v De Groene Amsterdammer van 11 Augustus 1934 No. 2984 (Slot van pag. 2.) Het ligt intusschen vuur de hand dat de oor zaken daarvan analoog zijn aan die drift-en, die tot de C'aesarenzueht aanleiding paven. Ons inte resseert echter het heden, llitler bestookt Oos tenrijk, en in zijn diepste innerlijk moet hij verlangen ook daar te heerschen. Als er n persoon het object van zijn haat i», dan is het degeen. die nu over Oostenrijk heerseht. Dus is dat zijn groote en dappere tegenstander Dollt'uss. Maar dan zal hij in zijn politiek, in zijn overwegingen, in zijn onbewuste strevingen de neiging verraden van te streven naar vernietiging van den Oostenrijkscheti bondskanselier. Wja ver gissingen zullen het toonen, zijn fouten zullen het van de daketi schreeuwen. . Want ook hier zien wij de indomitabele passie, om zich op te werpen tot den leider van de horde na de rermoordinu ran den onderen leider. Maar in het practische leven is ook degeen. die zijn eigen innerlijke dry f veeren niet kent, nog niet blind voor de gebiedende eischen der realiteit. Hij herkent ze echter dikwijls te laat. De kunst van het eten * * Er bestaat voor hen die. door Frankrijk reizen een speciaal boekwerk dat zich beschikbaar stelt als gids voor den lekkerbek. l let is een genot met zulk een gids te reizen. Op de kilometer af komen de inlichtingen uit en niemand zal teleurgesteld worden indien hij het boek volkomen vertrouwt. Fier bevestigen de aanbevolen eethuizen op hun gevels de schilden die ze gerechtigd zijn te voeren. De diplomatie van de goede keuken stelt .overal vertegenwoordigers aan en in dit corps zijn minder mutaties dan in dat van de werkelijke diplomaten. Het goede eten is een cultus, ook voor'hen die nog andere dingen te cultiveeren hebben daarnaast. Er is niets beschamends in om van goed eten te houden. Maar er zijn grenzen, en die grenzen beginnen waar het eetgenot ophoudt en de verlakkerij begint. 7oo heb ik ontdekt dat er een machtige bond genoot van den restaurateur bestaat. Dat is het oog van zijn bezoeker. Tijdens de gesprekken te Venetiëverbiedt Mussolini Hit lor verdere aanslagen; op Oostenrijk. llitler geeft toe. Zeer, zeer waarschijnlijk beloofde llitler toen reeds von Papen als «pedalen en per soonlijken vredesapostel naar Weenen tézenden.' Von Papen was als gematigd bekend. Al te zeer want op dienzelfdcn dag hield von Papen zijn geruchtmakende redevoering. De gebeurtenissen in Duitschlund bonden toen llitler voor eenigen tijd de handen. Wat er einde Juni en in Juli gebeurde, bespraken we reeds hierboven, llitler maakte zich van de macht, althans van vél meer macht meester.'te midden van allerlei gebeurtenissen, die op vulcanische erupties leken. Déaangelegenheid-Oostenrijk gleed hem uit de hand. Hij verloor de controle er over en zag niet dat hij zoodoende ernstige, fouten maakte. Maar juist die fouten verrieden zijn innerlijkst streven. In. meer dan n beteekenis was de poging tot revolutie in Oostenrijk een f out, in zeker opzicht een onachtzaamheid, van Hitler. Politiek was het dat. omdat het in strijd was met de, aan Mussolini gegeven beloften. Organisatorisch was het dat, omdat het te zeer e»-n avontuurlijke aanslag was. die dan ook gelukte,, en geenszins een revolutie, dio dan ook mislukte.Men zou kmincn zoggen dat in den foutenopzot zelf het ware karakter tut uiting kwam! Intusschen moet llitler l»m; nxi d«-n loop van zaken in Oostenrijk hartgrondig verfoeid en afge keurd hebben. Het had niet ongelegener kannen komen. En het was eigenlijk nog maar gelukkig dat de staatsgreep mislukt was. Zoo vaak is de opmerking gemaakt, dat het hoogst twijfelachtig was. of Ilitlerden U nterf tichrer wel geheel in de hand had. We doen Veilig met aan te nemen, dat hij heix in dit geval in het' geheel niet in de hand heeft gehad. Hij had hen. dat is duidelijk, ook niet in vertrouwen genomen. Men ? móet dezen laat sten aanslag op het Oostenrijksch staatsgezag dan ook beschouwen als een nrtgiigeiitie van Hitler. ZMO heeft hij een passie, die hij bij zichzelvögetemd waande en overheerseht door de reëele eischen der internationale politiek, verraden. Wanneer wij nu terugblikken op de gebeurtenis sen, van de laatste zes weken, zien wij hoe het nationaal-socialistisch streven de. vei-schillende fazen doorloopen heeft, die in het leven van den. oertijd de broedorhorde doormaakte. De revolutie tegen het .vroeger gevestigde gezag, togen het systeem", daarna de broederband, vervolgens de broederstrijd en de machtsusurpatie, die weer leidt tot het Vestigen van een nieuw nhoofdig gezag. Maar dit is geen kringloop. Want de wereld geschiedenis vertoont wel degelijk vooruitgang en ontwikkeling. De schokken, di« zich in deze primitieve maatschappij hebben voorgedaan, heb ben tot ontwikkeling van de menschelijke cultuur geleid. Daarom zijn de sporen daarvan dan ook zoo bijzonder duidelijk in het drama, de. Sagenwereld en het Oude Testament. ' Het is een ziekelijke geest, die dit alles repro duceert; .een massale geest, die alle kenmerken van het pathologische wegdraagt, zelfs de dwang matige zucht tot herhaling en reproducceren. Juist deze dwangmatige herhaling, het. telkens weer en telkens op een nieuwe wijze overweldigen van de patria potestas, die het voor ons zoo moeilijk maakt om de feiten alleen oppervlakkig-historisch Het is een genot met zulk een gids téreizen Men stimuleert den honger en den dorst niet alleen met zoute voorspijzen en met eetlustwekkende dranken, maar met eene uitstalling van overdaad die werkt op onze primairste gretigheids- en gulzigheids-instinctéh. Voorbeelden: men bestelt een plak ham. Een voudige en niet-speculatieve eethuishouders zullen u prompt een plak ham brengen en aldus aan de opdracht voldoen. Maar hun geraffineerder collega's doen heel anders. /A» beginnen na uw bestelling een groot gewirwar te brengen in de gereedstaande bedienden. Vit deze groep maakt zich vervolgens een voertuig op vier kinderwagenwielen los. . , Op dit voertuig blijkt een gansche ham te zijn opgesteld, geklemd tusschen machtige klampen. Wanneer de ham voor u staat zóudt ge haar wel in haar geheel willen verslinden. Maar wacht: een man in het wit stapt na-ar voren en ontbloot een reusachtig zwaard dat voor uw oogen wordt geslepen. Al naar ge eer geniet snijdt hij daar dan zelf een plakje mee af, dan wel reikt hij het zwaard plechtig over aan een heer in. jacquet van hongeren .rang, die er mede aan het werk ;>aut. Een ander' voorbeeld: ge-, vraagt een glaasje cognac. -Er zijn drie methoden om aan uw ver zoek te voldoen en iedere., "verdere is weer iets duurder dan de vorige. De eerste is voor de simpelen van geest en levenshouding: ze levert een glaasje cognac op. op een presenteerblaadje jen presenteeroiaaujt,-. De tweede is geraffineerder en bezorgt u een Hij snijdt daar dan zelf een plakje mee af. ledig glaasje, al dan niet geprepareerd met ijs of boven een spiritus vlam alsmede een aantal f lesschen waaruit ge uw keuze kunt doen. De jaartallen op de flesschen zijn maatgevend voor den prijs. Maar de mooiste methode is die waarbij een gansch vaatje op standaard wordt aangedragen. en onder uw oogen'een glaasje wordt afgetapt. Transportkosten voor vaatje en standaard alsmedevoor het tappen worden automatisch geconverteerd op uw nota. Ook is hier bekend de speculatie op onze natuur driften, b.v. in den vorm van het onderhouden. van een. vijver of bak met levende visschen waarbij ge uw slachtoffer van straks kunt aanwijzen. Deze vijver of bak wekt afschuwelijke reminiscenties min de zondaarskamertjes waarin de onherroepelijk ter dood veroordeelden het vonnis afwachten. En als de forel kromgekookt op uw bord ligt, hebt ge moeite daarin de vroolijke en dartele visch te herkennen die zooeven niets vermoedend het richtpunt was van uw uitgestrekte wijsvinger. De kunst van het eten impliceert het genot van het heerschen over alle levende have der natuur. Het is de régie over weerlooze dingen, die. op duivelsche wijze gecombineerd, met hun dood uw genot dienen. Ken hors-d'oeuvre tafel vereenigt alles; de levendo dieren van de zee en het land. organen waarmeeeen kalf heeft gedacht en een kip bemind (hersens en harten). planten die uw weg Versierden, kruipend gedierte en schaaldieren aan hun woonplaatsen ontrukt ot' beroofd van haar verdedigende pantsei-s, beesten in moot-en en flarden uit alle hoeken van de wereld: zwijnen uit de bosschen. visschen uit de zuidelijke on noordelijke zee'en, vogels van hof en weide, alles gedood en verhakt en uiteen geplukt. Eetkunst is botviering van heerschappij over de natuur. MELIS STOK E Eén vijver of bak met levende visschen te beschouwen, omdat het chronologisch verband zoek lijkt en de Volgorde der feiten op haar kop lijkt te staan. | Wanneer men de zaken zoo bekijkt, dan ziet men dat men de tegenstrijdige gebeurtenissen onder een enkele formule brengen kan. Hoe moeten wij nu de toekomst verwachten? Wij zien dat de illusie die wordt nagestreefd wel van Vorm veranderd is, wel achtereenvolgens nieuwe fazen heeft aangenomen, maar volkomen blijft in deze pathologische sfeer. Wanneer van hieruit, zonder heftige schokken een aanpassing aan de realiteit, aan de normale politieke ontwikke' ling mogelijk is, is dat een wonder. Wij kunnen niet verwachten, dat de leiders die doorgaan, het illusionaire'bouwsel van het ^lationaal-socialisme te verdedigen, tijdig en voldoende de dreigende gevaren zien en maatregelen kunnen nemen om botsingen met de werkelijkheid, met feiten als d financieele janboel en het spaaklóopen van den import te vermijden. Tenzij men het zoeken naar een anderen uitweg -r oorlog een vermijden wil noemen. Voor deze somberheid is er alle grond, want w'n hebben gezien Welke ernstige interna tionale verwikkelingen er door negligentie en omissies alleen, al «geboren worden. Tenslotte was de schuld aan een wereldoorlog voornamelijk een schuld uit gebrek aan voorzorg. De behandeling van het vraagstuk der. econo mische moeilijkheden hoort hier niet thuis. Het zijn er trouwens maar een stuk of wat van alle gevaren die er dreigen, nu wij zien hoe het Hitlerbewind, met meer militaire macht uitgerust dan ooit, zich langs een rechtlijnigen Weg voortbeweegt als een suizende locomotief op een spoor, waarop alle seinen onveilig staan en waarvan, wij hét eindt niet zien kunnen. ' N o. 2984 De Groene Amsterdammer van 11 Augustus 1934 Eeuwfeest Peter Benoit Constant van Wessem 17 Augustus 1834 werd Peter Benoit in een stadje in West-Vlaanderen geboren. Komende week wordt zijn eeuwfeest te Antwerpen gevierd met de uitvoering zijner voornaamste werken. Ongetwijfeld verdient Benoit zijn huldiging als groet nationaal-Vlaamsch componist. Hij was ,,de vlag" zooals Floris van der Mueren in zijn bij Kruseman in den Haag uitgegeven boek over Vlaamsche muziek en Vlaamsche componisten schrijft , leider en aanvoerder tegelijk van een herlevend Vlaanderen ook op muzikaal gebied, in daad en woord werkend voor dat Vlaanderen met een eigen ras en een eigen cultuur, dat Vlaani deren, dat een van de twee deelen was, die onder den naam Belgiëwerden samengevoegd, doch dai> in werkelijkheid sinds die samenvoeging niet op voet van gelijkwaardigheid, vooral wat zijn taal 'betrof, door het Waalsche deel werd behandeld. officieel eerst in de tweede plaats kwam wat zijn rechten als Germaansch stamland aanging. Omstreeks 1870 zette zich ook naast de literaire een muzikale beweging .door, met als leuze Vlaan deren Vlaamsch. vrij van de Fransche overheersching: een intellectueele ..Guldensporen-slag". Peter Benoit mag in zekeren zin als baanbreker van de Vlaamsche muziek gelden,, als Hendrik Conscience van de Vlaamsche literatuur. Maar wat was de Vlaamsche muziek? Had de Vlaamsche muziek een idioom, zooals de Vlaamsche literatuur er een bezat? Belgiëheeft een componist van wereldnaam. voorgebracht: Cesar Franck. Maar deze was naar zijn cultuur zoozeer Fransch geworden, had al spoedig zijn land verlaten om in Frankrijk, in Parijs een tweede vaderland te vinden, dat zijn geboorte te Luik slechts incidenteel kon schijnen. De Vlaamsche muziek bevond zich feitelijk in dezelfde omstandigheden als de Xoord-Xederlandsche: zij moest gevonden" worden, de compo nisten moesten haar ..scheppen", bij gebrek aan. «en muzikale traditie, Waarop een later geslacht had verder te bouwen. * * - - * De Vlamingen hadden echter op de XoordNederlanders hun temperament voor, zij waren ook muzikaal meer volbloedig dan intellectueel. Hun schilder Ilubens was voor hun nationalen eigen aard voorbeeldig. Ondanks invloeden van een algemèene cultuur' spreken de volle, bloeiende, levensverliefde vormen een eigen Vlaamsche taal. Benoit ook was als componist een minnaar van het krachtige en gespierde, liet kleurige en melo dieuze, het drukke en daverende. Hij. greep naar groote onderwerpen, hij- schreef massale cantates. waarin het volk zong, het Vlaamsche volk zijn uitdrukking vond. Voor ons intellectueeler aange legde Xoord-Xederlanders had dat pompeuse Peter Benoit De Japansch-Nederlandsch-Indische onderhandelingen Tcekening J. F. IHievc Pelahan-pelahan. Kita orang ada ban jak tempo iets dat te populair" aan doet. zooals ook in de Vlaamsche literatuur vaak elementen voor komen,; die wij ,,banaal" vinden. Maar Benoit .had de warmbloedigheid, de overtuiging, de onbekommerdheid van een luidkeels zanger, hetgeen aan zijn werk krachtige en duidelijke contouren gaf. Xijn oratorium De Oorlog" b.v., op een gedicht van Jan van Beers, was een breed en klexu-ig in klanken gepenseeld werk, met massale stijgingen en tafereelen, die aan een schilderij van Wiertz herinneren. Benoit bleef ondanks zijn aanvankelijk Fransche opleiding aan het Conserva torium te Brusscf in de uitdrukking Van zijn muziek Vlaming, een breed geschouderde, wijdbeens staande Vloam", maar gericht op groote onder werpen en strevend naar een expressie, die wij thans Germaansch zouden noemen. Onvermijdelijk sloot hij aan bij de Duitschers, toentertijd het eenige Gcrmaansche muzikale land, dat meetelde tegenover de Itomancn, veel in zijn idealen, zoekt zijn verwcrkeling langs de Duitsch-muzikale cultuur: op dat moment waren er geen andere oanknoopingspunten, de Germaansche landen, Engeland, Nederland, Noorwegen konden niet of te'weinig mee tellen. Wagner was ook in Vlaan deren niet te ontgaan, de man, die bovendien de sagen van zijn land tot muziekdrama's omdichtte. '. -" ' ?'? ' *-'* *' ? , ' ' '????." Ook Benoit schreef opera's naar Vlaamsche onderwerpen, maar in zijn cantates ( Rubenscantate") zijn oratoria en vooral in zijn liederen in volkstoon toonde hij zich sterker en duidelijker en deze behooren tot zijn beste en belangrijkste werken. Benoit deed zich belvalve als componist ook in gesclirift als een krachtig voorvechter vóór eigen ras en cultuur gelden. Hij ijverde voor een eigen Vlaamsche muziekschool, die hij de voldoening heeft gehad te Antwerpen, als Koninklijke" erkend te zien. Talrijke 'geschriften wijdde hij aan een Vlaamsche muziekschool, hij ontwierp een werkprogramma, de opleiding der jonge Vlaamsche musici.betreffend, hij zat in vele commissies, hij zocht ook aansluiting bij het Xoorden, hij verkeerde met Verhulst en Hol, leidde congressen, waarop Xoord en Zuid vertegenwoordigd waren. enz. Zijn leven getuigt, onafgebroken van zijn onyermoeibaren arbeid: Vlaanderen Vlaamsch, d.w.z.1 Germaansch (want de leuzen werden nog aange heven tegen den directen vijand", den Franschen Waal). Démuzikale Vlamingen huldigen in hem thans terecht hun grootsten müzikalen voorganger, die het weliswaar niet tot een buitenlahdschen rcem bracht zooals b.v. Jan Blocx en latere com ponisten, maar die voor het eigen, volk des te meer beteekenis heeft geliad. Gelieve bij , ADRES-VERANDERINGEN , te vermelden of deze tijdelijk of blijvend zijn DE ADMINISTRATIE \