Historisch Archief 1877-1940
l/J
De heer Kranenburg
ziet de wereld
Teekeningen j. F. Doeve
Mijn vorige vacant ie heb ik in eigen
land doorgebracht en op ver/ook van
de Groene heb ik daar toen een aantal.
ik mag wel zeggen: artikelen over
geschreven. Het is mijn vak niet.
want zooals enkele lezers zich wel
herinneren zullen ben ik eigenlijk bij
de Posterijen en ik zon er niet over
gedacht hebben de pen op te nemen.
had de mij toen niet het verzoek
bereikt iets te schrijven «ver
..vacantie in eigen land". Ik had zorgvuldig
.mijn eigen identiteit verborgen
gehonden, doch ik mag wel Heggen, dat
de détails, die ik mededeelde over het
leven in het plaatsje waar ik met mijn
woord eindelijk verzonden was kwam
het bij den curator terecht, wat me
niet verwondert, omdat een pension
waar de eieren zóó koud aan het ont
bijt k'tuien en iederen morgen weer
ve:.iche pitten in de jam gegooid
worden, iu de handen van een curator
terecht moet komen. De curator heeft
den brief van het Hoofdbestuur bij de
activa gevoegd, maar ik heb niet
gehoord dat de crediteuren op hun
kosten gekomen zijn.
M ijn vrouw en ik hebben het er lang
en breed over gehad waar wij onze
vacantie Kouden doorbrengen. Mijn
eenige kijk op de wereld is die welke ik
Waar men een staatsgreep onderdrukt
vrouw in pension was gegaan, al
spoedig vermoedens deden oprijzen en
ik heb er veel plezier en ook veel
narigheid van gehad. Er was een
kwartiermeester en een belasting
inspecteur en een journalist wij
zijn in de grootste onaangenaamheid
uit elkander gegaan en het pension.
dat maar niet verknippen kon, dat ik
over het koude ei en de jam aan het
ontbijt heb geschreven, schreef zelfs
een brief aan het Hoofdbestuur der
Posterijen en Telegrafie, met de vraag
of het een Rijksambtenaar geoorloofd
was in zijn vacantietijd openbaar
critiek uit te oefenen op het vrije
beroep van pensionhouder. Er is
eenigen tijd vérloopen met de be
antwoording van het schrijven, want
dit moest natuurlijk verschillende
instanties passeeren en zelf ben ik
verschillende malen bij den directeur
geweest, omdat er een 'misverstand
over het ei ontstaan was hij dacht
dat ik in mijn yacantie een hoender
park beheerd had. en tóen het
antvia mijn loket je heb 'gekregen en ik
.moet zeggen dat die niet zeer ge
varieerd is. De meeste mensc.hen zijn
niet mooi mijn vrouw beweert
altijd dat alles wat een man mooier is
dan een aap zuivere winst is en de
menschen die ik in mijn beroep heb
leeren kennen waren altijd menschen
die liaasst hadden'. Je zou zeggen, dat
ze op die ne postzegel van een
stuiver een mcnschenleeftijd gewacht
hadden en als je zóó lang gewacht
hebt. kim je nog wel wat langer wach
ten. Zoo heb ik heel wat menschen
geduld geleerd en je weet niet hoe goed
het hen doet, als zij denken aan de
beurt te zijn en ze zien hoe een rustig
mensch zich over een borderel buigt
om wat cijfers bij elkander te tellen.
? Kunt u daarmee niet wachten
tot de menschen aan het loket ge
holpen zijn, heeft mij eens een zeer
driftige klant gevraagd....
Als ik wacht tot alle menschen
geholpen zijn is mijn kantoortijd om.
zei ik. Kri u komt toch óók in uw
vrijen tijd geen postzegels halen?
Hij zei iets van ..ambtenaren" en ik
telde door. Ik doe het altijd twee keer,
eerst van boven naar beneden en dan
van beneden naar boven. Toen moest
hij drie postzegels van zes centen
hebben en ik vroeg of ik ze soms in
pakken zou. Ik geloof nooit dat die
laan in een gezond vel stak, zijn ge
zicht was te rood en zijn nek te dik....
En om dan. als je vacantie hebt,
je opnieuw te begeven onder
mensehen die haast hebben haast om
van den eenen trein in den anderen te
luimen en van déeene taxi in de
andere en dan van de taxi weer in
_jén boot en van de boot weer in een
trein, is ten slotte ook het ware niet.
Ken goed ambtenaar gebruikt zijn
vacantie om xiit te rusten zoodat hij
straks weer zijn dagelijksche plichten,
waarvoor de Staat hem betaalt ik
wil het nu niet over de kortingen
hebben frisch en opgewekt kan
beginnen. ...
Zoo zal ik dan wel sterven voor
ik ooit iets van de wereld gezien heb,
zei mijn vrouw.
* *
*
Wij fcijn n keer in Kleef geweest
en '.-n keer in Antwerpen. Wij hadden
ook bijna een vacantie doorgebracht
in Zoute, maar toen ik hoorde dat er
gespeeld werd. voelde ik er niet voor.
Ik gun het een ander graag, maar als
ik denk aan die Sweepstake die ik eens
genomen, heb en hoe mijn vrouw en ik
uitrekenden Xvat wij zouden doen met
al dat ^eld en dat het toch een. schan
daal was dat de Kngelschen het pond
moedwillig haddon laten vallen, en
hoe wij toen met een niet zijn uitge
komen. , . . ik wil er niet aan denken.
Dus niet naar speelbanken. Doch
waarheen? '»Vij stemden Duitschland
af. De wereld is onzeker in deze dagen
en stel je voor dat wij in een pension
terecht komen waal' men plotseling
begint een staatsgreep te onderdruk
ken, midden in den nacht. Ik heb als
reserve-officier een martiaal voorko
men dat door een gering embonpoint
iets getemperd is en wensch niet bij
wijze van misverstand voor een samen
zweerder gehouden te worden, die
tegen den muur gezet wordt, zonder
dat men hem tijd laat om boe of ba
te zeggen. Den volgenden dag kan
men dan een wet maken die met
terugwerkende kracht goedkeurt dat
met vacantie zijnde ambtenaren der
Nederlandsche posterijen des dood»
schuldig zijn, doch wat schiet ik
daar mee op.
Frankrijk vonden wij nut de artis
tieke opvattingen van liet spoonvezen
iets te gewaagd en waar men ook om.
zich heen ziet er is bijna geen land
waar men niet op de een of andere
wijze groet met het uitsteken der
armen en ten slo£te wil een mensch.
zijn gemak en zijn plezier, zonder nu
direct diplomatieke verwikkelingen te/
veroorzaken.
Toen viel ons een dier circulaires in.
handen van een Nederlandsche
scheepvaartonderneming, die voor geringe
bedragen in geld iemand in staat
stelt als een gouverneur-generaal te
reizen tot Genua dan en iemand
op dezelfde wijze terugbrengt. Van.
Genua af. Men d*oet tegelijkertijd
Afrika aan en ik moet zeggen dat wij
eerst een beetje verbijsterd neerzaten
bij het idee dat wij twee werelddeeleu.
zouden bereizen in n Vacantie. Wij
hebben nooit iets voor de zee gevoeld,
behalve dan in Zand voort, waar men
er niet meer van behoeft te nemen
dan men zelf wil en waar men ook
niet ziek wordt, behalve dan dien eenea
keer dat wij ijs gegeten hadden dat
van een vorigen winter geweest moet
zijn. Wij spraken er lang over een
zekere zenuwachtigheid begon zich.
van ons meester te maken en toen wij
eindelijk besloten hadden voelden wij
ons zooals de Argonauten oïhoe die
lieden heeten zich gevoeld moeten
hebben, bij het ondernemen van een
gewaagden tocht. De zee is niet ieders
element» doch wij bespraken plaatsen.
op een schip naar Genua een.
Nederlandsch schip, zoodat wij tóch
onze vacantie groot endcels op
Nederlandschen bodem. zotideri doorbren
gen,. .. n de wereld zien.
Men doet tegelijk Afrika aan
Radio en grammofoon
Ted Fio Rito and his band in
Twenty Million Sweethearts"
Brunswickplaat
Er zijn in dit ondermaansche pro
blemen, die niet zoo gemakkelijk op
te lossen zijn. Een daarvan is: hoe
het te verklaren is, dat er hier in
Holland een enorme belangstelling
blijkt te bestaan voor de prestaties
der negerbands.
Cab Calloway, Duke Ellington,
Armstrong zijn* de favorieten van
de ijverige verzamelaars van '
hotjazz-platen. waarvan iedere nieuwe,
die uitkomt, nauwkeurig wordt ge
test, om. indien zulk een record de
keuze waardig wordt bevonden, met
een laaiend enthousiasme te worden
gepropageerd.
Hoe is deze geestdrift voor den geest
van Harlem te verklaren? Is het een
rage, die even vlug weer zal Vervagen
als die eens voor Paul Whiteman en
zijn band bestond?
Maar hoe enthousiast men (tok moge
zijn, het Amerikaansche dansreper
toire behoeft niet bij de meesters van
de hot-jazz te'eindigen.
Wie zijn Amerikaansch repertoire
volledig wil hebben, moet in zijn
gramo- of discotheek of hoe hij zijn
verzameling platen ook wil noemen.
nog andere records opnemen.
Evenals men voor de zangplaten
niet slechts die van den bekenden
crooner Bing Crosby behoeft te
kiezen.
Wc zullen weldra in de gelegenheid
zijn, aan de hand van enkele nieuwe
Amerikaansche sliowfilms, die zullen
uitkomen, zooals Flying down t o Rio.
Wonderbar e.a. de prestaties van
enkele andere crooners en bands te
bespreken. Vanzelfsprekend slechts
«?p de records en niet in de talkies.
Voor haden willen we'hen, die be
langstellen in het Amerikaansche
repertoire,slechts wijzen op.de pres
taties van een band, die in een nieuwe
broadcastfilm Twenty Million Sweet
hearts" optreedt: Ted Fio Rito and
his. band.
Op Brunswick 9581 zijn we in
staat deze band in Fair and Warmer''
en ril string along with you'' met
refreinzang van den in de States",
/eer populairen crooner Dick Powell
te hooren.
De muziek van deze songs is van
twee bekende auteurs vati dergelijke,
gemakkelijk-aansprekende hits, War
ren en Dubin. die indertijd ook de
songs voor de showfilm ..Gold
Diggers'' schreven.
De muziek reeds bezit opmerkelijk
betere kwaliteiten, dan die van de
schlagers, welke doorgaans in Europa
worden gecomponeerd. Er zijn zelfs
een paar vondsten in. die niet onaardig
zijn.
Opvallend is echter de beschaafde
wijze, waarop Ted Fio Rito deze
..hits" brengt. Zonder banale effecten,
zonder ordinaire dikdoerierij.
Daarbij is men in staat, op' te
merkeu, dat deze band veel dichter
staat bij onze Kuropeesche
ballroom-orkesten. die ze zelfs evenaart
en op vele punten overtreft.
Tevens dient vermeld te worden.
dat Ted Fio Rito een virtuoos pianist
is.
Zooals reeds gezegd, zingt Dick
Powell het refrein van-beide songs.
Hij doet dit zooals een goed Ameri
kaansch crooner zulks behoort te
doen: met de noodigc pep.
Maar (tok hij legt het er niet te dik
op. Wij verkiezen Powell's wijze van
croonen boven die van Bing ('rosby,
maar zulks kan wel een kwestie van
smaak zijn.
Summa summarum: deze ?
Brunswick-plaat bevat opmerkelijk-goede
staaltjes van populaire Amerikaansche
dansmuziek in een goed-verzorgde
opname.
J. sriKEHMAN
> f r»
v
"'-'
3%(l*-S:isWf*
Een wild-west suite
H. M. V.-plaat
Voor diegene van ons. die
Whiteman's concerten bijwoonden, is de
..Grand Canyon-Suite." van Ferdy
Grofégeen onbekende meer. De His
Mast er's Voice-opnamen ervan (AF
50508) zijn opname-technisch bij
zonder goed geslaagd en stellen ons
in de gelegenheid Gróte's muzikale
visie van de grootsche
Canyon-ravijnen in den Xoord-Amerikaanschen
staat Arizona nader te bestudeeren
en er ons kostelijk mee te amuseeren.
Groléis reeds lange jaren mede
werker van Paul Whiteman en de
bewerker van een groot deel van de
arrangementen., die ons door de
grammofoon bekend geworden zijn.
Zijn suite in vijf deelen rhapsodisehe
programma-nuiv,iek met ..impressionis
tische" muzikale allure toont
typische eigenschappen van den
arrangeur: liet steunen op het door de
collega's van de ..grpotc muziek"
verworvene, het onscrupuleus citeeren
en een onbekommerd effect-bejng.
..Morgenschemering" (deel T) is een
schildering van de ontwakende natuur,
in de immek dynamisch' uitgedrukt
in de ontwikkeling van een simpele
dominant-septiem-harmonie van
pianissimo tot fortissimo. Veel doet ons,
vooral wat de harmonie en de lyriek
der melodie betreft, aan de ?
Morgenstemming" uit de Peer Gynt-Suite
van den ouden heer Grieg denken.
De geraffineerde muzikale uitbeelding
va,n zingende vogels en het senya
? vibrato"-spel van een solo-viool zijn
de bijzondere aantrekkelijkheden van
dit eerste deel. .
..De Woestenij" (deel II) begint met
geheimzinnige strijker-tremolo's Sul
ponticello" en vibraphoon-klanken.
Langzame Debussy-akkoorden en een
derivaat van de begin-melodie uit
L'après-midi d'un Faune" verleven
digen het muzikale beeld. Richard
Strauss' mediant-opeenvolgingen uit
de Rosenkavalier" treden op; het
blijven niet de eenige Strauss-citaten.
Een viool-solo a. la Heldenleben"
leidt Op het voetpad" (deel III)
in en wij hooren daarover de muil
dieren op motieven uit L'apprentie
sorcier" van Dukas in de 6/8 maat
loopen. Lyrische intermezxi en een
prachtig opgenomen celesta-solo doen
de rot s-woestenij niet zoo onvriendelijk
schijnen, gelijk zij in de werkelijkheid
wel zal zijn.
..Avondschemering" (deel JV) toont
opname-technisch goed gerealiseerde
echo-effecten en stemmige, .bij de
..verhevenheid" van do ondergaande
xou passende, gedeelten.
De .,1'lasregen" (deel V) begint
met hoogv akkoorden, uit de
..Sommernachtslraum-Ouvertuie" van
Mendelssohn' voor strijkers omgeschreven.
'Reminis'certies uit de vorige deelen
volgen. Dan zet de plasregen in, met
bekkenroffe-ls. glissando's in strijkers
en piano's. Ook de donder uit
Beethovens VI<j symphonic laat niet op
zich wachten, evenmin de dreigende
bazuinen uit Strawinsky's ,.1'Oiseau
de feu". Een romantisch-pathetisch
tutti-coda besluit het werk.
De ..Grand C'anyoi1 -Suite" is een
formeel juist werk waarvan geen der
Nieuwe uitgaven
Vcrccnitjiny van Leve nsvcrzeker i riff
St. Eloy, Rotterdam. Boekwerk je.
waarin zijn afgedrukt verschillende.
beelden on reproducties van talis
mannen, zooals die bij verschillende
volksstammen in gebruik zijn, dienen
de om booze. geesten te, bezweren en
te verjagen. Bedoeld als propaganda
voor do levensverzekering, die in
tegenstelling met de gereproduceerde
beelden, zekerheid, zwart op wit,
voor de toekomst biedt.
UIT HET VOLLE LEVEN
G F G R F P F N zijn dc pn»mcn
l. M IV U l kil met de LEI C A
gemaakt. Geen enkele camera is zóó geschikt
voor snelle, onbemerkte opnamen. ?
De Leica is ook voor U déCamera!
Geïllustreerd prospectus gratis bij alle goede foto-handelaars, of bij:
CAPI'S ENGROS BEDRIJF
(LEITZ' HOOFDVERTEGENWOORDIGERS)
N IJ M E G E N
\
i i;
\ \
TT.' TT"""**^" r'~ ~"V>t ,-Ji""""""-l~