De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1934 1 september pagina 4

1 september 1934 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

-Jf T m De toestanden in de Saar NA DE VERKIEZINGEN Ed. de Nève Knox r n de Volkenbond Een kenmerkend verschijnsel in de buitenlandKche politiek voor Duitschland is dat deze. ge drongen door binnenlandsche beweegredenen, haar aandacht afwisselend naar de eene of naar de , andere zijd*1 van haar grenzen wendt. Reeds bij mijn bezoek aan het Haargebied in Maart 11. werd door verschillende politici aldaar mijn aandacht gevestigd op het feit dat de Duitsche druk op de Saar verminderde, zoodra die op Oostenrijk toenam. En omgekeerd. Dit alles is noodig om liet nationale prestige van Duitschland op te houden in de eerste plaats. Oostenrijk zou voor Duitschland eon bezit van enorme waard»- w.trden uit een oeconomiseh oogpunt. Niot om zijn industrieele beteokonis. die sinds den oorlog zoo goed als niet meer bestaat. maar om den Kr/berg. de groote en rijke ertsniïjn, welke enkele kilometers binnen de Oostenrijksche grens ligt. on die. wat kapitaal betreft, aan Duit-, sche ondei'iianc'n behoort. Duitschland /ou niets liever wensrhen dan het gebied waarin deze mijn ligt in handen te krijgen, zoodat het derde Rijk voor jaren en jaren onafhankelijk zou zijn van ieder ander land wat de levering van ertsen voor .zijn groot-industrie aangaat. Het Saai-gebied ik heb dat in vroegere artike len reeds uiteengezet kan geen andere waarde voor Duitschland hebben dan een strategische. Echter gaan deze strategische en industrieele waarden hand in hand. Het is dus begrijpelijk dat zij Duitschland's hebzucht opwekken in gelijke mate. Ik heb. nadat ik op bovengenoemd feit in het Saargebied werd opmerkzaam gemaakt, de gebeur tenissen in beide grenslanden nauwkeurig gevolgd. Hetgeen mij de verzekering gegeven heeft dat werkelijk beurtelings het Saargebied en Oostenrijk methodisch bewerkt en geterroriseerd worden. Deze terreur heeft voor Oostenrijk zijn culminatie punt gevonden in-den moord op kanselier Dollfuss. Toen door de demonstratie van enkele ItaliaanKRUG REIMS Uw CHAMPAGNE Indien ge kenner zijtl mMnt ? F. Onnes & Zoon - Groningen sche divisies in den Brennerpas men spreekt in Italiëvan een honderdduizend man sterke troep en van bijna de geheele Italiaansche luchtmach't. Duitschland begrepen heeft dat het. wat Oostenrijk betreft, op den verkeerden weg was, is de druk op dat land onmiddellijk opgehouden en heeft men dien op het Saargebied weer met des te meer kracht hernomen. De toestand in dit gebied wordt dan ook hoe langer hoe moeilijker. Bij de door de Begeeringscommissie in beslag genomen stukken bevonden zich zeventien brieven, die maar al te duidelijk het verbreken door Duitschland van het AloisiVerdrag vaststelden. Hetgeen mij .ondertusscheii niet kan verwonderen van een land dat reeds in 1911 eon door zijn handteekening bekrachtigd document een ..papieren vodje" noemde. Tusschen deze zeventien stukken bevinden zich brieven uit Duitschland men spreekt van officieele brieven waarin tot vorming van een arbeidersleger wordt aangemaand om er de ko mende stemming mede te ondersteunen. Anderw brieven berichten do formatie van dergel ij kt» troepen aan de. Duitsche grens. Is het wonder dat de regeeringscommissaris Knox. die toch de reputatie heeft van een kalm en bedaard man te zijn, zich verontrust over deze> schending van het Aloisi-verdrag en zich met aandrang wendt tot den Volkenbond tot het uit zenden van internationale politietroepen naar het Saargebied i1 Indien de Volkenbond niet aan het verlangen van regeeringscommissaris Knox vol doet, zal het Saargebied in de eerste tijden bloedige dagen beleven, die wellicht nóg zwaardere uren zullen vooraf doen gaan. Wait de actie tegen de regeeringscommissie der Saar wordt in en door Duitschland mét alle macht gevoerd. De eerste speech welke Hitler hield na de belachelijke vertooning waarbij het Duitsche volk hem in zijn ambt bevestigde, was gericht tot een deputatie van leden der Deutsche Frontpartei en hield de belofte in van een bezoek van Hitler aan de Saar, en een toezegging van steun aan de nationaal-socialistische bewoners aldaar. In Koblenz heeft Hitler Zondag 20 Augustus voor de» op kosten van Duitschland, daarheen gestroomde Deutsche Frontleden gesproken in een niet al te gedwee taaltje. Zijn toehoorders zijn naar hun haardsteden teruggekeerd, vaster dan ooit besloten hun regiem van terreur voort te zetten. Indien déregeeringscommissie werkelijk de De door Hitler georganiseerde Saar-demomtratie op den Ehrenbreitstein komst van Hitler in het Saargebied zou toestaan. zijn de gevolgen niet te over/Jen. De nationaalsocialisten zullen deze gelegenheid aangrijpen iedereen, die niet vóór Hitler is op de hun eigen manier van zijn superioriteit te overtuigen. Waarop de anderen, dat valt te verwachten, op identieke manier zullen reageeren. Men ziet wat er uit zoo'n botsing voortkomen kan. Daarom is het beslist noodzakelijk dat de roep van regeeringscommissaris Knox worde gehoord en begrepen door den Volkenbond. Het zou crimineel zijn hem aanzijn lot over te laten en hem een verantwoordelijkheid op te leggen, die hij niet kan aaunemon. Lezingen Van 13 September af geeft Mevr. Eliza IlesaBinger (M.O. Engelscb) in de Nederlandsen») Vrouwenclub. Keizersgracht 580, een serie wekelijksche voorlezingen van Engelsche en Amerikaatische gedichten (voornamelijk uit de XXe eeuw) «m van haar Nederlandsche vertalingen daarvan in gelijken dichtvorm. Doordat de Xederlandsche tekst eerst ten g«?hoore "wordt gebracht, is men onmiddellijk ver trouwd met het EngeJsche vers. Gedurende de pauze zal een wekelijks wisselende tentoonstelling van aquarellen (caricaturen en zedeprenten) van Jantje van ,.De Groene Amster dammer" te bezichtigen zijn. Aanvang der lezingen 8.15 uur. ADVERTEERT ? | IN DE GROENE Dat is een zin dien ge dikwijls leest. WAAROM? Omdat DE GROENE in het geheele land gelezen wordt door het beste publiek door het publiek dat iets te besteden heeft. De adverteerder behoeft niet te betalen voor een verspreiding, waarmee hij honderd duizenden bereikt, die juist niet tot het koopkrachtige publiek behopren, maar het betaalt hem om In dit blad te adverteeren, dat hem direct in contact brengt met het publiek dat hij zoekt. No. 2987 De Groene Amsterdammer van 1 September 1934 Wetenschappelijke varia Parelzorg r. P. van Olst . 'J Kunstmatige parels Een der dingen, die mij benauwt in pessimistische oogenblikken is de vraag of de parel ter grootte van een duivonei, die ik als dasspeld draag, een kwartje of een kwart millioen waard is. De parel is niet doorboord, dus ik heb geen onderzoek-methode dan de ecnige afdoende: n.l. de parel met schei kundige middelen behandelen, zoodat de kalk er uit oplost en dan het weeke overblijfsel in f ijne schijf jes te snijden voor onderzoek onder het microscoop. Maar dat onderzoek is zoo afdoend dat ik mijn kwartje kwijt ben en tegelijk mijn illusie, óf dat ik mijn verkregen echtheids-trots betaal met het verloren kwart-inillioen. Een zeer moeilijk dilemma! Er begint echter eenig licht in te komen, doordat men langs fotografischen weg een onderscheid van kunstparelen en natuurlijke parelen meent gevon den te hebben, gezien een mededeeling in de ,.Photographische Korrcspondenz" van Januari 1034. Met kunstparelen bedoelt men dan niet do erg kunstmatige parelen, die uit een dunwandig glas bolletje bestaan, waarin een kleinigheid parel essence gedaan wordt, vervaardigd uit de schubben van een klein witvischjc. Is liet glasbolletje op deze wijze 0011 de binnenzijde bekleed, dan wordt hot bolletje opgevuld met Avas en er is een imitatieparel ontstaan die erg veel lijkt op een echte parel. tenminste voor leeken, zooals wij. Met dergelijke f raudesh ouden we ons hier niet op. Met kunstpare len bedoelt men eenparelsooit, waarbij de pareloestor actief meehelpt om de menschheid te bedriegen. Schema van parel-doorsnede. Het aantal Jagen is voor hit gemak beperkt; in uerkelijkheid is dit veel groour. De pareloester (om ons tot deze pareltleverende diersoort te beperken), heeft om zijn lichaam heen de beschermende kalkschaal, die gemaakt is door den buitenkant van den mantel", een huidplooi, die het tfehoele oesterlichaam omhult. Deze schaal bestaat uit drie lagen, van buiten eerst een dunne laag, die het periostracum heet en die uit organische stof bestaat (conchyoline), die bij oudere schelpen afslijt en voor een'deel verloren gaat. Daaronder ligt een veel dikker laag van prismatische kalkkristallen (de prisma-laag), die loodrecht op de schaal-oppervlakte gerangschikt zijn. En daar binnen eindelijk komt de derde, weer veel minder dikke laag van parelmoer". Deze laatste laag1 bostaat eveneens uit kalk, maar nu in platte laagjes. schilfers, die evenicijdiy aan het schaaloppervlak loopen en die door hun eigenaardige structuur het licht zoo terugkaatsen dat de typische parelmoerglans Ontstaat. Tusschen den lichaamsmantel en déerbuiten tegenaan liggende parelmóerlaag ontstaan nu d<v parels. De aanleiding tot het vormen van een parel kan verschillend zijn. Vroeger meende men dat ingedrongen vreemde voorwerpen, zandkorrels, parasieten e.d. den prikkel zouden leveren voor het optreden van de parel als een soort ziekteverschijn sel. Later vond men dat hierbij echter in misschien de meeste gevallen de kern der latere parel te zoe ken is in uiterst kleine korreltjes, die vermoedelijk als reservestof fen voor de schaal-vorming op te vatten zijn en in het mantehveefsel liggen. Hoe het ook zij, om deze kern heen, die (het zij nadrukkelijk gezegd) zeer klein is, vormen zich dunne loagjos, afgescheiden door het mantelweefsel. Deze con centrische laagjes zijn om beurten prismaloagjes. periostracumlaagjes en paarlmoerlaagjes. (Zie de parel-doorsnede in de figuur). De volgorde is n H-t aan vaste wetten gebonden, soms vindt men parels, dio vrijwel uitsluitend uit prismalagen bestaan, dan weer parels die bijna alleen uit parel moerlagun zijn opgebouwd, zonder periostracum en ten slotte vindt men ook parels uit periostracum. alleen. Uiterlijk voorkomen en waarde der parels varieeren daardoor in sterke mate. Do mooiste en duurste parels hebben aan hun oppervlakte dunne parelmoerlagen van een geschikt aantal, dikte, ligging en bepaalde structuur. ** * Nu kan men kunstmatig kleine voorwerpen tusschen mantel en schaal brengen, dus door een soort operatie", en zoo den mantel er toe brengen om deze ingebrachte voorwerpen als kern een parel te maken, die men kunstmatig noemt, alhoe wel het dier toch onmisbaar is bij de productie dezer parels. Afgezien van de kern is deze parel toch ook eigenlijk een natuurlijke parel. Het onna tuurlijke er aan is de kern, en deze kern, die bij de echte parels klein is, is bij de kunstmatige parels veel yrooter. Dit is eigenlijk het kenmerkend ver schil en men zal inzien dat dit verschil moeilijk te constateeren is, als men de parel geheel gaaf laat. Doorboort men de parel, zooals voor snoeren noodig is, dan heeft men gelegenheid om via dit kanaaltje met zeer f ijno instrumenten het inwendige van de parel te bestudeeren,en, zooals ik vroeger beschreven heb, kan men dit inderdaad doen. Eigenlijk echter constateert men met deze onderzcek-methode alleen de concentrisch-laagsgewijze bouw, en zooals ik zeide, komt deze bij beide parelsoorten voor. De uitgebreidheid der eigenlijke kern is zelfs met het bedoelde toestel moeilijk met zekerheid vast te stellen. Vandaar dat men naar andere onderzoek-methoden grijpt. En een dezer bestaat in het fotografceren der parels bij doorvallend licht. Men ge bruikt als licht dan de bijzondere stralen, die vol gens ons oog eigenlijk niet tot lichtstralen gerekend mogen worden, daar wij ze niet zien kunnen, n.l. de stralen, die in het spectrum liggen aan de donkere zijde van het roode deel (infra-roode stralen) of aan de donkere zijde van het paarse deel (ultra violette stralen). De natuurlijke parels zijn lang zaam gegroeid en de gevormde lamellen zijn bij dezen rustigen groei dikker dan bij de kunstmatige parels, die door de sterk geprikkelde klieren vlug ger gevormd en kleiner zijn. Men zon dit kun nen vergelijken met de vorming van kleine kriotalletjos uit verzadigde oplossingen, als men haast maakt, en de vorming van proote kristallen als men de krV "llisatie zeer langzaam en rustig laat verloopen. De dikkero lamellen laten de ultra-vio lette stralen beter door dan de dunnere lamellen. Het gevolg is dat de echte parel slechts een zwakke schaduw op de gevoelige plaat werpt waar het door gelaten licht nog de plaat flink aantast dus (na ont wikkeling) zwart maakt, terwijl de kunstmatige parel, onder dezelfde condities opgenomen, het licht tegenhoudt, dus in een veel minder sterke de gevoe lige plaat zwart maakt. Op het negatief zullen de echte parels dus zwart worden, de kunstmatige ech ter lichtgrijs. Vooral de kern dei' kunstmatige parels heeft weiniy doorlatend vermogen voor ultra violet licht. Daar do handelaren, om de kunstma tige parel zoo spoedig mogelijk gereed te krijgen, een zoo groot mogelijke kern gebruiken waar slecht s enkele laagjes omheen gevormd behoeven te wor den, zal men wel inzien dat deze kunstmatige parels in sterke mate het ultra-violet tegenhou den. Voor infrarood licht geldt ongeveer hetzelfde. Een en ander klopt met de uitspraak van parelkenners, die gewoonlijk beweren dat zij niet beet te nemen zijn, want dat de echte parels, altijd door schijnender zijn dan de kunstmatige parels. Heel eenvoudig is het fotografisch onderzoek niet, want zoowel bij overbelichting als bij onder belichting lijken alle parels >op de foto preciesgolijk; en daar dit reeds gobourt bij betrekkelijk geringe belichtingsduur-afwijkingon van den precies noodzakelijken belichtingstijd, ziet men wel in dat men niet zoo h«!«l gemakko] ij k zekerheid krijgt. HABANOLA DE SIGAAR VAN STANDING Fabrikaat; VAN DER PUTT & DE VLAM - EINDHOVEN Tentoonstellingen Kunsthandel Santee Landweer, Amsterdam. Verluchte manuscripten in samenwerking met Xederlandsche schrijvers en schilders. Jloutsneden van Valentin Ie Campion. Arti et Amicitiae, Amsterdam, Tentoonstelling Italiaansche school. Museum Willet Holthuysen, Amsterdam. Pastels. Museum Fodor, Amsterdam. Schilderijen en teekeningen 18e eeuwsch Amsterdam. Kunsthandel J. Vermeulen, Keizersgracht 520, Amsterdam, 17e eeuwsche Kollandsche en Vlaamsche meesters. Studio '32, Rotterdam. Botterdamsche schilders en beeldhouwers. Kunstzaal Kleykamp, Den Haag. 17e eeuwsche schilderijen, Vlaamsche, Italiaansche en Spaansche school. X. V. Kunsthandel P. de Boer, Heerengracht 474. Amsterdam. Zo mertentoonstelling van nieuwe aanwinsten. Tot 29 September. Pander en Zonen, Den Haag. Tentoonstelling Modelflat. R.A.I.gebouw. Amsterdam. ..Almitento". Algemeene MiddenstandstentoonstellinKKunstkelder 't Center. Den Haag. Schilderwerk door l .eo Breuer er beeldhouwwerk van Marianne Jory. Tot 11 September. Kunsthandel Aalderink. Jacob v. Lennepkade 55. Amsterdam. Foto's van II. Berssenbrngge. Tot 15 September. Huize Statenlaan 71. Den Haag. Xieuw werk van Jhr. M. B. W. Dittlinger. Tut 22 September. Nieuwe uitgaven Ter herdenking van Herman Heyeiman's tienden sterfdag op 22 Xovember a.s. zal bij de X.V. Em. Querido's rit gevers Maatschappij te- Amsterdam het licht zien: Herman Heyermans. ..Keur uit de beste ver tellingen van Samuel Falkland". samengezocht en van een voorwoord voorzien door HemïDekking en Frans Mynssen. EXPOSITIE HOOFDMAGAZIJN WAGENSTRAAT DEN HA AG MODELFLAT MEUBELEN EN STOFFEERING COMPLEET VOOR 1550.TOEGANG VRIJ ' i:

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl