14 De Groene Amsterdammer van B September 1034 No. 2988 Frankrijk gezien door een Engelschman Henry Asselin Een nieuw boek: Het hart van Frankrijk Waarschijnlijk herinneren de lezers zich wel het zoo merkwaardige boek, dat een Duitsohor, de heer Sieburg, eenige jaren geleden gepubliceerd lieeft onder den op zichzelf al vrij opzienbareiulcn titel:-,,70 God een Franschman?", en dat. in Europa een zeker rumoer verwekte. Dergelijke onthul-' lingen van een psychologische wereld door sclu-ijvers, die tot een andere wereld behooren doch in staat 2 ij a, zich aan te passen aan hun ontdekking en daarvan niet een microscopische analyse te maken, maar haar tot een kleurig fresco te ver vormen, dergelijke scheppingen zijn steeds verzekerd van zeer levendige belangstelling van de zijde van het publiek. Zoo is het bijv. niet moge lijk anders dan met hartstocht en bovendien met groot nut voor den lezer kennis te nemen van de werken, die een der beste Fransche opmerkers van dezen tijd, de heer AndréSiegfried, gewijd heeft aan de beschouwing van Engeland en Amerika. Tusschen het boek van Sieburg over Frankrijk en dat van Siegfried over Engeland welke beide boeken trouwens even ver uiteenlóopen als hun schrijvers van elkaar verwijderd zijn is het wellicht niet ongepast een juist verschenen werk te plaatsen, een werk in het Engelsch geschreven, waarvan de auteur, George Slotcombe, Engelsch' man is en dat als titel heeft: The Heart o/ France, Het Hart van Frankrijk.... Het boek begint met een voorwoord, dat zeer juist het karakter en do strekking er van aangeeft. De schrijver hiervan is markies of Crewe *). Een mooi boek, goed geschreven, goed uit gegeven, zich aangenaam aanbiedend, met ruime bladzijden, fotografieën, die. terwijl ze de land schappen, de monumenten, de kasteelen van dit oude historische land, dat Frankrijk heet, weer geven, op zichzelf reeds iets van Frankrijks ziel doen vermoeden. Het spreekt echter van zelf, dat de icarc atmos feer van het boek door den schrijver geschapen wordt en zoo het ons mogelijk is, reeds bij du eerste bladzijden ons van die atmosfeer te laten doordringen, haar, om zoo te zeggen, in te ademen. dan komt dit, omdat de auteur in zijn boek al zijn talent, maar ook zijn heele hart heeft gelegd. zobdat wij, hem volgend, Frankrijk zien, Frankrijk begrijpen en, óók zien en begrijpen: de Franschen. Daarmee wil niet gezegd worden, dat de heer George Slotcombe zich er toe bepaald heeft den lof te zingen van een land,-welks'.gastvrijheid hij heeft genoten, of daarover met blinde vooringe nomenheid spreekt'; dat zouden! wc maar al te spoedig ontdekken en ons wantrouwen zou ter stond gewekt zijn. Neen. De werkelijkheid£is,*dat hij zijn onderwerp tot don bodem gepeild heeft eh dat hij dit deed oprecht, met helderen, scherpzienden blik. Do schilderij, die hij ons vertoont van wat hij ge/ion hoeft. is. zooals het behoort, in even wicht met hnar licht on haar schaduw. Hij heeft, om mam1 iets te noemen, zeer goed aangegeven alles, wat Frankrijk mankt tot een land van zeer ver gevorderde beschaving, daarvan in het licht gesteld wat men tegenwoordig zou noemen: ..l'idée-force". de leidende kracht; het gekenteekend als een land met oen groot en intellect ueelen haard. waaraan de ander» landen zich komen verwarmen; daartegenover heeft hij het geschetst als een land, dat buitengewoon gehecht is aan zijn oude traditiën, aan zijn gewoonten groote en kleine ; dat daarvan slechts noode on langzaam afstand doet of daaraan iets verandert en steeds de uiterste voorzichtigheid betracht, zoodra het zich begeeft op sommige nieuwe wegen van vooruitgang. Een der dingen, die den vreemdeling in Frankrijk, zoo hij het land nauwkeurig beziet, het meest treffen, is het contrast, te voorschijn komend bij een zoo volkomen geëvolueerd volk, tusschen de offers, waarin het heeft toegestemd ten dienste der menschheid. ten dienste ook der beginselen, die zijn ontplooiing moeten verzekeren, eenerzijds, en, daartegenover, zijn onoverwinnelijke afkeer om zich over te geven aan den ondernemingsgeest met zijn aanpakken en hervormen. * * De lieer Slotcombe. die dezen graad A*an bescha ving bestudeert, welke, volgens hem, practisch alle soort van onderscheid tusschen klassen en individuen teniet doet, doet opmerken, dat nergens ter wereld zoozeer als in Frankrijk tegelijkertijd krachtig is n het besef van eigen rechten n het besef van de rechten van anderen. Xaar zijn meening redeneert en reageert de Franschman tusschen de volgende twee communiceerende polen: den hartstocht voor de vrijheid en den hartstocht voor het recht. De Fransche vrouw ziet hij ,,trotsch als een Lucretia", edelmoedig als een Helena"; hij ziet haar als een amoureuse, niet, die verliefd is op den man, maar die verliefd is op de liefde. Hij zou kunnen toelaten, dat men de Fransche beleefdheid niet meer dan een ijdel woord noemde, maar hij bespeurt daarvan toch een onvernietig bare, een geheiligde uiting in de natuurlijke neiging der Franschen om, op eigen bodem, geen onder scheid te maken tusschen vreemdelingen en zich zelf. Hij is van oordeel, dat, voor een groot deel, dank zij deze gezindheid, alle vreemdelingen, van waar zij ook mogen komen, zich zoo spoedig thuis gevoelen in een stad als Parijs. Parijs, natuurlijk, Parijs inspireert den heer Slotcombe tot eenige mooie bladzijden. Hij heeft uit eigen ervaring goed de ware bekoring van deze oenige stad begrepen, deze stad, die aan een ieder precies dat geeft, wat hij er van verwacht; waar ieder op zijn plaats is, zonder ostentatie en zonder gedwongenheid; waar de arme zich ryk voelt by de glinstering van een zonnestraal op de Seine; waar een soort van instinctieve vroolykheid, van optimisme, van lichte atmosfeer en blauwe lucht, iets levends geeft en iets menschelijks aan de historische en monumentale majesteit van hout en steen. ,,leder mensch heeft zijn Parys", beweert de heer Slotcombe en niets ia meer waar dan deze uitspraak. Aangezien echter de Engelsche humor nooit zijn rechten verliest, laat de heer Slotcombe niet na ook op te merken, dat er te Parijs evenveel standbeelden zijn als boomen, doch hij constateert, dat deze niet opgericht zijn ter eeuwige en slaafsche aanbidding van de grooten der aarde. Op zooveel standbeelden, zegt hij, zijn er slechts vijf verrezen ter eere van gekroonde hoofden: Hendrik IV, Lodewijk XIII, Lodewijk XIV en Edward VII, koning van Engeland. ** * De Engelsche schrijver ruimt in zijn boek een zeer groote plaats in voor ,,la province", het Frank rijk buiten Parijs. Men kan hem er slechts voor toejuichen. Het is zoo gemakkelijk zich bij Parijs te bepalen en dan maar aan te nemen en te doen gelooven, dat heel Frankrijk zich hier in 't kort samenvat. Er is in Parus en dit valt moeilijk te ontkennen iets kunstmatigs, dat meu niet meer aantreft, zoodra men de grenzen der hoofd stad is overschreden. ,,De provincie", ,,la provin ce", spreekt een taal, die duidelyk is, oprecht, diep van zin; kerngezond. Zij is een kostbare bron van onderwijs en inlichting voor wie haar weten te verstaan. De eigenlijke provincie" met haar schilderachtig schoon en haar oorspronkelijkheid van geest en van zeden, en, in die provincie", de grootste stad, en vooral, de kleine stad; de Fransche campagne" met haar dorpen, haai' boerenhoeven, haar bouwlanden, haar stille en ernstige bosschen, haar van liederen klaterende beekjes, dat alles wordt onder het oog en met de pen van den heer Slotcombe tot een hecht stramien, tot een dicht weefsel, waarop lang zamerhand zich de kleurige lijnen van zijn tapis serie vasthechten en zich tot een harmonisch geheel vereenigen. Zelfs de herberg, die den wandelaar opneemt, de wijn, de keuken, die den schrijver de gelegenheid geeft tot een vrieodelijken lofzang op de lekkerbekken, zijn voor hem niet te verwaarloozen verschijnselen, omdat hy begrijpt en weet, welke rol elk van hen speelt in het leven der Franschen. Op een ander gebied, in de letterkunde, bij de schoöne kunsten, weet hy zeer juist de waar den te onderscheiden der spiegels, waarin zich de Fransche ziel weerkaatst. Alles te zamen genomen kan men zeggen, dat zijn boek voor ons doet leven, denken, voelen en handelen dat land van Frar-krijk welks deugden en, misschien zelfs wel, welks ge breken onmisbaar zijn voor de gezonde adem haling van Europa, dat land van Frankrijk waar God zeker zijn verblijf zou willen kiezen, zoo hij er als een vreemdeling kwam.... *) The Heart of France, Parisian, Provincial and Peaaant, by George Slotcombe, toith an intro' duction by the Most Hon, The Marqueas of Crewe, K.G. (London, Selw/n and Blount Ltd.). NV. VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ / OPGERICHT A2 1694. ' AMSTERDAM C-KEIZERSGRACHT 570. INBRAAK; BRAND;ONGEVALLEN-EN WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING. N.V. Bankierskantoor van LISSA & KAN N LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG Aan- en verkoop en administratie van effecten Loketten ter berging van waarden N.V. TRUST- EN SAFE MAATSCHAPPIJ LANGE VIJVERBERG 3 - DEN HAAG Bewindvoering ten behoeve van derden Crediteurenconferentie in het Derde Rijk SCHACHT OVERTREFT ZICHZELF IN TACTLOOSHEID C. A. Klaasse Ob' immer Treu und Redlichkeit Schacht heeft in den laatsten tijd zichzelf over troffen, en wel in zijn specialiteit die overigens volkomen made in Germany" of om in de derd Ry k-terminologie te blijven ,,bodengewachsen" is in deze contryen nl. in absolute tactloosheid. Verschillende gelegenheden heeft hij aangegrepen om speeches af te steken, waarbij het schulden vraagstuk afdoende" werd bekeken, en waarbij dan de slotsom telkens was: de crediteurlanden hadden op hun vingers kunnen natellen dat zij hun geld niet zouden weerzien, want de wereld economie verdraagt nu eenmaal niet dergelijke enorme verschuivingen zooals die gepaard gingen met den fabelachtigen kapitaalstroom naar Duitschland in de jaren 1925-'20 en de daarop gevolgde stopzetting d'.w.z. voortgaan van rente- en amortisatieverplichtingen zonder nieuwe leeningen. De crediteuren hebben echter deze stommiteit begaan en moeten nu op de blaren zitten. Nu is het be roerde aan het heele geval dat, objectief beschouwd. hierin heel veel waars schuilt. Een duidelijk bewijs daarvoor is dan ook, dat, telkens als de verbolgen crediteuren om de groene tafel zitten en Schacht hun cijfers en feiten voorlegt, zij heel weinig steekhoudends weten in te brengen. De laatste conferentie te Berüjn, die meer dan een maand^duurde.hecft. een aantal crediteuren zelfs ertoe gebracht in een nota openlijk de betalingsonmacht van Diütschland te erkennen. Maar, de Duitscher schijnt het nu eenmaal niet te kunnen laten, juist als hij zijn tegenpartij zoo'n beetje overtuigd heeft dat heusch de feiten geen anderen uitweg bieden, een Schnautze op te zetten, en dan verdrijft de ergernis bij de aangeblafte het laatste restje bewustzijn van eigen schuld. * * Diezelfde tactloosheid brengt Schacht ertoe om dingen die allang bekend waren en waarmee men zich, zij het .mokkend, alweer had verzoend, weer rond te bazuinen met een pathos dat iedereen denkt dat er weer een nieuwe rechts verkracht ing op komst is. Zoo ook weer dit keer. Op de bovenge noemde conferentie der crediteuren. te Berlijn heeft Schacht duidelijk betoogd, dat het verloop van de cijfers der handelsbalans ertoe noopte het vrije transfergedeelte der rente- en andere onder de wet van O Juni 1933 op het transfermoratorium . vallende verplichtingen, dat in het tweede semester 1933 op 50% en in het eerste halfjaar 193.1 op 30% was. vastgesteld, te verminderen tot 8%, zoodat het totale bedrag bij de Konversionskasse geblokkeerd zou blijven. Een volledig transfer moratorium dus, dat al op l Juli in werking is getreden. En nu komt daar met veel tamtam de eene redevoering op de andere waarin een volledige stopzetting van het transfer wordt aangekondigd ! Zoo windt de heele wereld zich op over iets. dat wij eigenlijk allang wisten. Tenzij men1 uit de. wederom niet volkomen duidelijke, mededeelïngen zou moeten opmaken, dat de opzet is om ook den inkoop der fundeeringsobligatiën a 40% stop tezetten, zoodat ook die gelegenheid voor de credi teuren om althans een deel van de rente te krijgen zou vervallen. Dit is intusschen niet denkbaar, want zooals ik ook vroeger al eens schreef. heef t Duitschland voor de premieleening van den export den inkoop van scrips, fundeerings, bonds of hoe ze anders genoemd worden hard noodig. En Zusatzexport is meer dan ooit noodzakelijk! Toch zijn er in Schacht's jongste uitlatingen wel degelijk ook nieuwe agressiviteitcn, zij het dan . ook dat het pièce de résistance al eenigen tijd een feit was. De stelling dat, willen de buitenlandsche crediteuren hun geld krijgen, zij bereid moeten zijn goederen te accepteeren, kan bezwaarlijk een novum genoemd worden. Voor de goede orde zij hierbij aangeteekend dat het buitenland altijd goederen geaccepteerd heeft, maar^Duitschland heef t inden laatsten tijd evenveel, zelfs'meer, ingevoerd. Nu kan men de fout evengoed bij de Duitsche importen zoeken als bïj de invoeren van de tegenpartij. Daar over rept Schacht met geen woord, zooals trouwens steeds de invoer van grondstoffen mede voor oorlogsmateriaal volkomen werd doodgezwegen. Maar wel nieuw is de stelling, dat het niet voldoende is wanneer het buitenland meer Duitsche waren betrekt, ook verlaging van rente en hoofdsom dor schulden is noodzakelijk. Was tot nu toe steeds de opinie, dat als maar het bxiiteuland genoeg koopt allejs betaald wordt zoowel hoofdsom als rente. klinkt dit nieuwe wijsje anders, liet transferargument, dat nog steeds een zekere mate van objectieve juistheid had (behoudens dan de kwestie van de hoogte der Duitsche invoeren). wordt daarmee verlaten en men komt op het terrein der simpele wanbetalingschicanes. * * Maar het allerbelangrijkste, ook voor ons land zijn wel de uitlatingen inzake de ,,voorkeurs regelingen", liet was bekend, dat Schacht te dien aanzien veel minder toegeeflijk was dan minister Schmidt, vandaar dan ook dat. terwijl Zwitserland nog onder Schmidt een clearingovcreenkomst sluiten kon. de tijdelijke ambtswisseling die Schacht op zijn stoel bracht voor onze onderhandelaren een onverwachte n tegenslag beteekende. Het hoofdmoment in deze heele historie lijkt wel het feit, dat Schacht het. niet recht zetten kan, te worden gedwongen. Als grootdebiteur is Duitsch land gewend zelf de machtspositie.'in te nemen tegenover een aantal landen, nu is dat niet zot». Zooiets krenkt, het gevoel van eigenwaarde! Dio landen welke een speciale regeling hebben zoowel voor de verrekening hunner exporten naar Duitsch land als voor die van renteiiikomston hebben Schacht een beetje boos gemaakt. Want ze sturen inderdaad de zaak in de war.! .Wanneer het juist is. dat Duitschland zijn invoeren moet beperken (en dat is immers n van de stellingen der crediteuren zelf) on het doet zulks'door de voor betaling daarvan beschikbaar gestolde devie zen te rantsoeneeren, dan bot eekent, eon clearing met landen die een import overschot uit Duitsch land betrekken een 'contrarieeren van die regeling. omdat zij. rustig kunnen voortgaan mot expor teeren ! ! Ku bovendien nog dit: wanneer de handelsbalans van Duitschland als geheel geen rentetransfer toelaat on onkole landen forcoeren toch die betaling, omdat zij eón importoversehot betrekken, dan komen, uit dien? hoofde niet vol doende deviezen bij om Puit schlands importover schotten van elders te dekken. Dat boteekent dus. dat bedoelde landen' Duitschland.dwingen minder van elders te importeeren.. Pat is inderdaad net wat de crediteurlanxleti willen: Drnssclung van den invoer in Duitschland. Daar komt echter Scliacht's laatste dreigement: wanneer wij al gedwongen worden de importen te verminderen. dan zullen wij dat doen waar ons zulks belieft. De clearingregelingon zonder meer /ouden moeten leiden tot vennindorinK der invoeren uit landen waarmee niet gecleard wordt, do landen . met importoverschot uit Duitschland zouden buiten schot blijven. Een nieuwe regeling zal zorgdragen. dat wij eiken invoer op zichzelf kunnon bekijken en bv. invoeren uit clearinglanden kunnen rant soeneoren. Dat bctee.ke.nt dus oen. nieuw systeem: met meer beperking van invoer door algemeene verlaging van het contingent.dat op de basisgrootte aan deviezen ter beschikking wordt gesteld, maar een stelsel van speciale invoerlicenties voor elk speciaal geval. Aldus kan het effect van elke noy zoo mooie cleariny volkomen op lonse schroeven komen te staan. Daar ligt een kwestie, die onze regeering in de toekomst scherp in het oog\zal moeten houden. Toegegeven zij, dat de clearing Dr. Schacht idee en daarmee samenhangende reciprociteitsgedachte op het terrein der handelsbeweging geenszins ideaal is, maar op het oogenblik is zij voor ons de beste waarborg om van export en intresten-bronnen nog te redden wat te redden valt. Maar wij zullen dan ook moetentoezien.dat onze positie, ondanks haar sterkte, niet toch nog tot een mislukking voert. De nieuwe plannen van Schacht zijn in dat opzicht bxütengemeen gevaarlijk en verdienen de scherpste bewaking onzerzijds. * * * Intusschen is de nieuwe regeling over het rente transfer tot stand gekomen. Zwitserland had. zooals gezegd, reeds eenigen tijd zulk een afspraak gecombineerd met een algemeenc verdragsclearing. Ook bij ons zouden deze twee dingen samengevat kunnen zijn. ware niet de opgemclde ambtswisseling in het Reichswirtschaftsministerium een beletsel geweest. De renteregeling brengt weinig onver wachts. Aangezien het transfer algemeen, stopstaat. ligt het accepteeren van Zusatzexport voor het volle bedrag in de lijn: ook vroeger geschiedde dat voor .hetgeen'wij ? meer kregen dan anderen. Dat de boven de l1/2% door de debiteuren gestorte bedragen gedeeltelijk voor amortisatie dienen, komt overeen met' de vroegere berichten en. ook niet de Zwitsersche regeling, maar logisch is het allerminst. Het motief voor de transferregeling is liet gebrek aan deviezen; dat wij niet meer Zusatzimport willen nemen dan tot lV»% is begrijpelijk,maar waarom dan niet de rest eenvoudig .bij de Konversionskasse gelaten als geblokkeerde rente op hoop van zegen en betere tijden? Voorloopig behoeven wij ons voor deze rente kwestie echter niet moer bezorgd te maken, maar des temeer aandacht vraagt .zooals gezegd.de export, opdat daar niet een kink in den kabel komo. Het zou toch wel heel erg zijn. indien wij om de rente te krijgen extra-import namen t-n. desondanks Duitschland, n'cn deplaise het reeds bestaande deviezenoversehot, onzen export ging belemmeren ? Berlijn, 4 September 19IU. OLS vvltte Curacao 5e<J C n er r y Brandy Ai ent n c Glaciale Curacao Brandy Koop* ISederl. fabrikaat! ?.i ? i,