T h 12 De Groene Amsterdammer van 1 September 1934 No. 2987 Schilderkunst A. Plasschacrt Jeunne Blrrunm OoMttng Kr komt steeds een «ogenblik, <lat iemand, die iets beteekent. zich welven vindt. Dat gaat1 niet gemak kelijk en ik meen. dat het Carrière was. die beweerde dat het -'t moeilijk ste was te vinden wat het meest dicht bij lag. Wij kunnen dit zonder moeite ?/.eggen van de persoonlijkheid van een schilder. Ik geloof, dat Jeanne Bieruma Oosting thans zoover ge komen is: ik tenminste, heb dat gevoel. Ook bij haar is het langs omwegen gebeurd ; een jong talent begint zoo goed als steeds, om niet altijd te zeggen, met een geloof in iets anders. een geloof, dat dikwijls een bijgeloof is. liet bijgeloof bij deze schilderes was ongetwijfeld liet gelooven in Willem van Konijnenburg, een gansch anders gebouwde natuur, en het was ook het gelooven in het lutninistische en andere landschap, in het te gaarne aanvaarden van een stille vent ra nt ?weer, die nooit gaf wat wij hoopten, dat toch in haar sphool. Er was toch. dat vermoedden wij hardnekkig, een eigen, dieper wezen in haar. getuige van teller strijd en angstiger mo« iten. De eerste keer. dat wij dat eigen. dieper wezen vonden was in het album van etsen (droge-naalden) waar ?wij een reeks figuren zagen, geteis terd door een zinnelijkheid vol gevaar. Deze voorstellingen Wdren in haar .stoutmoedigheid een weinig gekend. zelden opgelost probleem en gevaar in de Hollandsche schilderkunst. Het was een gelukkige? bevrijding van wat anders een verderf had kun nen worden. Natuurlijk is zoo'n oplossing tijdelijk. maar zij kan hernieuwd. herhaald worden. Wij vinden dit du« bij Jpanne Oosting opnieuw in les tfolitudes" vijf lithogfaphieën (verkeerdel ij k staat op den omslag van dit album ..lithographies"). Deze litho«raphieën vijf in getal met de litho van den omslag zes in 't geheel, zijn van groot formaat (ook dat was bij deze vrouw te verwachten !) en. die van stemming naar het eind rustiger wor den. De Voorstelling op den omslag van dit album, opgedragen aan A. l'. is die van een grooten bloemtros. waaronder de titel, waaronder weer enkele losse vijf/ijdige bloemen. Dan komen de eigenlijke litho's van het album. De eerste het ..Adieu sous une porche", twee figuren bij den ingang van een poort,. beide niet meer elkaar aanziend, maar terzijde starynd. naar het reeds vetledene. gemengd met het nieuwe en staande in een licht, dat dat van een lantaarn is en waar de vrouw dat maannachtelijke gezicht heeft, dat Odilon liedon zoo dikwijls' kon geven, terwijl de kleedijen eerder aan Delacroix doen denken. De tweede litho heet l'Abandonnée" en is een vrouw, voor een open venster bij een lamp. De blinden van het venster zijn open gemaakt ; onder het venster een groep zonnebloemen in een lic-htsphéer. J n de vrouw ben ik geneigd de maakster, hoewel vaag, te her kennen. De derde litho dezer eenzaamheden is ..llomme quittant im bordel". In een eenigszins gewron gen houding «taat de man op den drempel van een duister huis. met achter de half open deur een verlichte trap. terwijl links boven een verlichte kamer is niet de blinden half open en links onder aan een beest op straat loopt. De verdienste van deze litho is bovenal in al de schakeeringen van de diep zwarten, waartegen rijp de witten afsteken. Milder is litho vier ..^léditation triste". Op een plein, op een bank. onder boomen en met vlakbij een lantaarn zit een vrouw (met den rug naar den toeschouwer). Hier weer hetzelfde vraagstuk: levende zwarten tegen levende ..witten'', maar dit contrast zachter gegeven. De vijfde litho is die van ..Ie Hemords:" Deze litho is eenvoudig op het midden gebouwd en vertoont een vrouw, in het donker, op den rug gezien, geknield voor een vrouw vlak van- voren gezien en in het wit. De voorstelling is zoo danig, dat het donkerharig hoofd van de geknielde onder het groote hoofd der starende oudere vrouw is, dat misschien als te veel doet denken aan koppen, die Van Konijnenburg leende van Da Vincï. De oudere vrouw zit in den licht en boog van de nis. Opnieuw hier. en dat is het picturale element van al deze litho's, een wit en zwart als vertolking gegeven van den ge moedsstaat, die de voorstelling uit drukt: opnieuw hier. wel begrepen! wat de eischen zijn van een steendruk: het materiaal dus erkend en , Benieuwd of Jeaime'Oost ingooit nog tot het schilderen van zulke onderwer pen zal overgaan, heb ik te constateeren. dat dit tweede zwart-en-wit werk van haar een verrijking is van wat wij in Holland bezitten aan graphisch werk. Ongetwijfeld zijn deze ..onder werpen, aangevat met de stoutmoedig heid eener vrouw, ongewone onder werpen, en ongetwijfeld telt van nu af .leanne Oosting mee. Dat is iets wat haar eerzucht eenige rust moet geven. en «lat is iets. dat' niet anders dan ten goede kan kinnen. We vinden in d«*fce reeks lithographieën veel trekken, die wij wel wisten, dat de hare waren: een onvervaarde stoutmoedigheid, een roekeloosheid tegenover de opjagende aandrift: de neiging tot het ruime. om niet het groote te schrijven: een lust. die aanleiding gaf mi tot het ro mantische, dan tot een zachtmoedig heid van do wanhoop die in haar is: we vinden hier een fel bewogen menschenleven. dat nog niet is uitge stormd en dat vooreerst nog niet zal wezen: een onbeschroomde be kentenis, van wat andere vrouwen. minder hevig, meer conventioneel zouden verzwijgen. BEGRAFENIS VEREENIGING v GISO catalogus met sterk verlaagde prijzen is verschenen gispen amsterdam, rotterdam, den haag, groningen Honing met Rijksmerk van OUD-BUSSEM f 1.40 per K.G. de uitkijk" 31 a farewell to artns regie: frank borzage met: beien hayes, gary cooper en adolphe menjou Prinsengracht bij di Leldsehestfiat Ttlff> 37480 leeftijd boven 18 jaar '2e weck Digilijki 2.30, T.I5 in 9.30 W. H. POLMAN TUIN-a OVERTOOM 526 * Telefoon 82660 l Begrafenissen - Transporten - Crematies l N. v, Meubelmagazijn Eden1 Molsteeg .???Amsterdam BUREAUX Centrale Verwarming-Ware G. J. DE KONING & Zn. Opgericht 1739 Amsterdam C. Telefoon 32457 Keizersgracht 447 Op de op j.l. Donderdag geopende ALMITKNTO in het K.A.I.gebouw te Amsterdam, komt o.a. een belangrijke inzending voor van de Coöperatieve Middcnstands Inkoopver eeniging St. Homobonus" te Rotterdam. De werkwyze \an deze vereeniging is zoo belang rijk, dat. deae in breeden kring belangstelling zal. trekken. vele, te vele, particulieren staat het als een rots zoo vast, dat de geweldige blokorders, welke h. i. alleen het grootwinkeltodrijf bij handel en industrie kan plaatsen, tot de lagere verkoopsprijzen voeren, welke dat groot winkelbedrijf zoo populair gemaakt hebben. 't Is o. m. het doel van dit artikel, althans de 'Jezers van ..De (Jroene" uit dien waan te helpen; uit dien voor «w portemonnaie n voor den middenDe inkoopbeurs te Rotterdam Middenstandskracht door Middenstands«tand kostbare gedachtengang. die onmogelijk een kleine winkel met een grooten inkoop kon associecren! Toch bleek de combinatie mogeljjk en wel «door gecombineerden inkoop, een der meest voor de liand liggende en doeltreffende at'weermiddelen van den middenstand tegen het grootwinkelbedrijf, waaronder we zoowel de warenhuizen als de filiaal- e. d. bedrijven verstaan. De idee is zoo oud. als het groot winkelbedrijf zelf en al zijn er ook op dit gebied ongetwijfeld "«?ven vele als menschelijke fouten gemaakt, een feit is, dat er thans middenstands-inkoop-combiuaties bestaan,, welke tegen zeker zoo voordeelige prijzen inkoopen als welk grootwinkelbedrijf ook ; dat er oogenschijnlijk kleine middenstandszaken bestaan, welke, wat pryzen en kwaliteiten betreft, .gelijk staan aan het best georganiseerde warenhuis(bedrijf. Louter en alleen door den gezamenlijken inkoop, waardoor de aangesloten middenstands zaken in de gelegenheid kwamen, machtige blokorders bij 'de fabrikanten te plaatsen. 'Vanzelf sprekend is voor het bereiken van dergelijke resultaten groot koopmanschap van de leiders noodig en dient een organisatie opgebouwd te worden, welke bij minimum onkosten maximale prestaties levert. Zoo'n organisatie vormt in ons land de Coöperatieve Inkoopvereeniging ,.St. Homobohus", de grootste in de manufacturen branche en 't is met de ons daarvan ter beschikking «taande gegevens, dat wij bewijzen willen, dat ook de middenstand goedkoop kan zijn! Als we de bijna 300 pagina's tellende officieele uitgave Inkoppcombinaties van Middenstanders" raadplegen, dan vinden wij daar de opgaven vau meer dan 100?deels plaatselijke inkoopvereeni£ingen vau kruideniers, 5 van Bigarenwinkeliei-s. inkoopcombinaties van apothekers, bakkors. meu belmakers en tal van andere branches en bijv. ook. een 15-tal van manufacturiers, waaronder de reeds eerder genoemde R.K. Inkoopvereeniging St. Homcbonus" die met niet minder dan J}20 aan gesloten zaken de belangrijkste plaats inneemt. 't Was de Rotterdamsche manufactufier Ferdinand Meyer, die. scherp bewust van het steeds groeiend gevaar, dat den middenstand bedreigde <ioor de snelle ontwikkeling van hét grootwinkel bedrijf en diep overtuigd, dat in den goed georga niseerden gecombineerden inkoop het krachtigst wapen lag tot verweer en zelfbehoud, tezamen met ** collega's op 17 ctober 1013 te Rotterdam de Coöperatieve Inkoopvereeniging ,.St. Homobonus" stichtte. Het is niet onze bedoeling, hier de ? overigens ?5eer interessante ! historie van dit snel gegroeide bedrijf tlians de. grootste Europeesche inkoop?cjoöpëratie voor den middenstand op textielgebied «iteen te zetten; liever willen wij even stilstaan bij het bedrijf, zooals dat vandaag voor H20 middenstandszaken inkoopt! Het uitgangspunt vormt de inkooprooster, waarin alle artikelen, welke op het terrein van ...St. Homobonus" liggen, uitvoerig gedetailleerd staan vermeld, met de data waarbinnen de offerten <loor leveranciers moeten worden ingediend en de data. waarop die goederen aan de leden voor gelegd dienen te worden. Vanzelfsprekend dient de inkooprooster als inkoop-coöperatie Hans Schnabel leidraad, want het zou van verkeerd koopmans schap getuigen, als hieraan star de hand werd gehouden. Zoo worden bijv. de inkoopen bij te verwachten prijsstijgingen niet noodeloos uit gesteld en kunnen extra aanbiedingen, nouveautys. voórdeelige partijkoopen e. d. alle dagen ingediend worden. Eenige weken voordat een categorie van ar tikelen volgens rooster aan de orde van behande ling is. ontvangen allo fabrikanten een aanschrij ving, ivaarin hun verzocht wordt, vóór een vastgestelden datum hun collectie met uiterste prijzen ter vergelijkende toetsing aan het kantoor der vereeniging' in te zenden. Al deze collecties van hetzelfde artikel komen dus gelijktijdig binnen en deze duizenden monsters worden op de offerte-afdeeling eerst van etiketten voorzien, waarop ter gemakkelijke onderlinge vergelijking de netto franco Xederlandscne prijsnoteering voorkomt. Daartoe worden de loconoteeiingen in ponden, dollars, marken, lires. francs, oren. pesetas. sh.illintron enz. eerst volgens eenzelfde formule met een speciaal daarvoor bestemde electrische rekenmachine snel en nauw keurig herleid. Daarna worden de monsters met groote zorg op soort, model en prijs gesorteerd, om. ten slot t e voorgelegd te worden aan de desbetreffende inkoopcommissie. of juister: vergelijkingsconimissie, bestaande uit voor elk artikel daartoe meest competente leden der vereeniging. die voor deze verantwoordelijke arbeid echter geen Ver goeding genieten. De commissie kiest uit de stapels 'monsters, na zorgvuldige vergelijking, het aller beste uit, wijst de voordeeligste fabrikanten, .aan. die met nauwkeurig bepaalde artikelen voor een u.tnoodigint? op de beursdagen in aanmerking komen of stelt standaard-collecties samen, waarop de massale orders worden geconcentreerd. De rapporten van de verschillende inkoopcommissies worden door de directie wekelijks aan de leden doorgegeven door middel,van een gehei men omzendbrief, gemiddeld ] O tot 20 folio-vellen. groot, die alle zakelijke mededeelingen, die met den inkoop in verband staan, bevat, alsmede alle noteeringen, condities* prijswijzigingen, en in schrijvingen, naast enkele andere vaste rubrieken. Het belangrijkste nummer van dit orgaan ver schijnt Vrijdags voor de nog nader te bespreken beursdagen. Kort maar duidelijk geven de in koop-commissies daarin déresultaten hunner vergelijkingen, rapporteeren, waarom dezen fabri kant de voorkeur gegeven werd en gene uitviel en waarom soms goede oude relaties heb veld moesten ruimen ? voor nieuwe sterren. Van de 50 a 00?met name genoemde fabrikanten, wier producten die maand aan de orde" zijnen door de inkoop-commissies als de beste zijn aangewezen, worden de goedgekeurde artikelen uitvoerig omschreven, met alle daarbij behoorende prijzen, condities enz. Deze. nmsclirijving volgend, kan ieder lid nu 4 a dagen vóór den beursdag zijn'Voorraden controleeren en noteeren, welke goederen hij te koopenof aan te vullen heeft, zoodat hij voor het plaatsen zijner orders volkomen voorbereid is. zijn assortiment steeds goed compleet kan houden en overtollige voorraden kan vermijden. Zoo trekt dan het St. Homobonus "-lid naar een der maandelijksche beursdagen in Amster dam of in Rotterdam, al naar het hem 't beste uitkomt en vindt daar de fabrikanten of hun ver tegenwoordigers met de monsters van uitsluitend goedgekeurde artikelen. Hij heeft dus alleen nog maar te beoordeelen. of deze artikelen voor zijn ver koop geschikt zijn: over prijzen, noch over condities behoeft gemarchandeerd te worden: die zijn hem door het orgaan der vereeniging reeds bekend. Zoo vorderen de inkoopen snel en vele fabrikanten noteeren in enkele uren een zeer groot aantal or ders, waarvoor de vereeniging. en niet het individueele lid. aansprakelijk is. Hoewel het overgroot*» deel der bestelde goederen rechtstreeks van den fabrikant aan het adres der leden gaat. worden de facturen door de vereeniging voldaan en wel daar is ..St. Homobonus" bekend voor ! gloeiend contant, welke betalingswijze op zichzelf al een aardig voordeel oplevert! Alles moet echter naar het vereenigingsadres gezonden worden, alwaar zij inliet groote verenigingsgebouw aan den Goudscheweg óó te Rotterdam gedistribueerd worden. Het zal den lezer duidelijk zijn, dat op deze wijze enorme orders geplaatst kunnen worden. want het gaat hier om hetgeen 320 goede manufacturierszaken noodig hebben ! ..Cioede'' zaken, want slerhte norden eenvoudig niet als lid toegelaten ! Als eisch heeft de vereeniging immers deze formule gesteld: ..Als id der. vereeniging kunnen worden aangenomen E.K. handelaren in manufacturen of daaraan verwante vakken, die in. staat zijn. prompt op de verval dagen aan hun verplichtingen te voldoen" en <">f zij daartoe inderdaad in de gelegenheid zijn (en blij ven) dat maakt de vereenigings-accountant uit .' liet is vanzelfsprekend, dat een dergelijke in koopcombinatie, met een groot pei-soneel. geld kost. Deze exploitatie-kosten worden gedekt door hoofdelijken omslag op de leden en wel in ver houding tot hun omzet. die. naar gelang hij grooter wordt, procentsgewijze lager wordt belast. Zeer opmerkelijk is. dat deze exploitatie-kosten over de boekjaren 1032-1933 niet dan 0.98 van den omzet bedroegen ! . Wij moeten het hierbij laten. Wie er meer van wil weten, informeere maar eens op den stand van St. Homobonus" op de Almitento. of raadplege het zoojuist verschenen, 40 pagina's tellende ..St. Homobonus"-nummer van De Manufacturenhandel" ! Maar zelfs deze enkele kolommen zullen den lezer wel doordrongen hebben van het feit. . dat de middenstander van vandaag, gesteund door een behoorlijk georganiseerde inkoopcombinatie. door zijn vakkennis en persoonlijk contact met het publiek zijn kennis omtrent diens smaak en behoeften, de goede overzichtelijkheid van zijn bedrijf en zijn in verhouding slechts lage exploitatiekosten. den concurrentiestrijd met het groot winkelbedrijf zonder eenigen twijfel met glans kan doorstaan en dat démiddenstander even goedkoop kan inkoopen als dat grootwinkelbedrijf ! l