd met jongens? Wie dacht er toen aan om zoo maar, met jongens, er op uit te trekken en in een tent, ver van moeder en vader, te gaan slapen! Dat komt" zei het nest, ,,omdat moeder ons kan vertrouwen en weet dat wij geen malle dingen doen, terwijl uw moeder u blijkbaar niet kon alleen laten met een jongen" en toen had ik haar bijna een tik gegeven, maar het is slecht voor een menSch om je in de hitte op te winden, zegt dokter Vos, en ik heb meelij met hem want nu iedereen vacantie heef t, moet hij nog in den Baad om weer over die opgeheven scholen te vechten en ik denk wel eens of de tegenwoor dige jeugd niet veel te geleerd wordt opgevoed en of veel van onze ellende daar niet aan te wijten is. Ik kon net lezen en schrijven toen ik van school kwam en ik kon een briefje optellen en ik kon boodschappen doen zonder me te vergissen maar tegenwoordig moeten ze minstens op de schrijfmachine kunnen tikken en optelmachines hanteeren .en allerlei vreemde dingen kennen maar een boodschap goed doen, kunnen ze niet, want, ik stuurde verleden week kleine Ali uit om wol te halen voor het jumpertje, dat ik bezig ben te breien en ze kwam terug met elastiek voor mijn jarretel waar ik heelemaal niet over gesproken had en zoo is het met alles. En nu ineens moet het kind koken en bakken nu het kampeert en anders kan nicht haar met geen stok voor het fornuis krijgen want dat vindt de dame minderwaardig en dan wind ik me op, want als u nu nog bij de families die in de Bocht zijn. blijven wonen, vraagt naar de ommelet van Ali van mevrouw zaliger, dan likken ze nog hun lippen af en van de Leidschegracht tot den Amstel was er geen die zulke snert kon koken als Alida Ze venboom. Dat moet ik ter eere van wijlen meneer zeggen hij kon wel eens lastig zijn, maar hoe dikwijls hij me niet een gulden in mijn hand heeft gestopt als ik lekker voor hem en de vrinden gekookt had, ik zou ze niet kunnen tellen. En mi moet ze in bet kamp koken aardappeltjes met zand en zandtaartjes na. Smakelijk eten ! En hoe krijg je zoo'n meisje terug dat zeg ik maar! Uit het kladschrift van Jantje UIT HET VOLLE LEVEN GEGREPEN ' gemaakt. Geen enkele camera is .zóó geschikt voor snelle, onbemerkte opnamen. De Leica is ook voor U déCamera! Geïllustreerd prospectus gratis bij alle goede foto-handelaars, of bij: CAPI'S ENGROS BEDRIJF (LEITZ' HOOFDVERTEGENWOORDIGERS) .-;. N IJ M E G E N \ i